در قرآن کریم عذاب های روحی دوزخیان در آیات متعدد و به مناسبت های مختلف بیان شده است.
به عنوان نمونه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1. از چشم خدا افتادن و محروم شدن از ارتباط با پروردگار:
قَالَ اخْسَۆُوا فِیهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ
(خداوند گوید) ذلیلانه در آنجا ساكت و دور گردید و هرگز با من سخن نگویید.
سوره مؤمنون، آیه 108
2. دوری از رحمت خدا:
وَ قِیلَ الْیَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِیتُمْ لِقَاء یَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِینَ
و گفته مى شود: امروز شما را فراموش مى كنیم چنان كه شما دیدار امروزتان را فراموش كردید. و جایگاه شما آتش است و شما را هرگز یارى كنندگانى نیست.
سوره جاثیه، آیه 34
3. مشاهده نعمت هایی که به بهشتیان در بهشت داده می شود:
وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُواْ عَلَیْنَا مِنَ الْمَاء أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّهُ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِینَ
و اهل آتش بهشتیان را ندا كنند كه از آب یا از آنچه خدا شما را روزى كرده بر ما فرو ریزید. گویند: همانا خداوند این دو را بر كافران حرام نموده است.
سوره اعراف، آیه 50
4. گفت و گوهایی که میان بهشتیان و دوزخیان رد و بدل می شود، و روح دوزخیان را سخت آزار می دهد:
وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُواْ نَعَمْ فَأَذَّنَ مُۆَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِینَ
و بهشتیان دوزخیان را ندا مى دهند كه ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود درست و ثابت یافتیم. آیا شما نیز آنچه را پروردگارتان وعده داده بود حق و ثابت یافتید؟ گویند: آرى! پس آواز دهنده اى در میان آنان آواز مى دهد كه لعنت خداوند بر ستمكاران باد.
سوره اعراف، آیه44
5. حسرت:
كَذَلِكَ یُرِیهِمُ اللّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَیْهِمْ وَمَا هُم بِخَارِجِینَ مِنَ النَّارِ
این چنین خداوند عمل هاى آن ها را مایه هاى حسرتى به آن ها ارائه مى دهد، و آن ها هرگز از آتش بیرون آمدنى نیستند.
سوره بقره، آیه 167
**************
وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا
و روزى كه ستمگر پشت دست هاى خود را به دندان مى گزد، مى گویند: اى كاش همراه پیامبر راهى را (به سوى خدا) پیش مى گرفتم.
سوره فرقان،آیه 69
6. تحقیر و ذلت و خواری:
ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ؛ ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْكَرِیمُ
آن گاه از عذابِ آب جوشان بر سرش فروريزيد؛بچش كه حقّا تو همان قدرتمند گرامى هستى.
سوره دخان، آیه 48 و 49
7. پایان ناپذیری جهنم و عذاب:
وَنَادَوْا یَا مَالِكُ لِیَقْضِ عَلَیْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ
آن ها ندا مى دهند: اى مالك جهنم، بگو پروردگارت ما را بمیراند و نابود سازد! گوید: بى تردید شما (در این جا) ماندگارید.
سوره زخرف، آیه 77
8. راه فرار نداشتن از جهنم:
كُلَّمَا أَرَادُوا أَن یَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِیدُوا فِیهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ
هر گاه اراده كنند كه از شدت غصه از آنجا بیرون آیند، در آن بازگردانده مى شوند و (گفته مى شود) بچشید عذاب سوزنده را.
سوره حج، آیه 22
منبع:آیه های انتظار
به عنوان نمونه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1. از چشم خدا افتادن و محروم شدن از ارتباط با پروردگار:
قَالَ اخْسَۆُوا فِیهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ
(خداوند گوید) ذلیلانه در آنجا ساكت و دور گردید و هرگز با من سخن نگویید.
سوره مؤمنون، آیه 108
2. دوری از رحمت خدا:
وَ قِیلَ الْیَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِیتُمْ لِقَاء یَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِینَ
و گفته مى شود: امروز شما را فراموش مى كنیم چنان كه شما دیدار امروزتان را فراموش كردید. و جایگاه شما آتش است و شما را هرگز یارى كنندگانى نیست.
سوره جاثیه، آیه 34
3. مشاهده نعمت هایی که به بهشتیان در بهشت داده می شود:
وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُواْ عَلَیْنَا مِنَ الْمَاء أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّهُ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِینَ
و اهل آتش بهشتیان را ندا كنند كه از آب یا از آنچه خدا شما را روزى كرده بر ما فرو ریزید. گویند: همانا خداوند این دو را بر كافران حرام نموده است.
سوره اعراف، آیه 50
4. گفت و گوهایی که میان بهشتیان و دوزخیان رد و بدل می شود، و روح دوزخیان را سخت آزار می دهد:
وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُواْ نَعَمْ فَأَذَّنَ مُۆَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِینَ
و بهشتیان دوزخیان را ندا مى دهند كه ما آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود درست و ثابت یافتیم. آیا شما نیز آنچه را پروردگارتان وعده داده بود حق و ثابت یافتید؟ گویند: آرى! پس آواز دهنده اى در میان آنان آواز مى دهد كه لعنت خداوند بر ستمكاران باد.
سوره اعراف، آیه44
5. حسرت:
كَذَلِكَ یُرِیهِمُ اللّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَیْهِمْ وَمَا هُم بِخَارِجِینَ مِنَ النَّارِ
این چنین خداوند عمل هاى آن ها را مایه هاى حسرتى به آن ها ارائه مى دهد، و آن ها هرگز از آتش بیرون آمدنى نیستند.
سوره بقره، آیه 167
**************
وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا
و روزى كه ستمگر پشت دست هاى خود را به دندان مى گزد، مى گویند: اى كاش همراه پیامبر راهى را (به سوى خدا) پیش مى گرفتم.
سوره فرقان،آیه 69
6. تحقیر و ذلت و خواری:
ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ؛ ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْكَرِیمُ
آن گاه از عذابِ آب جوشان بر سرش فروريزيد؛بچش كه حقّا تو همان قدرتمند گرامى هستى.
سوره دخان، آیه 48 و 49
7. پایان ناپذیری جهنم و عذاب:
وَنَادَوْا یَا مَالِكُ لِیَقْضِ عَلَیْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ
آن ها ندا مى دهند: اى مالك جهنم، بگو پروردگارت ما را بمیراند و نابود سازد! گوید: بى تردید شما (در این جا) ماندگارید.
سوره زخرف، آیه 77
8. راه فرار نداشتن از جهنم:
كُلَّمَا أَرَادُوا أَن یَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِیدُوا فِیهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ
هر گاه اراده كنند كه از شدت غصه از آنجا بیرون آیند، در آن بازگردانده مى شوند و (گفته مى شود) بچشید عذاب سوزنده را.
سوره حج، آیه 22
منبع:آیه های انتظار