اهمیت فوق العاده آغاز کار با “بسم الله ”
در روایات اسلامی به قدری به این آیه از قرآن مجید اهمیت داده شده است که آن را هم ردیف “اسم اعظم الهی ” معرفی کرده‌اند. امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) می‌فرماید: “بسم الله الرحمن الرحیم اقرب الی اسم الله الاعظم من ناظر العین الی بیاض‌ها؛۳ بسم الله الرحمن الرحیم، به اسم اعظم خدا نزدیک‌تر از سیاهی چشم است، به سفیدی آن. ”
آنچه از میان روایات امامان معصوم: درباره اهمیت “بسم الله الرحمن الرحیم ” به دست می‌آید عبارت است از:
1- امامان معصوم: هیچ کاری را بدون گفتن این جمله آغاز نمی‌کردند.
2- سفارش می‌کردند غذا را با این جمله آغاز و اگر چند غذا تناول می‌کنید برای هر کدام جداگانه “بسم الله ” بگویید و چنانچه فراموش کردید، جمله “بسم الله علی اوله و آخره ” را بر زبان جاری کنید. این مطلب، به اهمیت فوق العاده شروع غذا با نام خداوند اشاره می‌کند۴٫
در اهمیت این جمله، همین بس که اگر حیوان حلال گوشتی بدون “بسم الله ” ذبح شود، خوردن گوشت آن، حرام است. این حکم شرعی اسلام، حکایت از تأثیر فراوان “بسم الله ” در امور دنیوی نیز دارد
3- بلند گفتن و آشکار کردن “بسم الله الرحمن الرحیم ” بسیار سفارش شده است. امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید: “حدثنی ابی عن ابیه عن جده عن علی بن ابی طالب انه قال التقیه دینی و دین آبائی فی کل شیء الا فی تحریم المسکر و خلع الخفین عند الوضوء و الجهر به بسم الله الرحمن و الرحیم؛۵ پدرم از پدرانش روایت کرده است که علی بن ابی طالب(صلی الله علیه وآله) فرمود: تقیه در هر چیز، دین من و دین پدران من است؛ جز در تحریم مست کننده و در کندن کفش، [برای مسح] هنگام وضو و در بلند گفتن “بسم الله الرحمن الرحیم “. ”
4- امام زین العابدین(علیه السلام) در فضیلت “بسم الله الرحمن الرحیم ” می‌فرماید:
به فاتحه الکتاب علی جمیع النبیین ما اعطاها احدا قبله الا ما اعطی سلیمان بن داود من بسم الله الرحمن الرحیم فرآها اشرف من جمیع ممالکه کل‌ها التی اعطیها فقال یا رب ما اشرف‌ها من کلمات ان‌ها لآثر من جمیع ممالکی التی وهبتها لی قال الله تعالی یا سلیمان و کیف لاتکون کذلک و ما من عبد و لا امه سمانی بها الا اوجبت له من الثواب الف ضعف ما اوجبت لمن تصدق بالف ضعف ممالک یا سلیمان هذه سبع ما اهبه لمحمد سیدالنبیین تمام فاتحه الکتاب الی آخرها؛۶
خداوند با سوره فاتحه ا لکتاب، پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) را بر تمام پیامبران برتری بخشید؛ به گونه ای که به احدی قبل از ایشان، این سوره را اعطا نکرده بود؛ مگر آنچه که به سلیمان بن داود عطا کرد که همان بسم الله الرحمن الرحیم است. وی این جمله را بالاتر از تمام سرزمین‌هایی که به او ارزانی شده بود، می‌دانست پس گفت: پروردگارا! چه کلمات عالی و شریفی است. این جمله از تمام سرزمین‌هایم که به من بخشیدی گرامی‌تر است. خداوند متعال فرمود: ای سلیمان! چگونه چنین نباشد درحالی که هیچ مرد و زنی نیست که مرا با این جمله بخواند مگر آن که هزار برابر ثوابی برای او مقرر می‌کنم که برای کسی که هزار برابر سرزمین‌های تو را صدقه می‌دهد، مقرر می‌نمایم. ای سلیمان! این جمله یک هفتم آن چیزی است که به محمد(صلی الله علیه وآله) سید پیامبران بخشیدم که همانا تمام فاتحه الکتاب است. ”
5- در اهمیت این جمله، همین بس که اگر حیوان حلال گوشتی بدون “بسم الله ” ذبح شود، خوردن گوشت آن، حرام است. این حکم شرعی اسلام، حکایت از تأثیر فراوان “بسم الله ” در امور دنیوی نیز دارد.
پی نوشت ها :
۱- تفسیر الامام العسکری، امام حسن عسکری (علیه السلام) ص ۵۲٫
۲- برگرفته از: تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج ۱، ص ۰۲-۳۲٫
۳- بحارالانوار، علامه مجلسی ج ۹۸، ص ۳۳۲٫
۴- “قلت لابی عبدالله(علیه السلام) کیف اسمی علی الطعام قال فقال اذا اختلفت الانیه فسم علی کل اناء قلت فان نسیت ان اسمی قال تقول بسم الله علی اوله و آخره؛ به حضرت صادق(علیه السلام) گفتم: چگونه نام خداوند را بر طعام بگویم؟ فرمود: وقتی چند ظرف غذای مختلف هست برای ]خوردن از[ هر کدام “بسم الله ” بگو. پرسیدم: اگر فراموش کنم؟ فرمود: می‌گویی: “بسم الله علی اوله و آخره. ” الکافی، ج ۶، ص ۵۹۲٫
۵- مستدرک الوسائل، ج ۷۱، ص ۸٫۶
۶- بحارالانوار، ج ۴۲، ص ۳۸۳٫
منبع:tebyan.net
در روایات اسلامی به قدری به این آیه از قرآن مجید اهمیت داده شده است که آن را هم ردیف “اسم اعظم الهی ” معرفی کرده‌اند. امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) می‌فرماید: “بسم الله الرحمن الرحیم اقرب الی اسم الله الاعظم من ناظر العین الی بیاض‌ها؛۳ بسم الله الرحمن الرحیم، به اسم اعظم خدا نزدیک‌تر از سیاهی چشم است، به سفیدی آن. ”
آنچه از میان روایات امامان معصوم: درباره اهمیت “بسم الله الرحمن الرحیم ” به دست می‌آید عبارت است از:
1- امامان معصوم: هیچ کاری را بدون گفتن این جمله آغاز نمی‌کردند.
