در این تاپیک میخوام روش های تدریس زبان انگلیسی به زبان آموزان رو براتون قرار بدم ... شاید روش هایی که براتون میذارم به گوشتون خورده باشه یا تا حدودی باهاشون آشنایی داشته باشید ... و این به خاطر اینه که این روش های تدریس به صورت متن کاملا انگلیسی در کتاب Techniques and Principles in Language Teaching به صورت مفصل آمده است و هر روش به صورت درسی جداگانه توضیح داده شده است ... در اینجا به خلاصه فارسی این روش ها می پردازیم ...
امیدوارم مفید واقع بشه ..
این روش جدید نیست و اسامی متعددی نیز داشته است. زمانی به آن روش سنتی گفته میشد و در آموزش زبان های لاتین و یونانی استفاده میشد. اخیرا از این روش برای تدریس ادبیات زبان خارجی استفاده میشد.
گزارش کلاسی
یک داستان بنام the boy's ambition از mark twain باید بخونند. بعد یک قسمتی از اون که خونده شد باید به اسپانیایی برگردونده بشه. بعد معلم می پرسه کسی اگه لغتی رو بلد نیست بپرسه تا معنیش رو به اسپانیایی بگه. بعد باید سوالات درک مطلب که در آخر داستان هست به انگلیسی جواب داده بشه. غیر از این سوالات؛ معلم از بچه ها میخواد دو نوع سوال دیگه رو هم جواب بدهند. نوع اول سوالاتی که با توجه به متن می توان برداشت کرد. نوع دوم سوالاتی که دانش آموزان تجارب شخصی خود را به داستان ربط می دهند. در صفحه بعد برگه لغاتی که در داستان بود؛ هست و تعدادی لغت جدید که به انگلیسی نوشته شده. معلم ازشون میخواد که همه با هم لغات را به اسپانیایی برگردونن؛ اگه بلد نبودن معلم کمکشون میکنه. تو قسمت دوم این تمرین معلم لغاتی میده و میگه بچه ها متضاد این کلمه ها رو تو متن پیدا کنند. بعد از اتمام این تمرین معلم کلمه هایی که در انگلیسی و اسپانیایی هم خانواده و هم ریشه هستند میگه و توضیح میده. سپس ازشون میخواد نمونه هایی از این مورد را در متن پیدا کنند. بعد معلم سراغ آموزش گرامر میره؛ فعل هایی که دو کلمه ای هستند و میشه از هم جداشون کرد. بعد معلم یک سری از این افعال رو بهشون میده و میگه کدامیک جدا شدنی و کدامیک جدا نشدنی هستند. بعد یک سری جای خالی میده که باید با همین کلمات پر بشه و در آخر دو سری کلمه بهشون داده میشه؛ در یک سمت لغات و در سمت دیگر اصطلاحات است و در کنار هر یک ترجمه اسپانیایی هم نوشته شده است. بعد معلم از دانش آموزان میخواد کلمات رو به اسپانیایی حفظ کنند و با هر کدوم کلمات به انگلیسی جمله سازی کنند.(به عنوان تکلیفشون)
در ادامه دو جلسه بعد در هفته از دانش آموزان خواسته میشه که: ۱) متن رو به اسپانیایی ترجمه کنند. ۲) افعال دو قسمتی رو مشخص کنند. ۳) تمامی تمارین کتاب رو انجام بدن و تمامی سه قسمت این افعال رو حفظ کنند. ۴) به زبان اسپانیایی در مورد آرزوهاشون بنویسند. ۵) لغات باقی مانده رو حفظ کنند و جمله بسازند. ۶) یک امتحان گرامر و لغت گرفته میشه.
* اصول روش گرامر ـ ترجمه *
ـ هدف معلمی که از این روش استفاده می کند چیست؟
هدف اصلی قادر ساختن یادگیرنده برای خواندن و درک مطالب آثار ادبی میباشد. که برای رسیدن به این هدف یادگیرندگان باید گرامر و لغات زبان مقصد را یاد بگیرند.
ـ نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
نقش ها خیلی سنتی هستند؛ معلم مرجع و صاحب اختیار کلاس است و دانش آموزان هر کاری که معلم میگوید انجام می دهند و بنابراین آنها هر چیزی که او میداند را یاد میگیرند.
ـ ویژگی های این روش چیست؟
۱.توجه خاص بر روی نوشتن و خواندن است.
۲.فراگیری لغات فقط بر اساس لغات موجود در متن صورت می گیرد. بدین صورت که لیستی از لغات موجود در متن تهیه میشود و معنی آنها به زبان مادری دانش آموز روبروی همان لغات نوشته میشود و دانش آموز باید آنها را حفظ کند.
۳.تاکید بر جملات و ترجمه آن ها به زبان مادری
۴.درست و دقیق بودن ترجمه ها خیلی مهم است.
۵.گرامر به روش قیاسی آموزش داده میشود. بدین ترتیب که قواعد گرامری بطور کلی گفته میشود و حفظ میشود و سپس برای آن مثال و تمرینی داده میشود.
-نقش متقابل معلم و دانش آموز چگونه است؟
فقط تعامل از معلم به دانش آموز صورت می گیرد و دانش آموزان نقش منفعل دارند.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
در این روش به ویژگی های رفتاری دانش آموزان هیچ گونه توجهی نمی شود.
- نگرش زبانی و فرهنگی چگونه است؟
زبان نوشتار بر گفتار ارجحیت دارد.
فرهنگ آن شامل نوشته های ادبی و هنرهای زیباست.
- تاکید بر کدام قسمت ها و مهارت های زبانی است؟
تاکید بیشتر بر لغات و گرامر است.
خواندن و نوشتن مهارت های اصلی برای یادگیری هستند.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
معنی لغات و جملات بطور واضح به زبان مادری دانش آموزان ترجمه میشود و همچنین زبانی که در کلاس به آن صحبت میشود زبان مادری آنهاست.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
از آنها امتحان کتبی گرفته میشود و در آن خواسته میشود که ترجمه جملات و لغات را بنویسند.
سوالاتی در مورد قواعد گرامری و فرهنگ زبان دوم پرسیده میشود.
- معلم چگونه اشتباهات دانش آموزان را تصحیح می کند؟
در این روش دانستن جواب صحیح بسیار مهم است.
اگر دانش آموزان دچار خطا شوند یا پاسخ صحیح را ندانند؛ معلم به آنها جواب صحیح را میگوید.
* تکنیک های مورد استفاده *
- ترجمه آثار ادبی : دانش آموزان متون ادبی را از زبان دوم به زبان مادری خود ترجمه میکنند. این متون بر چندین جنبه تاکید میکند: لغت؛ گرامر.
این ترجمه ممکن است کتبی یا شفاهی باشد. دانش آموزان نباید اصطلاحات را تحت اللفظی ترجمه کنند بلکه باید معنای آن را در متن تشخیص دهند.
- سوالات درک مطلب : در این قسمت سه نوع سوال وجود دارد. دسته اول؛ سوالاتی هستند که جواب آنها را در متن می توان یافت. دسته دوم سوالاتی هستند که استنباطی اند و خواننده با توجه مطالبی که از متن فهمیده است به سوالات پاسخ میدهد. دسته سوم سوالاتی هستند که خواننده با توجه به تجربیات خود به آنها پاسخ میدهد.
- مترادف/متضاد : به دانش آموزان یک سری لغات داده میشدد و از آنان خواسته میشود تا مترادف و متضاد آنها را در متن پیدا کنند.
- ریشه یابی : از دانش آموزان خواسته میشود تا ریشه لغات را یاد بگیرند چون در این صورت بهتر میتوانند لغات را یاد بگیرند. مثلا میفهمند با اضافه کردن یک پسوند کل کلمه و معنای آن عوض میشود.
- یادگیری قواعد گرامری به روش قیاسی : قواعد گرامری بوسیله مثال نشان داده میشود. به استثنائات هم اشاره میشود. زمانیکه دانش آموزان یک قاعده را متوجه شدند از آن ها خواسته میشود تا آن را در مثال های دیگر بکار ببرند.
- جاهای خالی را پر کردن : به آنها جملاتی داده میشود که بعضی لغات آن جا افتاده است و دانش آموزان باید آن ها را با لغات مناسب و نوع صحیح گرامر پر کنند.
- حفظ کردن : به دانش آموزان لیستی از لغات با معنی آنها در زبان مادری داده میشود و از آنان خواسته میشود تا آنها را حفظ کنند. همچنین از آنان خواسته میشود تا قواعد گرامری را نیز حفظ کنند.
- استفاده از لغات در جملات : برای اینکه مشخص شود دانش آموزان طرز استفاده و معنای لغات جدید را فهمیده اند از آنان خواسته میشود با کلمات جدید جمله سازی کنند.
- انشا : معلم به دانش آموزان یک موضوع میدهد و از آنان میخواهد تا به زبان دوم انشا بنویسند.
این روش در ابتدا Classical Method نامیده می شد و بعدها در قرن 19 به روش گرامر-ترجمه مشهور شد. در این روش تمرکز اصلی رویgrammatical rules، حفظ واژگان، صرف فعل، ترجمه متنوانجام تمرینات نوشتاریبود.
از دیدگاه Partor و Celce-Murcia ویژگیهای بارز روش گرامر- ترجمه عبارتند از:
1-تدریس به زبان مادری انجام میشود (زبان مقصد به شکل active آن بسیار کم مورد استفاده قرار میگیرد)
2-واژگان بیشتر به شکل کلماتخارج از contextتدریس و ارائه می‌گردد. 3-ساختارهای گرامری به صورت مشروح و همراه با توضیحات طولانیارائه می‌گردد. 4-رویformوصرف کلمهزیاد تمرکز میشود و هدف از اینکار اینست که زبان آموزان بتوانند قواعد مربوط به چگونگی قرار دادن کلمات در کنار هم را بیاموزند. 5-در همان مراحل آغازینخواندنمتنهای دشوار کلاسیک مورد توجه و تاکید قرار میگیرد. 6-به خود محتوای متنها کمتر توجه میشود و بجای پرداختن به context متنها، نکات گرامری موجود در آنها مورد توجه بیشتر میباشد. 7-تمریناتی که در این روش مورد استفاده قرار میگیرد تنها شامل ترجمه جملاتی از زبان مقصد به زبان مادری میباشد. 8-به تلفظ توجه کمی میشود و یا اصلاً توجهی نمیشود. این روش عملاً هیچ کمکی به افزایش توانایی communication نمی‌کند اما جالب اینجاست که پرکاربردترین روش در کشور ماست!! چرا؟ این قصه سر دراز دارد. شاید به خاطر ساختار غلط آموزشی در کشور، شاید به‌خاطر محتوای کتابهای زبان انگلیسی و یا شاید به خاطر این است که استفاده از این روش برای تدریس زبان نیاز به مهارت آنچنانی از سوی معلم ندارد!! و ما هم که اصلاً از زیر کار سخت فرار نمیکنیم!! تکمیلی: - استفاده‌کنندگان از این روش این امید را داشتند که دانش آموزان/زبان اموزان با مطالعه قواعد گرامر زبان مقصد با ساختها و قواعد گرامری زبان مادری خود نیز بیشتر آشنا شوند و این امر به آنها کمک کند تا بهتر بتوانند به زبان مادری خود تکلم کنند یا بنویسند. - در روش GTM واژگان و گرامر مورد تاکید زیاد می باشد و اولین مهارتهایی که زبان آموزان روی آن کار می کنند Reading و Writing میباشد و مهارتهای Speaking و Listening بسیار کم مورد توجه قرار میگیرند. - در این روش نقش معلم یک نقش سنتی است و کلاس بیشتر معلم-محور می باشد و دانش آموزان هرآنچه معلم بگوید را انجام می دهند و طبیعتا چیزی فراتر از آنچه وی میگوید یاد نمی‌گیرند. اگر شما هم نکته‌ای به نظرتان میرسد بگویید.سعی می کنم به زودی روشهای دیگر را هم پست کنم.
این روش هم قدیمی است. و یک اصل مهم دارد: به هیچ وجه نباید ترجمه کرد. در حقیقت روش مستقیم اسمش را نیز به خاطر اینکه معنا بطور مستقیم و از طریق دیدن منتقل میشود؛ گرفته است. از زبان مادری شاگردان هیچ گونه استفاده ای نمیشود.
گزارش کلاسی
معلم یک نقشه بزرگ از امریکا را در جلوی کلاس قرار داده است. او از بچه ها میخواد که یک صفحه ای از کتاب رو که میگه اونا باز کنند؛ اسم درس عنوانش(به نقشه نگاه کنید)هست. اسم دانش آموزان یکی یکی خونده میشه و ازشون خواسته میشه به ترتیب متن رو بخونند. بعد از این که هر دانش آموز متن رو خوند معلم با توجه به همون متن به نقشه اشاره می کنه و از روی نقشه به دانش آموزان یاد میده.. متن این جوری شروع میشه: ما به نقشه امریکا نگاه می کنیم. کانادا کشور شمالی امریکاست و مکزیک کشور جنوبی امریکاست. بین کانادا و امریکا دریاچه های بزرگی وجود دارد. بین مکزیک و امریکا رودخانه rio grande هست. در سواحل شرقی اقیانوس آتلانتیک واقع شده و در سواحل غربی اقیانوس آرام. در شرق سلسله کوه های آپالاچی واقع شده و در غرب کوه های راکی.
بعد از اینکه دانش آموزان خوندن متن را تمام کردند معلم از اونا می پرسه که آیا اشکالی دارنذ یا نه؟ یکی از دانش آموزان می پرسه که سلسله کوه چیه؟ معلم به سمت تخته بر می گرده و شکل سلسله کوه ها رو ترسیم میکنه؛ دانش آموز سرش رو به علامت فهمیدن تکون میده و میگه فهمیدم. یکی دیگه می پرسه: در "میان" چه معنی میده؟ معلم میگه: مثلا تو الان بین ماریا و جیووانی نشستی. پائولو بین گابریل و گتنیا نشسته. حالا متوجه معنای "بین" شدی؟اون هم میگه: بله فهمیدم. بعد از این که سوالات انها تمام شد؛ حالا نوبت معلم هست و اونم سوالاتش رو می پرسه. از تمام کلاس می پرسه؛ آیا ما داریم به نقشه ایتالیا نگاه می کنیم؟ بچه ها جواب میدن: نه. معلم یاداوری می کنه باید پاسخ کامل بدن نه تک کلمه ای. آنها هم جواب میدن: نه ما به نقشه ی ایتالیا نگاه نمی کنیم. معلم می پرسه: آیا ما به نقشه امریکا نگاه میکنیم؟ بله ما به نقشه امریکا نگاه می کنیم. جلسه ی پرسش و پاسخ ادامه پیدا می کنه و سرانجام معلم دانش آموزان رو دعوت میکنه که سوال بپرسند. دستها بالا میره و معلم اسم اونا رو میگه که سوال بپرسند بعد از اینکه چند تا سوال پرسیده شد یکی از دخترا می پرسه: کوههای آپالاچی کجا واقع شده؟ قبل از اینکه بچه ها شانس جواب دادن داشته باشند؛ معلم در مورد تلفظ "آپالاچی" با اونا کار میکنه. سپس معلم تمامی کلاس رو درگیر تلفظ این کلمه طولانی و سخت می کنه. بعد از اینکه معلم مطمئن شد تمامی بچه ها تلفظ صحیح این کلمه رو بلد هستند اجازه میده که بچه ها به این سوال پاسخ بدهند. سپس دانش آموز دیگر می پرسد: اقیانوس سواحل غربی چه نام دارد؟ دوباره معلم حرف دانش آموزان را قطع میکند و طرز صحیح پرسشی این سوال رو مطرح می کنه. اونا هم متوجه میشن و اون دانش آموز طرز صحیح سوال رو دوباره بیان می کنه و کلاس میگه اقیانوس آرام. بعد از اینکه دانش آموزان حدودا ده تا سوال پرسیدند؛ معلم دوباره شروع میکنه سوال پرسیدن و جمله ساختن. این دفعه سوالات در مورد دانش آموزان کلاس هست و شامل استفاده از حروف اضافه هست مثل: on , at , to , in مثل:
Antolla, is your book on your desk?
سپس دانش آموزان سوالات خودشون رو می پرسند و مستقیما در کلاس به دانش آموزان دیگه میگن. سپس معلم؛ دانش آموزان رو راهنمایی می کنه که در تمرینات جای خالی را پر کنید را حل کنند. اونا جملات را با صدای بلند می خونند و کلمه ای که جا افتاده رو هنگام خوندن؛ پیدا می کنند و جایگزین می کنند. سرانجام معلم از دانش آموزان میخواد که دفترچه یادداشت هاشون رو در بیارن و به اونا دیکته میگه. دیکته ای که میگه حدود یک پاراگراف هست و راجع به جغرافیای امریکا هست. در ادامه ی این جلسه؛ دو کلاس دیگر در هفته هست که شامل:
۱.دوره جغرافیای امریکا
۲.دنبال کردن راهنمایی های معلم و با این ویژگی های جغرافیایی پر کردن جای خالی روی نقشه
۳.تمرین تلفظ کلمه river و توجه به تلفظ i
۴.نوشتن یک پاراگراف راجع به ویژگی های اصلی جغرافیای امریکا
۵.بحث در مورد ضرب المثل "وقت طلاست".
* اصول روش مستقیم *
- هدف معلمی که از این روش استفاده می کند؛ چیست؟
تا دانش آموزان یاد بگیرند چگونه در زبان مقصد با هم ارتباط برقرار کنند. برای دستیابی به این هدف آنها باید یاد بگیرند تا در زبان مقصد فکر کنند و عملیات ذهنی را انجام دهند.
- نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
معلم فعالیت های کلاسی را هدایت می کند و نقش دانش آموزان حالت غیر فعال کمتری نسبت به روش گرامر - ترجمه دارد. رابطه معلم و دانش آموز در فرایند یادگیری و تدریس بیشتر شبیه دو تا دوست هست.
- ویژگی های این روش چیست؟
۱.در کلاس درس دستورات و راهنمایی ها فقط به زبان مقصد ارائه میشود.
۲.فقط لغات کاربردی و روزمره آموزش داده میشود.
۳.مهارت های ارتباطی گفتاری بصورت سوالات و پاسخ های سازماندهی شده آموزش داده میشود.
