** آشنایی با بیماریهای دهان و دندان

[eliza]

آفت کوچک

آفت چیست؟
به زخم های عود کننده و دردناک مخاط دهان آفت گفته می شود. زخم آفتی در چند نوع بزرگ، کوچک و تبخالی شکل وجود دارند و شایع ترین آنها آفت کوچکی می باشد که به تعداد 5-1 عدد و به قطر کمتر از یک سانتی متر و معمولاً 5-3 میلی متر دیده می شوند. این زخمها گرد یا بیضی بوده و به رنگ زرد خاکستری با حاشیه قرمز و تا حدی برجسته دیده می شوند. از نظر محل، بیشتر قسمت قدامی حفره دهان مبتلا می شود و محل شایع آن پشت لبها - مخاط گونه، کف دهان، زیر و کناره های زبان می باشد. این زخم ها کمتر به کام، حلق، لثه چسبیده و روی زبان را مبتلا می سازند. غالب افراد در زیر سن 40 سالگی حداقل یک یا چند بار به آن مبتلا شده، ولی سن شیوع آن، دهه دوم زندگی می باشد و زن ها بیشتر از مردان به آن دچار می شوند. زخم های آفتی اغلب دردناک بوده و با تماس با غذا و نوشیدن مایعات محرک (ترشی و ادویه دار) درد آن تشدید می گردد. بخصوص اگر زبان گرفتار شده باشد که در این صورت علاوه بر غذا خوردن، ممکن است صحبت کردن نیز مشکل شود. بیمارانی که مرتبا ً آفت می زنند احساسی شبیه به سوزن سوزن شدن و یا سوزش قبل از ایجاد زخم(معمولاً 24 ساعت قبل) در محل دارند. زخم سریعاً بوجود آمده و خود بخود بعد از 10-7 روز التیام می یابد و از خود اثری برجا نمی گذارد. بهبودی زخم ها ممکن است همزمان صورت نگیرد. معمولاً بعد از بهبودی تا مدتی (گاهاً 4-3 هفته) زخمی ایجاد نمی گردد ولی در افراد بسیار حساس و مستعد ممکن است زخم های اولی هنوز خوب نشده، زخم های دیگری در دهان(معمولاً در جای دیگر) دیده شوند.
عامل ایجاد کننده آفت کوچک چیست؟
بدلیل شباهت این زخم ها به زخم های تبخالی و همچنین عود آنها سابقاً فکر می کردند که ممکن است ویروسی باشند. با نمونه برداری از این زخم ها و دیدن نوع ال فرم استرپتوکوک، احتمال میکروبی بودن، آن بالا گرفت ولی مشاهده گردید که این میکروبها در مخاط سالم و دیگر زخم های دهان نیز دیده می شوند. امروزه اعتقاد بر این است که آفت جزء بیماریهای سیستم ایمنی است. در بیماریهای سیستم ایمنی شناخت بافتهای آشنا از بیگانه مختل می گردد. درآفت سلولهای دفاعی بدن به قسمتی از مخاط دهان حمله ور شده و باعث زخمی شدن آن ناحیه می شوندکه گذرا بوده و خود بخود بهبود می یابد.
بعضی از بیماران بعد از مراجعه به دندانپزشکی آفت می زنند. آیا از وسایل غیر استریل استفاده شده است؟
خیر، همانطوری که گفته شد عامل ایجاد کنندهآفت میکروب و ویروس نمی باشد. عوامل مستعد کننده ای برای ایجاد آفت وجود دارند که در ارتباط با دندانپزشکی می توان به استرس و تروما(فشار مختصر ناشی از کنار کشیدن گونه، لب و یا زبان توسط آینه و رول پنبه و حتی تماس مخاط با ابزار دندانپزشکی) اشاره نمود.
عوامل مستعد کننده آفت کدامند؟
در درجه اول استرس و هیجانات روحی می باشد. دیده شده که در دانش آموزان و دانشجویان به هنگام امتحانات ابتلای آفت بیشتر است و همچنین بسیاری از بیماران نیز از درمانهای دندانپزشکی، ترس و استرس دارند. بعد از ضربه و تروما که قبلاً ذکر گردید، اختلالات هورمونی نیز در بروز آفت نقش دارند. در خانم ها 5-3 روز مانده به قاعدگی، آفت بیشتر دیده می ِود و در زمان حاملگی معمولاً زخم های آفتی مشاهده نمی شوند. آفت در افراد حساس و آلرژیک نیز بیشتر دیده می شود. در افرادی که حاسیت به بعضی از مواد دارند ابتلای آفت بیشتر است. بعضی از مواد غذایی مثل گردو، فندق، پسته، پنیر و بادنجان میزان شیوع آفت را بالا می برند. کمبود آهن و اسید فولیک و ویتامین B2 نیز از عوامل مستعد کننده می باشد.

درمان آفت چیست؟
آفت خودبخود التیام می یابد و معمولاً نیازی به درمان ندارد. درآفت اگر درمانی لازم شود معمولاً علامتی بوده و به دو منظور زیر خواهد بود:
1 - کاستن از درد و التهاب و استرس
2 - جلوگیری از اضافه شدن عفونت ثانویه به آن توصیه می گردد، افرادی که مرتباً و به تعداد زیاد آفت می زنند و یا آفت آنها بزرگ بوده و التیام در مدتی بسیار طولانی صورت می پذیرد، جهت شناسایی عامل و بیماریهای زمینه ای مستعد کننده تحت معاینات و آزمایشات کامل تری قرار گیرند.​

 

[eliza]

بیماریهای لثه
​

لثه سالم چه خصوصیاتی دارد؟
لثه سالم دارای قوای محکمی بوده و کاملاً بر روی استخوان چسبیده است. همچنین در محل تماس با دندان کاملاً صاف و دارای لبه تیز می باشد. رنگ لثه سالم صورتی است،‌ولی در برخی افراد که رنگ چهره تیره دارند،‌ روی لثه آنها هم لکه های قهوه ای رنگ دیده می شود. اگر سایر علایم لثه سالم مشاهده می گردد و فقط رنگ آن قهوه ای است این لثه هم سالم می باشد.
علت ایجاد بیماری لثه چیست؟
وقتی پلاک میکروبی در کنار لثه باقی بماند با ترشح مواد سمی به لثه آسیب می رساند. هرچه پلاک مدت طولانی تری بر روی دندانها بماند،‌ مواد سمی بیشتری ترشح شده و آسیب به لثه بیشتر خواهد شد. بتدریج با رسوب مواد معدنی در پلاک، جنس پلاک سخت تر شده و به صورت لایه آهکی سختی به دندان می چسبد. به این لایه آهکی که به رنگ سفید، زرد یا قهوه ای رنگ می باشد جرم گویند. جرم پس از تشکیل به دلیل سطح خشن و ناصافی که دارد باعث تجمع بیشتر پلاک بر روی دندانها شده و بیماری لثه را شدید تر می کند.
نشانه های بیماری لثه
در آغاز بیماری، لثه قرمز رنگ و پرخون شده و همچنین لبه های تیز لثه حالت تورم پیدا کرده و برجسته می شود. قوام لثه نیز شل می گردد و در هنگام خوردن میوه های سفت و یا مسواک زدن خونریزی میکند. معمولاً در این مواقع فرد از مسواک زدن خودداری می کند،‌که این مسأله باعث شدیدتر شدن بیماری لثه می گردد. در این حالت به بیماری لثه، التهاب لثه یا ژنژیویت می گویند. وقتی بیماری ادامه پیدا کند،‌ لثه شروع به تحلیل رفتن می کند. منظور از تحلیل رفتن لثه،‌این است که لثه به طرف ریشه دندان کشیده می شود. به تدریج بیماری از لثه عبور کرده و به نواحی زیرین یعنی استخوانهای دور دندان سرایت می کند و باعث تحلیل رفتن استخوان نیز می شود. با شروع تحلیل استخوان، دندانها بتدریج لق شده تا زمانی که با کوچکترین فشاری دندان کنده می شود.
پیشگیری و درمان بیماری لثه
مسواک کردن مرتب و به روش صحیح،‌همانگونه که باعث سلامت دندانها می شود،‌سلامت لثه ها را نیز تأمین می کند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خون ریزی از آن در هنگام مسواک کردن،‌استفاده از مسواک را ترک می کنند،‌باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی بادقت و توجه بیشتری انجام داد. حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را ببیشتر کرد. معمولا در خیلی ار موارد مسواک کردن صحیح باعث بهبود بیماری لثه می شود همینطور استفاده از نخ دندان در سلامت لثه ها بسیار مفید است زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان،‌به سالم ماندن لثه ها کمک می کند. استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثه ها نیز مؤثر می باشد، اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندانها جرم گیری شوند. برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر می دانند . ولی برخلاف تصور آنها،‌جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه با برداشتن مواد خشن و پلک میکروبی از سطح دندان ، به سلامت لثه ها نیز کمک می کند.

