اهداف جسمانی یا فیزیکی: کسب آمادگی جسمانی و تناسب اندام. امکان تمرین تکنیکها بدون حریف. تمرین در شرایط مختلفحملات و دفاعها. هماهنگی بیشتر عصب و عضله.
اهداف فکری:بهبود توانایی تمرکز فکر. بهبود توانایی پردازش تکنیکها. گسترش خلاقیت. بهبود قدرت تصمیم گیری در شرایط گوناگون.
اهداف روحی: کسب آرامش روحی و روانی. افزایش اعتماد به نفس. ایجاد انضباطفردی و گروهی.
تکواندو هنری خشن و پر قدرت است، بدون فرم تکواندو کاران تنها روحیه جنگ آوری و مبارزه را میآموزند. بنابراین میتوان فرم را وسیلهای جهت توازن روحی تکواندو کاران دانست. فرم متعادل کننده آموزش هنر رزمی تکواندو میباشد و همانطور که گفته شد تکواندو بدون فرم ارزشهای انسانی و فلسفی خود را از دست میدهد.
فرم چیست؟
مقدمه:
تکواندو هنری رزمی و ورزشی است که روش دفاع از خود را به هنرجو آموزش میدهد و به هنرجویان یاد میدهد که چگونه از دستها و پاهای خود برای دفاع کردن استفاده کنند. تکواندو از سه کلمه مجزای، «ته» به معنای پریدن ضربه زدن و خرد کردن با پا. «کوان» به معنای دفاع کردن، ضربه زدن و تخریب کردن با دست. «دو»، به معنای راه و روش تشکیل شدهاست. اگر چه معنای تکواندو روشی برای مبارزه با پا و دست است ولی محتوای آموزشی و فرهنگی تکواندو بر مبنای «دو» که راه و روش زندگیست بنیانگذاری شده تا جایی که محل تمرین تکواندو را «دوجانگ» یعنی محل زندگی نامگذاری کردند. اصول اخلاقی تکواندو یا همان «چونگ شین» عبارت اند از: احترام، بردباری و صبر، کنترل نفس، شرافت، روحیه سرسختی و شکست ناپذیری، انجام وظایف در مقابل پدر و مادر، اتحاد و یگانگی ملتهاست.
فرم یا پوم سه چیست؟
فرم یکی از مهمترین جنبههای آموزشی هنرهای رزمی میباشد. فرم مجموعهای از حرکات کلاسیک تکواندو، شامل تکنیکهای ایستادن، دست، پا و جابجایی است که بر اساس منطق طراحی شدهاند. تاریخچه فرمها به قدمت هنرهای رزمی است و هیچ هنر رزمی وجود ندارد که فرم نداشته باشد. در زمانهای باستان که هنرهای رزمی به صورت مخفی و انفرادی تمرین میشد هنرجویان جهت تمرین تکنیکها و مبارزه ناگزیر به اجرای دفاعها و حملات در مقابل حریف فرضی بودند. بدین ترتیب فرمهای اولیه پا به عرضه حیات نهادندوبه تدریج فرمهای برتر اساتید زبردست توسط شاگردان آنان در نقاط مختلف آموزش داده شده. این اولین مرحله در استاندارد فرمها بود. با تشکیل سبکهای متفائت توسط اساتید تراز اول فرمهای هم سطح به شکل یکسان بین هنرجویان آن سبک تمرین میشد. فرمهای تکواندو پس از قرنها توسط فدراسیون جهانی تکواندو در سال ۱۹۷۷ میلادی مطابق با ۱۳۵۶ خورشیدی یکسان و استاندارد گردید. در حال حاضر بیش از ۲۰۲ کشور پنج قاره جهان فرمهای تکواندو را طبق استاندارد فدراسیون جهانی تکواندو تمرین میکنند. اگرچه فرمها حاوی تکنیکهای متنوعی هستند با این وجود همگی دارای خواص یکسانی میباشند که سه اصل کلی را در بر دارند. این سه اصل عبارتند از: هر فرم از نقطه یا حالت خاصی شروع میشود و در همان نقطه یا حالت تمام میشود. هر تکنیک بایستی با سرعت و قدرت خاصی که در فرم برای آن معین شده اجرا شود. هر فرم به خودی خود دارای ارزشهای فیزیکی و روانی مخصوص به خود است. با پیشرفت هنرجو فرمها پیچیده تر و مشکل تر میشود و تنها پس از تمرین فراوان هر فرم(حداقل ۳۰۰ بار) و موفقیت در آزمون میتوان فرم بعدی را آموزش داد. با اندکی توجه به فرمهای تکواندو درمیابیم که همگی با تکنیکهای دفاعی و از سمت چپ شروع میشود. با در نظر گرفتن اینکه فلسفه پیدایش و تکامل هنرهای رزمی، دفاع از حق حقیقت و نیز دفاع از مظلوم و ستم دیده، مسئله شروع فرمها روشن میگردد.