۴. گرامر به روش استقرایی یاد داده میشود.
۵. لغات عینی از طریق نمایش؛ اشیا؛ و عکس و لغات انتزاعی بوسیله مرتبط کردن آن ها با عقاید و ایده ها آموزش داده میشود. و هرگز به زبان خودشان لغات را ترجمه نمیکنند.
۶. هر دو مهارت گوش دادن و صحبت کردن آموزش داده میشود.
۷. بر روی تصحیح تلفظ و گرامر تاکید شده است.
- تعامل معلم با دانش آموزان و دانش آموزان با یکدیگر چگونه است؟
معلم و دانش آموز با هم تعامل خوبی دارند اما نقش معلم فعال تر است. دانش آموزان نیز با یکدیگر به تعامل می پردازند.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
به احساسات آنها هیچ گونه توجهی نمیشود.
- دیدگاه زبانی و فرهنگی آن چگونه است؟
به زبان گفتار بیشتر از زبان نوشتار توجه میشود. بنابراین دانش آموزان مکالمات روزمره زبان مقصد را یاد می گیرند. همچنین فرهنگ مردم آن کشور را یاد میگیرند؛ اطلاعاتی در مورد زندگی روزمره آنان بدست میاورند.
- به کدام قسمت از زبان و مهارت های زبانی تاکید شده است؟
بر لغات نسبت به گرامر تاکید بیشتری شده است. اگرچه روی هر چهار مهارت: خواندن؛ نوشتن؛ صحبت کردن؛ گوش دادن کار میشود اما مهارتهای گفتاری به عنوان اصل شناخته میشود. همچنین تلفظ از ابتدای تدریس مورد توجه است.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
زبان مادری آنها نباید در کلاس درس استفاده شود.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
هیچگونه ارزشیابی رسمی در کلاس صورت نمی گیرد. معلم بطور شفاهی با آن ها مکالمه می کند و یا در مورد موضوعی که قبلا خوانده اند انشا بنویسند.
- معلم چگونه خطاهای دانش آموزان را تصحیح می کند؟
معلم سعی می کند تا دانش آموزان خودشان به اشتباهشان پی ببرند و آن را تصحیح کنند.
* تکنیک های مورد استفاده در این روش *
- خواندن با صدای بلند : یک متن مشخص میشود و دانش آموزان به نوبت این متن را با صدای بلند می خوانند و در پایان نوبت هر فرد؛ معلم بوسیله عکس و مثال، معنای هر قسمت را مشخص می کند.
- تمرین پرسش و پاسخ : این تمرینات به زبان مقصد انجام میشود. و در آن لغات و گرامر پرسیده میشود.
- تصحیح خطاهای دانش آموزان توسط خودشان : زمانیکه دانش آموزان به مشکلی بر می خورند معلم مستقیما به جواب درست اشاره نمی کند به حالت سوالی می گوید این جواب درست است یا اونی که تو گفتی.
- تمرین مکالمه : معلم از دانش آموزان سوالاتی در مورد خود آنها می پرسد . سوالات شامل یک سری جملات با ساختار گرامری معین است. سپس دانش آموزان از یکدیگر سوال می پرسند.
- تمرین پر کردن جای خالی : این روش پیش تر در روش گرامر - ترجمه مورد بحث قرار گرفت اما در این روش تمامی موارد به زبان مقصد در نظر گرفته شده است و همچنین قواعد گرامری بطور مستقیم بکار نمیرود و گرامر را از مثالهایی که در دروس قبلی دیده اند یاد می گیرند.
- دیکته : معلم سه بار متن را میخواند. بار اول متن را با سرعت معمولی میخواند و دانش آ موزان فقط گوش میکنند. بار دوم جمله به جمله میخواند تا دانش آموزان آنچه را که او میگوید بنویسند. بار سوم دوباره با سرعت معمولی میخواند تا دانش آموزان نوشته های خود را چک کنند.
- پاراگراف نویسی : معلم از دانش آموزان میخواهد با استفاده از دایره لغات خود در .ورد ویژگی های جغرافیایی امریکا بنویسند. آنها میتوانند از حافظه خود و یا درسی که خوانده اند؛ کمک بگیرند
این روش یک تئوری اساسی دارد؛ "یادگیری زبان دوم باید شبیه یادگیری زبان اول باشد": آن‌هم از طریق تعاملات شفاهی زیاد (oral interaction)، استفاده‌ی مداوم از زبان، عدم ترجمه بین زبان اول و دوم و توجه کم یا عدم توجه به قواعد گرامری.
به طور خلاصه اصول روش مستقیم عبارتند از:
1- آموزش منحصراً به زبان مقصد صورت میگیرد. 2- فقط واژگان و جملات روزمره تدریس میشود. 3- مهارتهای ارتباطی شفاهی به صورت تبادل سئوال و جواب بین معلم و دانش‌آموز و به صورتی سازمان یافته و هدفمند جهت پیشرفت مهارت Speaking چیده میشوند. 4- گرامر به صورت inductive ارائه می‌گردد. یعنی مثالها یا الگوهایی را به دانش‌آموزان میدهیم و آنها خودشان قواعد گرامری را از داخل آنها پیدا میکنند (یعنی از جز به کل رفتن). نکات جدید از طریق modeling و تمرین ارائه می‌گردند. 5- لغات از طریق تصویر، اشیاء واقعی و یا با توضیح ارائه می گردند و همچنین لغات انتزاعی (abstract) از طریق ایجاد ارتباط بین مفاهیم ارائه می‌گردند. 7- در این روش هم مهارت Speaking و هم مهارت Listening Comprehension یاد داده میشود. 8- برخلاف روش گرامر-ترجمه، در روش مستقیم به "تلفظ" اهمیت زیادی داده میشود.
تکمیلی 1: - این روش یک اصل بسیار کلی دارد: No Translation is Allowed. در این روش برای بیان و انتقال meaning و منظور خود باید از زبان مقصد استفاده نمود و از زبان مادری زبان آموزان استفاده نمیشود. - معلمان و اساتیدی که از این روش استفاده میکنند از زبان آموزان میخواهند که یاد بگیرند که چگونه از زبان مقصد برای برقراری ارتباط / communication استفاده کنند و برای رسیدن به این توانایی از آنها خواسته میشود که به زبان مقصد "فکر" کنند. - در این روش معلم و دانش آموز partner های یکدیگر می‌باشند و در مقایسه با روش گرامر – ترجه نقش دانش‌آموزان پررنگ‌تر می باشد. - مقوله‌های موردنظر برای تدریس براساس situation و topic انتخاب میشوند. مثلاً یک unit به طور کامل در مورد shopping هست، بخش بعدی در مورد transportation و ... - تعاملات صورت‌گرفته در این روش هم معلم-دانش‌آموز، هم دانش‌آموز-معلم و هم به صورت دانش‌آموز-دانش‌آموز می باشد. - در این روش روی هر چهار مهارت زبانی (LSRW) کار میشود. با این وجود مکالمات و ارتباطات کلامی و شفاهی در کلاس بیشتر به چشم می آید. - بر خلاف روش گرامر – ترجمه که خود معلم اشتباهات دانش‌آموزان را اصلاح میکند در این روش به آنها یاد داده میشود که خودشان اشتباهات خود را اصلاح نمایند.
تکمیلی 2: روش مستقیم (Direct Method) در ابتدای قرن بیستم از محبوبیت بالایی برخورداد بود و در مدارس خصوصی زبان به صورت وسیعی استفاده میشد، مدارسی که در آنجا زبان‌آموزان انگیزه‌ی بسیار بالایی برای یادگیری زبان داشتند و اکثراً از معلمانی استفاده میشد که در زبان موردنظر NATIVE بودند. با ملاحظه‌ی بودجه و هزینه‌ی کلاسها، وقت گیر بودن این روش و size کلاسها، روش مستقیم زیاد به‌درد آموزش عمومی نمی‌خورد و بیشتر مناسب کلاسهای خصوصی میباشد.
این روش مانند روش مستقیم یک روشی است که مبنای آن گفتاری است. و بر استفاده دانش آموزان از قواعد گرامری تاکید دارد. همچنین بر روانشناسی و زبانشناسی نیز تاکید خاصی شده است. Charles fries از دانشگاه میشیگان؛ از اصول زبانشناسی ساختار گرایی برای پیشبرد این روش استفاده کرد. بعدها روانشناسی رفتاری اسکینر نیز به کمک این روش آمد. اینطور برداشت میشد که راه یاد گرفتن الگوی جملات زبان دوم از طریق شرطی کردن یادگیرنده است. بدین ترتیب که با پاداش دادن باعث شوند تا یادگیرنده به محرک پاسخ صحیح دهد. یادگیرنده باید بر عادات یاد گرفتن زبان مادری خود غلبه کند و عادات جدید و لازم برای بدست آوردن زبان دوم را در خود تقویت کند.
گزارش کلاسی
وقتی وارد کلاس میشیم اولین چیزی که توجه مارو جلب میکنه اینه که دانش آموزان در حال گوش دادن به متنی که مکالمه بین دو نفر است که معلم در حال خواندن آن است. دانش آموزان می دونند که این مکالمه رو باید حفظ کنند. تمام دستورالعمل ها و راهنمایی های معلم به انگلیسی هستند. معلم گاهی اوقات حرکاتی را استفاده می کند تا مفهوم خودشو برسونه اما از زبان مادری دانش آموزان استفاده نمی کنه. بعد از اینکه متن رو اجرا کرد میگه: دوباره میخوام متن رو تکرار کنم با دقت گوش کنید اما حرف نزنید. یک مکالمه رو میخونه که دو نفر در حال حرف زدن با هم هستند بعد میگه یک بار دیگه گوش کنید؛ این بار سعی کنید هر چیزی رو که میگم متوجه بشید. این بار معلم از بچه ها میخواد که هر خط دیالوگ رو بعد از اون تکرار کنند. وقتی که کلاس به جمله ی i'm going to the post office میرسند در تکرار این جمله تپق میزنند؛ معلم همین جا توقف میکنه و تمرین expansion drill رو انجام میده؛ هدف از انجام این کار اینه که جملات مشکل و دردسر ساز را بشکنند و کوتاهترش کنند. معلم از آخرین کلمه جمله شروع میکنه به خوندن و از بچه ها میخواد تکرار کنند و همین جوری به ترتیب لغات رو تکرار می کنند تا به اولین لغت برسند. با این کار معلم قادر خواهد بود که به دانش آموزان در تولید خط های دردسر ساز کمک کند. و دانش آموزان قادر خواهند بود از کلمات و جملات که در اول و آخر وجود دارند نت برداری کنند. بعد از اینکه دانش آموزان چندین بار متن رو تکرار کردند معلم خودش نقش یک طرف مکالمه رو به عهده میگیره و تمام کلاس نقش مقابل اونو. بعد معلم و بچه ها نقش ها رو عوض می کنند. سپس معلم کلاس را به دو گروه تقسیم میکند و به هر گروه نقش یک طرف مکالمه رو میدهد. گاه و بیگاه معلم بچه ها رو متوقف میکنه وقتی که احساس میکنه اونا خیلی از مطلب دور شدن و کمکشون میکنه تا به مکالمه و اصل مطلب برگردن. برای تمرین بیشتر معلم؛ دخترا و پسرا رو جدا میکنه و نقش bill رو به پسرا میده و نقش sally رو به دخترا میده. سپس معلم یک chain drill رو با چهار خط دیالوگ شروع میکنه؛ این کار باعث میشه که دانش آموزان هر خط رو شخصا تکرار کنند. معلم گوش میکته و میگه که کدوم شاگرد به تمرین بیشتری نیاز دارد؛ همچنین این تمرین به بچه ها اجازه میده که در ارتباطاتشون از اصطلاحات استفاده کنند. بعد معلم با یکی از بچه ها شروع میکنه مکالمه کردن و احوالپرسی؛ بعد به همین ترتیب با بقیه دانش آموزان مکالمه میکنه. در آخر معلم دو تا از دانش آموزان را انتخاب میکنه که تمام متن را برای بقیه کلاس اجرا کنند وقتیکه اونا تموم کردن:؛ دو تای دیگه همین کارو انجام میدن. همه بچه ها شانس اینو ندارن که توی همین جلسه این دیالوگ ها رو بخونن اما در طول همین هفته نوبت آنها خواهد شد. معلم به قسمت دوم درس میره و تمرینات دیگه ای انجام میشه مثل: single slot substitution که در اون بچه ها یک جمله ی دیالوگ رو تکرار می کنند و یک لغت یا عبارت رو با لغت و عبارتی که معلم به اونا میده جایگزین می کنند. اون لغت یا عبارت؛ سر نخ نامیده میشه. معلم با توضیح یک خط از دیالوگ شروع می کنه "i'm going to the post office". در ادامه اون یک عکس به بچه ها نشون میده و میگه این بانک هست. اون مکث میکنه و میگه: i'm going to the bank . از مثال معلم اونا متوجه میشن که کلمه ی بانک یک سرنخ هست و اونا باید این کلمه رو در جمله سر جای شخص قرار دهند. حالا معلم اولین عبارت سرنخ رو به اونا میده؛ داروخانه. بچه ها با هم میگن: i'm going to drugstore . هر سر نخی که معلم میده با عکس هم اونو نشون میده. همچنین این کارو با بقیه عبارات دیالوگ هم انجام میدن مثلا: how are you? کلمات he و she و they کلمات سرنخ هستند که عوض میشن این یکم برای بچه ها سخت تره؛ معلم طرف بچه ها میره و کنارشون می ایسته و اونا متوجه میشن he و she بکار ببرن. آخر معلم تمرینات رو سخت تر میکنه به اونا multiple slot substitution drill میده دانش آموزان باید تشخیص بدن اون کلمه ی کلیدی که گفته میشه به کدوم قسمت عبارت مربوط میشه و جایگزین کنند. ابتدا معلم یک عبارت رو از متن میگه که بچه ها تکرار کنند:
I'm going to the post office
سپس کلمه کلیدی she رو به اونا میده. بچه ها میگن she is going to the post office ؛ کلمه کلیدی بعدی که معلم میده to the park هست؛ بچه ها میگن she is going to the park در ادامه substitution drill با trandformation drill دنبال میشه؛ به این ترتیب که از دانش آموزان خواسته میشه جملات را به یک فرم دیگه مثلا: منفی؛ سوالی و .... تبدیل کنند. معلم مثال میزنه من میگم: she is going to the post office شما سوالی میکنید و میگید: is she going to the post office? بعد از چند تمرین معلم متوجه میشه که اونا این مرحله رو فهمیدن بعد تصمیم میگیره برن سراغ تمرین بعدی که question and answer drill هستند. معلم یک عکس رو بالا میگیره و به اونا نشون میده. عکس یک زمین فوتبال و از کلاس میپرسه: are you going to the football field? و اونا میگن yes i'm going to the football field . دانش آموزان با نگاه به عکس ها متوجه میشن که با yes یا no جواب بدن. برای لحظات پایانی کلاس معلم به دیالوگ اول کلاس بر می گرده؛ اول خودش تکرار میکنه بعد نقش bill رو میده به نصف کلاس و نقش sally رو هم به نصف بقیه.
در ادامه ی هفته معلم اینا رو انجام میده:
۱.دیالوگ را دوره میکنند. ۲.دیالوگ رو گسترش میدن با اضافه کردن چند خط دیگه به متن. ۳.با اضافه کردن کلمات کلیدی به متن باعث یاد گرفتن لغات جدیدی میشن. ۴.بر روی تفاوت های اسم های قابل شمارش و غیر قابل شمارش کار میشه. بدون اینکه گرامر اینا کار بشه. آنها گرامر رو یاد می گیرن فقط با تکرار متنها و بدون قواعد گرامری مشخص. ۵.زبانشناسی مقابله ای هم بررسی میشه یعنی شباهت هایی که بین زبان مادری و زبان هدف وجود داره. بچه ها در تلفظ little به اشکال بر میخورن. معلم روی اینا کار میکنه و مثال میزنه که sheep و ship تلفظ شون فرق میکنه. ۶.در آخر هفته معلم متن رو پای تخته مینویسه و بچه ها هم باید تو دفتراشون بنویسن؛ توی یک تمرین ۱۵ لغت رو جا میندازه و بچه ها باید خودشون اون جاها رو پر کنند؛ تو تمرین دیگه چند لغت به بچه ها داده میشه و اونا باید جمله سازی کنند. ۷.جمعه؛ معلم به کلاس یک بازی میده که توی اون بچه ها مثلا باید برن سوپر مارکت و بر اساس حروف الفبا یک چیزی رو انتخاب کنند و همین طوری ادامه پیدا میکند مثلا:
I'm going to the supermarket, i need few apples.
i'm going to the supermarket, he needs a few apples.
i'm going to the supermarket, i need little bread.
* اصول روش شنیداری - گفتاری *
- هدف معلمی که از این روش استفاده می کند؛ چیست؟
تا دانش آموزان یاد بگیرند چگونه در زبان مقصد با هم ارتباط برقرار کنند. برای دستیابی به این هدف آنها معتقدند؛ دانش آموزان باید زبان مقصد را طوری یاد بگیرند که بتوانند آن را بطور خودکار و بدون فکر کردن؛ استفاده کنند.
- نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
معلم مانند رهبر ارکستر؛ رفتار دانش آموزان را کنترل و راهنمایی می کند.
دانش آموزان مقلد هستند و از معلم پیروی و تقلید می کنند.
- ویژگی های فرایند یادگیری و تدریس چیست؟
لغات جدید و الگوهای ساختاری بوسیله دیالوگ ها یاد داده میشود. دیالوگ ها از طریق تقلید و تکرار یاد گرفته میشوند. تمرینات بر اساس الگوهای موجود در دیالوگ ها انجام میشود. پاسخ های درست دانش آموزان پاداش خواهد داشت. گرامر از طریق مثالها آموزش داده میشود و هیچگونه قواعد گرامری بطور مستقیم بیان نمیشود. اطلاعات فرهنگی یا توسط متن و یا بوسیله معلم انتقال داده میشود.
- تعامل معلم با دانش آموزان و دانش آموزان با یکدیگر چگونه است؟
تعامل بین دانش آموزان به این گونه است که هر کدام به نوبت یکی از نقش های موجود در دیالوگ ها را بازی می کنند اما این تعامل توسط معلم هدایت میشود.