http://www.iranoralhealth.com/farsi/images/img/16.jpg​

 

[eliza]

علائم بیماری آماس لثه چیست؟
- خونریزی لثه به هنگام مسواک زدن و در اثر معاینات دندانپزشکی
- تغییر رنگ لثه به سمت قرمز و یاقرمز مایل به آبی
- جدا شدن لثه از دندان،تورم و زیاد شدن عمق شیار بین لثه و دندان
- احتمال بو و طعم بد دهان
- درد معمولاً وجود نداشته و در معاینه رادیوگرافیک تحلیل استخوان نیز دیده نمی شود.
عامل ایجاد کننده بیماری لثه چیست؟
عامل ایجاد کننده بیماریهای لثه میکروبهایی است که در محیط دهان وجود دارند. میکروبها بر روی دندانها تجمع یافته و بصورت یک لایه بیرنگ و چسبنده ای به دندان و لثه چسبیده و باعث آماس لثه می شوند.
پلاک میکروبی چیست؟
به لایه مذکور که بیرنگ و چسبنده بوده و از تجمع میکروبهای دهان بر روی زمینه و لایه چسبنده ای از بزاق تشکیل می شود، پلاک میکروبی گفته می شود که حاوی مقادیری از خرده های غذایی نیز می باشد. این لایه ، با کشیدن ناخن بر دندان به زیر ناخن جمع شده و به راحتی با مسواک زدن پاک می شود ولی با شستشوی فقط با آب و یا دهانشویه های معمولی پاک نمی گردند. لذا بایستی برای پاک کردن آن از وسایلی چون مسواک و خمیر دندان و نخ دندان استفاده کرد.
جرم چیست؟
اگر پلاک میکروبی هر روز و یا در مراحل اولیه از سطح دندان تمیز نشود، املاح موجود در بزاق و مواد غذایی برآن رسوب نموده و منجر به ایجاد جرم دندان که سخت می باشد، میگردد. جرم با مسواک زدن پاک نشده و با عمل جرم گیری توسط دندانپزشک برداشته می شود.

 

[eliza]

چگونه می توان از آماس لثه جلوگیری کرد؟
با رعایت بهداشت دهان ودندان به کمک وسایلی چون مسواک، خمیر دندان و نخ دندان و برداشتن پلاک میکروبی آماس لثه بوجود نمی آید. در صورتیکه پلاک تبدیل به جرم شده باشد، جرمگیری توسط دندانپزشک توصیه می گردد.
آیا جرم گیری به دندان صدمه می زند؟
خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر می باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگی زا است. با عمل جرم گیری تعداد این میکروبها دردهان به مراتب کمتر می شود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتیکه مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی باشد.
علت حساسیت دندان به سرما بعد از جرم گیری چیست؟
دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساس تر می باشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل می کند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را می گیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی می گردد، ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش می کند لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده می شود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی می گردد. حساس شدن به سرما را می توان به احساسی که بدن انسان بعد از استحمام دارد، تشبیه نمود. حساسیت به سرما همیشه و غالباً بوجود نیامده و در صورت ایجاد، گذرا و موقتی بوده و جای هیچگونه نگرانی ندارد.
آیا دندان بعد از جرم گیری لق می شود؟
خیر، با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف می گردد و بیمار آن را منتسب به عمل جرم گیری می داند. یک ضرب المثل می گوید « جلوی ضرر را از هرکجا بگیری، منفعت است». لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است و در همه موارد بخصوص در مراحل اولیه بیماریهای لثه و بافتهای اطراف دندان دیده نمی شود.
آیا جرم گیری درد دارد؟
خیر، موردی برای بیحس کردن دندان به هنگام جرم گیری وجود ندارد. جرم گیری یا توسط قلم های دستی و یا با دستگاه صورت می گیرد. نوک قلم دستگاه جرم گیری دارای لرزش و نوساناتی می باشد که با زدن ضربه های بسیار کوتاه بر جرم، آن را پاک می کند و دندان را نمی تراشد، آب دستگاه علاوه بر تمیز کردن و شستشو، دندان را نیز خنک می کند.
جرم گیری را هر چند وقت باید انجام داد؟
بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدت ها نیازی به جرم گیری مجدد نداشته باشند. بدیهی است که هرگونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان منجر به تجمع دوباره جرم خواهد شد. ضمناً بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگی های خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماریهای لثه در خانواده هایی بیشتر می باشد. در این گروه از بیماران توصیه می گردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاهتری انجام شود.
آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید می باشد؟
خیر، جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نشده و برای این منظور از دندانپزشکان باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه های رسوب نموده بر دندان را که Stain (زنگ) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی گردد. این خمیردندانها، بعلت دارا بودن مواد ساینده زیاد،ایجاد خراش های بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم می آورند.

 

[eliza]

پرستودنتیکس(تخصص پروتزهای دندانی)-
شاخه ای از دندانپزشکی است که به بازسازی و حفظ عملکرد دهان، راحتی، سلامتی و زیبایی بیمار می پردازد. بازسازی و ترمیم دندانهای طبیعی و یا جایگزینی دندانها و بافتهای فکی- صورتی از دست رفته با جایگزین های مصنوعی، در حیطه عملکرد این رشته است.