2- سفارش می‌کردند غذا را با این جمله آغاز و اگر چند غذا تناول می‌کنید برای هر کدام جداگانه “بسم الله ” بگویید و چنانچه فراموش کردید، جمله “بسم الله علی اوله و آخره ” را بر زبان جاری کنید. این مطلب، به اهمیت فوق العاده شروع غذا با نام خداوند اشاره می‌کند۴٫
در اهمیت این جمله، همین بس که اگر حیوان حلال گوشتی بدون “بسم الله ” ذبح شود، خوردن گوشت آن، حرام است. این حکم شرعی اسلام، حکایت از تأثیر فراوان “بسم الله ” در امور دنیوی نیز دارد
3- بلند گفتن و آشکار کردن “بسم الله الرحمن الرحیم ” بسیار سفارش شده است. امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید: “حدثنی ابی عن ابیه عن جده عن علی بن ابی طالب انه قال التقیه دینی و دین آبائی فی کل شیء الا فی تحریم المسکر و خلع الخفین عند الوضوء و الجهر به بسم الله الرحمن و الرحیم؛۵ پدرم از پدرانش روایت کرده است که علی بن ابی طالب(صلی الله علیه وآله) فرمود: تقیه در هر چیز، دین من و دین پدران من است؛ جز در تحریم مست کننده و در کندن کفش، [برای مسح] هنگام وضو و در بلند گفتن “بسم الله الرحمن الرحیم “. ”
4- امام زین العابدین(علیه السلام) در فضیلت “بسم الله الرحمن الرحیم ” می‌فرماید:
به فاتحه الکتاب علی جمیع النبیین ما اعطاها احدا قبله الا ما اعطی سلیمان بن داود من بسم الله الرحمن الرحیم فرآها اشرف من جمیع ممالکه کل‌ها التی اعطیها فقال یا رب ما اشرف‌ها من کلمات ان‌ها لآثر من جمیع ممالکی التی وهبتها لی قال الله تعالی یا سلیمان و کیف لاتکون کذلک و ما من عبد و لا امه سمانی بها الا اوجبت له من الثواب الف ضعف ما اوجبت لمن تصدق بالف ضعف ممالک یا سلیمان هذه سبع ما اهبه لمحمد سیدالنبیین تمام فاتحه الکتاب الی آخرها؛۶
خداوند با سوره فاتحه ا لکتاب، پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) را بر تمام پیامبران برتری بخشید؛ به گونه ای که به احدی قبل از ایشان، این سوره را اعطا نکرده بود؛ مگر آنچه که به سلیمان بن داود عطا کرد که همان بسم الله الرحمن الرحیم است. وی این جمله را بالاتر از تمام سرزمین‌هایی که به او ارزانی شده بود، می‌دانست پس گفت: پروردگارا! چه کلمات عالی و شریفی است. این جمله از تمام سرزمین‌هایم که به من بخشیدی گرامی‌تر است. خداوند متعال فرمود: ای سلیمان! چگونه چنین نباشد درحالی که هیچ مرد و زنی نیست که مرا با این جمله بخواند مگر آن که هزار برابر ثوابی برای او مقرر می‌کنم که برای کسی که هزار برابر سرزمین‌های تو را صدقه می‌دهد، مقرر می‌نمایم. ای سلیمان! این جمله یک هفتم آن چیزی است که به محمد(صلی الله علیه وآله) سید پیامبران بخشیدم که همانا تمام فاتحه الکتاب است. ”
5- در اهمیت این جمله، همین بس که اگر حیوان حلال گوشتی بدون “بسم الله ” ذبح شود، خوردن گوشت آن، حرام است. این حکم شرعی اسلام، حکایت از تأثیر فراوان “بسم الله ” در امور دنیوی نیز دارد.
پی نوشت ها :
۱- تفسیر الامام العسکری، امام حسن عسکری (علیه السلام) ص ۵۲٫
۲- برگرفته از: تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج ۱، ص ۰۲-۳۲٫
۳- بحارالانوار، علامه مجلسی ج ۹۸، ص ۳۳۲٫
۴- “قلت لابی عبدالله(علیه السلام) کیف اسمی علی الطعام قال فقال اذا اختلفت الانیه فسم علی کل اناء قلت فان نسیت ان اسمی قال تقول بسم الله علی اوله و آخره؛ به حضرت صادق(علیه السلام) گفتم: چگونه نام خداوند را بر طعام بگویم؟ فرمود: وقتی چند ظرف غذای مختلف هست برای ]خوردن از[ هر کدام “بسم الله ” بگو. پرسیدم: اگر فراموش کنم؟ فرمود: می‌گویی: “بسم الله علی اوله و آخره. ” الکافی، ج ۶، ص ۵۹۲٫
۵- مستدرک الوسائل، ج ۷۱، ص ۸٫۶
۶- بحارالانوار، ج ۴۲، ص ۳۸۳٫
منبع:tebyan.net