شفق قطبی در شبهای جادویی/ تصویری از برخورد پروانه ای شکل

[parisa]

مجله نشنال جغرافی این هفته با ارائه تصاویری زیبا از ستون فقرات قو، موشک کیهانی، شبهای جادویی و حباب ستاره ای به معرفی بهترین تصاویر نجومی پرداخته است.

به سوی خانه کپسول سایوز TMA-03M با عبور از ابرها در یک محوطه دور افتاده ای در قزاقستان فرود آمد، سه فضانورد پس از شش ماه از ایستگاه بین المللی فضایی به زمین بازگشتند. این افراد اعضای مأموریت اکتشاف 30 و 31 بودند. حباب ستاره ای یک ستاره روشن حبابی از گاز را در یک تصویر غیر متعارف که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده ایجاد کرده است. درحالی که این ستاره به پایان عمل خود نزدیک شده، سوخت آن کاهش یافته و ستاره بی ثبات شده است. در این تصویر گاز خارج شده از آخرین انفجار این ستاره به عنوان یک حباب ضعیف از گاز اطراف ستاره مشاهده می شود. شبهای جادویی شفق شمالی آسمان یک دهکده را در شمال سوئد روشن کرده است. شفق‌های قطبی نورهای زیبایی هستند که به طور طبیعی در آسمان دیده می‌شوند که معمولاً در شب و در عرض‌های جغرافیایی قطبی به چشم می‌خورند. آنها در یونوسفر تشکیل می‌شوند و در سپیده دم قطبی قابل مشاهده هستند. در عرض جغرافیایی قطب شمال به آنها شفق‌های شمالی نیز گفته می‌شود. شفقهای شمالی وقتی ایجاد می شوند که ذرات خورشید با شدت وارد میدان مغناطیسی زمین می شوند. غباری که می بینید و دیگر نمی بینید ستاره شناسان از این که حلقه غباری ستاره TYC 8241 2652 از بین رفته ابراز شگفتی کردند. تنها چند سال پیش به نظر می رسید که اطراف این ستاره که ستاره ای جوان شبیه خورشید ما بود، یک منظومه شمسی ایجاد شده است، اما اکنون دیگر از آن خبری نیست و گویی ناپدید شده است. شعله سحابی چندین سحابی از جمله سحابی شعله که به صورت یک نقطه روشن در این تصویر به نظر می رسد درون یک ستاره می درخشند. این تصویر توسط کاوشگر مادون قرمز میدان عریض ناسا گرفته شده است. سحابی شعله یا ان‌جی‌سی 2024 یک سحابی در صورت فلکی شکارچی است که حدود 900 تا 1500 سال نوری تا زمین فاصله دارد. این صورت فلکی در نیم کره شمالی در عصرهای زمستانی قابل مشاهده است. کمان قرمز رنگ در گوشه پایین راست تصویر ستاره شکارچی است. این صورت فلکی شاید شناخته ‌شده ‌ترین و زیباترین صورت فلکی در آسمان باشد. هیچ یک از صورت‌های فلکی دیگر تا این حد شباهت به نامش ندارد. موشک کیهانی گاز گرم جوشان از یک ستاره تازه متولد شده در مقابل هسته متراکم یک ابر ملکولی هیدروژنی حرکت می کند، گازی که تداعی کننده تصویر پرتاب یک موشک به فضا است، اما این بار این موشک در کیهان پرتاب شده است. برخورد پروانه ای شکل این روکش بیرون ریخته یک دهانه برخوردی بزرگ را در منطقه ملاس دورسا مریخ فراگرفته است. براساس اعلام مرکز هوافضای آلمان، برای شکل ‌گیری چنین روکش بیرون ریخته بزرگی، برخورد باید با زاویه‌ای اندک نسبت به سطح سیاره رخ دهد. کارشناسان اعتقاد دارند که یخ زیرزمینی در این منطقه وجود داشته است و به وسیله این برخورد ذوب یا تبخیر شده است. ستون فقرات قو لکه زرد ، نقره ای و قرمز خط الرأس DR21 را نشان می دهد، یک ساختار بزرگ در یک منطقه بسیار فعال از نظر تشکیل ستاره ها که از آن با عنوان صورت فلکی ماکیان (Cygnus X) یاد می کنند. یکی از صور فلکی شمالی است که شبیه قویی است که در حال پرواز به سمت جنوب کهکشان راه شیری است. این منطقه که در فاصله حدود 4 هزار و 500 سال نوری از زمین قرار دارد صورت فلکی ماکیان یا قو قرار دارد. این تصویر ترکیبی از سه نقشه رصدخانه فضایی هارشل سازمان فضایی اروپا است که در ماه ژوئیه در مجله ستاره شناسی و فیزیک نجومی منتشر شده است. رنگهای قرمز رنگ نشان دهنده ساختارهای جزئی ماد سرد بین ستاره ای است که چون رشته های به سمت خط الرأس اصلی به هم نزدیک می شوند. بخشهای سفید رنگ نشان دهنده ستاره های جوان و جدید است.