پروتز ثابت:

تعریف: به اعضای مصنوعی بدن پروتز گفته می شود، منظور از پروتز در دندانپزشکی، دندانهای مصنوعی می باشند و پروتز ثابت به پروتزی اطلاق می گردد که بر روی دندان یا دندانهای پایه چسب خورده و ثابت می گردد. پروتز ثابت شامل روکش و بریج (پل) می باشد. روکش بر روی یک دندان تراش خورده سوار می شود, بریج نیز بر روی دندانهای پایه کناری قرار می گیرد و شامل دندانهای جایگزین شده نیز می باشد.
- ونیرها (veneer)
امروزه دیگر دلیلی ندارد که فاصله بین دندانها یا دندانهای رنگ گرفته، بدشکل و کج خود را تحمل کنید. یک ونیر که روی دندانهای شما قرار داده می شود، اشتباه طبیعت و یا آسیب ناشی از یک صدمه را تصحیح کرده و به شما کمک می کند تا لبخندی زیبا داشته باشید. ونیرها نازک بوده و پوسته هایی هستند که با مواد همرنگ دندان برای هرفرد، بطور خاص ساخته می شوند تا سطح جلویی دندانها را پوشش دهند. آنها معمولاً در لابراتوار و توسط تکنسین دندانساز، از روی مدلی که توسط دندانپزشک شما تهیه شده ، ساخته می شوند.
شما باید بدانید که این، یک درمان غیر قابل برگشت است، زیرا برای تطبیق پوسته ونیر روی دندان، لازم است مقدار کمی از مینای دندان برداشته شود.
دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند که از بعضی غذاها و نوشیدنی ها که ونیر شما را بدرنگ می کند،مثل چای و قهوه پرهیز کنید. گاهی ممکن است ونیر ترک بردارد یا دچار شکستگی شود ولی برای اغلب افراد، زیبایی حاصل از کاربرد آن بیشتر ارزش دارد.
- روکش(Crown)
شما ممکن است برای پوشاندن یک دندان و بازگرداندن شکل و اندازه طبیعی آن، نیازمند روکش باشید. یک روکش دندان، دندان شما را قویتر ساخته و ظاهر آن را بهبود می بخشد. وقتی میزان کافی از نسج دندان برای نگهداری یک پرکردگی وسیع باقی نمانده باشد، روکش می تواندآن دندان را پوشانده و ساپورت کند.
روکش ها ممکن است برای اتصال یک بریج، محافظت از یک دندان ضعیف و یا ترمیم دندانی که قبلاً شکسته است، بکار روند. روکش درمان خوبی برای دندانهای بدرنگ و یا بدشکل است. همچنین برای پوشاندن یک ایمپلنت دندانی نیز استفاده می شود.
اگر دندانپزشک شما روکش شدن دندان را توصیه می کند، احتمالاً به یکی از دلایل فوق می باشدتا به شما کمک کند دندانهایی سالم و لبخندی زیبا داشته باشید.
- بریج (Bridge)
اگر شما یک یا چند دندان را از دست بدهید، دچار مشکل در جویدن و صحبت کردن می شوید.دراین صورت بریج یکی از درمان هایی است که با جایگزینی دندانهای از دست رفته به حفظ شکل صورت و کاهش مشکلات جویدن کمک می کند. بریج ثابت، دندانهای از دست رفته را که بین دندانهای دیگر هستند، جایگزین می سازد و نمای زیبایی دارد.
این نوع ترمیم ممکن است از طلا، آلیاژها، پرسلن(چینی) یا ترکیبی از این مواد باشد و به منظور ساپورت، به دندانهای مجاور که به آنها دندانهای پایه اطلاق می شود، باند شده یا به روکش روی آنها متصل می شود. برخلاف بریجهای متحرک که میتوانیدآنها را بیرون آورده وتمیز نمائید، یک بریج ثابت فقط توسط دندانپزشک می تواند برداشته شود. یک بریج ایمپلنت، دندانهای مصنوعی را مستقیماً به استخوان فک یا زیر لثه، بسته به نوع بریجی که دندانپزشک تجویز کند، متصل می نماید. بنابراین بسیار مهم است که دندانهای باقیمانده خود را تمیز و سالم نگهدارید.

مواد مورد استفاده در روکش و بریج
پرسلن (سرامیک/چینی)
این ماده بصورت اینله، انله، روکش و ونیرهای زیبایی استفاده می شود. ونیر پوسته بسیار نازکی از پرسلن است که میتواند جایگزین مینای دندان شود و یا بخشی از آن را می پوشاند. ترمیم های پرسلن بطور خاصی مورد قبول و پسند عامه مردم هستند، زیرا رنگ و شفافیت آنها مشابه مینای دندان طبیعی است. این نوع ترمیم حداقل دو جلسه و گاهی بیشتر وقت نیاز دارد. ترمیم با پرسلن تحت کشش یا فشار مستعد شکستن است. مقاومت آنها بستگی به ضخامت کافی پرسلن و قدرت باند آن با دندان زیرین دارد. آنها نسبت به سایش بسیار مقاومند، اما اگر سطح پرسلن خشن باشد، به سرعت سبب سایش دندانهای مقابل می شود.

پرسلن وفلز
نوع دیگری از ترمیم غیر مستقیم است که بسیار قوی و با دوام بوده و در روکش یا بریج بکار می رود. این نوع ترمیم قوی تر از پرسلن به تنهایی است. قسمت زیادی از دندان باید تراش داده شود تا این نوع ترمیم روی آن تطابق یابد. گرچه بسیار مقاوم به سایش می باشند، ترمیم های پرسلن اگر سطح خشن داشته باشند، سبب سایش دندانهای طبیعی مقابل می گردند. ممکن است در ابتدای جایگذاری ترمیم کمی حساسیت به سرما یا گرما وجود داشته باشد. اغلب بیماران مشکلی با این نوع ترمیم ندارند، گرچه تعداد کمی نسبت به بعضی انواع فلز استفاده شده در ترمیم، حساسیت و آلرژی نشان داده اند.
آلیاژ طلا
آلیاژ طلا، حاوی طلا، مس و سایر فلزاتی است که ترمیمی قوی بصورت روکش یا بریج را بدست می دهد. آنها معمولاً برای اینله، انله، روکش و بریجهای ثابت استفاده می شوند. بسیار مقاوم به خوردگی و تیرگی رنگ هستند. مقاومت بالایی به شکستن و سائیدگی دارند و این امر موجب می گردد که دندانپزشک، حداقل میزان ساختمان دندان را حین تراش بردارد. آلیاژهای طلا مشکلی برای دندانهای مقابل ایجاد نکرده و بخوبی توسط بیماران تحمل می شوند. گرچه رنگ فلزی آنها شبیه نمای دندان طبیعی نیست.
آلیاژ فلزی
آلیاژ های فلزی غیر قیمتی به رنگ نقره هستند و در روکش، بریج ثابت و دنچر پارسیل استفاده می شوند. آنها نسبت به خوردگی و تیرگی رنگ بسیار مقاومند و مقاومت بالایی به شکستگی و سایش دارند. رنگ فلزی آنها نمای دندان طبیعی را ندارد. بعضی بیماران ممکن است نسبت به فلزات، واکنش آلرژیک نشان دهند و در صورت کاربرد آنها ممکن است ابتدائاً حساسیت به سرما و گرما وجود داشته باشد.


- ایمپلنت

​

هیچ چیز جانشین دندانهای سالم نمی شود. ولی وقتی شما دندانی را به دلیل بیماری یا حادثه از دست داده اید، بهتر است بدانید که راهی برای بازگرداندن لبخند زیبای شما وجود دارد.یک ایمپلنت دندانی ظاهرواحساسی شبیه دندان از دست رفته تان به شما می دهد. دندانپزشک یک پایه یا فریم فلزی را زیر لثه شماقرار می دهد که درست شبیه ریشه یک دندان به استخوان فک متصل می شود. سپس دندانپزشک یک دندان جایگزین را روی ایمپلنت قرار می دهد به نحوی که شبیه وضعیت دندان اصلی خود شما به نظر آید. اغلب بیماران معتقدند، ایمپلنت مطمئن و با ثبات است و آن را جایگزین خوبی برای دندان از دست رفته شان می دانند. ایمپلنت ها می توانند جایگزین یک یا چند دندان از دست رفته شوند.