[ویرایش] اطلاعات عمومی :
تکواندو به معنای پریدن و شکستن سریعترین راه ممکن به وسیله دست و پا میباشد. از خصوصیات این ورزش سرعت، دقت عمل، هماهنگی در فعالیت، انعطاف بدن، درک و یاد گیری سریع فنون میباشد. تکواندو روح نظم و ترتیب را در شخص القا میکند و بطور کلی تکنیک دفاع از خود را به انسان میآموزد. در این ورزش فنون استفاده از حرکات خاص برای بکار گیری پاها و وارد نمودن ضربههای موثر آموخته میشود و لذا ممکن است ضربات سهمگین به حریف مقابل وارد نمود. بطور کلی حملات بر روی سه نقطه اصلب بدن متمرکز میگردد: صورت (الگول)، تنه(مومتونگ)، و قسمت نیم تنه یا پایین تنه (آرا). ضربات فنی فقط در نقاط تعیین شده مجاز زده میشود. استفاده ازمشت با روشهای مختلفی انجام میشود و دفاع به وسیله تمام قسمتهای دور مچ انجام میگیرد. در ضربات پا از قسمتهای مختلف پاشنه و کف پا استفاده میشود. شکستن تخته و یا آجر از جمله آموزشهایی است که به منظور آزمایش قدرت و سرعت عمل کار آموزان به کار میرود. در این آموزش، تسلط بر چرخش مفاصل در هنگام شکستن تخته و … ضروری است مسابقات تکواندو در وزنهای مختلف برگزار میشود و وزن کشی ورزشکاران در روز مسابقه صورت میگیرد. مسابقه در سه راند سه دقیقهای با یک استراحت یک دقیقهای بین راندها انجام میشود. محوطه مبارزه ورزش تکواندو فضای مربع شکل با ابعاد ۸ × ۸ متر میباشد که در داخل یک تشک ۱۲ × ۱۲ متر قرار میگیرد. به این ترتیب یک محوطه به عرض ۲ متر در اطراف منطقه مبارزه به وجود میآید که موسوم به منطقه قرمز یا محوطه خطر میباشد. در صورت لزوم محوطه مسابقه را ممکن است بر روی سکویی به ارتفاع ۵۰ الی ۶۰ سانتیمتر مستقر نمود و برای جلوگیری از آسیب مبارزین باید لبه خارجی محوطه مسابقه را با شیب کمتر از ۳۰ درجه به کف سالن متصل نمود.
در سالن تکواندو محل استقرار تماشاچیان ممکن است در چهار سوی محوطه مسابقه در نظر گرفته شود، اگرچه بهترین موقعیت دید در طرفین طولی محوطه بازی میسر است. فاصله تماشاچیان از محوطه بازی باید حد اقل ۴ الی ۵ متر پیش بینی شود.
تجهیزات مورد نیاز:
* لباس
مبارزین باید لباس مخصوص تکواندو (دوبوک) که سفید رنگ میباشد را بر تن کنند.
* وسایل حفاظتی
تجهیزات ایمنی شامل این موارد میباشد: هوگو (محافظی شبیه به جلیقه ضد گلوله)، باده و ساباده (ساق بند و ساعد بند) و نانشیم (محافظ بیضه و آلت تناسلی) تنها در این رشته مورد استفاده قرار میگیرد. برای سایر ورزشهای رزمی چینی وسایل ایمنی وجود ندارد. شماره مبارزین باید پشت پیراهن آنها نصب گردد. اندازه شماره مبارزین بزرگسال ۲۵ × ۲۵ سانتیمتر و شماره مبارزین نوجوان و خرد سال ۱۵ × ۱۲ سانتیمتر میباشد.