اکثر تعاملات بین دانش آموز و معلم صورت می گیرد که این تعامل بوسیله معلم آغاز میشود.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
به احساسات آنها هیچ گونه توجهی نمیشود.
- دیدگاه زبانی و فرهنگی آن چگونه است؟
دیدگاه زبانی در این روش تحت تاثیر زبانشناسان توصیفی قرار گرفته است. هر زبان سیستم خاص خود را دارد. هر سیستم متشکل از چندین درجه مختلف است: واج شناختی؛ واژه سازی؛ نحوی. و هر قسمت الگوهای مشخصی دارد.
در این روش مکالمات روزانه مورد تاکید است. و این مکالمات از ساده به سخت درجه بندی شده است. فرهنگ شامل رفتار روزانه و سبک زندگی مردم آن زبان است.
- به کدام قسمت از زبان و مهارت های زبانی تاکید شده است؟
تلفظ خیلی مهم است. هر چهار مهارت: خواندن؛ نوشتن؛ گوش دادن و صحبت کردن تاکید شده است. مهارتهای گفتاری بیشترین توجه را به خود جلب کرده است.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
چون زبان مادری دانش آموزان در یادگیری زبان دوم اختلال ایجاد می کند بنابراین فقط زبان دوم در کلاس استفاده میشود. با یک بررسی مقایسه ای معلم میتواند قسمت هایی که در یادگیری دانش آموزان اختلال ایجاد میکند را پیدا کند.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
هیچگونه ارزشیابی رسمی در کلاس صورت نمی گیرد. از دانش آموزان خواسته میشود تا در minimal pair ؛ تفاوت بین لغات را تشخیص دهند. و یا در یک جمله نوع درست فعل را بکار ببرند.
- معلم چگونه خطاهای دانش آموزان را تصحیح می کند؟
معلم سعی می کند تا دانش آموزان اشتباهی نکنند و هر جا که احساس میکند آنها مشکل دارند خود او دست بکار میشود تا از بوجود آمدن خطاها جلوگیری کند.
* تکنیک های مورد استفاده در این روش *
- حفظ کردن دیالوگ ها : برای شروع هر درس دیالوگ یا مکالمات کوتاه داده میشود. دانش آموزان دیالوگ ها را با تقلید از معلم یاد می گیرند و حفظ می کنند. معمولا دانش آموزان نقش یکی از گوینده های دیالوگ و معلم نقش دیگر را بر عهده می گیرد و ایفا می کند. وقتی که دانش آموزان دیالوگ نقش یکی از گویندگان را یاد گرفت نقش ها را عوض می کنند. و همین روش را می توان با دو دسته کردن کلاس بکار گرفت. نکات و قواعد گرامری در حین خواندن دیالوگ ها آموزش داده میشود.
- backward build-up(expansion) drill
این تمرین زمانی صورت می گیرد که دانش آموز نمی تواند جملات طولانی را در حافظه اش نگهدارد. معلم جمله را به چند قسمت تقسیم می کند. و از قسمت آخر شروع به حفظ کردن و تکرار می کنند تا به قسمت اول برسند و در آخر کل جمله را حفظ میکنند. از قسمت آخر جمله شروع به یادگیری می کنند زیرا مطالب مهم و جدید در قسمت آخر جمله گفته میشود.
- repetition drill
از دانش آموزان خواسته میشود تا دیالوگ ها را بعد از معلم تکرار کنند.
- chain drill
در این روش زنجیروار از هم سوال می پرسند. ابتدا معلم از یکی از دانش آموزان سوال می پرسد و همان دانش آموز جواب میدهد و از نفر کنار دستی خود سوال می پرسد و این کار همین طوری ادامه پیدا می کند. این تمرین یک مکالمه کنترل شده است اگر چه محدود است. همچنین به معلم این امکان را میدهد تا صحبت کردن هر دانش آموز را بررسی کند.
- single-slot substitution drill
معلم یک خط از دیالوگ را می خواند سپس یک لغت و یا عبارت را به عنوان سر نخ به دانش آموزان میدهد و آن ها باید آن ها را در جای مناسب خود بکار ببرند. هدف این تمرین اینست که دانش آموزان بتوانند لغات را در قسمت مناسب خود بکار برند.
- multiple-slot substitution drill
این تمرین مانند تمرین قبلی است اما با این تفاوت که معلم لغت یا عبارتی را که به عنوان سر نخ میدهد در چند قسمت دیالوگ بکار میرود. همچنین باید بتوانند آن را طوری تغییر دهند که با جمله مطابقت داشته باشد مثلا از نظر مطابقت فاعل با فعل.
- transformation drill
معلم نوع خاصی از جمله را به دانش آموزان میدهد؛ سپس از آنان میخواهد مثلا آن را به فرم منفی تبدیل و یا سوالی تبدیل کنند و یا از حالت معلوم به مجهول تبدیل کنند.
- question and answer drill
معلم سوالاتی از دانش آموزان می پرسد و آنان باید پاسخ دهند.
- use of minimal pairs
معلم از جفت های کمینه استفاده می کند؛ لغاتی که فقط در یک صدا با هم فرق دارند مثلا: ship , sheep.
در ابتدا از آنان خواسته میشود تا تفاوت بین هر دو لغت را متوجه شوند و سپس هر دو را تلفظ کنند.
- complete the dialog
معلم لغاتی از متن را حذف میکند سپس از دانش آموزان میخواهد تا آن لغات را سر جای اصلی خود قرار دهند.
- grammar game
این بازی ها طوری طراحی شده اند تا دانش آموزان نکات گرامری از متن یاد بگیرند.
روش سمعی-بصری هم مانند روش مستقیم یک روش oral-based میباشد. این روش بر اساس اصول زبانشناسی و روانشناختی بنا نهاده شد. چارلز فرایز (Charles Fries) اصول زبانشناسی ساختاری را در توسعه این روش بکار گرفت و بعدها نیز اصول روانشناسی رفتاری به آن افزوده شد. یعنی شرطی سازی و شکل دهی عادت (habit-formation and conditioning) با تمرینات mimicry و pattern drills ادغام شدند. در این روش زبان اموزان باید بر عادات زبان native غلبه نمایند و عادات جدیدی را در خود شکل دهند به صورتیکه تبدیل به یک Target Language Speaker شوند!
به طور خلاصه ویژگیهای Audio-Lingual Method - ALM عبارتند از:
1- موضوعات جدید به شکل dialogue ارائه می گردند.
2- اتکای زیادی روی mimicry، حفظ کردن عبارات و overlearning وجود دارد. در overlearning، form و accuracy خیلی مهم است و meaning اهمیت زیادی ندارد.
3- الگوهای دستوری با استفاده از drill های تکراری ارائه می گردند.
4- ساختارهای گرامری کم توضیح داده می شود (و یا اصلاً توضیح داده نمی‌شوند). گرامر به صورت inductive ارائه می گردد تا deductive. (نکته: در deductive اول قواعد را می‌گوییم بعد مثال می زنیم ولی در inductive مثالهایی را به دانش‌آموزان ارائه می دهیم و آنها خودشان قواعد را پیدا میکنند... اولی از جز به کل رفتن است و دومی از کل به جز رفتن)
5- واژگان ارائه شده محدود هستند و در context آموخته میشوند.
6- در این روش وسایل بصری نظیر تصویر، چارت، اسلاید و ... و همچنین tapes، language lab زیاد بکار گرفته می شوند.
7- به تلفظ خیلی اهمیت داده می شود.
8- در این روش زبان مادری کاربرد بسیار کمی در تدریس دارد.
9- پاسخهای صحیح دانش‌آموزان/زبان آموزان سریعاً reinforce می شوند. (conditioning, habit formation)
و ...
تکمیلی:
- واژگان جدید و ساختارهای دستوری از طریق مکالمه ارائه می‌گردند.
- مکالمه‌ها از طریق تقلید و تکرار آموخته میشوند.
- پاسخهای صحیح دانش‌آموزان به صورت مثبت تقویت می شوند.
- گرامر از طریق مثالهای ارائه شده استخراج می شود.
- اطلاعات مربوط به culture یا در مکالمه هستند و یا خود معلم آنها را ارائه میدهد.
- معلم در این روش همانند یک رهبر ارکستر نقشی هدایت کننده دارد و کنترل کننده‌ی رفتار زبانی زبان‌آموزان میباشد و خودش نیز مدلی خوب برای "تقلید" میباشد.
این روش توسط caleb gattegno بوجود آمد. که در آن معلم تا حد امکان نباید در کلاس صحبت کند اما یادگیرنده باید تشویق شود تا به زبان مقصد صحبت کند. چارت های رنگی یکی از مواد آموزشی بکار رفته در این روش است. فرضیه یادگیری gattegno شامل موارد زیر است:
۱.اگر یادگیرنده به جای حفظ و تکرار کردن؛ از روشهای کشف و خلاقیت استفاده کند سریعتر و بهتر یاد می گیرد.
۲.یادگیری با استفاده از اشیا فیزیکی(مواد آموزشی)بهتر صورت می گیرد.
۳.یادگیری از طریق حل مسئله بهتر انجام میشود.
گزارش کلاسی
همین طور که ما سر جاهامون نشستیم؛ معلم تازه معرفی روش silent way به زبان پرتغالی رو تموم کرده. معلم به سمت جلوی کلاس قدم میزند و با یک نشانگر آهنی که داره به جدولی که بالای تخته آویزون هست اشاره می کنه. جدول پس زمینه ی مشکی داره و در هر ردیف مستطیل های کوچک وجود دارد؛ هر خونه رنگ متفاوتی داره که به این جدول رنگی صداها میگن. هر خونه نشاندهنده یکی از صداهای انگلیسی می باشند. این جدول دو قسمت داره در قسمت بالایی مصوت ها و در قسمت پایینی صامت ها هستند. معلم بدون این که چیزی بگه به هر کدوم از خونه های بالایی اشاره می کنه؛ همه جا سکوته. معلم الگو رو تکرار میکنه. برای بار سوم؛ همزمان که به اولین خونه اشاره میکنه میگه /a/. معلم کارشو ادامه میده و به چهار خونه ی رنگی دیگه اشاره می کنه. همین طور که داره به خونه ها اشاره میکنه چند تا از دانش آموزان صداهای /e/i/o/u/ رو تکرار میکنند. معلم به خونه ای که نشانگر صدای /e/ هست اشاره میکنه و بعد کف دستاشو به هم می چسبونه و شروع میکنه از هم جدا کردن و منظورش اینه که بچه ها باید این حرف رو موقع تلفظ بکشن. در حالیکه نشانگر رو حرکت میده میرسونه که مصوت e رو به ey تغییر بدن. به همین ترتیب در مورد iy/ow/uw. سپس معلم نشانگر رو به یکی از دخترا میده و اونم به اولین ردیف سفید اشاره میکنه. کلاس با جواب دادن به /a/ شروع میکنن. همین طوری که به سه تا خونه ی بعدی اشاره میکنه کلاس به درستی جواب میدن. اما اون دختر در پیدا کردن آخرین خونه دچار اشتباه میشه و بچه ها داد میزنن نه. یکی از پسرا میگه از سمت چپ باید بری و اون بالاخره آخرین خونه رو پیدا می کنه. معلم با حرکات خودش و گاهی با دادن آموزش به زبان پرتغالی به اونا یاد میده که مصوت ها رو تلفظ کنند و خودش مصوت ها رو تلفظ نمیکنه. بعد از اینکه مطمئن شد بچه ها تلفظ رو یاد گرفتند میره سراغ ردیف بعدی. بعد از آموزش ردیف دوم یکی از پسرا که اسمش pedro هست پای تخته آورده میشه و به کمک بچه ها تلفظ اسم خودش را در جدول پیدا میکنه. بعد سراغ یکی از دخترا به نام carolina میرن و همه با هم تلفظ اسم اونو تمرین میکنند و و در جدول پیدا میکنند. به عنوان فعالیت بعدی؛ اون از هشت تا از دانش آموزان میخواد که همراه اون کنار یک میز بزرگ بشینن که در جلوی کلاس قرار داره و بقیه کلاس پشت سر اونا قرار میگیرن. معلم یک دسته میله های چوبی آبی؛ سبز و صورتی رو در وسط میز قرار میده. اون به یکی از میله ها اشاره میکنه سپس به سه تا مستطیل رنگی موجود در جدول اشاره میکنه. بعضی از بچه ها سعی میکنند کلمه ی میله را تلفظ کنند سپس معلم به خونه ای که کلمه ی /a/ رو نشون میده اشاره میکنه. او به دهانش اشاره میکنه و به اونا نشون میده که فکش رو بالا میبره و دهانش رو میبنده و به اونا میخواد نشون بده که چطوری یک مصوت جدید رو تلفظ کنند و اونا هم //رو تلفظ میکنند بعد این کارو با میله ی سبز و صورتی انجام میدن. و هر جا که بچه ها مشکل داشتن معلم بدون حرف زدن و فقط با استفاده از حرکات به اونا تلفظ صحیح رو یاد میده. بعد همین کارو با هشت تا دیگه از دانش آموزان انجام میده سپس معلم چند تا میله میله ی شبز و آبی رو روی میز قرار میده. اون به میله ی آبی اشاره میکنه و به یکی از بچه ها میگه take a blue rod بعد معلم میگه and و به میله ی سبز اشاره میکنه و همون بچه میگه and take a green rod . معلم بهش اشاره میکنهکه باید جمله رو بصورت کامل بگه و اونم میگه take a blue rod and take a green rod بعد معلم بهش با حرکات میفهمونه که take دومی رو باید از تو جمله حذف کنه و اونم این دفعه میگه: take a blue rod and a green rod . بچه ها سر میزهاشون بر میگردن و معلم هم سذ جاش میره و به پرتغالی از بچه ها میپرسه که درس چطور بود و اونا هم هر کدوم نظراتشونو میگن.
* اصول silent way *
- هدف معلمی که از این روش استفاده می کند؛ چیست؟
تا دانش آموزان بتوانند افکار و احساسات خود را به زبان مقصد بیان کنند و برای این کار آنها باید مستقل عمل کنند و بتوانند خودشان را تصحیح کنند و به خودشان متکی باشند. معلم فقط زمانیکه دانش آموز برای پیشرفت در یادگیری به کمک احتیاج داشته باشد؛ وارد عمل میشود.
- نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
کار معلم مانند یک تکنسین یا مهندس است. یادگیری بر عهده دانش آموز است و معلم هر چیزی که لازم باشد به آنان میگوید و اجازه میدهد که یادگیرندگان خودشان با موقعیت های تازه مواجه شوند. دانش آموزان باید از دانسته های خود استفاده کنند و هر جا که به مشکلی برخوردند از آن عبور کنند و فعالانه در جستجوی یادگیری زبان باشند.
همانطور که gattegno می گوید: معلم با دانش آموز کار میکند و دانش آموز بر روی زبان کار میکند.
- ویژگی های فرایند یادگیری و تدریس چیست؟
دانش آموزان درس را با یادگیری صداها شروع می کنند. بوسیله یک چارت که انواع صداها بر روی آن نوشته شده است یادگیری آغاز میشود. برای هر صدا رنگ به خصوصی در نظر گرفته شده است. معلم شرایطی فراهم میکند که دانش آموزان بر روی ساختارهای زبان تمرکز کنند. این شرایط باعث فهم بهتر معنا میشود. توسط راهنمایی های بسیار کم معلم؛ دانش آموزان ساختارها را فرا می گیرند. همچنین معلم از خطاهای دانش آموزان متوجه میشود که در کدام قسمت آنها دچار ضعف هستند و باید بیشتر کار شود.
- تعامل معلم با دانش آموزان و دانش آموزان با یکدیگر چگونه است؟
اکثرا معلم ساکت اما فعال است. شرایطی فراهم میکند تا آنها یاد بگیرند؛ به صحبتهای آنان گوش میکند و از طریق حرکات غیر گفتاری و وسایل آموزشی به آنان کمک میکند. تعامل گفتاری دانش آموزان با استقبال روبرو میشود.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
معلم دائما حرکات آنان را تحت نظر دارد؛ هر گاه احساسات آنها در امر یادگیری مداخله می کند معلم به دنبال راهی می گردد تا آنها بر این مشکل غلبه کنند. از طریق بازخورد پایان هر جلسه که دانش آموزان فرصت دارند احساسا خود را ابراز کنند. همچنین چون دانش آموزان تشویق به تعامل با یکدیگر شده اند بنابراین انتظار میرود یک محیط یادگیری شاد و آرام و لذت بخش بوجود بیاید.
- دیدگاه زبانی و فرهنگی آن چگونه است؟
زبان نشان دهنده گروه مردم خاص است. و فرهنگ آنها نشان دهنده فرهنگ آنها است که از زبان آنان جدا نشدنی است.
- به کدام قسمت از زبان و مهارت های زبانی تاکید شده است؟
تلفظ از آغاز آموزش داده میشود. گرامر به روش استقرایی آموزش داده میشود. در ابتدا دایره لغات بسیار محدود است. هر بار که درس جدیدی داده میشود درس های قدیمی تکرار میشوند. برنامه های درسی بر اساس نیاز دانش آموزان طراحی میشود. بر هر چهار مهارت از ابتدای آموزش تاکید میشود.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
زبان مادری دانش آموز فقط موقعی استفاده میشود که معلم بخواهد در تلفظ به آنها کمک کند.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
هیچگونه امتحان رسمی وجود ندارد. معلم همیشه و در هر زمان در حال ارزشیابی دانش آموزان است. اگر دانش آموزان بتوانند آنچه را که یاد گرفته اند در موقعیت های جدید بکار ببرند؛ مشخص میشود که آنان درس را به خوبی یاد گرفته اند. معلم هیچ گونه تشویق و تنبیهی بکار نمی برد زیرا این کار روند یادگیری را مختل میسازد. زیرا او معتقد است که هر شخصی سرعت یادگیری متفاوتی دارد.
- معلم چگونه خطاهای دانش آموزان را تصحیح می کند؟
خطاهای دانش آموزان یک امر طبیعی و جز جدا نشدنی از فرایند یادگیری است. معلم از خطاهای دانش آموزان استفاده میکند تا متوجه شود آیا به تمرین اضافی احتیاج دارند یا نه. او سعی میکند تا آنها خودشان بتوانند خطاهای خود را تصحیح کنند و اگر نتوانستند به عنوان آخرین راه چاره معلم خطاهای آنان را تصحیح می کند.