​

http://www.iranoralhealth.com/farsi/images/img/5_12.jpg لازم به ذکر است که ایمپلنت نیاز به جراحی دارد، بنابراین بیماران باید از نظر کلی در سلامت بسر برند، لثه های سالم داشته و استخوان کافی جهت ساپورت ایمپلنت داشته باشند. در ضمن باید مقید به رعایت دقیق بهداشت دهان و ملاقاتهای مرتب با دندانپزشک باشند.

http://www.iranoralhealth.com/farsi/images/img/7_3a.jpg http://www.iranoralhealth.com/farsi/images/img/7_3b.jpgمراحل جایگزینی ایمپلنت
ابتدا جراحی جهت قرار دادن پایه ایمپلنت انجام می شود. جراحی تا چندین ساعت ممکن است طول بکشد و سپس حداکثر 6 ماه وقت لازم است تا استخوان حول این پایه رشد کرده و آن را محکم در برگیرد. بعضی ایمپلنت ها نیاز به یک جراحی ثانویه دارند تا یک رابط(Post)، پایه را به دندان جایگزین متصل کند. در سایر انواع ایمپلنت ها، پایه و رابط بهم متصل هستند و همزمان قرار داده می شوند.
پس ازچندین هفته که لثه ها بهبود یافتند، مرحله بعد شروع می شود. دندانهای مصنوعی ساخته شده و به قسمت رابط پایه متصل می شوند. چون چندین بارامتحان دندانهای مصنوعی جهت تنظیم دقیق وضعیت آنها لازم است،این مرحله ممکن است یک یا دو ماه بطول بیانجامد.

جراحی ایمپلنت ممکن است در مطب دندانپزشک (تحت بی حسی موضعی) و یا بیمارستان (تحت بیهوشی عمومی)انجام شود. داروهای ضد درد معمول و گاهی آنتی بیوتیک تجویز می شود. دندانپزشک دستورات لازم جهت نحوه رعایت بهداشت دهان و نوع رژیم غذایی را به شما خواهد داد.
روکش کردن دندان در چه مواردی تجویز می گردد؟
1 - دندانهایی که دارای پرکردگیهای وسیع بوده، قادر به تحمل فشارهای جویدن نبوده و بسیار شکننده می باشند، پس ناچاراً باید روکش شوند.
2 - دندانهایی که تاج آنها شکسته ویا مقدار نسج باقیمانده دندان گیر کافی برای پرکردگی نداشته باشد.
3 - دندانهای معالجه عصب شده؛ دندانی که به معالجه عصب نیاز پیدا می کند معمولاً دارای پوسیدگی وسیع و پیشرفته ای بوده و ابتدا به ساکن مقدار زیادی از نسج سالم مینا و عاج را از دست داده است، ثانیاً دندانپزشک برای دسترسی به عصب داخل ریشه ناچاراً مقداری از نسج سالم دندان را بر می دارد، ثالثاً دندان تغذیه داخلی خود را از دست داده و قدری خشک می گردد. رابعاً، دندان ممکن است بر اثر خونریزی داخلی و یا بیماری پالپ(عصب و بافت داخل دندان)تغییر رنگ داده باشد.
4 - زیبایی: دندانهای تیره، بد رنگ، بد تشکیل شده و با شکل های غیر طبیعی نیز نیاز به ترمیم توسط روکش دارند.
5 - ترکهای دندانی
6 - بازسازی سطوح جونده
بریج در چه مواردی توصیه می گردد؟
اگر دندان یا دندان هایی از دست بروند و دندانهای کناری قادر به تحمل فشار باشند , بریج توصیه می شود. برای روکش های فلزی میزان تراش کمتر بوده و برای روکش های چینی با اسکلت فلزی مقدار تراش بیشتر بوده و برای روکش های تمام چینی اندکی بیشتر است. ضمناً سطح جونده در صورتی که قرار باشد با چینی پوشانده شود نیاز به تراش بیشتری دارد. مقداری از فضای حاصل از تراش دندان صرف اسکلت فلزی و مقداری صرف پوشاندن سیاهی رنگ فلز توسط مواد اوپک و بقیه آن صرف اضافه نمودن چینی مخصوص عاج و مینای دندان می گردد.


آیا دندانی که تاج آن کاملاً از بین رفته باشد امکان ترمیم آن میسر است؟
بله، در این موارد دندانپزشک از داخل ریشه دندان (بعدازمعالجه عصب) قالب گیری بعمل آورده و وسیله ای را که پُست نامیده می شود، می سازد. پست بعداً به داخل ریشه دندان چسب خورده و قسمتی از آن به عنوان تاج بیرون می ماند که بر روی آن روکش دندان سوار می گردد.
چرا دندانهای خلفی از دست رفته باید جایگزین شوند؟
بد نیست که بدانید محل قرار گرفتن دندانها را فشارهای وارده از طرف لب، زبان و گونه تعیین می کنند. به عبارت دیگر دندانها در محلی قرار گرفته اند که برآیند نیروهای وارده به آنها صفر است. از نظر سطوح قدامی - خلفی و جونده نیز وجود دندانهای دیگر دندان را محدود می سازد.
یک دندان تا هنگامی به رویش و حرکت فعال خود ادامه می دهد تا به دندان مقابل برسد. ضمناً دندانهای خلفی تر تمایل به حرکت به سمت جلو دارند.


