• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

ترکمنستان!

Nicol

متخصص بخش گردشگری
75760746685857057151.jpg


ترکمنستان از منابع عظیم نفت و گاز برخوردار است، و در مسیر جاده ابریشم قرار دارد. این کشور، همسایه ی کشور جنگ زده و ناآرام افغانستان است، و نیز، با ایران مرز مشترک طولانی دریایی و زمینی دارد. به علاوه، ترکمنستان دروازه ی ورود کشورهای آسیای میانه برای دست رسی به آب های خلیج فارس به شمار می رود.
ترکمنستان یکی از پهناورترین کشورهای آسیای میانه است. این کشور در کنار دریای خزر قرار گرفته و مهم ترین رودخانه آن، جیحون یا آمو دریا نام دارد. علاوه بر آن، دو رودخانه بزرگ و پر آب تجن و اترک، بخش قابل توجهی از مرز دو کشور ایران و ترکمنستان را تشکیل می دهد. کانال 1100 کیلومتری قره قوم که از شرق به غرب کشیده شده و بخش زیادی از آب رودخانه جیحون را به مرکز کشور منتقل کرده، آب کشاورزی یک میلیون هکتار زمین پنبه زار را تأمین می کند. هشتاد درصد خاک ترکمنستان را کویر گرم قره قوم تشکیل می دهد. بارندگی سالیانه در این کشور، ناچیز و متوسط دما در زمستان 33 درجه بالای صفر است.
جمعیت این کشور براساس برآورد 1374 / 1995 حدود 5/4 میلیون نفر است که 5/54 درصد آن در روستاها زندگی می کنند. 3/73 درصد از کل جمعیت ترکمنستان را ترکمن ها تشکیل می دهند که به طایفه های گوناگونی تقسیم می شوند. انشعاب های متعدد در ترکمن ها (تکه، نخور، گوگلان و...) گاه منجر به اختلاف و برخوردهای خونین گردیده که سرانجام با تأسیس مجمع ریش سفیدان، تأکید دولت در تقویت و ترویج روحیه و اندیشه ملی گرایی و تشکیل سازمان ترکمن های جهان، از شدت آن کاسته شده است. روس ها با 8/9 درصد و ازبک ها با 9/8 درصد، دومین و سومین نژاد پر جمعیت بعد از ترکمن های ترک نژاداند. نژادهای قزاق، تاتار، آذری، ارمنی، اوکراینی و فارس ها از دیگر نژادهای این کشورند.
76126309745372352552.jpg
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
در قانون اساسی ترکمنستان، هیچ دین و مذهبی رسمیت ندارد. بلکه در آن، گرایش به دین یا بی دینی آزاد است. 3/73 درصد مردم آن کشور را مسلمانان و بیش تر مسلمانان را سنی های حنفی مذهب و شمار اندکی از آن را شیعیان (تقریبا پنجاه هزار نفر) تشکیل می دهند. بیش تر شیعیان، ایرانی الاصل بوده که به طور عمده در نواحی مرزی ایران زندگی می کنند.
برجسته ترین رهبر مسلمانان سنی، قاضی نصرا... است، اما شیعیان فاقد رهبر روحانی اند. مسلمانان و نیز دولت به دینی کردن امور کشور رغبتی ندارند. از این رو، اسلام فاقد نقش مؤثر در تحولات کشور است.مسیحیان بعد از مسلمانان، مهم ترین اقلیت دینی ترکمنستان اند، به گونه ای که حدود چهارصد هزار سکنه ترکمنستان پیرو مذاهب مسیحی ارتدوکس، نعمیدیون و پروتستان هستند. مسیحیان ترکمنی را روس های مهاجر در بر می گیرند. البته هیچ گونه منازعه دینی بین مسلمانان و مسیحیان وجود ندارد.
37213096849603980699.jpg