* تکنیک های مورد استفاده در این روش *
- چارت رنگی صداها : چارت شامل خانه های رنگی است که هر کدام نشان دهنده یک صدا در زبان مقصد است.
معلم تلفظ لغت را بوسیله اشاره به هر کدام از خانه های رنگی به دانش آموزان یاد می دهد. این کار باعث میشود تا دانش آموزان بیشتر حواسشان بر روی درس متمرکز شود. چون این چارت تمام صدا ها را بطور همزمان به دانش آموزان نشان میدهد آنان میتوانند بفهمند که چه چیزهایی را یاد گرفته اند و چه صداهایی هنوز باقیست تا یاد بگیرند.
- سکوت معلم : معلم ابتدا راهنمایی های ضروری را انجام میدهد سپس سکوت میکند.
تصحیح خطا بوسیله دانش آموزان : دانش آموزان تشویق میشوند تا هر کدامشان به مشکلی برخوردند بقیه همکلاسی هایش به او کمک کنند. البته این کمک ها باید حالت همکاری داشته باشد نه رقابتی.
- استفاده از میله ها : معلم با استفاده از میله های رنگی به آموزش رنگ ها؛ اعداد؛ و قواعد گرامری مانند حروف اضافه می پردازد. این وسیله به دانش آموزان کمک می کند تا خلاقیت و قدرت تفکر خود را بالا ببرند.
- معلم کف دست هایش را به هم می چسباند و سپس از هم جدا میکند تا به آنها نشان دهد که باید صدای یک مصوت را کشیده تر ادا کنند.
- چارت لغات : دوازده چارت که حاوی ۵۰۰ لغت است به دانش آموزان در یادگیری کمک میکند. معلم به لغات روی دیوار اشاره میکند و دانش آموزان با صدای بلند آنها را تلفظ میکنند. این چارت شامل لغات کاربردی زبان انگلیسی است.
Fidel chart
در کل هشت چارت از این نوع وجود دارد. زمانیکه لغات مختلف صدای مشابه داشته باشند از این چارت استفاده میشود مانند: say , steak
- بازخورد ساختاری درس : از دانش آموزان خواسته .یشود تا در مورد درسی که خوانده اند نظراتشان را بیان کنند . با این کار دانش آموزان یاد می گیرند که مسئولیت یاگیری خودشان را بر عهده بگیرند. زمان و روند کار این جلسات به معلم و کلاس بستگی دارد.
این روش و روش هایی که از این به بعد درباره آنها بحث خواهیم کرد روش هایی است که celce murcia به آنها روش های انسانگرایانه می گوید؛ روشی که در آن برای احساسات و عواطف یادگیرندگان اهمیت بسیاری قائل هستند. مخترع این روش؛ georgi lozanov معتقد است که بازدهی کم آموزشی به خاطر اینست که ما مشکلات شخصی و عاطفی خود را به کلاس آورده و باعث تداخل در امر یادگیری میشویم. ما میترسیم فکر میکنیم که نمیتوانیم به خوبی زبان را یاد بگیریم و همین طرز تفکر مانعی بزرگ در امر یادگیری است. چون ما از تمام توانایی های ذهنی مان استفاده نمیکنیم برای همین فکر میکنیم که نمیتوانیم. بر اساس گفته lozanov ما انسانها فقط ۵ تا ۱۰ درصد از ذهن مان را استفاده می کنیم. این روش میخواهد به دانش آموزان کمک کند تا آنها بر احساسات منفی که باعث مداخله در امر یادگیری میشود؛ غلبه کنند. یکی از روش هایی که برای غلبه بر این احساس مفید است؛ استفاده از تلفیق آموزش با هنرهای زیبا است.
گزارش کلاسی
اولین چیزی که وارد اتاق میشویم توجه ما را به خود جلب می کند اینست که این کلاس با تمام کلاس هایی که تا به حال رفته ایم کلی متفاوت است. همه چیز روشن و رنگی است چندین پوستر روی دیوار وجود دارد. اکثر آنها پوسترهای مسافرتی از شهرهای انگلستان هستند و تعداد کمی از این پوسترها حاوی مطالب گرامری نیز هست. یکی از آنها حاوی صرف فعل to be و ضمیر فاعلی است و دیگری مفعول و ضمیر ملکی را نشان میدهد. همچنین وسایل موسیقی هم وجود دارد. در کنار آنها کلاه ؛ ماسک و وسایل صحنه وجود دارد. معلم به زبان عربی با دانش آموزات احوالپرسی میکند و به آنها توضیح میدهد که قرار است تجربه ی جدید و جالبی را در فراگیری زبان کسب کنند. او با اعتماد به نفس می گوید: احتیاجی نیست شما سعی کنید یاد بگیرید یادگیری خود به خود اتفاق خواهد افتاد. اول از همه شما باید یک اسم جدید به انگلیسی برای خود انتخاب کنید و همچنین در کنار آن اسم یک هویت جدید انتخاب کنند. او یک برگه به آنها میدهد که اسم های انگلیسی روی آن نوشته شده است؛ اسامی آقایان در یک طرف و اسامی خانم ها در طرف دیگر نمایان است. معلم اسامی را تلفظ می کند و بچه ها بعد از او تکرار میکنند. سپس معلم به آنها میگوید که در طول درس آنها باید یک زندگی نامه در مورد شخصی که قرار است باشند ارائه دهند. اما حالا فقط باید یک شغل انتخاب کنند و در مورد اون توضیح دهند. استفاده از پانتومیم به بچه ها کمک میکند که بهتر بفهمند؛ معلم چندین شغل را با حرکات خود نشان می دهد مثل: خلبان؛خواننده؛نجار؛هنرمند . دانش آموزان انتخاب میکنند چه شغلی داشته باشند. معلم با هر یک از دانش آموزان با نقش جدیدی که گرفته اند سلام و احوالپرسی میکند و چند سوال در مورد شغل شون میپرسه. بچه ها سوالات او را متوجه میشوند و با yes و no جواب میدن. سپس معلم با آنها یک دیالوگ رو کار میکنه که دو نفر در حال احوالپرسی با همدیگه هستند. سپس آنها خود را به معلم معرفی میکنند. سپس معلم به کلاس میگه که قراره یک تجربه ی جدیدی کسب کنند؛ او یک جزوه ی ۲۰ صفحه ای و بین بچه ها پخش میکنه که عنوانش "خواستن؛ توانستن است" میباشد. در سمت راست ورقه دو ستون وجود دارد یکی متن به انگلیسی و در سمت دیگر ترجمه متن به عربی؛ در سمت چپ ورقه تعدادی لغت و همچنین گرامر وجود دارد. تا حدودی عربی؛ تا حدودی انگلیسی و همچنین تا حدی پانتومیم معلم متن دیالوگ را توضیح میدهد. و ذهن آنها را با لغات و گرامر آن درگیر میکند سپس او به زبان عربی به آنها میگویدکه از روی متن به انگلیسی میخواند و آنها باید متن را دنبال کنند.
* اصول Desuggestopedia *
- هدف معلمی که از این روش استفاده می کند؛ چیست؟
معلم انتظار دارد که فرایند یادگیری بهبود یابد. برای انجام این کار از تمام توانایی های دانش آموزان باید استفاده شود. و این از طریق برداشتن موانع احساسی از سر راه یادگیرندگان امکان پذیر است.
- نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
معلم رییس کلاس است. برای اینکه روش اثر بخش باشد؛ دانش آموزان باید به معلم اعتماد کتند و به او احترام بگذارند. دانش آموزان نیز مطالب را از کسی که به او اعتماد دارند و احساس میکنند در مشکلات آنها را یاری می کند بهتر یاد می گیرند.
- ویژگی های فرایند یادگیری و تدریس چیست؟
جو کلاس خوب و سازنده است. چارت های گرامر دور تا دور کلاس چسبانده شده است تا دانش آموزان از یادگیری محیطی نیز بهره ببرند. این چارت ها هر هفته عوض میشوند تا در آنها حس خلاقیت پرورش یابد. دانش آموزان یک اسم و یک کار جدید را انتخاب میکنند تا یک شخصیت جدید بدست آورند و با آن نقش بازی کنند. متونی که آنان کار میکنند؛ دست نوشت های طولانی (۸۰۰ کلمه ای) است. همچنین ترجمه دیالوگ ها به زبان مادری آنها نیز موجود است. معلم دیالوگ را در دو مرحله فعال و غیر فعال ارائه می دهد. در مرحله فعال معلم دیالوگ را با لحنی هماهنگ با موزیک می خواند و در مرحله دوم با سرعت و لحنی نرمال آن را می خواند. فعالیت های مختلفی از قبیل: نمایشنامه؛ آهنگ؛ بازی؛ تمرینات پرسش و پاسخ از ویژگی های این روش است.
- تعامل معلم با دانش آموزان و دانش آموزان با یکدیگر چگونه است؟
معلم از همان ابتدای درس آغازگر تمام تعاملات است. ابتدا دانش آموزان بصورت غیر کلامی با معلم ارتباط برقرار میکنند اما رفته رفته به راحتی به زبان مقصد صحبت می کنند.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
در این روش توجه زیادی به احساسات دانش آموزان شده است. یکی از اصول اساسی این روش اینست که در آن دانش آموزان خونسرد و با اعتماد به نفس هستند. آنها احتیاجی ندارند برای یادگیری زبان خیلی تلاش کنند بلکه زبان را به راحتی می آموزند. در این روش خیلی مهم است که موانع روانی که در امر یادگیری مداخله می کنند از میان برداشته شوند. بر اساس همین آنها شخصیت های جدیدی انتخاب می کنند و با توجه به آن شخصیت نقش بازی می کنند تا احساس امنیت کنند و راحت تر زبان را یاد بگیرند.
- دیدگاه زبانی و فرهنگی آن چگونه است؟
زبان اولین مرحله ارتباطی است و رفع موانع روانی دومین مرحله است. فرهنگ روزانه مردم آن زبان نیز مد نظر است.
- به کدام قسمت از زبان و مهارت های زبانی تاکید شده است؟
بر یادگیری لغات تاکید زیادی شده است. گرامر بصورت قیاسی آموزش داده میشود. صحبت برای برقراری ارتباط تاکید شده است. همچنین در زبان مقصد دیالوگ هایی می خوانند و انشاء هم می نویسند.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
برای ترجمه دیالوگ ها از زبان مادری دانش آموزان استفاده میشود. معلم هر جا که ضروری باشد از زبان مادری آنان استفاده می کند. هر چه درس به سمت جلو میرود معلم از زبان مادری آنها کمتر و کمتر استفاده می کند.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
معلم بر اساس عملکرد کلاسی دانش آموزان آنان را ارزشیابی می کند نه بر اساس امتحان رسمی که ممکن است جو تشنج به راه بیندازد و باعث اختلال در امر یادگیری شود.
- معلم چگونه خطاهای دانش آموزان را تصحیح می کند؟
خطاها به آرامی و با لحن خوب توسط معلم تصحیح میشود.
* تکنیک های مورد استفاده در این روش *
Classroom set-up
تمام سعی معلم اینست که یک کلاس شاد و خوب داشته باشد. و کلاس جو سازنده و مثبتی داشته باشد.
Peripheral learning
بوسیله چسباندن پوسترهای حاوی نکات گرامری دور تا دور کلاس؛ دانش آموزان می توانند مطالب ضروری را راحت تر یاد بگیرند.
Positive suggestion
معلم به دو روش مستقیم و غیر مستقیم این کار را انجام می دهد: در روش مستقیم؛ معلم به دانش آموزان می گوید که آنها موفق خواهند شد که در این روش بر ذهن خود آگاه آنان تاثیر می گذارد. اما در روش غیر مستقیم که خیلی موثر تر هست مثلا بر روی دیالوگ ها عبارات و جملاتی مانند خواستن توانستن است نوشته شده است. که بر روی ذهن ناخود آگاه آنان تاثیر می گذارد.
Choose a new identity
دانش آموزان به زبان مقصد یک اسم و شغل جدید انتخاب می کنند و همینطور که درس به درس پیش میرود دانش آموزان فرصت این را دارند که نقش بازی کنند و خود را در یک شخصیت جدید قرار دهند.
Role play
در نقش جدیدی که برای خود ساخته اند به ایفای نقش می پردازند و خود را جای آن شخص می گذارند.
First concert (active concert)
بعد از اینکه معلم داستان را معرفی کرد و توجه آنان را به نکات گرامری جلب کرد؛ شروع به خواندن دیالوگ میکند و صدای خود را با موسیقی در حال پخش تنظیم می کند.
Second concert (passive concert)
در این مرحله معلم با سرعت معمولی و بدون پهش موزیک شروع به خواندن دیالوگ می کند و دانش آموزان نیز دست نوشته ها را کنار میگذارند و فقط به معلم گوش می کنند.
Primary activation
دانش آموزان بصورت انفرادی و یا گروهی شروع به خواندن دیالوگ می کنند.
Creative adaptation
فعالیت هایی که برای این مرحله در نظر گرفته شده است شامل: آواز خواندن؛ رقصیدن؛ نمایشنامه؛ بازی ها است. نکته مهم اینست که فعالیت ها متفاوتند و بر روی نکات زبانی تاکید زیادی ندارد؛ هدف برقراری ارتباط در زبان مقصد است.
این روش به معلم میگه که دانش آموزان خود را به عنوان یک شخص کامل ببینند. یعنی اینکه معلم نه تنها به استعدادها بلکه به احساسات و عواطف و عکس العمل های آنان نیز توجه کند. اصول این روش بر مبنای روش یادگیری مشاوره ای charles curran پایه گذاری شده است. او معتقد بود یادگیرندگان هنگام مواجه شدن با شرایط یادگیری جدید می ترسند و استرس می گیرند و راه مقابله با این ترس؛ ظاهر شدن معلم در نقش مشاور است. معلم با فهمیدن شرایط دانش آموزان به آنها کمک کند تا این احساسات منفی را کتار گذاشته و انرژی مثبت بگیرند.
گزارش کلاسی
دانش آموزان سر جاهای خود می نشینند. صندلی های آنان به حالت دایره ای دور تا دور کلاس چیده شده و یک میز وسط قرار داده شده و یک ضبط صوت روی اونه. بعد از سلام و احوالپرسی معلم و دانش آموزان خودشون رو معرفی می کنند. به زبان اندونزیایی معلم به اونا میگه که قراره چه کارایی انجام بدن . آنها قرار است که به انگلیسی یک مکالمه داشته باشن و معلم هم بهشون کمک میکنه. مکالمه بصورت ضبط شده هست و آنها بعدا باید اونو بنویسن. معلم بهشون میگه بقیه فعالیت های کلاسی قراره از روی همون دست نوشته باشه. سپس بهشون توضیح میده که چه جوری مکالمه رو انجام بدن. هر وقت که یکی از شماها خواست چیزی بگه دستش رو بلند کنه و من میام پشتش. من قرار نیست تو مکالمه شما شرکت کنم فقط کمکتون میکنم که چیزی رو که میخواید بگید رو بگید. شما اون چیزی رو که میخواید بگید به اندونزی بگید من ترجمه انگلیسیشو بهتون میگم. و شما هم صدای خودتونو ضبط میکنید. شما ده دقیقه وقت دارید. اولش هیچ کس صحبت نمیکنه اما بعد یه دختر جوون دستشو بلند میکنه؛ معلم میره پشت سرش و اون دختر میگه selamat sore و معلم معادلشو good evening میگهو اونم همینو تو میکروفون میگه و صداشو ضبط میکنه. و همینطور برای بقیه این قضیه ادامه پیدا میکنه. بعد از اینکه مکالمه تموم شد معلم میپرسه که در مورد تجربه ی امروزشون چه احساسی دارند. و هر کدوم نظرشونو ابراز میکنند. بعد معلم نوار رو پخش میکنه تا اونا به صدای خودشون گوش کنند. سپس معلم میخوا تا صندلیاشونو به سمت تخته برگردونن و چیزایی که اون مینویسه رو نگاه کنند. معلم صدای هر دانش آموز که پخش میشه رو پای تخته مینویسه. بعد زیر لغات خط میکشه و برای هر کدام معنای اندونزیایی اونو مینویسه. سپس معلم متن رو سه مرتبه میخونه تا اونا گوش کنن. به عنوان تمرین بعدی؛ معلم میخواد تا دانش آموزان متنا رو تمرین کنن و هر جا که مسکل داشتن در تمرین تلفظ از او کمک بخوان. سپس معلم از دانش آموزان میخواد تا در گروه های سه نفره روی جملات مکالمه کار کنند و از روی آن جملات جدیدی بسازن و معلم بین گروه ها میچرخه تا اگه مشکلی داشتن کمکشون کنه. به عنوان آخرین فعالیت معلم ازشون میخواد تا در مورد تجربه ای که امروز داشتن صحبت کنند.
برای دو جلسه بعد ازشون میخواد:
۱. معلم از متن فعل To be را انتخاب میکند تا انها این فعل رو برای اشخاص مختلف صرف کنند.
۲. در گروه های کوچک به جمله سازی بپردازند و سپس جمله هاشونو با بقیه کلاس رد و بدل کنند.
۳. به نوبت شروع به خواندن متن میکنند. یکی به اندونزی و دیگری به انگلیسی میخونه. اونا این شانسو دارن تا بر روی تلفظاشون کار کنن.
۴. معلم یه عکس روی تخته میچسبونه و شروع به صحبت کردن در مورد اون میکنند انگار که اونو میشناسن.
۵. دانش آموزان مکالمه ای رو که ساختن بازسازی میکنند.
۶. از لغاتی که در طی مکالمه یاد گرفته اند یک دیالوگ جدید میسازند.
* اصول Community language learning *
ـ هدف معلمی که از این روش استفاده می کند چیست؟
دانش آموزان یاد بگیرند که چطور به زبان مقصد ارتباط برقرار کنند. چگونه مسئولیت یادگیری خودشان را بر عهده بگیرند و چگونه از همدیگر درس یاد بگیرند. تمامی این اهداف دست یافتنی است به شرط آنکه با همدیگه مانند یک انسان کامل برخورد کنند و به عقاید و احساسات یکدیگر احترام بگذارند.
