• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

تاریخچه مددکاری

rahnama

پدر ایران انجمن
تاريخچه مددكاري اجتماعي در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي
مقدمه:
مددكاري اجتماعي يكي از حرفه‌هاي تعيين‌كننده در تحقق رفاه اجتماعي و بهزيستي افراد جامعه است. اگر رفاه اجتماعي را به مفهوم گسترده آن در نظر بگيريم، اين حرفه مي‌تواند بر تمامي جنبه‌هاي زندگي آحاد جامعه تأثير بگذارد. بي‌ترديد تمركز ويژه بر مددكاري در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي و تلاش براي ارتقاي آن به صورت غيرمستقيم بر كيفيت رفاه اجتماعي در جامعه اثر خواهند گذاشت. به اين منظور ضرورت دارد حرفه مددكاري اجتماعي دورنماي فعاليت‌هاي خود را در اين حوزه به طور مشخص ترسيم نمايد و براساس آن نسبت به برنامه‌ريزي اقدام كند.
تاريخچه مددكاري در جهان:
كشور انگلستان نخستين كشوري است كه قدم‌هاي اوليه را در جهت سازمان دادن به خدمات اجتماعي برداشته است. قانون موسوم به فقراي اليزابت كه در سال 1598 در انگلستان تصويب شد يكي از ابتدايي‌ترين مداخله‌هاي مستقيم دولتي در ارايه خدمات اجتماعي محسوب مي‌شود. اين قانون سال‌ها بعد تحت تأثير افكار، نوشته‌ها و نظريات نويسندگان و متفكرين اقتصادي و اجتماعي تغيير كرد. در مجموع از سال 1600 به بعد در جهان عواملي مطرح مي‌شوند كه عنايت و توجه به رفاه اجتماعي و به تبع آن مددكاري اجتماعي به عنوان پلي بين برنامه‌هاي رفاهي و استفاده‌كنندگان از آنها يعني انسان‌ها ضرورت پيدا مي‌كند. در سال 1878 كشور آلمان قانون تأمين اجتماعي را به اجرا در آورد و تا سال 1920 تقريباً در سراسر اروپا اين قانون پذيرفته شد. در سال 1899 اولين مدرسه خدمات اجتماعي در هلند و در سال 1904 مدارس مددكاري اجتماعي در آلمان، سوييس، بريتانيا و آمريكا شروع به فعاليت كردند. قانون تأمين اجتماعي در سال 1933 با هدف حمايت از خانواده‌هاي بي‌سرپرست و بدسرپرست و آسيب‌ديدگان درآمريكا تصويب شد و در حال حاضر آموزش مددكاري در سطح دانشگاه‌هاي كشورهاي مختلف و سطح بين‌الملل به نحو وسيعي جريان دارد.
 