در دهه ی اخیر، تلاش برای قطع وابستگی از روسیه شدت گرفته و احیای فرهنگ ملی با اقداماتی چون تأسیس انجمن ترکمن های جهان و جای گزینی زبان ترکمنی به جای زبان روسی آغاز شده است. با این وصف، گرایش به لباس، زبان، موسیقی و فیلم غربی در میان جوانان شهری افزایش یافته، در حالی که میل به حفظ و گسترش سنن اسلامی در روستاها روبه رشد است.
بی سوادی در ترکمنستان ریشه کن شده، ولی سطح فرهنگ عمومی جامعه پائین و از رنگ و بوی عشیره ای و چادر نشینی برخوردار است. آموزش در ترکمنستان رایگان و نیز مدارس مختلط است، و برای گزینش دانشجو، هیچ گونه مسابقه علمی برگزار نمی شود، تنها یک کمیسیون ویژه در وزارت آموزش عالی از طریق مصاحبه حضوری و بررسی سوابق تحصیلی، افراد مستعد را برای ورود به دانشگاه برمی گزیند. ترکمنستان از سابقه ی تاریخی اسلامی غنی برخوردار است. در این رابطه می توان به شهر مرو با قدمتی چند هزار ساله، قلعه ی گوگ تپه به عنوان سمبل مقاومت علیه روس ها و شاعران ایرانی مدفون شده در آن چون ابوسعید ابوالخیر و مختوم قلی اشاره کرد.
74926788588497425777.jpg
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
ترکمن های از 1277 / 1898 دارای روزنامه اند. «عشق آباد» و «بحر خزر»، اولین روزنامه های ترکمنی است که توسط روس ها منتشر شد. اکنون روزنامه و نشریه هایی به زبان های ترکمنی (مانند عسکر)، روسی (چون ترکمنسکا)، ترکی (مثل زمان) و انگلیسی (همانند اخبار ریاست جمهوری) چاپ می شوند. تلویزیون ترکمنستان دارای چهار کانال است که تحت پوشش برنامه کشورهای روسیه، ترکمنستان و ترکیه قرار دارند. از رادیو دولتی، برنامه های روسی اندکی پخش می گردد. خبرگزاری ترکمن هنوز هم به عنوان شعبه ای از ایتارتاس فعالیت می کند. هر کتابی قبل از چاپ توسط کمیته مطبوعات بررسی و سپس مجوز چاپ دریافت می کند. مطبوعات زیر نظر دولت و از سوی آن کنترل می شوند و سهم آنان در افزایش سطح اطلاعات عمومی، دانش فنی و آگاهی های سیاسی ناچیز است.
اقتصاد ترکمنستان دولتی است و تنها بخش کوچکی از تولید و تجارت به بخش خصوصی اختصاص دارد. علاوه بر آن، اقتصاد این کشور، تک محصولی است، و گاز و پنبه مهم ترین تولیدات و صادرات آن کشور را تشکیل می دهد. وابستگی اقتصادی ترکمن ها به روس ها و نظام اقتصادی کمونیستی هم چنان باقی است و با وجود تلاش های پس از استقلال، ترکمنستان همانند گذشته صادر کننده مواد اولیه و وارد کننده کالاهایی چون مواد دارویی، لوازم بهداشتی، ماشین آلات و تجهیزات کارخانه ای است. البته اگر مسائلی نظیر تبدیل ترکمنستان به مرکز ترانزیت آسیای میانه، خصوصی سازی، ایجاد مناطق آزاد تجاری – صنعتی و جنبش ملی برای بسیج امکانات داخلی در جهت سازندگی به طور کامل محقق شود، تحولی شگرف در اقتصاد آن کشور روی خواهد داد.
ترکمنستان چهارمین تولید کننده گاز دنیاست و قصد دارد با احداث خطوط لوله، به کشورهای چین، ژاپن، شبه قاره هند و اروپا گاز صادر کند. ذخایر نفت ترکمنستان حدود 3/6 میلیارد تن است. مردم این کشور به دامپروری نیز پرداخته و 36 میلیون رأس گوسفند در اختیار دارند. صادرات پوست قره کل و قالی های ترکمنی آن از شهرت جهانی برخوردار است. معضل اصلی گسترش کشاورزی در این کشور، مسأله آب است و از این جهت توان تولید فرآورده های کشاورزی در سطح پائینی قرار دارد. افزایش نرخ بیکاری، مشکل دیگر اقتصادی است. هم چنین، ترکمنستان از کشورهای بدهکار جهان محسوب می شود در حالی که از پنج کشور اوکراین، قرقیزستان، آذربایجان، گرجستان و ارمنستان حدود صد میلیارد دلار بابت خرید گاز طلب کار است.
حکومت در ترکمنستان، جمهوری است. رئیس جمهور با رأی مستقیم مردم و به مدت پنج سال از میان کسانی که چهل سال و بیشتر سن دارند و در ترکمنستان زندگی می کنند، انتخاب می شود و بیش از دو دوره ی متوالی نمی تواند، رئیس جمهور شود. رهبری سیاست خارجی، فرماندهی کل نیروهای مسلح، تنظیم بودجه ی کشور، و مهم تر از همه اجرای قانون اساسی از وظایف رئیس جمهور است. مطابق قانون اساسی ترکمنستان، این کشور می تواند ترکمن های کشورهای دیگر، را به تابعیت بپذیرد و شهروندان خارجی را که به علل سیاسی، ملی و دینی تحت تعقیب اند، پناهندگی دهد. هم چنین، آزادی مذهب و عقاید و برابری آن ها در مقابل قانون را به رسمیت شناخته و تعلیق حقوق و آزادی های مدنی را تنها در شرایط بحرانی و جنگی پذیرفته است.