ـ نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
نقش معلم به غیر از معلمی؛ مشاوره هم هست. و نقش دانش آموز یک موکل است.
ـ ویژگی های این روش چیست؟
SAARRD
اساس این روش است که از حروف اول شش ویژگی این روش گرفته شده است که هر کدام را توضیح میدهیم:
1.Security , 2.aggression , 3.attention , 4.reflection , 5.retention , 6.discremination
۱.وقتی که دانش آموزان به زبان مادری خود صحبت می کنند احساس امنیت بیشتری میکنند.
۲. دانش آموزان باید این فرصت را داشته باشند تا خودشان را نشان دهند.
۳. دانش آموزان باید در شرایط مختلف آموزشی قرار بگیرند تا فعالیت های متفاوتی را تجربه کنند.
۴. به دو طریق معلم بازخورد میگیرد یکی از درسی که خوانده اند و یکی از طریق تجربه ی کلاسی که در آن جلسه داشته اند.
۵. از طریق بکار بردن یاد گرفته ها در شرایط جدید و به یاد سپاری آموخته ها
۶. از طریق تمایز قائل شدن بین ساختارهای مختلف صورت میگیرد. زمانی بود که از آنان خواسته شد تا به صدای ضبط شده کامپیوتری گوش کنند و تلفظ خود را با آن تصحیح کنند.
-نقش متقابل معلم و دانش آموز چگونه است؟
در مراحل اولیه معلم به کلاس نظم میدهد و در مراحل بعدی دانش آموزان مسئول هستند. این روش نه معلم محور است و نه دانش آموز محور؛ بلکه معلم-دانش آموز محور است و هر دوی آنها تصمیم گیرنده هستند. خیلی مهم است که دانش آموزان با یکدیگر تعامل داشته باشند زیرا احساس نا امنی از بین میرود و از هم می توانند یاد بگیرند. حس همکاری و نه حس رقابت بین آنان وجود دارد.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
احساسات دانش آموزان بسیار مهم است. از آنان خواسته میشود تا در مورد احساساتشان صحبت کنند و معلم آنان را راهنمایی میکند تا چگونه بر احساسات منفی شان غلبه کنند. برای ایجاد احساس امنیت ؛ معلم به زبان مادری آنها صحبت میکند و در مورد کارهایی که باید انجام دهند توضیح میدهد.
- نگرش زبانی و فرهنگی چگونه است؟
از زبان برای برقراری ارتباط استفاده میشود. زبان وسیله ای برای تفکر خلاقانه و انتقادی است. و فرهنگ جز ترکیبی یادگیری زبان است.
- تاکید بر کدام قسمت ها و مهارت های زبانی است؟
نکات خاص گرامری؛ تلفظ؛ لغات مورد توجه است. مهمترین مهارت ها؛ فهم مطلب و صحبت کردن است. که در ابتدای درس توسط خواندن و نوشتن انجام میگیرد.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
برای ایجاد حس امنیت ابتدا از زبان مادری آنها استفاده میشود. هدف از استفاده ی زبان مادری زدن پل از ناشناخته ها به سمت شناخته هاست. هر جا که ممکن باشد معادل اندونزیایی لغات انگلیسی به آنان گفته میشود.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
در این روش هیچگونه ارزشیابی از پیش تعیین شده ای وجود ندارد. اما اگر قرار باشد ارزشیابی کنند باید با توجه به متد آموزشی این کار انجام شود. معلم یک امتحان مختلط میگیرد. دانش آموزان باید یک پاراگراف بنویسند و یا یک مصاحبه شفاهی انجام دهند تا اینکه یک سری سوالاتی که فقط یک جنبه زبان را در نظر میگیرند؛جواب دهند.
- معلم چگونه اشتباهات دانش آموزان را تصحیح می کند؟
معلم باید در یک حالت دوستانه و غیر مخاطره آمیز این کار را انجام دهد. معلم قسمتی را که دانش آموز اشتباه گفت را بطور صحیح تکرار می کند بدون اینکه بطور مستقیم به خطا اشاره کند.
* تکنیک های مورد استفاده *
Tape recording student conversation
دانش آموزان صدای خود را ضبط میکنند و این باعث مسئولیت پذیری آنان میشود. معلم آنچه را که دانش آموزان میگویند به زبان انگلیسی ترجمه میکند. بعد از ضبط مکالمه معلم دوباره نوار را پخش میکند و آنان راحت تر میتوانند معنای جملات را متوجه شوند.
Transcription
معلم از دانش اموزان میخواهد تا صدای ضبط شده خود را بر روی کاغذ بنویسند. این دست نوشته اساس فعالیت های بعدی خواهد بود. همچنین میتوانند این نوشته ها را به اندازه پوستر درآورده و در کلاس قرار دهند.
Reflection on experience
معلم وقتی به دانش آموزان می دهد تا در مورد تجربیاتی که در طی درس داشته اند و احساساتشان صحبت کنند.
Reflective listening
دانش آموزان استراحت میکنند و به صدای ضبط شده خودشان گوش میکنند. بار دوم به صدا گوش میکنند و همزمان به دست نوشته های خود نگاه میکنند و صدا را دنبال میکنند. زمانیکه معلم در حال خواندن نوشته ها است دانش آموزان کلمات را با خود زمزمه می کنند.
Human computer
یکی از دانش آموزان قسمتی از نوشته را انتخاب میکند تا تلفظ را تمرین کند. معلم او را تحت نظر دارد اما معلم اشتباهات تلفظی او را تصحیح نمی کند. زمانیکه معلم لغات را تلفظ میکند دانش آموزان می توانند تلفظ صحیح را یاد بگیرند.
Small group tasks
از دانش آموزان خواسته میشود تا با توجه به لغاتی که در متن یاد گرفته اند؛ جمله سازی کنند سپس جملات جدیدی که ساخته اند با بقیه گروه ها به اشتراک میگذارند. معلمانی که از این فعالیت استفاده می کنند معتقدند که دانش آموزان میتوانند مطالب زیادی از یکدیگر یاد بگیرند و همدیگر را نیز بهتر بشناسند.
مبتکر این روش james asher بود و معتقد بود که سریع ترین و کم استرس ترین راه برای یادگیری زبان دنبال کردن دستوراتی است که توسط معلم ارائه میشود (البته بدون اینکه معلم به زبان مادری آنها صحبت کند).
ما از طریق مشاهده کلاسی با این روش بیشتر آشنا خواهیم شد. کلاس در سوئد برگزار میشود؛ یک کلاس سی نفره در مقطع پنجم که کلاس زبان سه بار در هفته برگزار میشود.
گزارش کلاسی:
ما به دنبال معلم وارد کلاس میشویم و در آخر کلاس بر روی صندلی می نشینیم؛ این اولین کلاس سال هست؛ معلم در ابتدا شیوه ی تدریس خود را برای شاگردانشرح می دهد. او به سوئدی توضیح می دهد که "شما انگلیسی را به روشی که سوئدی یاد گرفتید فرا می گیرید". شما صحبت نمی کنید به جای آن به من گوش می دهید و هر کاری که من می کنم تکرار می کنید. من به شما دستور می دهم که یک کاری را انجام دهید و شما همراه با من انجام می دهید. من در طول تدریس به چهار نفر داوطلب برای این کار احتیاج دارم. دست ها بالا میره و معلم اسامی چهار نفر رو صدا میزنه که برن کنار معلم و روی صندلی بشینن که رو به روی بچه های کلاس قرار داره. معلم به بچه های کلاس میگه فقط نگاه و گوش کنند. معلم به انگلیسی میگه "بلند شید " و خودش بلند میشه و با دست اشاره میکنه اون چهار تا دانش آموز هم بلند بشن. بعد میگه "بشینید" و همه میشینن. بعد معلم دستورات دیگه ای هم میده مثل: بپرید؛راه برید ؛بپیچید ؛... . سپس معلم از یکی از بچه ها میخواد که این کارها رو انجام بده و دیگه دسته جمعی انجام نمی دهند. در آخر معلم سمت بچه هایی که نشسته اند و در حال تماشای معلم و چهار نفری هستند که دستورات را انجام می دهند میرود و به آنها می گوید "بلند شید" و آنها هم انجام می دهند. بعد از آن معلم دستورات جدیدی می دهد. می گوید "به در اشاره کن" و در حالیکه خودش با دست راستش اشاره می کند این را می گوید. سپس یکی از چهار داوطلب به در اشاره می کند. سپس دستوراتی چون "به میز اشاره کن" ؛ "به صندلی اشاره کن" هم به آنها یاد داده میشود. سپس همین دستورات به تمام کلاس هم داده میشود تا انجام دهند. سپس معلم به چهار داوطلب دستورات جدیدی میدهد؛ او می گوید : بپر روی میز؛ اول بچه شک میکنه و بعد روی میز می پرد. ابتدا همه از این حرکت می خندند بعد معلم در دادن دستوراتش از جملات مشتق استفاده می کند و دیگر تک جمله ای نیست؛ مثل : به در اشاره کن و به سمت در حرکت کن و بچه ها هم انجام می دهند. به عنوان آخرین مطلب معلم یک سری دستورات جدید بر روی تخته می نویسد و هنگام نوشتن هر دستور آن را هم انجام می دهد. دانش آموزان هم دستورات را در دفتر خود یادداشت می کنند. کلاس تمام میشود؛ هیچ کس به غیر از معلم در کلاس حرف نزد.
ـ هدف معلمی که از این روش استفاده می کند چیست؟
معلم معتقد است که دانش آموزان باید از یادگیری لذت ببرند و استرسی که در یادگیری بوجود میاید را از بین ببرد.
ـ نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
معلم نقش سرپرست و کارگردانی کلاس را بر عهده دارد و دانش آموزان نقش مقلد را دارند و هر دستوری که او میدهد را انجام می دهند.
ـ ویژگی های این روش چیست؟
ابتدا معلم به چند تا از دانش آموزان دستوراتی میدهد تا آنها انجام دهند. در مرحله دوم؛ دانش آموزان با اجرای دستورات معلم به تنهایی نشان میدهند که دستورات او را فهمیده اند. سپس معلم با ترکیب دستورات میخواهد تا ذهن دانش آموزان را انعطاف پذیر کند و جملات جدید و نا آشنا را متوجه شوند. زمانیکه آنها یاد گرفتند به دستورات پاسخ دهند سپس میتوانند نوشتن و خواندن را نیز یاد بگیرند. خودشان نیز مانند معلم عمل کنند و دستور بدهند.
-نقش متقابل معلم و دانش آموز چگونه است؟
معلم با تمام دانش آموزان و تک تک آنها تعامل دارد.
دانش آموزان حرکات را با هم انجام می دهند و همچنین میتوانند از یکدیگر یاد بگیرند.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
یکی از دلایل بوجود آمدن این روش کاهش استرس در دانش آموزان در حال فراگیری زبان است. یکی از عوامل کاهش استرس اینست که به دانش آموز فرصت بدهند تا هر زمانی که خودش احساس کرد می تواند صحبت کند. یک کار دیگر اینست که فرایند یادگیری را لذت بخش کنند. استفاده از دستورات سرگرم کننده و خنده دار راهی برای این کار است. احساس موفقیت و کاهش استرس یادگیری را تسهیل می بخشد.
- نگرش زبانی و فرهنگی چگونه است؟
ساختار شفاهی از عوامل اصلی به حساب می آید. و زندگی روزمره و شیوه زندگی مردمی که به آن زبان صحبت می کنند جز نگرش فرهنگی محسوب میشود.
- تاکید بر کدام قسمت ها و مهارت های زبانی است؟
بر لغت و گرامر بیش از بقیه قسمت های زبان تاکید شده است. مهارت صحبت کردن بر مهارت نوشتن ارجحیت دارد. یک راه برای اینکه مشخص شود که دانش اموزان زبان گفتاری معلم را فهمیده اند یانه اینست که کار و حرف های معلم را با بدن خود تکرار کنند.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
در ابتدا شیوه ی کاری این روش به زبان مادری آنها و توسط معلم توضیح داده میشود. بعد از معرفی روش معلم از زبان مادری دانش اموزان استفاده نمی کند. و معنا و مفهوم جملات و کلمات از طریق حرکات بدن منتقل میشود.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
معلم با دادن یک سری دستورات به هر کدام از دانش آموزان میتواند آنان را ارزیابی کند.
- معلم چگونه اشتباهات دانش آموزان را تصحیح می کند؟
معلم باید بداند که دانش آموزان در ابتدای انر دچار اشتباهاتی میشوند و او باید صبور باشد و فقط اشتباهات مهم و فاحش آنان را تصحیح کند و همین اشتباهات نیز باید در یک حالت غیر تهاجمی تصحیح شوند و همین که دانش آموزان حرفه ای تر شدند معلم میتواند اشتباهات کوچک آنان را نیز تصحیح کند.
* تکنیک های مورد استفاده *
Using commands to direct behavior
به دانش آموزان دستوراتی داده میشود تا آنها را انجام دهند؛ با این کار معنای دستورات به راحتی منتقل میشود. ابتدا معلم دستورات را همراه با دانش آموزان انجام می دهد؛ سپس معلم دانش آموزان را راهنمایی می کند تا به تنهایی کارها را انجام دهند.
آشر (asher) به معلمان توصیه می کند که ترتیب و توالی دستورات را عوض کنند تا دانش آموزان دستورات را حفظ نکنند. همچنین معلم نباید دستورات جدید را خیلی سریع معرفی کند. او باید هر بار سه دستور را معرفی کند.
Role reversal
دانش آموزان به معلم و همکلاسی های خود دستور می دهند تا آنها را انجام دهند. بر اساس گفته ی asher ؛ دانش آموزان بعد از گذشت ده تا بیست ساعت از آموزش شروع به صحبت کردن می کنند. نباید به آنان برای صحبت کردن فشار آورد؛ هر زمان که احساس آمادگی کنند شروع به حرف زدن می کنند.
Action sequence
همانطور که مشاهده کردیم معلم سه عمل متوالی را به دانش آموزان دستور می دهد تا انجام دهند. برای مثال معلم به دانش آموزان می گوید : به در اشاره کنید؛ به سمت در حرکت کنید؛ و به در دست بزنید. به این سری از دستورات action sequence گفته میشود.
تاریخچه ی این روش به اواخر سال های ۱۹۶۰ بر می گردد ، زمانیکه آموزش سنتی زبان در حال تغییر بود.
هدف این روش کاربرد شیوه های ارتباطی است. در این روش تاکید بیشتر بر روی fluency است. همچنین اساس آن نیز paraphrase است.
گزارش کلاسی
معلم وارد کلاس میشود بعد از احوالپرسی یک جزوه به دانش آموزان میدهد که در هر دو طرفش نوشته هست. در یک طرف آن در مورد ورزش نوشته شده است. معلم از آنان میخواهد آن را بخوانند و زیر پیش بینی هایی که در مورد برنده ی کاپ قهرمانی شده است؛ خط بکشند. او تمامی این دستور العمل ها را به زبان انگلیسی می دهد. وقتی که تمام شد آنها باید زیر آنهایی را که خط کشیده اند؛ بخوانند. معلم هم پای تخته می نویسد. سپس معلم همراه دانش آموزان در مورد پیش بینی ها با هم بحث می کنند که کدام بیشتر به واقعیت نزدیک است. سپس به سراغ جملاتی که در این باره بر ری تخته نوشته شده است میروند. و از دانش آموزان میخواهد که جملات نوشته شده را به طرز دیگری بیان کنند. سپس معلم از آنان میخواهد به صفحه ی بعد بروند که در آن تمامی جملات مربوط به موضوع نوشته شده است اما به هم ریخته است و او از بچه ها میخواهد که ترتیب جملات را با توجهبه متن درست کنند و در آخر نوشته های خود را با متن اصلی که آن طرف برگه هست چک کنند. در مرحله ی بعد دانش آموزان قرار است بازی انجام دهند. او کلاس را به گروه های کوچک ۵ نفره تقسیم میکند و به هر کدام ۱۳ کارت می دهد و روی هر کارت شکل یک وسیله ی ورزشی است. دانش آموزان هر کدام اسم وسیله ی ورزشی را می گویند و معلم بر روی تخته می نویسد: بسکتبال؛ فوتبال؛والیبال؛ راکت؛ تنیس؛.... . ورق ها بر زده میشود و چهار نفر از اعضای گروه هر کدام سه ورق بهشون داده میشود؛ انها ورق ها را به کسی نشان نمی دهند. ورق اضافی در حالیکه شکلش معلوم نباشد در وسط گروه قرار داده میشود. نفر پنجم هر گروه هیچ ورقی دریافت نمی کند و او باید پیش بینی کند که مثلا: dumduan (یکی از اعضای گروه) هفته ی بعد چه کاری را انجام دهد. مثلا: اگر یکی از اعضای گروه عکس اسکی را نشان داد؛ آنوقت نفر پنجم می گوید dumduan نمی تواند به اسکی برود چون من اسکی های او را گرفته ام و جملاتی شبیه به این. دانش آموزان از این بازی لذت می برند آنها هر کدام به نوبت در مورد گذراندن تعطیلات همکلاسی خود پیش بینی می کنند. به عنوان فعالیت بعدی؛ معلم چندین پیش بینی را در قالب جملات می نویسد و از دانش آموزان می خواهد در مورد آن فکر کنند و جملات را بسط دهند و در موردش بحث و گفتگو کنند. سپس دانش آموزان را به گروه های سه نفره تقسیم میکند و به هر گروه برگه هایی می دهد نقاشی هستند و هیچ گونه کلمه ای روی آن نوشته نشده است در یک ردیف شش عکس وجود دارد و هر کدام بیان کننده داستان هستند. یکی از اعضای گروه اولین عکس را به اعضای دیگر نشان میدهد در حالیکه بقیه ی عکس ها را پوشانده است. و دیگر اعضا سعی میکنند با توجه به عکس اول بقیه داستان را پیش بینی میکنند و اونی که عکس ها دستش است میگوید که ایا درست حدس زده اند یا خیر؟ سپس عکس دوم را به انها نشان میدهد و میخواهد ادامه را پیش بینی کنند و همین طور تا آخر داستان؛ قضیه ادامه پیدا میکند. برای آخرین فعالیت؛ به دانش اموزان ایفای نقش داده میشود. معلم آنها را به گروه های چهار نفره تقسیم میکند و آنها باید فکر کنند که چهار نفر کارمند از یک شرکت هستند و یکی از آنها رییس بقیه است و قرار است یک جلسه برگزار کنند که در آن در مورد شراکت خودشان با یک شرکت دیگر بحث کنند و نتیجه بگیرند. این قضیه برای پانزده دقیقه طول میکشد. معلم گروه به گروه حرکت میکن و به آنها کمک میکند. وقتی که تمام شد دانش آموزان فرصت دارند تا سوالات خود را بنویسند سپس در مورد اینکه چگونه باید با رییس خود برخورد کنند بحث می کنند. کلاس تقریبا تمام است و معلم چند لحظه ی آخر رو برای دادن تکالیف خانه میگذارد. آنها باید شب به مناظره ی بین دو کاندیدا از رادیو یا تلویزیون گوش کنند و تماشا کنند. که کدام برنده میشودو چرا؟ و در مورد آن باید بحث کنند و این تکلیف جلسه ی بعدی آنان خواهد بود.