حال تجسم کنید که اگر یک دندان مثلاً اولین آسیای بزرگ فک پایین از دست برود چه اتفاقاتی ممکن است بیفتد؟
سعدی می فرماید: «.... چو عضوی به درد آورد روزگار دگرعضوها را نماندقرار» با از دست رفتن این دندان، مقداری از فضای حاصل از کشیده شدن آن با حرکت دندانهای مجاور(نه بطور کامل)اشغال می گردد. نتیجتاً فاصله ای بین دندانهای مجاور با دندان کناری شان ایجاد می گردد که علاوه بر گیر غذایی و احتمال بروز پوسیدگی، باعث آزردگی و بیماری لثه نیز می شود. ضمناً حرکت دندانهای مجاور بصورت کامل و بدنه ای نبوده و با خم شدن و انحراف محوری آنها همراه است. ماحصل این خم شدن و ضرر حاصله، ایجاد بیماری لثه با بوجود آمدن پاکت لثه ای (عمیق شدن شیار لثه ای) در ناحیه زیر خم شدگی است. دیگر اینکه در صورت خم شدن، موقع جویدن غذا، نیرو در امتداد محور طولی دندان به آن وارد نشده و نیروی وارده مخرب خواهد شد. با کشیدن یک دندان تغییرات احتمالی فقط منحصر به فک مربوطه نبوده و نظم و آرایش دندانهای فک مقابل را نیز برهم می زند. همانطوری که گفته شد دندانها تا هنگامی به رویش خود ادامه می دهند تا به دندان مقابل برسند. نتیجتاً دندان مقابل به سمت ناحیه کشیده شده شروع به رویش می نماید. این رویش اضافی علاوه بر اینکه از نظر زیبایی ناخوشایند است به علت مزاحمتی که در موقع حرکات طرفی فک ایجاد می کند، برای مفصل گیجگاهی فکی نیز مضر می باشد. باز هم مسئله به اینجا ختم نمی شود. اگر شکل یک دندان را در نظر بگیرید از قطر آن به سمت نوک ریشه کاسته می شود. بدیهی است با رویش بیشتر یک دندان، قسمتی از آن که مجاور دندانهای کناری قرار می گیرد اینک باریک تر بوده و ایجاد فضا و فاصله ای را می نماید که محل گیر غذایی بوده و عوارضی چون پوسیدگی و بیماری لثه را بدنبال دارد. باید بدانید که با کشیدن دندان، استخوان نیز دستخوش تغییرات میگردد. استخوان هر فک از دو قسمت ساختمانی تشکیل شده است. یک قسمت آن استخوان اصلی بوده و بدنه اصلی فک می باشد، قسمت دیگر آن لانه دندانی بوده و دندانها را در بر می گیرد و وجود آن بسته به وجود دندانهاست. اگر دندانی از دست برود و جایگزین نگردد این قسمت از استخوان تحلیل رفته و اگر در آینده نیازی به استفاده از دندانهای مصنوعی بصورت دست دندان باشد، به علت تحلیل شدید استخوان گیر آن کم شده، بیمار را اذیت نموده و یا غیر قابل استفاده می شود. در حالت طبیعی و سلامت، عمل جویدن غذا متناوباً با استفاده از دندانهای هر دو طرف فک صورت می گیرد. در صورت از دست دادن دندان یا دندانهایی در یک طرف دهان، یا بیمار از آن طرف فک کمتر استفاده نموده و یا اصلاً استفاده نمی کند. اگر از یک طرف فک استفاده نشود دندانها تمیز نشده و جرم می بندند و علاوه بر اینکه مستعد به پوسیدگی می شوند ناراحتی لثه هم افزوده می گردد؛ زیرا که غذا خوردن در تمیز شدن دندانها و حفظ سلامتی لثه مؤثر است. با عادت یک طرفه غذا خوردن تغییراتی بصورت سایش در سطح جونده طرف کارگرایجاد میگردد که در صورت شدت، ممکن است ایجاد ناقرینه گی در سطح جونده نموده و در شکل و قیافه شخص نیز تأثیر بگذارد.
دندان از دست رفته را چگونه می توان جایگزین کرد؟
روشهای متعددی رایج می باشند:
1 - ایمپلنت یا دندان کاشتنی، که تشکیل شده است از پایه ای که عمدتاً از جنس فلز تیتانیوم بوده و توسط جراح در استخوان فک کار گذاشته شده و سپس بر روی آن دندان قرار می گیرد.

2 - پروتز ثابت یا بریج، که دندان جایگزین شونده به دندانهای کناری با استفاده از تراش آنها چسبانده می شود و غالباً از یک اسکلت فلزی روکش شده توسط چینی ساخته می شود.

3 - پروتز متحرک، که قابل گذاشته شدن و برداشته شدن است و از فلز کرم کبالت و یا آکریل (نوعی پلاستیک) ساخته می شود.
دو مورد اول بعلت کارآیی بالا اهمیت خاصی داشته و بیمار احساس می کند که دندان از دست رفته اش را بازیافته است ولی مورد سوم به علت گیر غذایی، خطر بلعیده شدن و عوارض دیگر رضایت مند نبوده و فقط به عنوان موقتی توصیه می گردد و مورد استفاده و تجویز اصلی آن جایگزین نمودن تعداد زیادی دندان و فقدان دندانهای پایه مناسب برای پروتز ثابت می باشد.

​

 

[eliza]

پروتز متحرک:

- پروتز پارسیل
- پروتز کامل
پروتز پارسیل:
این پروتز شامل چندین دندان جایگزین متصل به یک پایه پلاستیک به رنگ لثه است که توسط یک اسکلت فلزی بهم متصل شده اند. پروتز پارسیل با گیره های فلزی یا وسایلی که به آنها اتصالات دقیق اطلاق می شود به دندانهای طبیعی شما متصل می شود.این اتصالات دقیق تقریباً دیده نمی شوند و معمولاً از گیره های فلزی زیباتر هستند. ممکن است برای تطابق بهتر یک پروتز پارسیل با دندانهای طبیعی، لازم باشد که آنها روکش شوند. بویژه وقتی از اتصالات دقیق استفاده می شود.