در ترکمنستان، تفکیک قوا وجود ندارد و قوه مجریه بر دو قوه مقننه و قضائیه اشراف دارد، به گونه ای که رئیس جمهور، ریاست مجلس مصلحتِ خلق – عالی ترین ارگان خلق – را بر عهده دارد، و حتی وی به موجب ماده 68 قانون اساسی، از حق قانون گذاری برخوردار است. در واقع، فرامین، احکام و دستورات رئیس جمهور در حکم قانون است. رئیس جمهور می تواند در صورتی که مجلس طی هجده ماه دو بار به کابینه پیشنهادی وی رأی اعتماد ندهد، آن را منحل نماید. قوه قضائیه هم تحت کنترل رئیس جمهوری قرار دارد. رؤسای دادگاه عالی، دادگاه عالی اقتصادی و دادستان با توافق مجلس از سوی رئیس جمهور عزل و یا نصب می شوند. به دیگر سخن، همه ی نهادهای قوه قضائیه، تحت نفوذ قوه مجریه به کار اشتغال دارند.
با توجه به دوران کوتاه استقلال، سابقه حضور ترکمنستان در صحنه بین المللی اندک و روابط آن کشور به یک سوم کشورها و سازمان های جهانی محدود است. البته این کشور سعی دارد با همه کشورها براساس حقوق برابر رابطه برقرار نماید. به علاوه، روابط خارجی ترکمنستان، فاقد رنگ و بوی ایدئولوژیک، و براساس احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورها، عدم مداخله در امور داخلی، پرهیز از اختلاف و تشنج، اعتقاد به حل مسالمت آمیز اختلافات و پرهیز از استفاده از زور، استوار است، ترکمنستان عضو سازمان ملل متحد، اکو، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی، سازمان کنفرانس اسلامی، معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای، جامعه کشورهای مشترک المنافع (کشورهای تازه به استقلال رسیده از اتحاد جماهیر شوروی سابق) و برنامه مشارکت برای صلح ناتو است.
ترکمن ها هر چند از روابط گذشته خود با شوروی سابق، چیزی جز سلطه و زور به یاد ندارند، اما پس از استقلال، روابط مبتنی بر حسن همجواری را با روسیه پایه ریزی کرده اند. روابط ترکمنستان با آمریکا حسنه است. ترکمن ها خواهان حمایت های سیاسی و اقتصادی آمریکا، و آمریکایی ها هم به منابع انرژی، استقرار در مرزهای شمالی ایران و حضور فعال در آسیای میانه می اندیشند. دو کشور فرانسه و ترکمنستان نیز علاقه زیادی به برقراری و گسترش روابط متقابل نشان داده اند. موضوع اصلی روابط ترکمنستان با اوکراین، گرجستان، ارمنستان، قزاقستان، ازبکستان و آذربایجان، در زمینه فروش گاز است. روابط ترکمنستان با افغانستان بی ثبات ولی با پاکستان ، اسرائیل و چین گرم و صمیمی است . روابط ترکمنستان و ترکیه در دهه ی ابعاد، در سطح بالایی قرار دارد. برخی از علل برقراری روابط گرم میان این دو کشور عبارتند از:
الف – وجود مشترکات نژادی، تاریخی، زبانی و فرهنگی؛
ب – تأمین منافع ملی؛
ج – اعتقادات سیاسی و فرهنگی واحد؛
از این رو، ترکیه در صحنه ی سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی ترکمنستان، حضوری گسترده دارد. به عنوان مثال، ترکمن ها یک حکومت لائیک، مشابه نظام ترکیه ایجاد کرده اند. پروژه های اقتصادی زیادی را ترک ها در ترکمنستان اجرا کرده (مانند هتل های قره و آق آلتین) و یا در دست اجرا دارند (مثل خط لوله گاز). افسران عالی رتبه ی ترکمنی از سوی نظامیان ترک آموزش می بینند، تعدادی زیادی از دانشجویان ترکمنی، رایگان در ترکیه به تحصیل اشتغال دارند. ترکیه روزانه و ساعت ها بر روی کانال های تلویزیونی و رادیویی ترکمنستان برنامه پخش می کند و در امر مسجد سازی فعالیت گسترده دارد.
ایران به دلیل مرز طولانی 1.700 کیلومتری با ترکمنستان، تأثیر پذیری از مسایل امنیتی آن سوی مرز، اعتقاد به همکاری منطقه ای، مسلمان بودن اکثر مردم و اشتراکات فرهنگی و تاریخی، و ترکمنستان به جهت استفاده از امکانات اقتصادی و تکنولوژی (فناوری) ایران، به برقراری و ارتقای روابط متقابل نیازمندند. از این رو، ایران از اولین کشورهایی بود که در آذر 1370 ترکمنستان را به رسمیت شناخت و در دی ماه همان سال، روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار نمود. بعد از آن نیز، روابط دو کشور روبه گسترش نهاد و چندین سفر رؤسای جمهور دو کشور به کشورهای یکدیگر، تأسیس اتاق بازرگانی مشترک، احداث خط آهن مشهد – سرخس – تجن، لغو رویداد گذرنامه های سیاسی و خدمت، برقراری خط کشتی رانی و اتوبوس رانی نشانه هایی از این گسترش است.
 
بالا