* اصول روش CLT *
ـ هدف معلمی که از این روش استفاده می کند چیست؟
توانایی برقراری ارتباط به زبان مقصد است. برای این کار آنها باید اطلاعاتی در مورد؛ ساختار ؛ عملکرد و معنای زبان داشته باشند. باید بدانند که ساختارهای مختلف ممکن است یک عملکرد داشته باشند و یک ساختار میتواند عملکردهای متفاوت داشته باشد. و آنها باید بتوانند از بین این ساختارها مناسب ترین را انتخاب کنند تا معنا را منتقل کند.
ـ نقش معلم و دانش آموزان چیست؟
معلم فرایند ارتباط در کلاس را تسهیل می بخشد. برای انجام این کار او شرایطی را بوجود می آورد تا ارتباطات را تقویت کند.
در طول انجام فعالیت ها ؛ او مانند یک مشاور عمل می کند که به سوالات آنها پاسخ میدهد و عملکردشان را کنترل می کند. و اشتباهات دانش آموزان را ثبت میکند تا بعدا روی آنها کار کنند. بعضی اوقات معلم مانند دانش آموزان در بحث ها شرکت میکند.
دانش آموزان در تمام مراحل درگیر بحث و گفتگو هستند. و آنها مسئول یادگیری خودشان هستند.
ـ ویژگی های این روش چیست؟
مهم ترین ویژگی این روش آنست که همه فعالیت هایی که انجام میشود با هدف برقراری ارتباط است. آنها از طریق بازی؛نقش پذیری؛حل مسئله زبان را یاد می گیرند.
این گونه فعالیت ها بنا به گفته morrow دارای سه ویژگی مشترک هستند:information gap, choice, feedback.
یکی دیگر از ویژگی ها؛ استفاده از مواد آموزی معتبر است.
-نقش متقابل معلم و دانش آموز چگونه است؟
معلم بعضی قسمت های درس را توضیح می دهد. همچنین او فعالیت های کلاسی راتسریع می بخشد. دانش آموزان بطور دائم در حال برقراری ارتباط با یکدیگر هستند.
- با احساسات دانش آموزان چگونه برخورد میشود؟
زمانیکه آنان احساس کنند که یادگیری زبان یک کار مفید است؛ تشویق میشوند که زبان یاد بگیرند. همچنین معلم به آنان فرصتی میدهد تا عقاید و احساساتشان را ابراز کنند. در نهایت بوسیله تعامل دانش آموزان با یکدیگر؛ احساس امنیت بیشتری بین آنان برقرار میشود.
- نگرش زبانی و فرهنگی چگونه است؟
زبان برای برقراری ارتباط است. توانش زبانی؛ دانستن ساختارها و معانی تنها یک بخش از توانایی های ارتباطی هستند. جنبه دیگر توانایی برقراری ارتباط؛ دانستن عملکرد زبان است.
فرهنگ همان شیوه ی زندگی روزانه مردمی است که به آن زبان صحبت می کنند.
- تاکید بر کدام قسمت ها و مهارت های زبانی است؟
بر عملکرد بیشتر از ساختار زبان تاکید شده است. بر روی هر چهار مهارت زبان از ابتدا کار میشود.
- نقش زبان مادری دانش آموزان چیست؟
استفاده درست و به موقع زبان مادری در این روش اشکالی ندارد.
در حین فعالیت های کلاسی و مشخص کردن تکالیف؛ از زبان مقصد استفاده میشود.
- ارزشیابی چگونه صورت می گیرد؟
در این روش معلم هم accuracy و هم fluency را ارزیابی میکند. معلم بطور غیر رسمی عملکرد دانش آموزان را ارزیابی می کند و این کار را در نقش یک مشاور انجام میدهد. در حالت رسمی تر معلم یک تست ترکیبی میگیرد. برای ارزیابی مهارت نوشتن؛ معلماز آنان میخواهد تا یک نامه به دوست بنویسند.
- معلم چگونه اشتباهات دانش آموزان را تصحیح می کند؟
خطاهای مربوط به ساختارها در حین تمرینات fluency-based ؛ بعنوان یک امر طبیعی شناخته میشود. زیرا دانش آموزان می توانند دانش زبانی محدودی داشته باشند اما باز هم بتوانند به زبان مقصد ارتباط برقرار کنند. معلم این خطاها را ثبت می کند و آنها را در تمرینات accuracy-based یاداوری میکند و تصحیح می کند.
* تکنیک ها و مواد آموزشی مورد استفاده *
Authentic materials
باید از مواد آموزشی استفاده کرد که شبیه موادی باشد که برای کسانی که زبان مادری آنهاست استفاده شده است. ما دیدیم که معلم ازمقالات روزنامه استفاده میکند. همچنین به دانش آموزان تکالیف مختلفی مانند گوش دادن به رادیو؛ تلویزیون؛ را میدهد.
Scrambled sentences
به دانش آموزان یک متن داده میشود که در آن جملات بهم ریخته است و آنان باید جملات را سر جای درست خود قرار دهند. این متن ممکن است متنی باشد که قبلا دیده اند و یا یک متن کاملا جدید باشد. این نوع تمرین به دانش آموزان انسجام زبان را نشان میدهد.
Language games
این نوع تمرینات در این روش معمول است. دانش آموزان از این بازی ها لذت میبرند و اگر بصورت درست طراحی شود میتواند به آموزش کمک زیادی کند.
Picture strip story
به یکی از دانش آموزان در یک گروه کوچک؛ یک تکه از داستان داده میشود . او اولین عکس داستان را به بقیه اعضای گروه نشان میدهد و از انان میخواهد تا عکس دومی را پیش بینی کنند. و این خود نوعی حل مسئله است.
Role play
این تمرین در این روش بسیار مهم است زیرا به دانش اموزان فرصت تمرین برقراری ارتباط در بافتها و نقش های اجتماعی مختلف را میدهد. این تمرین در دو نوع structured وunstructured وجود دارد.
به روشی گفته می شود که در آن؛ تدریس بر اساس محتوا و موضوعاتی که دانش اموزان بدست خواهند آورد؛ سازماندهی شده است. محتوا در اینجا یعنی مواد و یا موضوعاتی که ما در حین برقراری ارتباط به زبان دوم بدست می آوریم.
اصول CBI
۱. مردم زبان دوم را بهتر یاد می گیرند زمانیکه از زبان بعنوان وسیله ای برای بدست آوردن اطلاعات استفاده می کنند نه اینکه نقش زبان مانند وسیله ای است که محتوا را انتقال می دهد. و تمام توجه به انتقال متن است نه به قواعد زبانی.؛ زیرا تمرکز تدریس بر اینست که چگونه مفهوم و اطلاعات از طریق متن و گفتگو منتقل میشود. استفاده از نامه ها؛ گزارشات؛ مقاله ها؛ سخنرانی ها و مباحثه از فعالیت های مورد استفاده در این روش است.
- کاربرد زبان بر مهارت های ترکیبی است :
بنابراین ممکن است دانش آموزان بخوانند و نکته برداری کنند؛ گدش کنند و خلاصه نویسی کنند؛ یا از چیزهایی که خوانده و یا نوشته اند به صورت شفاهی پاسخ دهند. و بجای اینکه به گرامر بعنوان یک بعد مجزای زبان نگاه کنند ؛ آن را بعنوان جزئی از مهارت های دیگر حساب کنند. آنها سعی می کنند مهارت های دانش ؛ زبان ؛ تفکر را کنار هم قرار دهند.
- زبان هدفمند است :
زبان برای هدف خاصی استفاده میشود. این هدف میتواند آموزشی(دانشگاهی)؛ جهانگردی؛ اجتماعی و یا تفریحی باشد.
- تئوری یادگیری :
۱. در موقعیت های رسمی آموزشی؛ زمانی که هدف اصلی یادگیری محتوای درسی است نه یادگیری زبان به خودی خود؛ زبان دوم بهتر یاد گرفته میشود.
۲. یادگیرندگان زبان دوم را بهتر یاد می گیرند زمانیکه اطلاعاتی که بدست می آورند جالب و آموزنده باشد و به هدف دلخواه آنان هدایتشان کند.
۳. بعضی قسمت های محتوا بعنوان اساس یادگیری زبان ؛مفیدتر از دیگر قسمت ها هستند.
۴. زمانیکه آموزش به نیازهای دانش آموزان اشاره می کند؛ آنها بهتر یاد می گیرند.
۵. تدریس بر اساس دانش و تجربیات قبلی دانش آموزان انجام میشود.
- اهداف :
۱. فعال کردن و پرورش دادن مهارت های زبان انگلیسی موجود
۲. بدست آوردن مهارت های یادگیری و شیوه هایی که میتواند در بالا بردن فرصت های یادگیری زبان بکار رود.
۳. ارتقای مهارت های آکادمیک مربوط به مطالعات دانشگاهی در تمامی حیطه های رشته ی تحصیلی
۴. وسعت بخشیدن به درک دانش آموزان از مردم انگلیسی زبان و صحبت کردن آنان
- انواع فعالیت های یادگیری و تدریس :
۱. ارتقای مهارت های زبانی
۲. واژه سازی
۳. سازماندهی بحث ها
۴. تعامل ارتباطی
۵. مهارت های مطالعه
۶. ترکیب محتوای آموزشی با گرامر
- نقش یادگیرنده :
یکی از اهداف CBI اینست که یادگیرندگان بطور خود مختار در مورد یادگیری خودشان عمل کنند و مسئولیت یادگیری خود را بر عهده بگیرند. همچنین دانش آموزان به یکدیگر در امر یادگیری کمک میکنند.
- نقش معلم :
آنها باید درباره موضوعی که میخواهند تدریس کنند دانش کافی داشته باشند و بتوانند آن را به دانش آموزان انتقال دهند. برای اینکه در طراحی مطالب درسی؛ متن و درک مطلب در درجه اول قرار بگیرد؛ آنها باید مواد آموزشی مناسب و دقیقی را در کلاس استفاده کنند. معلم در نقش تحلیلگر نیازهای دانش آموزان وارد عمل میشود و یک کلاس دانش آموز محور برپا می کند.
- نقش مواد آموزشی :
موادی که در این روش استفاده میشود موادی هستند که یادگیری را تسهیل می بخشند. مواد آموزشی باید معتبر باشند یعنی موادی بکار برده شود که برای کسی که زبان مادری او همین زبان است استفاده می شود.
گزارش کلاسی
به کلاسی پا میگذاریم که بچه ها در کلاس ششم در یک مدرسه بین المللی در تایپه در حال خواندن جغرافیا و انگلیسی به روش محتوا محور هستند. اکثر دانش آموزان چینی زبان هستند اما چند نفر ژاپنی و کره ای نیز در بین آنها یافت میشوند. معلم به انگلیسی از آنان می پرسد که جهان چیست؟ یک تعداد جواب میدن و یک سری هم با دستهاشون شکل جهان را نشان می دهند و تعدادی ساکت می مانند. سپس معلم خم میشود و از زیر میز کره ی زمین را بیرون می آورد و روی میزش می گذارد و می پرسد راجع به آن چه می دانید؟! آنها پاسخ می دهند و معلم جواب ها را بر روی تخته می نویسد. هر جایی که بچه ها به مشکل برخوردند معلم کمکشون میکنه. بعد معلم یک دست نوشته ای رو که عنوانش " فهمیدن جهان " هست را بین بچه ها تقسیم می کند؛ در قسمت بالای جزوه عنوانش هست "تعدادی لغات برای دانستن".
تعدادی لغات کلیدی که در فیلم آمده است لازمست. معلم از دانش آموزان میخواهد زمانی که او در حال خواندن لغات است به او گوش فرا دهند. در زیر صفحه متنی نوشته شده که معلم میخواهد آنان؛ آن متن را بخوانند و جاهای خالی آن را با لغاتی که خوانده اند؛ پر کنند. بعد از اتمام کار او ویدیو را به آنها نشان میدهد. وقتی در حال تماشای ویدیو هستند جاهای خالی باقی مانده را نیز پر می کنند. بعد از تماشای ویدیو به تصحیح جوابهایشان می پردازند. سپس معلم توجه بچه ها را به بعضی افعال مانند : are called, are located جلب می کند و می گوید افعال مجهول هستند که در طی این هفته به آنها آموزش خواهد داد. او توضیح میدهد که فعل مجهول زمانی استفاده میشود که نخواهیم بر روی فاعل یا انجام دهنده ی کار تاکید کنیم و اسمش را بیاوریم. سپس معلم توضیح می دهد که چگونه طول و عرض جغرافیایی کمک میکند که هر نقطه از جهان را بر ری کره ی جغرافیایی پیدا کنیم و چند مثال هم می زند. این شهر در عرض ۶۰ درجه شمالی و طول ۱۱ درجه شرقی واقع شده است. با این کار درس جغرافیا را با مجهول زبان انگلیسی ترکیب کرده است. یکی از دخترها را صدا می زند که شهر را روی کره جغرافیایی پیدا کند. او هم به شهر اسلو نروژ اشاره میکند. سپس بچه ها را به سراغ بازی حدسی می برد؛ به گروه های کوچک تقسیم می کند و میخواهد اسم پنج شهر را بیاورند و سپس آن شهرها را بر روی کره ی زمین نشان دهند و طول و عرض جغرافیایی آن را بنویسند. برای تکلیف خونه به بچه ها یک نقشه و توضیحات استرالیا داده میشود؛ آنها باید توضیحات را بخوانند و شهرهای اصلی را نشانه گذاری کنند.
به روشی اطلاق می شود که در آن از تکالیف به عنوان هسته اصلی آموزش زبان استفاده می شود.
دارای اصول زیر است :
۱. فعالیت هایی که شامل مکالمات واقعی هستند برای یادگیری زبان ضروری هستند.
۲. فعالیت هایی که در آن زبان برای انجام تکالیف معنادار و رو به پیشرفت یادگیری هستند.
۳. زبانی که برای یادگیرنده معنادار باشد؛ فرایند یادگیری را تسریع می بخشد.
تئوری زبان
- زبان وسیله ای برای انتقال معناست:
در این روش نقش اصلی بر عهده ی معنا و مفهوم است.
- چندین مدل زبان روش تکلیف محور را تشکیل می دهند :
طرفداران این روش به هر سه بعد ساختار؛ عملکرد؛ تعامل اهمیت می دهند.
- واحدهای واژگانی در یادگیری زبان نقش مرکزی دارند :
در این روش لغات در تشخیص عبارات واژگانی؛ ریشه های جملات نقش مهمی دارد.
- مکالمه هم نقش اصلی و مرکزی دارد و کلید یادگیری زبان است :
صحبت کردن و سعی در برقراری ارتباط با دیگران؛ اساس کسب زبان دوم است. بنابراین بیشتر تکالیف شامل مکالمات هستند.
تئوری یادگیری
- تکالیف؛ فرایند درونداد و برونداد را برای امر یادگیری زبان تامین می کنند.
- تکالیف و پیشرفت در یادگیری به نوعی مانند محرک عمل می کنند.
- دشواری های امر یادگیری میتوانند مورد بحث قرار گرفته و حل شوند تا از آنها برای اهداف خاص آموزشی استفاده شود.
اهداف
یادگیرنده بتواند بطور موثر و دقیق در اکثر فعالیت های زبانی ارتباط برقرار کند.
انواع فعالیت های آموزشی و یادگیری
۱. پازل : یادگیرندگان تکه هایی از اطلاعات مختلف را مانند پازل کنار هم میگذارند تا به یک کلیتی برسند.
۲. گفتگو برای کسب اطلاعات : یک دانش آموز یا گروهی از دانش آموزان یک قسمت از اطلاغعات را دارند و گروه دیگر بقیه ی اطلاعات تکمیلی را دارند. آنها باید با یکدیگر گفتگو کنند تا اطلاعاتشان را کامل کنند.
۳. حل مسئله : به دانش آموزان یک مسئله و مقداری اطلاعات داده میشود و آنها باید مسئله را حل کنند.
۴. تصمیم گیری : به دانش آموزان مسئله ای داده میشود و چندین را نیز پیش پای آنان گذاشته میشود سپس آنها باید با گفتگو و مباحثه یکی را انتخاب کنند.
۵. تبادل نظر : یادگیرندگان به بحث و تبادل نظر می پردازند. آنها نباید حتما به یک نتیجه برسند.
نقش یادگیرنده :
آنها نقش های متفاوتی را برعهده دارند که شامل موارد زیر است :
۱. شرکت کننده در کارهای گروهی
۲. ناظر
۳. خلاق و ریسک پذیر
نقش معلم
شامل : ۱. انتخاب؛ ایجاد تکالیف است. ۲. آماده سازی یادگیرندگان برای انجام تکالیف. ۳. بالا بردن خود آگاهی یادگیرندگان.
گزارش کلاسی
این کلاس در جنوب هند برگزار شد. کلاس شامل ۴۰ دانش آموز ده ساله است که تقزیبا در زبان انگلیسی پیشرفته هستند. هنگامیکه وارد کلاس می شویم معلم در حال صحبت است.