چه مدت طول می کشد تا به استفاده از پروتز پارسیل عادت کنیم؟
در چند هفته اول، پروتز پارسیل جدید شما ممکن است حجیم و ناراحت بنظر آید، ولی دهان بالاخره عادت کرده و آن را قبول می کند. قرار دادن و برداشتن پروتز مقداری تمرین می خواهد. کلیه دستورات دندانپزشکتان را رعایت کنید. پروتز باید به راحتی در جای خود قرار گیرد. هرگز با گاز گرفتن پروتز آن را با فشار به سر جای خود نرانید. این کار باعث خم شدن یا شکستن کلاسپها می شود.
چه مدت باید از پروتز استفاده کنیم؟
دندانپزشک دستورات لازم را دراین زمینه به شما خواهد داد. ابتدا ممکن است از شما خواسته شود که تمام مدت از آن استفاده کنید. گرچه این امر ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، ولی این سریع ترین راه برای نشان داده شدن قسمتهایی از پروتز است که ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد. اگر پروتز فشار زیادی به یک ناحیه خاص وارد کند، آن نقطه زخم می شود. دندانپزشک پروتز شما را تنظیم می کند تا راحت تر تطابق یابد. بعد از انجام تنظیم های لازم، معمولاً دندانپزشک توصیه می کندکه قبل از رفتن به رختخواب، آن را از دهان درآورده و صبح دوباره ازآن استفاده کنید.
آیا غذا خوردن با پروتز پارسیل مشکل است؟
غذا خوردن را با غذاهای نرم و بریدن آن به قطعات کوچک شروع کنید. با هر دو طرف دهان بجوید تا فشار یکنواختی روی پروتز وارد شود.از مصرف غذاهای چسبنده و سفت پرهیز کنید.
آیا پروتز پارسیل نحوه صحبت کردن را تغییر می دهد؟
اگر تلفظ بعضی کلمات با پروتز جدید برای شما مشکل است، با صدای بلند تمرین کنید، کلماتی که در تلفظ آنها مشکل دارید، تکرار کنید. به مرور زمان، شما به صحبت کردن صحیح با پروتز خود عادت خواهید کرد.
نحوه مراقبت از پروتز پارسیل چگونه است؟
بهتر است جلوی یک سینک پر از آب بایستید تااگر بطور اتفاقی پروتز از دست شماافتاد، مشکلی پیش نیاید. برای حذف خرده های مواد غذایی و پلاک از سطح پروتز، هر روز آن را مسواک کنید. این کار مانع تغییر رنگ یافتن پروتز نیز می شود. بهتر است از مسواکهای مخصوص پروتز که موهای آن مناسب این کار است،استفاده کنید. البته یک مسواک با اندازه متوسط (regular) و موهای نرم هم قابل قبول است. سایر شوینده های خانگی واغلب خمیر دندانها سایندگی زیاد داشته و نباید برای تمیز کردن پروتز بکار روند. کلیه سطوح پروتز باید کاملاً تمیز شود و به آرامی مسواک زده شود تا صدمه ای به اتصالات پلاستیکی و یا خم شده وارد نشود.
اگر پروتز مرطوب نگهداشته نشود، شکل صحیح خود را از دست می دهد. بنابراین شبها پروتز باید درآب یا محلول مخصوص این کار قرار داده شود.البته اتصالات فلزی در محلولهای ویژه پروتز ممکن است دچار تیرگی شوند. دندانپزشک روش صحیح نگهداری از پروتز را به شما توصیه خواهد کرد.
آیا پروتز پارسیل نیاز به تنظیم مجدد دارد؟
با گذشت زمان و افزایش سن، دهان بطور طبیعی تغییر می کند و ممکن است نیاز به تنظیم مجدد پروتز باشد. استخوان و لثه ها تحلیل رفته و پروتز لق می شود. پروتز لق مشکلات متعددی مثل زخم و عفونت را ایجاد می کند. بنابراین اگر پروتز شما لق شده است، فوراً به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مجدداً تنظیم شود.
آیا من خود می توانم تنظیم های جزیی یا ترمیم پروتز پارسیل را انجام دهم؟
با این کار شما ضرر جدی به پروتز و سلامتی خود وارد می سازید. این کار به پروتز صدمه وارد کرده و باعث عدم تطابق صحیح آن در دهان و بروزالتهاب و زخم می شود. چسب هایی که در بازار فروخته می شوند، اغلب مواد شیمیایی مضری دارند که نباید روی پروتز استفاده شوند. اگر پروتز شما تطابق خوبی نداشت، دچار شکستگی یا ترک خوردگی شد یا یکی از دندانها لق شد، بلافاصله به ملاقات دندانپزشک بروید. اغلب در همان روز، دندانپزشک می تواند تغییرات و تعمیرات لازم را انجام دهد. در موارد پیچیده تر ممکن است لازم باشد، پروتز به لابراتوار فرستاده شده و ترمیم گردد.
آیا کار خاصی برای مراقبت از دهان باید انجام شود؟
دوبار مسواک زدن و تمیز کردن بین دندانها بطور روزانه، مانع بسیاری پوسیدگیها و بیماریهای لثه می گردد که منجر به از دست رفتن دندانها می گردند. توجه خاص به تمیز کردن دندانهایی که زیر گیره های فلزی پروتز قرار می گیرند، معطوف دارید. پلاک دندانی که زیر این گیره ها جمع می شود،احتمال بروز پوسیدگی را در این دندانها افزایش می دهد. دندانپزشک روش صحیح مسواک زدن و تمیزکردن بین دندانها را به شما نشان خواهد داد. انتخاب یک رژیم غذایی صحیح و متعادل نیز اهمیت دارد. ملاقات دندانپزشک در فواصل مشخص وبطور مرتب جهت چک آپ وضعیت دهان و دندانها امری حیاتی است.

