[h=2]ابعاد فراکتالی اثر کازیمیر را تغییر می دهد
در اثر کازمیر شاهد نیروی اسرارآمیزی هستیم که دو صفحه موازی را که فاصله ناچیزی از هم دارند به طرف هم می راند. این اثر معلول خلق و فنای ذرات در ابعاد پلانک می باشد، اگر فاصله بین صفحات از طول موج دوبروی این ذرات کمتر باشد ذرات بین صفحات نمی گنجند و ناپدید می شوند. سپس فزونی ذرات مجازی خارج نسبت به داخل باعث می شود صفحات به سمت هم رانده شوند.فیزیکدانان نظری به این نتیجه رسیدند که اگر اندازه گیری های اثرکازیمیر با حساسیت کافی انجام شود، آثار ابعاد فرکتالی قابل مشاهده خواهد بود. در دهه1920 تئودورکالوتزا 1 واسکارکلاین2 ایده ای مطرح کردند که نظریه الکترومغناطیس ماکسول را با نظریه نسبیت اینشتین وحدت می داد، این کار به خودی خود کار مهمی است اما یک اشکال کوچک دارد، در مدل کالوتزا کلاین جهان 5 بعد دارد ؛ از این پس فیزیکدان های بسیاری با روش های مشابه سعی کردند که چرا ابعاد اضافی نظریات آنها دیده نمیشوند.کالوتزا و کلاین عقبنشینی نکردند و این اندیشه را پیش آوردند که بعد فضایی پنجم تنها در مقیاس پلانک از مرتبه ده به توان منهای سی و پنج وجود دارد. درواقع آنها فرض کردند که این بعد روی خودش پیچیده است طوری که اگر میشد این بعد فضایی در این مقیاس را پیمود هر مسافری به نقطهی آغاز سفرش بازمیگشت.ایده ای که اخیرا مطرح شده است این است که مثل دیگر اشیائ کوانتمی در این مقیاس، بعد اضافی ممکن است در حال خلق و فنا باشد. اگر این اتفاق بیفتد بایستی بعد پنجم فضا به صورت ناقص وجود داشته باشد. فیزیک دانان این ابعاد را به عنوان ابعاد فرکتالی که با اعداد غیر صحیح مشخص می شوند.توصیف می کنند چون این ابعاد این قدر کوچک هستند کار زیادی برای اثبات یا رد اندیشهی ابعاد فراکتالی نمیتوان کرد. دست کم تا کنون فیزیکدانها این طور فکر میکردند.امروز هانگبو چِنگ 3 از دانشگاه علم و فناوری چین شرقی در شانگهایمیگوید که شاید بتوان تفاوت وجود و عدم وجود ابعاد فراکتالی را مشاهده کرد:نتایج محاسبات چنگ نشان می دهد اگر فاصله صفحات در اندازه ی بعد اضافی باشد، ابعاد اضافی بر نیروی کازیمیر تاثیر خواهند داشت و اگر تعداد ابعاد عدد صحیح باشد نیروی کازیمیر قوی تر از حالتی خواهد بود که بعد فراکتالی وجود داشته باشد اما میزان دقیق تفاوت دو حالت به مرتبهی فراکتال بستگی دارد. البته سوالی که مطرح می شود این است که آیا می توان این تفاوت را بدون ابهام اندازه گرفت. اگر امکانش وجود داشته باشد ما می توانیم یک آزمایش جالب در مورد ماهیت فضا- زمان انجام دهیم.