ما قراره امروز روی جدول زمان بندی شده کار کنیم. اوکی؟
معلم یک ستون با چند ردیف میکشه روی تخته. در بالای اولین ستون او می نویسد ۹/۳۰_۱۰/۱۵ بچه ها متوجه میشوند که معلم مدت زمان اولین کلاس را نوشته است. معلم به بالای دومین ستون اشاره می کند و می پرسد؛ چی اینجا بنویسم؟ بچه ها میگن : ۱۰/۱۵ - ۱۱ و به همین ترتیب تا آخرین ستون پیش می روند. سپس معلم می پرسه ؛ چه کسی اسامی روزهای هفته را اینجا می نویسد؟ چند تن از بچه ها دستشان بالا میرود. معلم یکی از آنها را صدا میزند و می گوید بیا. دانش آموزی که اسمش صدا زده شده است پای تخته می رود و گچ را بر میدارد و اسامی هفته را کنار هر ردیف می نویسد و بقیه بچه های کلاس هم در تلفظ آن به او کمک می کنند. سپس معلم از او می پرسد آیا درست نوشته است؛ چون یکشنبه ها تعطیل است؛ تمام کلاس میگن بله یک شنبه ها تعطیل است. سپس معلم کلاس را به هشت گروه پنج نفره تقسیم میکند. و هر نفر یک کارت دریافت می کند که در روی آن تکالیف مربوط به یک روز در آن نوشته شده است. کار دانش آموزان اینست که برنامه ی هفتگی را با تقسیم کارت ها بین خودشان تکمیل کنند. همانطور که معلم در کلاس و بین گروه ها حرکت می کند و به صحبت های آنها گوش میکند به آنها متذکر میشود که به انگلیسی صحبت کنند. اولین گروه تمام می کند و پای تخته می رود و جدول را روی تخته می نویسد. سپس معلم نوشته های تمام گروه ها را جمع می کند که بخواند و فردا تحویلشان ده. سپس وظیفه ی هر گروه اینست که موضوع درسی مورد علاقه ی همدیگر را بیابند و مورد بررسی قرار دهند. آنها باید نام سه موضوع مورد علاقه ی خود را بیان کنند؛ هر گروه باید راه و روشی که برای رسیدن به جواب این سوالات است را بگدید؛ مثلا آنها ممکن است یک پرسشنامن طرح کنند یا مصاحبه کنند. بعد از اینکه این کارها را انجام دادند باید گزارشات خود را خلاصه و نتیجه گیری کنند. آنها باید این نتیجه گیری را مشخص کنند که از چه روشی استفاده خواهند کرد مثلا: بصورت درصد مشخص می کنند و یا جدول می کشند.
اولین بار در اوایل دهه شصت توسط paulo freire معرفی شد و بعدها در سال های ۱۹۸۰ بطور گسترده ای در آموزش زبان استفاده شد.
هدف این روش کمک به دانش آموزان برای درک مشکلات اجتماعی؛ تاریخی؛ فرهنگی است که بر زندگی آنها اثر می گذارد. و سپس به دانش آموزان کمک میکند تا بتوانند بر مشکلات شان فائق آیند و کنترل امور زندگی را بدست گیرند.
گزارش کلاسی
در این کلاس دانش آموزان از مرکز اروپا به تازگی به امریکا مهاجرت کرده اند. آنها بزرگسالانی هستند که نیمه وقت کار می کنند و شب ها برای درس خواندن حاضر میشوند. کلاس شامل ده نفر است. معلم با سلام و احوالپرسی کلاس را آغاز می کند. دانش آموزان نیز به گرمی با معلم احوالپرسی می کنند و در کلاس تنها زمانی که دانش آموزانی که تاخیر دارند وارد میشوند سر و صدا ایجاد میشود. آنها میدانند که در طی این یک هفته هر تجربه ای که داشتند و اتفاقی که افتاده میتونن تعریف کنند. یکی از آنها میگوید که یکی از بچه هایش در مدرسه درگیری فیزیکی پیدا کرده است. اکثر این بحث ها بصورت مکث دار و غیر کامل بیان میشود چون هنوز بعضی ها اون مهارت زبانی را بدست نیاورده اند که بتوانند کامل و درست صحبت کنند. یکی دیگه از دانش آموزان در مورد مشکلش با صاحبخانه صحبت می کند؛ می گوید که او نمی تواند خانه را گرم کند که در آن راحت بسر ببرد و هر وقت به صاحبخانه اش شکایت میکند او میگوید که این مشکل همیشه همین جوری بوده. تنها یک خبر خوب در این بین شنیده میشود و آن هم ورود برادر یکی از شاگردان به امریکاست. بعد از گوش دادن و نت برداری از حرفای بچه ها؛ معلم میگه : هفته ی قبل در مورد اینکه چرا بعضی از شماها نمی تونید بطور منظم سر کلاس حاضر بشید بحث می کردیم. میدونم که مجبوریدصبح ها کار کنید و عصرها هم از خانوادتون مراقبت کنید. اگرچه چند تن از خانم ها در مورد اینکه چرا بعضی وقتها نمیان دلیلی دارن و میگن نمیخوان تو تاریکی بیان بیرون. میخواستم در این مورد و شرایط کمی عمقی تر بحث کنیم. معلم یک عکس به شاگردان نشان میدهد؛ عکس یک آپارتمان است. پشت پنچره ی یکی از ساختمان ها یک خانم در حال نگاه کردو به بیرون است. در خیابان چند مرد ایستاده اند. معلم میگه : این خانم کلاس انگلیسی داره که یک ساعت دیگه شروع میشه و اونم نمیخواد کلاسش رو از دست بده؛ پس بحث شروع میشه. معلم میگه : شما چی میبینید؟ دانش آموزان میگن یه خانم. و یکی دیگه از دانش آموزان اضافه میکنه : مردها. اون زن کیه ؟ چی کار داره میکنه؟
دانش آموزان تصمیم میگیرن اسم اون خانم رو لینا بزارن که در تاریکی می ترسه از خونه بیرون بیاد. معلم با سوالات ادامه میده.....مردها کیا هستن؟ چیکار میکنن؟ کجایی هستند؟
سپس معلم از بچه ها میخواد تصور کنند که افراد داخل عکس چه احساساتی دارند؟خانومه چه احساسی داره؟خوشحال؛ غمگین؛ ترسیده؟چرا؟مردا چه احساسی دارن؟ آیا آنها دوست دارنددر خیابان بایستند؟ دانش آموزان به این سوالات پاسخ میدهند. سپس معلم به دانش آموزان میگه در مورد تجربیات خودشان بحث کنند؛ آیا همچین چیزی تا به حال برای خودشان اتفاق افتاده است؟ در آخر برای اتمام این کلاس معلم از دانش آموزان دعوت می کنه تا برای پیدا کردن راه حل این مشکلات بحث کنند و نظرشونو بگن و یک سری سوالات بهشون میده. لینا چیکار میتونه بکنه؟ فکر میکنید چکاری میتونه بکنه؟ اگه شما باشید چکار میکنید؟و.....
یکی از پیشنهادات برای لینا این بود که به شهردار نامه بنویسه که تعداد چراغ های نصب شده را بیشتر کنند و معلم به بچه ها میگه این فکر خوبیه که نامه بنویسیم و بخواهیم تعداد چراغ ها بیشتر شود. معلم در مورد نوشتن نامه آنها را راهنمایی میکند. سپس دانش آموزان نامه هایی که نوشته اند را در دفترهایشان یادداشت میکنند و نوشته هایشان را چک میکنند که ایرادی نداشته باشد و پست کنند. و به عنوان تکلیف باید تمام نامه را چک کنند که غلطی نداشته باشد. کلاس با صحبت بچه ها در مورد اینکه دوست دارن در کلاسشون چه کارایی انجام بشه و چه چیزایی رو دوست ندارن خاتمه پیدا میکنه.
اصول روش مشارکتی
هر اتفاقی که در کلاس می افتد باید با آنچه که در خارج کلاس رخ میدهد ارتباط داشته باشد.
محتوای برنامه درسی از پیش تعیین شده نیست بلکه با توجه به شرایط و مشکلات موجود؛ محتوا تعیین میشود.
آموزش زمانیکه تجربه محور باشد موثرتر صورت می گیرد. دانش آموزان زمانیکه نیازهای شان مطرح باشد انگیزه ی بیشتری برای یادگیری پیدا می کنند.
تمرکز بر روی شکل زبانی بوسیله ی تمرکز بر محتوا اتفاق میفتد.
نقش معلم
معلم مانند دستیار یادگیرنده عمل می کند. از آنها سوال میپرسد و به آنها کمک میکند.
نقش دانش آموز
وقتیکه میخواهند مشکلاتشان را حل کنند یاد میگیرند تا خودشان را بعنوان شخصیت های اجتماعی و سیاسی ببینند. همچنین می توانند مواد آموزشی برای خود و دیگر یادگیرندگان بسازند.
اهداف
تا دانش آموزان بتوانند یادگیری خودشان را ارزیابی کنند و همچنین آنرا به تنهایی اداره کنند.
در روش شناختی که در اوایل سال های ۱۹۷۰ شروع شد؛ یاد گیرندگان مسئول یادگیری خودشان بودند. با توجه به این نگرش؛ rubin در سال ۱۹۷۵ بررسی هایی انجام داد تا مشخص کند که چگونه یادگیرندگان؛ امر یادگیری را تسهیل می بخشند. از این تحقیق؛ او به چندین شیوه یادگیری و تکنیکی که یک دانش آموز برای بدست آوردن دانش انجام میدهد؛ دست پیدا کرد. بر اساس گفته rubin یادگیرندگان موفق؛ مشتاق یادگیری هستند و علاقه شدیدی برای برقراری ارتباط دارند وسعی می کنند صحبت کنند حتی اگر اشتباه کنند. آنها به هر دوی ساختار و معنا توجه می کنند. در حالیکه تحقیقات به سمت شناسایی شیوه های یادگیری پیش می رفت؛ آموزش دهندگان فهمیدند توجه به فرایند یادگیری کافی نیست. برای بالا بردن توانایی یادگیری یادگیرندگان به روشی به نام تمرین شیوه های یادگیری احتیاج است. بنابراین wenden اظهار کرد که زمان معلم ها باید به همان اندازه که برای آموزش زبان مصرف میشود برای آموزش یادگیرنده نیز مصرف شود. چنین پیشنهاداتی سرانجام به ایده ی تمرین شیوه های یادگیری انجامید. یعنی آموزش به دانش آموزان در استفاده از شیوه های یادگیری برای پیشرفت در امر یادگیری.
گزارش کلاسی
ما وارد دبیرستان میشیم. کلاس ۳۲ نفره که از نظر مهارت زبانی در حد متوسطی هستند. قبل از درس؛ معلم سوابق تحصیلی دانش آموزان را خوانده و با آنها مصاحبه کرده است. یکی از مشکلاتی که دانش آموزان دارند و همیشه شکایت می کنند؛ طولانی بودن تکالیف شان است. در متونی که باید بخوانند لغات جدید بسیاری وجود دارد که باید وفت بسیتری صرف پیدا کردن آنها در دیکشنری بکنند. بر طبق این نظریات معلم تصمیم می گیره از شیوه های پیشرفته ی تدریس استفاده کند.معلم بعد از احوالپرسی؛ به دانش آموزان میگه که آنها قراره روی یک شیوه ی یادگیری بنام سازمان بندی پیشرفته کار کنند. آنها قراره روی خواندن شون کار کنند و آن را توسعه دهند بوسیله ی نگاه اجمالی از لغات موجود در متن (skimming).
بوسیله ی این شیوه آنها میتوانند درک مطلب شون رو بالا ببرند و سرعت خواندن را هم بیشتر کنند. او یک مدل به آنها می دهد و از تکنیک think aloud استفاده می کند. اولین چیزی که انجام میدم خوندن عنوان است. سعی میکنم متن را بفهمم که در چه مورد است؟ اگر عکسی داشته باشد نگاه میکنم. از خودم می پرسم از موضوع چه میدانم و چه سوالاتی دارم؟
سپس اولین پاراگراف را می خوانم. همه ی لغات را نمی خوانم؛ اجازه میدم چشمام یک نگاه اجمالی به تمام متن بیندازد و فقط مطالب مهم را استخراج میکنم. معلم لغاتی را که به نظرش مهم میرسد در پاراگراف اول را استخراج میکند و میگه با توجه به این ها فکر می کنم متن درباره ی اسب های وحشی است. خیلی راجع به متن نمیدونم اما از نگاه اجمالی به اولین پاراگراف فهمیدم که متن راجع به مسابقات و اهلی کردن اسب های وحشی است. میخوام که الان شما همین طوری تمرین کنید. من الان برگه هایی که متن جدید داره بهتون میدم که همینایی که گفتم تمرین کنید. وقتی برگه ها را گرفتید سرتون رو پایین نگهدارید و برگه ها رو نخونید. بعد از پخش برگه ها ازشون میخوادشیوه هایی که بهشون یاد داده را پیاده کنند؛ بعد می پرسه فکر میکنند موضوع متن راجع به چیه؟ یکی از بچه ها میگه فکر کنم راجع به نهنگ هاست. معلم میگه: چرا اینطوری فکر میکنی؟ شاگرد میگه با توجه به خط اول که نوشته : نجات بزرگترین پستاندار جهان. معلم از کل کلاس می پرسه: شما راجع به نهنگ ها چه میدانید؟ یکی از بچه ها میگه: گونه های متفاوتی از نهنگ ها وجود داره. یکی دیگه از بچه ها اضافه میکنه. آنها مسافت های طولانی را طی میکنند؛ یکی دیگه میگه: آنها خیلی باهوشن. معلم میگه: منظورشون از نجات چیه؟ هیچ کس جواب نمیده و معلم میگه این سوال رو در ذهن شون نگه داره. معلم دو دقیقه بهشون وقت میده که پاراگراف اول رو نگاه کنند و فقط یک نگاه بندازند و حتی حق استفاده از دیکشنری را ندارند. بعد معلم میگه: کی میتونه هدف اصلی تاپیک رو بگه؟ یکی از بچه ها میگه : موضوع در مورد انواع نهنگ هاست که در معرض خطر افتاده اند. یکی از دانش آموزان دستش را بلند میکند و میپرسد: در معرض خطر افتاده یعنی چی؟ معلم اونو تشویق می کنه که حدس بزنه. معلم میگه: آیا هیچ قسمتی از لغت نیست که اونا بتونن در مورد معنیش حدس هایی بزنن. معلم می پرسه آیا میتونید حدس بزنید این کلمه در پاراگراف بعدی چه معنی میده؟ شاگرد مکث میکنه بعداز چند دقیقه میگه : یعنی که نهنگ ها ناپدید میشن. معلم میگه : بله درسته. دانشمندان میگن اگه شرایط زندگی نهنگ ها بهتر نشه؛ امکان ناپدید شدن آنهاست. معلم میگه : آیا می دونید نجات چه معنی میده؟ دانش آموز میگه: نه. یکی داوطلبی میگه: saving و معلم هم تایید میکنه. معلم میگه: کسی نظری در مورد موضوع اصلی تاپیک دوم داره یا نه؟ چند تا از بچه ها میگن که در مورد شرایط بد زندگی نهنگ ها صحبت می کند. معلم میگه: حدس خوبی بود؛ حالا ببینیم آیا حد ستون درسته یا نه؟ پاراگراف دوم رو یک نگاه اجمالی بیندازید. این دفعه فقط یک دقیقه و نیم فرصت دارید. درس همین طوری ادامه پیدا میکنه تا پاراگراف چهارم. سپس دانش آموزان کارهایی که انجام دادن رو ارزیابی می کنند. بعضی ها بی قراری می کنند چون فکر میکنند حتما باید تمام لغات رو بفهمند. بعضی دیگر احساس بهتری دارند چون فهمیدن احتیاجی نیست که آدم تمام متن و لغات رو بخونه برای تکلیف شب؛ با توجه به شیوه ای که امروز یاد گرفتید؛ روزنامه یا مجله ای که دوست دارید رو یک متن انتخاب کنید و به همین ترتیب بخونید. حتما احتیاجی نیست که پاراگراف اول رو بخونید از روی عنوان متن هم می توان فهمید همچنین اگر عکسی وجود داشته باشه از روی آن هم می توان فهمید. موقع خواندن از روی لغاتی که معنی آن را نمیفهمید؛ گذر کنید.
اصول این روش
دانش و تجربیات قبلی دانش آموزان باید ارزش گذاری شود و یادگیری جدید بر اساس آنها صورت بگیرد.
مطالعه ی شیوه های یادگیری مشخص؛ باعث موفقیت در دروس دانشگاهی میشود.
کار معلم فقط این نیست که زبان را آموزش دهد بلکه باید شیوه های یادگیری را نیز آموزش دهد.
برای بسیاری از دانش آموزان؛ شیوه ها باید آموخته شود. بهترین راه برای این کار؛ انجام تمرینات عملی است.
دانش آموزان باید یادگیرندگان مستقل؛ کنترل کننده باشند. و این قدرت را داشته باشند تا بتوانند خود را ارزیابی کنند.
مهم ترین بخش شیوه یادگیری؛ توانایی انتقال آن است یعنی بتوان آن را در شرایط مختلف استفاده کرد.
این روش (cooperative language learning) بخشی از روش آموزشی collaborative learning است. فقط در روش اولی همکاری چند نفر که در یک سطح هستند صورت می گیرد اما در دومی آموزش از آدم قوی تر به ضعیف تر صورت می گیرد.
روش یادگیری اشتراکی یک فعالیت سازمان یافته ی یادگیری گروهی است که در آن یادگیری به تبادل اطلاعات بین یادگیرندگان گروه وابسته است. و هر یادگیرنده مسئول یادگیری خودش است و مشتاق است تا یادگیری بقیه را بهبود بخشد.(olsen and kagan 1992:8)
اهداف یادگیری در این روش:
۱.درصد موفقیت دانش آموزان را بالا می برد.
۲. به معلم کمک می کند تا رابطه ی دوستانه بین شاگردان برقرار کند.
۳. به دانش آموزان فرصتی داده میشود تا روابط اجتماعی؛ روانی و شناختی سالمی را تجربه کنند و آن را بهبود ببخشند.
۴. حالت رقابتی بین دانش آموزان جای خود را به کارهای گروهی و حس مشارکت خواهد داد.
