• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

بررسی نحوه رنگرزی در مناطق مختلف ایران

*pooneh*

متخصص بخش سینما،تلویزیون و تئاتر


- فارس

استان فارس یکی از مراکزی است که رنگرزی گیاهی در آن رواج فراوان دارد لذا طراوت و شفافیت رنگ و تنوع غنای رنگ آمیزی فرشهای این استان بیش از هر عامل دیگری در شهرت جهانی دست بافته های قشقائی مؤثر است این استان دیرتر از سایر جاهای ایران مورد هجوم رنگهای شیمیایی قرار گرفت. توانائی زنان قشقائی در احساس رنگها و رنگ آمیزی گاه چنان باورنکردنی است که به اعجاز می ماند هم از نظر فراوانی رنگ و ریزه کاری های رنگ آمیزی و هم از لحاظ پختگی و گیرایی و چشم نوازی و هم از نظر هماهنگی پرجاذبه وافسون کننده ای که جریان وقفه ناپذیر رنگها را پدیدار می کند.

- آذربایجان

در بیشتر شهرها و روستاهای آذربایجان اصالت کارهای قدیمی حفظ شذه و رنگهای طبیعی هنوز جای خود را به رنگهای شیمیایی نداده است خامه های پشم بیشتر در دسترس است و پشم آن توسط عشایر ایل شاهسون تهیه می شود هر چند که صرف نظر از کارگاههای شرکت فرش در تبریز سایر کارگاهها بیشتر رنگهای شیمیایی استفاده می کنند.

- مشهد

امروز صرف نظر از چند کارگاه در شهر و کارگاههای کوچک در روستاها اکثر قالیها را پست ترین انواع رنگهای اسیدی و بازیک رنگ می کنند و در نتیجه روز به روز از بازاراین فرش ها کاسته می شود و تنها در کارگاههای شرکت فرش کم و بیش رنگهای طبیعی استفاده می شود.

- کاشمر

قالی این شهر عمدتاً نامرغوب و رنگهای به کار رفته در آن از نوع رنگهای بی ثبات است به نظر می رسد که رنگرزی گیاهی در این منطقه رونق چندانی ندارد و تخصص لازم هم وجود ندارد.

- توس و نیشابور

در این نواحی رنگها بیشتر شیمیایی تند و نوع پشم نیز پست تراز سایر قالیهای خراسان است.

- قائنات

در ناحیه درخش قالی بافی وجود دارد که متأسفانه از رنگهای شیمیایی استفاده می کنند و در ایل بهلوری نوعی قالیچه و قالی نظیر قالیچه های ترکمنی می بافند ولی با وجود زیبایی ظاهری کار از مواد رنگی شیمیایی استفاده می کنند.

- اراک, بروجرد, محلات

دو شهر بزرگ بروجرد و محلات قبل از شرکت زیگلر انگلیسی که کارگاههای رنگرزی را در اراک و روستاهای اطراف تأسیس کرد نیز از مراکز صدور رنگهای گیاهی ایران به اروپا بودند ولی امروز با رونق شرکت ها و کارگاههای شیمیایی از رنگهای کم ثبات اسیدی و سایر رنگهای شیمیایی استفاده می شود.

- اصفهان

استفاده از رنگهای طبیعی کاهش مخصوص در اصفهان پیدا کرده است و با این وصف هنوز در مناطق روستایی پاره ای بافندگان رنگهای گیاهی را مورد استفاده قرار می دهند.

- کاشان

با وجود نمونه های بی نظیر فرش و پارچه این شهر درعهد صفویه که خود از شاهکارهای هنر رنگرزی و نساجی است امروزه به طور عمده از رنگهای شیمیایی و به ندرت از رنگهای طبیعی استفاده می شود.

- کرمان

هنرمندان قالی باف کرمانی در گذشته از رنگهای گیاهی استفاده می کردند ولی پس از جنگ جهانی دوم به دلیل ارزانی و فراوانی رنگهای بازیک و سادگی رنگرزی با آنها، تمایلی به استفاده از رنگهای شیمیایی نشان داده اند و به این گونه رنگهای شیمیایی جای رنگهای گیاهی را گرفت.

- یزد

قالیهای این شهر خصوصاً نقش هراتی از اهمیت خاصی برخوردارند. در این شهر با هر دو روش سنتی و شیمیایی رنگرزی می شود.

- ترکمن صحرا

در گذشته در بافت و رنگرزی از روشهای سنتی و رنگهای گیاهی استفاده می شد اما با مرور زمان رنگهای گیاهی جای خود را به رنگهای شیمیایی دادند و کارگاههای رنکرزی سنتی تقریباً برچیده شدند.

- همدان

قالیبافان این منطقه اکثراً خود تولید کننده پشم بوده و بیشتر از رنگهای طبیعی استفاده می کنند و به همین علت دست بافته های آنان از نظر رنگ دارای درخشندگی و جلای خاصی است اما در خمسه از کلافهای تافته کارخانه ای که رنگ شیمیایی دارند استفاده می کنند از این دو قالی آنها فاقد مرغوبیت سایر محصولات همدان هستند
 
بالا