اهداف فکری:بهبود توانایی تمرکز فکر. بهبود توانایی پردازش تکنیکها. گسترش خلاقیت. بهبود قدرت تصمیم گیری در شرایط گوناگون.
اهداف روحی: کسب آرامش روحی و روانی. افزایش اعتماد به نفس. ایجاد انضباطفردی و گروهی.
تکواندو هنری خشن و پر قدرت است، بدون فرم تکواندو کاران تنها روحیه جنگ آوری و مبارزه را میآموزند. بنابراین میتوان فرم را وسیلهای جهت توازن روحی تکواندو کاران دانست. فرم متعادل کننده آموزش هنر رزمی تکواندو میباشد و همانطور که گفته شد تکواندو بدون فرم ارزشهای انسانی و فلسفی خود را از دست میدهد.
فرم چیست؟
مقدمه:
تکواندو هنری رزمی و ورزشی است که روش دفاع از خود را به هنرجو آموزش میدهد و به هنرجویان یاد میدهد که چگونه از دستها و پاهای خود برای دفاع کردن استفاده کنند. تکواندو از سه کلمه مجزای، «ته» به معنای پریدن ضربه زدن و خرد کردن با پا. «کوان» به معنای دفاع کردن، ضربه زدن و تخریب کردن با دست. «دو»، به معنای راه و روش تشکیل شدهاست. اگر چه معنای تکواندو روشی برای مبارزه با پا و دست است ولی محتوای آموزشی و فرهنگی تکواندو بر مبنای «دو» که راه و روش زندگیست بنیانگذاری شده تا جایی که محل تمرین تکواندو را «دوجانگ» یعنی محل زندگی نامگذاری کردند. اصول اخلاقی تکواندو یا همان «چونگ شین» عبارت اند از: احترام، بردباری و صبر، کنترل نفس، شرافت، روحیه سرسختی و شکست ناپذیری، انجام وظایف در مقابل پدر و مادر، اتحاد و یگانگی ملتهاست.
فرم یا پوم سه چیست؟
فرم یکی از مهمترین جنبههای آموزشی هنرهای رزمی میباشد. فرم مجموعهای از حرکات کلاسیک تکواندو، شامل تکنیکهای ایستادن، دست، پا و جابجایی است که بر اساس منطق طراحی شدهاند. تاریخچه فرمها به قدمت هنرهای رزمی است و هیچ هنر رزمی وجود ندارد که فرم نداشته باشد. در زمانهای باستان که هنرهای رزمی به صورت مخفی و انفرادی تمرین میشد هنرجویان جهت تمرین تکنیکها و مبارزه ناگزیر به اجرای دفاعها و حملات در مقابل حریف فرضی بودند. بدین ترتیب فرمهای اولیه پا به عرضه حیات نهادندوبه تدریج فرمهای برتر اساتید زبردست توسط شاگردان آنان در نقاط مختلف آموزش داده شده. این اولین مرحله در استاندارد فرمها بود. با تشکیل سبکهای متفائت توسط اساتید تراز اول فرمهای هم سطح به شکل یکسان بین هنرجویان آن سبک تمرین میشد. فرمهای تکواندو پس از قرنها توسط فدراسیون جهانی تکواندو در سال ۱۹۷۷ میلادی مطابق با ۱۳۵۶ خورشیدی یکسان و استاندارد گردید. در حال حاضر بیش از ۲۰۲ کشور پنج قاره جهان فرمهای تکواندو را طبق استاندارد فدراسیون جهانی تکواندو تمرین میکنند. اگرچه فرمها حاوی تکنیکهای متنوعی هستند با این وجود همگی دارای خواص یکسانی میباشند که سه اصل کلی را در بر دارند. این سه اصل عبارتند از: هر فرم از نقطه یا حالت خاصی شروع میشود و در همان نقطه یا حالت تمام میشود. هر تکنیک بایستی با سرعت و قدرت خاصی که در فرم برای آن معین شده اجرا شود. هر فرم به خودی خود دارای ارزشهای فیزیکی و روانی مخصوص به خود است. با پیشرفت هنرجو فرمها پیچیده تر و مشکل تر میشود و تنها پس از تمرین فراوان هر فرم(حداقل ۳۰۰ بار) و موفقیت در آزمون میتوان فرم بعدی را آموزش داد. با اندکی توجه به فرمهای تکواندو درمیابیم که همگی با تکنیکهای دفاعی و از سمت چپ شروع میشود. با در نظر گرفتن اینکه فلسفه پیدایش و تکامل هنرهای رزمی، دفاع از حق حقیقت و نیز دفاع از مظلوم و ستم دیده، مسئله شروع فرمها روشن میگردد.