rahnama

پدر ایران انجمن
تاريخچه مددكاري در ايران:
كشور ما نيز يكي از كهن‌ترين سرزمين‌هايي است كه انديشه‌ها و باورهاي انسان دوستي و نيكوكاري و دستگيري از مردم نيازمند در آن بر پايه اعتقادات ديني و ارزش‌هاي فرهنگي بنا شده است. با اين پيشينه تاريخي و فرهنگي خدمات حمايتي و بهزيستي در كشور ايران اغلب توسط افراد خير و موسسات خيريه با زمينه مذهبي ارايه مي‌شد. ازاواسط سال 1340 به بعد سازمان‌ها و موسساتي مسؤليت ارايه خدمات حمايتي، توانبخشي به افراد نيازمند و معلولين را بر عهده داشتند. در سال‌هاي قبل از انقلاب در سال 1347 براي اولين بار خدمات اجتماعي به صورت سازمان‌يافته در مجموعه وظايف دولت در برنامه عمراني چهارم مطرح گرديده است. در نهايت در سال 1353 وزارت رفاه اجتماعي در يك قالب منطقي به وجود آمد كه در سال 1355 به وزارت بهداري و بهزيستي تغيير نام داد و فعاليت آن در قالب دو معاونت بهزيستي و دو دفتر امور خدمات توانبخشي و امور خدمات رفاهي ادامه يافت. . در سال 1344 مدت تحصيل به چهار سال افزايش پيدا كرد و فارغ‌التصحيلان درجه ليسانس خدمات اجتماعي را اخذ مي‌كردند. در سال 1349 دوره فوق‌ليسانس مددكاري اجتماعي با عنوان مديريت خدمات اجتماعي نيز شكل گرفت. پس از انقلاب اسلامي ايران، نام آموزشگاه به دانشكده خدمات تغيير يافت. سرانجام تعليم و تربيت مددكاران اجتماعي در چارچوب گرايش خدمات اجتماعي در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي متمركز شد و انتخاب دانشجويان از طريق آزمون سراسري انجام شد.
پس از انقلاب بخش بهزيستي يك‌بار ديگر تحول يافت و براساس مصوبه هيأت وزيران در مورخه 25/4/58 سازمان‌هاي رفاهي و خدماتي تحت نظر وزارت بهداري و بهزيستي در هم ادغام گرديد. اين سازمان‌ها عبارت بودند از: سازمان رفاه ملي خانواده، سازمان بهزيستي و آموزشي كودكان و نوجوانان، سازمان ملي رفاه ناشنوايان ايران، سازمان ملي رفاه نابينايان، سازمان زنان، انجمن ملي حمايت كودكان، انجمن حمايت معلولين، انجمن توانبخشي، واحد حمايت از خانواده‌هاي بي‌سرپرست سازمان شاهنشاهي خدمات اجتماعي سابق و جمعيت حمايت از اطفال بي‌سرپرست.
براساس تلاش‌هاي بي‌وقفه دكتر فياض‌بخش براي ايجاد سازماني مستقل براي ارايه خدمات گسترده و منظم به نيازمندان جامعه، در 24/3/1359 لايحه قانوني تشكيل سازمان بهزيستي كشور تصويب شد.
 
آخرین ویرایش:

rahnama

پدر ایران انجمن
رفاه اجتماعي و حوزه‌هاي مربوط به آن:
رفاه اجتماعي سيستم منظم و شكل‌يافته خدمات اجتماعي است كه براي كمك به افراد به‌وجود آمده است تا رضايت و استاندارد زندگي را براي افراد جامعه تأمين كند.
تعاريف، محتوا و برنامه‌هاي رفاه اجتماعي بر مبناي ديدگاه‌هاي نظري متفاوت نسبت به انسان و نيازهاي او شكل گرفته است. اگرچه اين نظريات با يكديگر تفاوت مبنايي دارند ولي همگي مبتني بر يك درك مشترك از ابعاد رفاه اجتماعي هستند كه به طور كلي در 5 گروه تقسيم مي‌شوند.

1ـ بعد زيستي رفاه اجتماعي: حوزه‌هاي سلامت، جمعيت، تعذيه و كيفيت زندگي را در بر مي‌گيرد.
2ـ بعد حقوقي رفاه اجتماعي: قوانين موجود از جمله تهيه، تدوين، تصويب و اصلاحات برخي از قوانين موضوعه مرتبط را در بر مي‌گيرد.
3ـ بعد سياسي رفاه اجتماعي: در تداوم و پايداري برنامه‌هاي مربوط به آن نقش دارد كه مقوله‌هاي توسعه و امنيت سياسي، مشاركت عمومي، فعاليت احزاب و گروه‌ها را در بر مي‌گيرد.
4ـ بعد اجتماعي رفاه اجتماعي: موضوعات امنيت اجتماعي، مهارت‌هاي اجتماعي، آسيب‌هاي اجتماعي، خانواده، اشتغال، مشاركت اجتماعي و گروه‌هاي اجتماعي در معرض خطر را در بر مي‌گيرد.
۵ـ بعد اقتصادي رفاه اجتماعي: مقوله‌هاي فقر، امنيت و توسعه اقتصادي، اشتغال، مسكن، سيستم پرداخت يارانه‌ها، عدالت اجتماعي، حمايت اقتصادي از اقشار آسيب‌پذير را در بر مي‌گيرد.
 

rahnama

پدر ایران انجمن
مأموريت و چشم‌انداز مددكاري در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي:
مأموريت:
مددكاري اجتماعي در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي مأموريت دارد خدمات حرفه‌اي مبتني بر دانش و مهارت مددكاري را به افراد، گروه‌ها و جوامع در راستاي توانمندسازي و ارتقاء سطح رفاه اجتماعي ارايه نمايد.
چشم‌انداز:
مددكاري اجتماعي در حوزه رفاه اجتماعي در افق سال 1404 حرفه‌اي است تأثيرگذار در حوزه‌هاي سياست‌گزاري و برنامه‌ريزي رفاه اجتماعي، در تعامل با مددكاران اجتماعي در سطح ملي و بين‌المللي و ساير حرفه‌هاي ياورانه كه از دانش روز براي ارايه خدمات مددكاري به جامعه هدف بهره ‌مي‌گيرد.