اهداف آموزشی این روش:
۱. بوجود آوردن فرصت هایی برای یادگیری زبان دوم به شیوه ی طبیعی از طریق تمرینات تعاملی و فعالیت های گروهی.
۲. تهیه ی متدی که معلم ها را قادر میسازد تا به این هدف دست یابند.
۳. معطوف ساختن توجه به بخش های واژگانی؛ ساختارهای زبانی؛ و عملکردهای ارتباطی از طریق تکالیف تعاملی.
۴. بوجود آوردن فرصت هایی برای یادگیرندگان تا یادگیری و شیوه های ارتباطی موفق را ارتقا دهند.
۵. بالا بردن روحیه ی یادگیرنده و کاهش استرس او و ساختن جو کلاسی مثبت و سازنده.
تئوری زبانی:
فرضیه ی اول : برقراری ارتباط اولین و اصلی ترین هدف زبان است.(weeks 1979:1)
فرضیه ی دوم : اکثر صحبت ها و کلام ها بر اساس مکالمه سازمان یافته اند. (richards and schmidt 1983: 117).
فرضیه سوم : مکالمات بر اساس یک سری قوانین گروهی و یا ضرب المثل ها انجام می گیرند.
فرضیه چهارم : دانش آموز یاد می گیرد که چگونه این ضرب المثل ها در مکالمات یک انگلیسی زبان هر روز استفاده میشود و آنها چه برداشتی از آن دارند.
فرضیه پنجم : دانش آموز از طریق شرکت در فعالیت های تعاملی ساختاری به معنای اصلی ضرب المثل های مورد استفاده ی یک انگلیسی زبان پی می برد.
سعی در یادگیری زبان دوم از طریق فرضیه های یاد شده منجر به ایجاد روش cll شد.
تئوری یادگیری:
این روش بر تئوری های روانشناسانvygotskyو piaget استوار است. هر دوی آنها بر نقش اصلی تعاملات اجتماعی در یادگیری تاکید داشتند. همچنین این روش به دنبال پیشرفت مهارت های تفکر انتقادی در یادگیرندگان است.
کلمه همکاری؛ اشتراکی (cooperative) در این روش نشان دهنده ی بعد بسیار مهم این روش است یعنی ایجاد حالت همکاری و همیاری در کلاس به جای جو رقابتی.
مزایای این روش بر اساس گفته ی mcgroarty :
۱. فراوانی و تنوع تمرینات
۲. استفاده ی زبان برای ارتقای مهارت های شناختی و زبانی
۳. فرصت تلفیق زبان با آموزش محتوا محور
۴. فرصت استفاده از متنوع ترین مواد درسی در برنامه آموزشی تا یادگیری زبان بطور مفهومی صورت بگیرد.
۵. معلم ها نیز می توانند مهارت های حرفه ای جدید مخصوصا آنهایی که بر برقراری ارتباط تاکید دارند را بدست آوردند.
۶. برای دانش آموزان فرصتی است تا مانند یک مرجع برای یکدیگر عمل کنند و بنابراین نقش فعال تری در یادگیری خود ایفا می کنند.
نقش یادگیرنده :
نقش اصلی یادگیرنده به عنوان یکی از اعضای گروه است که باید بر روی تکالیف با دیگر گروه ها کار کند. یادگیرندگان باید مهارت های کار گروهی را یاد بگیرند. همچنین آنها مسئول یادگیری خودشان هستند. به آنها یاد داده میشود تا برای یادگیری خود؛ طراحی ؛ کنترل و ارزیابی را انجام دهند.
نقش معلم:
معلم باید محیط یادگیری سازمان یافته ای ایجاد کند. هدف مشخص کند؛ تکالیف را طراحی کند؛ دکور کلاس را مرتب کند؛ تکلیف و نقش دانش آموزان را در گروه ها تعیین کند و مواد آموزشی را انتخاب کند و وقت کلاس را زمانبندی کند.
گزارش کلاسی:
یک کلاس ۲۴ نفره که کلاس پنجم هستند و یادگیر زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم هستند؛ این کلاس در امریکا برگزار می شود. یک روز بعد از ناهار؛ معلم لغاتی رو که میخواد یاد بده به این روش یاد میده چند تا از دانش آموزان می پرسند گروه ها چه طوری باشه؟ معلم میگه: همون گروه های شش تایی که در طی این هفته بودید. من به هر گروه یک قسمت داستان رو میدم و کلا هر کدام چهار قسمت است. کار گروه شما اینه که یک قسمت داستان رو بخونید و در مورد معنی لغات جدید بحث کنید.
هر کجا که معنی لغتی رو نفهمیدید به دیکشنری مراجعه کنید یا از من بپرسید. در طی ده دقیقه شما گروه های جدید تشکیل بدید سه تا از شماها میره تو یه گروه دیگه و سه تا دیگه سر جاشون می مونن؛ اون سه تا لغت جدید رو به بقیه گروه ها هم یاد میدن. بعد دوباره به گروه های اصلی خودتون بر می گردید و تمام داستان رو از اول تا آخر می گید. همه با هم کار می کنید تا لغات جدید رو یاد بگیرید. بعد از ده دقیقه یک worksheet بهتون داده میشه که هر لغت رو با معنیش جور کنید. برای پایان تست؛ نتیجه بصورت گروهی محاسبه میشود. معلم میگه امروز قراره تشویق کردن همدیگه رو هم یاد بگیرید. مثلا با گفتن : nice job , clapping , cheering. معلم میگه: امروز من هر گروه رو مشاهده می کنم که ببینیم شما مهارت های اجتماعی رو تمرین می کنید؛ حالا برید سر گروهاتون. معلم به جایی که قراره اونا بشینن اشاره میکنه. بعضی ها رو زمین میشینن؛ بقیه روی صندلی و ته کلاس هم روی میز میشینه. معلم برگه هایی که قسمت های مختلف داستان روی اون نوشته شده رو بین بچه ها پخش میکنه؛ بعد خودش سر هر گروه میره و میبینه که اونا دارن چیکار میکنن. بعد از ده دقیقه معلم میگه بسه حالا سه تا از هر گروه جدا شن و برن تو گروه های دیگه. بعد از ده دقیقه ی دیگه دوباره همین کارو تکرار میکنن. سپس سراغ تست شخصی میرن یعنی هر کس به تنهایی در مورد لغات امتحان پس میده. بعد از تست دانش آموزان خودشون کارهاشونو تصحیح می کنند. گروه ها شروع میکنند به مقایسه ی نمرات شون. سپس نمرات را روی کاغذ می نویسند. معلم برگه ها را جمع آوری می کند سپس معلم جملاتی پای تخته می نویسد و از آنها می خواهد آن را کامل کنند. سپس او پیشنهاد می کند که یک نفر را به عنوان سر گروه انتخاب کنند که او حواس بچه ها را متوجه آن جملات کنند و آن ها را کامل کند و یک نفر هم برای ثبت نمرات هر گروه؛ یک نفر برای ثبت زمان و یک نفر ناظر بر انجام کارها و ده دقیقه هم به آنها مهلت میدهد. معلم بین گروه ها می چرخد اما حرفی نمی زند. در آخر از گزارشگر هر گروه میخواهد که نتایج هر گروه را اعلام کند. معلم نت هایی که جمع کرده بود رو نگاه میکنه و نتایجی رت که گرفته اعلام می کند.
زمانی که انقلاب چامسکیایی در زبان شناسی ؛ زبان شناسان و معلمان زبان را به سمت ژرف ساخت زبان سوق داد و زمانی که روان شناسان به تدریج به ماهیت بین شخصی و اصولا عاطفی تمامی یادگیری ها پی بردند؛ عصر روش تدریس شنیداری - گفتاری با تاکیدش بر اشکال و صورت های ساختی و تمرین طوطی وار الگوهایی که به طور علمی تولید می شوند شروع به افول نمود. دهه ۱۹۷۰ یک دهه آشفته اما بسیار سودمند بود که در خلال آن تحقیقات در مورد زبان دوم نه تنها موقعیت اصلیخود را یافت بلکه باعث ایجاد روش های ابتکاری در آموزش زبان شد. به همان صورت که اهمیت فوق العاده عوامل عاطفی و شناختی در یادگیری زبان دوم مشخص می شد؛ شیوه های خاصی در آموزش زبان پدیدار می شدند.
هدف این تلاش ها روشن ساختن و برجسته نمودن عوامل روان شناسی در موقعیت یادگیرندگان زبان بود. در همان زمان از این روش ها به عنوان روش های ابداعی و انقلابی یاد می شد به ویژه هنگامی که روش شناسی شنیداری - گفتاری و دستوری - ترجمه ای مقایسه می شد. ادعاهایی که موسسین و طرفداران این شیوه ها داشتند اغلب به منظور جذب معلمان به جلسات و سمینارهای پایان هفته و به سمت کتب ؛ کاست ها ؛ و نوارهای ویدیویی جدید و البته در جهت رساندن یادگیرندگان به بالاترین حد توانایی مبالغه و اغراق می شد. این ادعاها که اغلب مبالغه شده و بیش از حد تعمیم داده می شوند دیوید نونان را بر آن داشت تا از روش های آن روز به عنوان طراح شیوه های تدریس یاد کند. وعده های موفقیت ؛ موفقیت آمیز و مناسب برای همه علیرغم ادعاهای بسیار محکمی که علیه این شیوه ها صورت گرفت و با این حال (الف) این شیوه ها بخش مهمی از تاریخ آموزش زبان ما بودند و (ب) این شیوه ها بینش هایی را به ما عرضه داشتند که هنوز کارهای آموزشی از پرتو آنها بهره مند است.
منبع
Principles of language learning and teaching by H.Douglas Brown
مترجم
دکتر منصور فهیم
چارلز کران در مدل آموزشی (یادگیری مشورتی) خود تحت تاثیر نظریه آموزشی کارل راجرز قرار گرفت که در این نظریه زبان آموزان و معلمان برای آسان سازی یادگیری در محیطی که هر شخص احترام و ارزش خود را در جمع دارد به هم می پیوندند. در چنین فضایی هر شخص موانع دفاعی را که مانع ارتباط راحت و آشکار بین اشخاص می شده را کاهش می دهد. تشویش و اضطراب حاصله از محیط آموزشی به وسیله جمعی که حامی یکدیگرند کم می شود.
حضور معلم به عنوان تهدید تلقی نمی شود و نه هدف معلم آن است که محدودیت ها و مرزهایی را به زبان آموزان تحمیل نماید بلکه در عوض معلم به عنوان مشاور توجه خود را به مشتریان (زبان آموزان) و نیازهای آنان معطوف می دارد.
مدل آموزشی کران که به شکل یادگیری جمعی زبان بود به زمینه هایی از یادگیری زبان گسترش یافت (لافورج؛۱۹۷۳). در حالی که اقتباس های بی شماری از این روش شده است؛ پایه و اساس روش شناسی آن بسیار واضح و روشن می باشد. گروه مشتریان (یادگیرنده ها) که ابتدا یک رابطه و اعتماد بین اشخاص با زبان مادری خود ایجاد نموده اند با مشاور خود (معلم) در محفلی گردهم می آیند؛ در حالی که معلم نظارت مستقیم نداشته و بیرون از جمع است؛ ممکن است زبان آموزان کاملا در زبانخارجی مبتدی باشند؛ زمانی که یکی از زبان آموزان می خواهد مطلبی را به شخص خاص و یا گروه بگوید آن را به زبان مادری خود می گوید (مثلا زبان انگلیسی) و مشاور (معلم) گفته زبان آموز را برای یادگیرنده زبان دوم (برای نمونه ژاپنی) ترجمه می کند ؛ سپس یادگیرنده با دقت و صحت تمام جمله ژاپنی را تکرار می نماید. مشتری (زبان آموز) دیگری به انگلیسی پاسخ می دهد. گفته زبان آموز را مشاور ترجمه می نماید و زبان آموز آن را تکرار می کند و به همین نحو مکالمه ادامه می یابد. اگر ممکن باشد مکالمه را برای تمرین شنیداری بعدی ضبط می نمایند و در پایان هر جلسه یادگیرنده ها به صورت استقرایی سعی می نمایند اطلاعات خود درباره زبان جدید را تقویت نمایند. اگر مطلوب و به صلاح باشد مشاور (معلم) ممکن است نقشی هدایت کننده تر را بر عهده گرفته و درباره مواد و یا قواعد زبانی خاص توضیحاتی ارائه می نماید.
همین طور که یادگیرنده ها بیشتر و بیشتر با زبان خارجی آشنا می شوند؛ به شرط آن که اطلاعات و ترجمه مستقیم کمتر و کمتر میشود؛ ارتباط مستقیم بیشتری می تواند با مشاور صورت پذیرد تا این که بعد از جلسات زیاد ؛ شاید ماه ها و سال های زیاد؛ یادگیرنده در زبان گفتاری به روانی و سلاست دست یابد. در این نقطه است که یادگیرنده مستقل میشود.
برای روشی همچون یادگیری جمعی زبان مزایا و معایب خاصی وجود دارد. یادگیری جمعی زبان تلاشی در جهت علمی نمودن فلسفه کارل راجرز و غلبه بر برخی عوامل عاطفی تهدید کننده در یادگیری زبان دوم است. اما یادگیری جمعی زبان چندین شکل نظری و عملی دارد. معلم به عنوان مشاور شاید اصلا نقش هدایتگر نداشته باشد. در حالی که مقداری تلاش فشرده استقرایی جزیی ضروری در یادگیری زبان دوم است؛ در اولین روزها و هفته ها که یادگیرندگان چیز زیادی از یادگیری جمعی زبان نمی دانند می توان با اتخاذ یک روش استنتاجی و جهت یابی شده و یادگیری شنیداری کار را آسان نمود و زمانی که یادگیرنده استقلال بیشتری پیدا کرد راهکرد استقرایی حقیقتا موفقیت زا می باشد و البته که موفقیت یادگیری جمعی زبان به طور گسترده ای بستگی به هنر و قدرت ترجمه مشاور دارد. ترجمه یک فرایند پیچیده و مرکب است که اغلب گفتنش از انجامش آسان تر است. اگر جنبه های ظریف زبان بد ترجمه شود در آن صورت می توان شاهد یک درک کم کارامدتر از زبان مقصد بود.
یادگیری جمعی زبان علیرغم ضعف هایش بینش های خاصی را برای معلمان عرضه می دارد. ما در صددیم تا از اضطراب و تشویش یادگیرنده ها بکاهیم تا حد ممکن یک گروه حمایتی در کلاس ایجاد نماییم، به زبان آموزان اجازه دهیم در زبان خلاق باشند و آنها را به منظور آمادگی برای زمانی که دیگر معلمی جهت هدایت در کنار آنها نمی باشند به سمت یادگیری مستقل سوق دهیم.
منبع
Principles of language learning and teaching by H.Douglas Brown
مترجم
دکتر منصور فهیم
تلقین پذیری نهضت آموزشی دیگری بود که نوید نتایج بهتری را می داد به شرطی که ما فقط از قدرت مغز بیشتر استفاده کنیم . طبق نظر لوزانوف مردم بسیار بیش از آن که خودشان را لایق می دانند از قابلیت یادگیری برخوردار هستند. لوزانوف با تاکید بر بینش هایی از یوگا و تحقیقات روان شناسان شوروی در مورد ادراک فرا حسی شیوه ای را ابداع نمود که بر حالات آرامش ذهن در جهت حداکثر حفظ و نگهداری مطالب تاکید می نمود. در این روش موسیقی از اهمیت خاصی برخوردار است. موسیقی باروک با ریتم ۶۰ ضربه در هر دقیقه و ریتم خاص آن نوعی از (تمرکز راحت) را ایجاد می نمود که منجر به یادگیری فوق العاده می گشت. طبق نظر لوزانوف در طول پخش موسیقی آرام باروک شخص می تواند مطالب بسیار زیادی را یاد بگیرد و این امر به علت افزایش امواج آلفای مغز و کاهش فشار خون و میزان ضربان نبض می باشد.
به منظور شناخت کاربردهای روش تلقین پذیری در یادگیری زبان خارجی لوزانوف و طرفداران او با ارائه مجموعه لغات ؛ خواندن ؛ مکالمه ؛ ایفای نقش ؛ نمایش نامه و مجموعه متنوعی از دیگر فعالیت های نمونه کلاسی کار خود را آغاز نمودند. بعضی از جنبه های روش شناسی در کلاس هیچ کاربرد خاصی نداشتند؛ تفاوت موجود آن بود که مقدار زیادی از فعالیت با موسیقی سنتی و با زبان آموزانی انجام میشد که در صندلی های نرم و راحت می نشستند و از حالت ارادی راحتی برخوردار بودند. زبان آموزان تشویق می شدند تا حد ممکن شبیه کودکان باشند و تمام اختیار را به معلم واگذار نمایند و به طور فرضی نام ها و نقش های گویشوران بومی زبان خارجی برای خود برگزینند. یعنی زبان آموزان تلقین پذیر می شوند.
روش تدریس تلقین پذیری از جنبه های زیادی مورد انتقاد واقع شد. اسکاول با فصاحت و بلاغت تمام نشان داد که اطلاعات تجربی لوزانوف که در آنها نتایج تلقین پذیری فوق العاده گزارش شده بسیار قابل بحث و مورد سوال می باشد. علاوه بر این عملی بودن استفاده از تلقین پذیری مسئله ای بود که معلمان هنگام عدم دسترسی به موسیقی و صندلی های راحتی با آن مواجه می شدند. و مهمترین موضوع مکان به یاد سپاری در یادگیری زبان بود. در یک اقدام مثبت تر ما می توانیم بدون آن که کل شیوه تلقین پذیری را اتخاذ نماییم جنبه های خاصی از آن را در کلاس های ارتباطی بکار ببریم. یک ذهن راحت و آرام که به وسیله موسیقی و یا ابزار دیگر آماده شده است اغلب در ایجاد اعتقاد به یادگیرنده کمک می کند. ایفای نقش؛ اجرای نمایش و دیگر بازی ها ممکن است تکنیک های سودمندی در جهت ایجاد انگیزش هم کنشی معنی دار در کلاس باشند. و ما هیچ وقت نباید توانایی های یادگیری فوق العاده مغز انسان را نادیده بگیریم.
منبع
Principles of language learning and teaching by H.Douglas Brown
مترجم
دکتر منصور فهیم