پروتز کامل(دست دندان)
- تفاوت پروتز کامل معمولی و فوری
پروتزهای کامل بر اساس زمان گذاشتن آنها در دهان به دو نوع معمولی وفوری تقسیم می شوند. پروتزهای فوری بلافاصله بعد از کشیدن دندانهای باقیمانده در دهان گذاشته می شوند. بدین منظور، قبلاً دندانپزشک قالب فکین بیمار را تهیه کرده و اندازه گیریهای لازم را انجام داده است. مزیت این نوع پروتز این است که بیمار در طی دوره بهبودی، بی دندانی کامل را تجربه نمی کند.از آنجا که استخوانها و لثه ها ممکن است در طی دوره بهبودی بویژه شش ماه اول بعد از کشیدن دندانها تحلیل یافته و جمع شوند، پروتز فوری ممکن است به منظور تطابق صحیح، نیاز به ترمیم(reline/rebase) داشته باشد. پروتز کامل معمولی، معمولاً پس از بهبودی بافتها که حداقل 8-6 هفته بطول می انجامد، ساخته می شود.
- اوردنچر
یک پروتز متحرک است که روی تعداد کمی دندان طبیعی باقیمانده تطابق می یابد. دندانهای باقیمانده برای تأمین ثبات پروتز باید آماده شده و تراش داده شوند. دندانپزشک تشخیص می دهد که آیا اوردنچر مناسب شما می باشد یا خیر.
استفاده از پروتز کامل چگونه است؟
پروتز جدید برای چند هفته ممکن است ناراحت بنظر آید تا اینکه به آن عادت کنید. حتی قبل از اینکه عضلات گونه و زبان یاد بگیرند تا آن را در جای خود نگهدارند. ممکن است احساس کنید پروتز لق می باشد. ممکن است دهان کمی دچار التهاب یا زخم شود و یا بطور موقت کمی افزایش جریان بزاق را حس کنید. بتدریج که دهان به پروتز عادت می کند، این مشکلات کاهش می یابد.معمولاً بعداز تحویل پروتز یک یا چند جلسه پیگیری لازم است اگر مشکلی بویژه التهاب و زخم ادامه یافت، حتماً با دندانپزشک خود مشورت نمائید.
آیا قادر به جویدن با پروتز کامل خواهم بود؟
جویدن با پروتز نیاز به کمی تمرین دارد. با غذاهای نرم و یا ترد و شکننده و بریدن آن به تکه های کوچک شروع کنید. همزمان با هر دو سمت دهان و به آرامی بجوید تا مانع کج شدن پروتز شوید. به مرور به پروتز خودعادت خواهید کردو به رژیم غذایی نرمال خود برمی گردید.(تقریباً دو تا دو و نیم ماه بعد) در مورد غذاهای سفت و داغ و یا استخوانهای لبه تیز محتاط باشید.
آیا قادر به صحبت کردن با پروتز کامل خواهم بود؟
تلفظ بعضی لغات نیاز به تمرین دارد. کلماتی که با آنها مشکل دارید، بلند بلند تکرار کنید.اگر هنگام صحبت کردن، پروتز صدا می دهد، آهسته تر صحبت کنید. گاهی هنگام سرفه، خنده یا حتی لبخند زدن، پروتز از جای خود حرکت می کند. آن را با جویدن آرام و قورت دادن آب دهان به سر جای خود برگردانید. اگر مشکل صحبت کردن شما ادامه یافت، با دندانپزشک خود آن را در میان بگذارید.
چه مدت باید از پروتز کامل استفاده کنم؟
دندانپزشک راهنمائیهای لازم را در این زمینه خواهد نمود. در طی چند روز اول، ممکن است به شما بگوید که اغلب اوقات حتی هنگام خواب از آن استفاده کنید. پس از دوره تنظیم اولیه، پروتزها را قبل از خوابیدن خارج سازید. این کار به لثه ها اجازه می دهد که استراحت کنند و به نفع سلامت دهان است. معمولاً پوشش مداوم بافت با مواد دندانپزشکی مطلوب نیست. تحت فشار قرار گرفتن 24 ساعته مخاط، باعث تورم آن شده و منجر به تحلیل استخوان فک می گردد. در ضمن میکروارگانیسمهای حفره دهان در هنگام خواب فعالیت بیشتری داشته و منجر به التهاب بافتهای دهان و گاهی ضایعات قارچی می گردد. اگر افرادی اصرار به استفاده از پروتز هنگام شب را دارند، باید در موقعی دیگر 8-6 ساعت در 24 ساعت پروتز را از دهان خارج سازند.
نحوه مراقبت از پروتز کامل چگونه است؟
پروتزها معمولاً بسیار ظریف هستند و اگر حتی از چند سانتیمتری بیفتند، ممکن است بشکند. بنابراین هنگام تمیز کردن آنها روبروی یک سینک پراز آب بایستید. وقتی از آن استفاده نمی کنید، پروتزها را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمائید.
مثل دندانهای طبیعی، پروتزها هم باید روزانه مسواک زده شوند تا پروتز تمیز و عاری از مواد غذایی و پلاک و رنگدانه ها باقی بماند و دهان نیز سلامت باشد. بهتر است از مسواکهای مخصوص پروتز و یا یک مسواک با موهای نرم استفاده شود. مسواکهای با موهای سخت به پروتز آسیب می رساند.
بعضی افراد از صابون دستشویی یا مایع ظرفشویی ملایم برای تمیز کردن پروتزها استفاده می کنند که هر دو مطلوب است ولی از کاربرد سایر پودرهای شوینده با قدرت سایندگی بالا خودداری کنید. از کاربرد مواد سفیدکننده قوی هم پرهیز کنید، زیرا ممکن است نواحی صورتی رنگ پروتز را سفید نماید. ممکن است دندانپزشک شما یک تمیز کننده پروتز را به شما توصیه نماید.هفته ای یکبار پروتزها را در محلول یک قاشق چایخوری ماده تمیز کننده مثل وایتکس در یک لیوان آب، 8-6 ساعت قرار داده و سپس با آب سرد بشوئید. وقتی از پروتزها استفاده نمی شود باید در آب یا محلول نگهداری ویژه پروتز در یک ظرف دربسته قرار داده شوند، زیرا خشک شدن به شکل آنها آسیب می رساند. هرگز پروتزها را در آب داغ قرار ندهید، زیرا باعث تاب برداشتن پروتز می شود. تمیز کننده های اولتراسونیک نیز برای مراقبت از پروتز بکارمی روند، گرچه استفاده از آن، جایگزین مسواک زدن روزانه نمی شود، هر روز صبح قبل از قراردادن پروتز، لثه ها، زبان و کام را با یک مسواک نرم مسواک بزنید، تا هم تمیز شوندو هم جریان خون در دهان تحریک شود. استفاده از دهانشویه آب و نمک ولرم(یک قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب ولرم) هم بسیار کمک کننده است. استفاده از یک رژیم غذایی معتدل و صحیح برای تأمین سلامتی مهم است.
آیا من می توانم تعمیرات جزئی پروتزم را انجام دهم؟
شما با سعی در تطابق و یا تعمیر پروتز جداً به پروتز وسلامت خودتان آسیب می رسانید. پروتزی که به درستی تطابق نیافته باشد، باعث التهاب و زخم می شود. اگر پروتز شکست یا ترک خورد یا یکی از دندانها لق شد، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. او اغلب در همان جلسه، تنظیم لازم را انجام خواهد داد. فردی که به درستی آموزش ندیده است، قادر به بازسازی پروتز نیست، آسیب بیشتری به پروتز رسانده و باعث بروزمشکلاتی در دهان می شود. چسب هایی که در بازار فروخته می شوند، مواد شیمیایی مضری دارند که نبایستی روی پروتز مصرف شوند.
آیا پروتز نیاز به جایگزین شدن خواهد داشت؟
در طول زمان با توجه به سایش طبیعی، پروتز نیاز به ترمیم یا تعویض خواهد داشت که برای این کار دندانپزشک از همین پروتز فعلی استفاده خواهد کرد. وضعیت دهان نیز با افزایش سن بطور طبیعی تغییر می کند و باعث لقی پروتز خواهد شد.استخوان و لثه ها تحلیل رفته و روابط فکی تغییر خواهد کرد. پروتز لق سبب بروز زخم و عفونت شده، جویدن با آن مشکل است و نمای صورت را تغییر خواهد داد. پس مهم است که به موقع نسبت به تعویض پروتز اقدام شود. ملاقاتهای مرتب با دندانپزشک برای تأمین سلامت دهان و کنترل وضعیت پروتز ضروری است.
​