وضعيت فعلي مددكاري در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي:

توصيف وضعيت فعلي:
*
تعداد افراد داراي تحصيلات مددكاري اجتماعي شاغل در سازمان بهزيستي كشور حدود 250 نفر مي‌باشد.
*
تعداد پست‌هاي مددكاري مورد نياز سازمان بهزيستي كشور 1255 پست اعلام شده است.
بيشترين تعداد مددكاران اجتماعي در حوزه‌هاي بهزيستي در استان‌هاي تهران، اصفهان و خراسان مشغول به كار هستند.
*
حدود 30 درصد از نيروي انساني سازمان بهزيستي كشور داراي مدرك تحصيلي ليسانس و بالاتر مي‌باشند اما تنها كمتر از 10 درصد از كل نيروي انساني و كمتر از 4 درصد از شاغلين با مدرك تحصيلي ليسانس و بالاتر، مددكار اجتماعي هستند. اين در شرايطي است كه بيش از 70درصد از خدمات ارايه شده در سازمان بهزيستي مي‌بايستي توسط مددكاران اجتماعي صورت گيرد.
*
در ساير سازمان‌هاي مرتبط با بهزيستي و رفاه اجتماعي (صندوق‌هاي بيمه اجتماعي و بيمه درمان و...) مددكاران به صورت تخصصي به كار گرفته نشده‌اند.
*
از سال 1385 كانون كارشناسان مددكاري اجتماعي با عضويت 9 مددكار شكل گرفت و در حال حاضر 300 كارشناس مددكاري عضو اين كانون مي‌باشند.
*
13 دانشگاه در ايران به ترتيب دانشجويان مددكاري اجتماعي مي‌پردازند.
*
تعداد كلينيك‌هاي مددكاري در كشور 120 مركز مي‌باشد و 200 مددكار اجتماعي در آن مشغول به كار هستند.
 

rahnama

پدر ایران انجمن
تحليل وضعيت فعلي:
*
براي تعامل مددكاران اجتماعي در سطح ملي طي سال‌هاي اخير اقدامات مناسبي صورت گرفته است.
*
تعامل حرفه مددكاري اجتماعي در ايران با ساير انجمن‌هاي بين‌المللي مددكاري اجتماعي بسيار ضعيف است.
*
تعداد مددكاران دانش آموخته‌اي كه در سازمان‌هاي مرتبط با حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي مشغول به كار مي‌باشند، به هيچ وجه متناسب با ماهيت و گستره وظايف آن سازمان‌ها نيست.
*
تأثير حرفه مددكاري اجتماعي در سياستگذاري و برنامه‌ريزي در سطح كلان در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي ناچيز بوده است.
*
شناخت سازمان‌هاي فعال در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي و ساير حرفه‌هاي ياورانه از مددكاري اجتماعي بسيار محدود است.
*
پيشنهادات راهبردي براي مددكاري اجتماعي در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي
*
تلاش براي استقرار سازمان نظام مددكاري اجتماعي ايران
*
راه‌اندازي سامانه اطلاع رساني ويژه حرفه مددكاري اجتماعي
*
تأكيد بر آموزش مددكاران اجتماعي با گرايش‌هاي مرتبط با حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي و هماهنگي در نحوه پذيرش و آموزش مددكاران اجتماعي در كليه دانشگاه‌ها
*
تلاش براي جايگزيني مددكاران اجتماعي با افراد غيرحرفه‌اي فعال در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي
*
اتخاذ روش‌ها و تمهيداتي براي اشراف جامع‌تر سياست‌گزاران، مسوولين و كارگزاران در حوزه بهزيستي و رفاه اجتماعي به ماهيت اهداف و رسالت حرفه مددكاري اجتماعي
*
تأكيد بر تقويت حرفه مددكاري اجتماعي در بخش غيردولتي
برگرفته از گزارش كارگروه تخصصي مددكاري اجتماعي در بهزيستي و رفاه اجتماعي
 
بالا