[ویرایش] اطلاعات عمومی :
تکواندو به معنای پریدن و شکستن سریعترین راه ممکن به وسیله دست و پا میباشد. از خصوصیات این ورزش سرعت، دقت عمل، هماهنگی در فعالیت، انعطاف بدن، درک و یاد گیری سریع فنون میباشد. تکواندو روح نظم و ترتیب را در شخص القا میکند و بطور کلی تکنیک دفاع از خود را به انسان میآموزد. در این ورزش فنون استفاده از حرکات خاص برای بکار گیری پاها و وارد نمودن ضربههای موثر آموخته میشود و لذا ممکن است ضربات سهمگین به حریف مقابل وارد نمود. بطور کلی حملات بر روی سه نقطه اصلب بدن متمرکز میگردد: صورت (الگول)، تنه(مومتونگ)، و قسمت نیم تنه یا پایین تنه (آرا). ضربات فنی فقط در نقاط تعیین شده مجاز زده میشود. استفاده ازمشت با روشهای مختلفی انجام میشود و دفاع به وسیله تمام قسمتهای دور مچ انجام میگیرد. در ضربات پا از قسمتهای مختلف پاشنه و کف پا استفاده میشود. شکستن تخته و یا آجر از جمله آموزشهایی است که به منظور آزمایش قدرت و سرعت عمل کار آموزان به کار میرود. در این آموزش، تسلط بر چرخش مفاصل در هنگام شکستن تخته و … ضروری است مسابقات تکواندو در وزنهای مختلف برگزار میشود و وزن کشی ورزشکاران در روز مسابقه صورت میگیرد. مسابقه در سه راند سه دقیقهای با یک استراحت یک دقیقهای بین راندها انجام میشود. محوطه مبارزه ورزش تکواندو فضای مربع شکل با ابعاد ۸ × ۸ متر میباشد که در داخل یک تشک ۱۲ × ۱۲ متر قرار میگیرد. به این ترتیب یک محوطه به عرض ۲ متر در اطراف منطقه مبارزه به وجود میآید که موسوم به منطقه قرمز یا محوطه خطر میباشد. در صورت لزوم محوطه مسابقه را ممکن است بر روی سکویی به ارتفاع ۵۰ الی ۶۰ سانتیمتر مستقر نمود و برای جلوگیری از آسیب مبارزین باید لبه خارجی محوطه مسابقه را با شیب کمتر از ۳۰ درجه به کف سالن متصل نمود.
در سالن تکواندو محل استقرار تماشاچیان ممکن است در چهار سوی محوطه مسابقه در نظر گرفته شود، اگرچه بهترین موقعیت دید در طرفین طولی محوطه بازی میسر است. فاصله تماشاچیان از محوطه بازی باید حد اقل ۴ الی ۵ متر پیش بینی شود.
تجهیزات مورد نیاز:
* لباس
مبارزین باید لباس مخصوص تکواندو (دوبوک) که سفید رنگ میباشد را بر تن کنند.
* وسایل حفاظتی
تجهیزات ایمنی شامل این موارد میباشد: هوگو (محافظی شبیه به جلیقه ضد گلوله)، باده و ساباده (ساق بند و ساعد بند) و نانشیم (محافظ بیضه و آلت تناسلی) تنها در این رشته مورد استفاده قرار میگیرد. برای سایر ورزشهای رزمی چینی وسایل ایمنی وجود ندارد. شماره مبارزین باید پشت پیراهن آنها نصب گردد. اندازه شماره مبارزین بزرگسال ۲۵ × ۲۵ سانتیمتر و شماره مبارزین نوجوان و خرد سال ۱۵ × ۱۲ سانتیمتر میباشد.