 

[eliza]

آمالگام
آمالگام قدیمی ترین ماده پرکننده دندان می باشد که هنوز هم مورد استفاده بوده و کارآیی زیادی دارد. اولین آمالگام در اوائل قرن نوزدهم (سال 1819) به دندانپزشکی عرضه شد. آمالگام های اولیه را از سوهان نمودن سکه های نقره و مخلوط کردن آنها با جیوه بدست می آوردند.
ترکیب آمالگام چیست؟
پودر آمالگام آلیاژی عمدتاً متشکل از نقره، مس و قلع می باشد که بیشترین درصد مواد متشکله آن نقره می باشد. در مطب های دندانپزشکی این پودر با جیوه مخلوط شده و بصورت آلیاژ آمالگام مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای آمالگام چیست؟
با توجه به حدود دو قرن استفاده از این مواد، آمالگام به عنوان یکی از بهترین مواد ترمیمی شناخته شده می باشد. مقاومت آمالگام در برابر فشارهای سنگین جویدن زیاد می باشد. بعد از اختلاط پودر آمالگام با جیوه، بصورت خمیری درآمده که براحتی در حفرات دندان تراش خورده گذاشته شده و سپس سخت می گردد. بنابراین کاربرد راحت آن یک امتیاز محسوب می گردد و با توجه به کوتاهی زمان کار، هزینه آن از کامپوزیت ها (مواد ترمیمی همرنگ دندان) کمتر می باشد.
آیا جیوه موجود در آمالگام سمی است؟
فلز جیوه و بخار جیوه و ترکیبات آلی آن دارای سمیت زیادی بوده و برای انسان ضرر دارد، ولی جیوه موجود در آمالگام بصورت ترکیب معدنی آن می باشد که دارای سمیت بسیار کمتری نسبت به بقیه حالات جیوه می باشد و تحقیقات نشان داده است که مقدار جیوه ای که از اشخاصی که متوسط 8 عدد پرکردگی آمالگام داشته اند متصاعد می شود کمتر از حد مجاز جیوه ای است که کارگران معادن جیوه می توانند دریافت کنند.
معایب آمالگام چیست؟
آمالگام همرنگ دندان نبوده و به رنگ فلز می باشد، ضمناً نیاز به زمانی نسبتاً طولانی (تا چند ساعت) برای سخت شدن دارد و به دلیل ماهیت فلزی عایق حرارتی و الکتریکی نمی باشد.
علت تغییر رنگ بعضی از پرکردگی های آمالگام چیست؟
ترکیبات نقره موجود در آمالگام مستعد تغییر رنگ بوده، بخصوص در تماس با مواد غذایی سولفوردار مانند تخم مرغ، رنگ آن مقداری تیره می گردد که با توجه به اینکه دندانهای خلفی با آن پر می شوند و دیده نمی شوند جای نگرانی وجود ندارد.
علت اینکه گاهی با کشیدن زرورق پوشش شکلات و سیگار بر پرکردگی آمالگام، دندان تحریک میگردد چیست؟
تماس دو فلز نا متجانس در دهان در مجاورت بزاق ایجاد یک جریان الکتریکی گذرا می کند که گالوانیک نام دارد. تماس قاشق مسی یا زرورق آلومینیومی با پرکردگی آمالگام ممکن است این جریان الکتریکی را بوجود آورد ولی با قاشق های استیل این حالت یا اتفاق نمی افتد و یا کمتراست و در کل نباید نگران بود.
چرا بعضی از پرکردگی ها می شکنند و یا خالی می شوند؟
دندانی که ترمیم می گردد مسلماً مثل حالت اولی که سالم و دست نخورده و بدون پوسیدگی بوده مقاومت ندارد و همانند چینی بند زده شده است و احتیاج به مراقبت بیشتری دارد. ضمناً به دلیل اینکه آمالگام به دندان نمی چسبند نیاز به حفره گیردار دارد. رعایت بهداشت دهان ودندان و دستوراتی که دندانپزشک می دهداز موارد شکست می کاهد. عدم رعایت موازین بهداشتی و توصیه های مراقبتی باعث عود پوسیدگی در نسج دندانی باقیمانده می شود. علاوه بر این فشارهای زیاد سیستم جونده، رفتن یک جسم سخت مثل سنگ روی پرکردگی به هنگام غذا خوردن و ضعیف بودن دیواره های حفره سبب ساز می باشند. مقدار نسج باقیمانده، وسعت و عمق حفره، محل آن و دندان درگیر نیز از مواردی هستند که در دوام و عمر دندان ترمیم شده دخالت دارند.
از پرکردگی های آمالگام چگونه باید مراقبت کرد؟
عمده سختی آمالگام در ساعت اول بعد از ترمیم ایجاد می گردد. بعد از پر کردن دندان با آمالگام بهتر است تا چند ساعت غذایی خورده نشود. روز اول با سمتی از دهان که دندان پر شده، عمل جویدن غذا صورت نگیرد. در صورت احساس بلند بودن پر کردگی در اولین فرصت برای کوتاه کردن آن به مطب مراجعه شود. در روز اول پر کردن دندان با آمالگام بهتر است از غذاهای نرم استفاده شود. از روز بعد جویدن عادی موردی ندارد.
آیا آمالگام دندانی بی خطر است؟
بله، آمالگام به مدت بیش ازصد سال است که در سراسر دنیا برای ترمیم دندان استفاده می شود و مطالعات هرگونه ارتباط بین ترمیم های آمالگام و مشکلات پزشکی را رد کرده اند. به همین دلیل آمالگام هنوز یک ماده بی خطر برای بیماران دندانپزشکی محسوب می شود.
آیا ممکن است کسی نسبت به آمالگام، واکنش آلرژیک نشان دهد؟
تعداد بسیار کمی از افراد نسبت به ترمیم های آمالگام آلرژیک هستند و تا به حال کمتر از 100 مورد گزارش شده است. در این موارد نادر، جیوه، پاسخ آلرژیک را برانگیخته است و علائم آلرژی به آمالگام مشابه سایر آلرژیهای پوستی بوده است. اغلب بیماران آلرژیک نسبت به آمالگام، تاریخچه پزشکی یا فامیلی آلرژی به فلزات را دارند. اگر وجود آلرژی قطعی باشد، ترمیمهای دیگری باید استفاده شود.
آیا درست است که در سایر کشورها، استفاده از آمالگام ممنوع شده است؟
خیر- گزارشات نادرست محدودیت استفاده از آمالگام را در تعدادی کشورها با ممنوعیت کلی آن اشتباه کرده اند. در حال حاضر، دندانپزشکان در سراسر دنیا از آمالگامهای دندانی استفاده می کنند تا دندانهای پوسیده را ترمیم کنند. مطالعات نیز هیچ ارتباطی بین ترمیمهای آمالگام و مشکلات پزشکی نیافته اند.
آیا ترمیمی وجود دارد که همرنگ دندان باشد؟
بله، رزین های کامپوزیت مواد پلاستیکی همرنگ دندان(ساخته شده از شیشه و رزین) هستند که هم برای پرکردن دندان و هم برای ترمیم نقایص دندانی بکار می روندو به دلیل اینکه همرنگ دندان می باشند، تشخیص آنها از دندان طبیعی مشکل است. کامپوزیتها معمولاً در دندانهای قدامی که ظاهر طبیعی فرد اهمیت دارد، بکار می روند. در دندانهای خلفی نیز بسته به محل و وسعت پوسیدگی از مواد همرنگ دندان استفاده می شود. رزین های کامپوزیت معمولاً گرانتر از آمالگام هستند.
اگر دندان من آسیب ندیده باشد و ترمیم آن سرجای خود باشد، چرا نیاز به تعویض آن می باشد؟
فشارهای مداوم جویدن، سائیدن و فشردن دندانها باعث سایندگی، شکستن یا ترک خوردن ترمیم می شود که ممکن است شما متوجه آن نباشید، ولی دندانپزشک در طی معاینات روتین دندانپزشکی، ضعیف شدن ترمیم را تشخیص داده و تصمیم به تعویض آن می گیرد. اگر حدفاصل مینای دندان و ترمیم شکسته شود، ذرات غذا و باکتریهای مولد پوسیدگی به زیر ترمیم راه می یابند و باعث بروز پوسیدگی در آن دندان می شوند. پوسیدگی درمان نشده، باعث عفونی نمودن پالپ دندان و بروز آبسه می شود. اگر نرمیم وسیع باشد یا پوسیدگی مجدد ایجاد شده، گسترده باشد، ممکن است میزان کافی از نسج دندان باقی نمانده باشد، تا بتوان آن را مجدداً ترمیم نمود. در اینگونه موارد دندانپزشک، دندان را بازسازی و روکش می نماید.

بعضی تصورات غلط در مورد آمالگام
-آمالگام دندانی، برای سلامتی مضر می باشد. صحیح: درست نیست. شما باید از این نظر کاملاً مطمئن باشید. سازمانهای متعدد بین المللی که مسئول مراقبت از سلامت عموم مردم هستند. بارها اعلام داشته اند که ترمیم های آمالگام بی خطر هستند.این سازمانها عبارتنداز: سازمان بهداشت جهانی،انستیتوی ملی سلامت، سازمان غذا و دارو و ...
- برداشتن ترمیمهای آمالگام، بعضی بیماریها را درمان می کند. صحیح: این تصور کاملاً غلط است و نامعقول است که با این باور افراد را متحمل انجام درمانهای دندانپزشکی غیر ضروری بنمائیم. بسیاری از سازمانهای معتبر پزشکی این مسئله را تائید کرده اند.
- هیچ مدرک علمی دال بر پیشرفت MS یا سایر بیماریهای عصبی با ترمیمهای دندانی حاوی جیوه وجود ندارد(انجمن ملی مالتیپل اسکلروزیس)
- بر اساس مستدل ترین مدارک علمی، هیچ رابطه ای بین ترمیمهای دندانی نقره ای و آلزایمر وجود ندارد.(انجمن آلزایمر)
- هیچ مدرک علمی در مورد اثرات سمی کلینیکی قابل اندازه گیری و بررسی در مورد آمالگام دندانی وجود ندارد.(آکادمی پزشکان اطفال آمریکا)
- ترمیمهای آمالگام، بخارات جیوه آزاد می سازند که برای سلامتی بدن مضراست. صحیح: تحت فشار جویدن یا سائیدن، مقادیر بسیار اندکی بخار جیوه ( بین 3-1 میکروگرم در روز) ممکن است از آمالگام آزاد شود، اما مدارک علمی دال بر مضر بودن این سطح پائین تماس با بخار جیوه وجود ندارد. متخصصین مواد دندانپزشکی اظهار میدارند که در یک فرد بسیار حساس، باید حدود 500 ترمیم آمالگام وجود داشته باشد تا حداقل علائم تماس با بخار جیوه بروز نماید.
- دندانپزشکان نمی توانند به بیمارانشان بگویند که آمالگام، حاوی جیوه است. صحیح: دندانپزشکان باید در مورد کلیه مواد ترمیمی با بیمارانشان صحبت کنند و با کمک هم، مناسبترین درمان را انتخاب نمایند. افرادی که در مورد خطر آمالگام سؤال می کنند، نهایتاً بیشتر احتمال دارد که این نوع ترمیم را برای خود انتخاب کنند، زیرا اطلاعات نادرست آنها توسط دندانپزشک تصحیح شده و متوجه اشتباه خود می گردند.

​