مسائلی حقوقی برای طراحان گرافیک

[R0xanA]

[h=2]



مسائلی حقوقی برای طراحان گرافیک
­کمیته حقوقی انجمن بنا دارد از این پس طی سلسله مطالبی، موضوعاتی را در خصوص حقوق صنفی، در قالب مقاله، گفت و گو با صاحب نظران، معرفی و تفسیر مواد قانونی مربوط به فعالیت حرفه‌ای طراحان گرافیک و... مطرح نماید. از این روی، ضمن دعوت از اعضای محترم انجمن به مطالعه دقیق این مطالب خواهشمند است در بحث و نظر حول این محور فعالانه مشارکت کرده و از تجربه‌های موفق و نا موفق دوران فعالیت حرفه ای خود، همکاران را مطلع سازند.
مسئول کمیته حقوقی انجمن/ سیدمجید عقیلی
قسمت اول
قرارداد چیست؟ چرا بایستی با کارفرما قرارداد منعقد گردد؟
مقدمه:
بخش اعظمی از شکایت‌های صنفی مطروحه در مراجع قضایی از سوی طراحان گرافیک یا کارفرمایان ایشان، ناشی از عدم عقد قرارداد فی مابین است.
با اینکه انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، از سال‌ها پیش همراه با انتشار هرساله تعرفه قیمت، فرمی کلی از قرارداد را چاپ ‌می‌کند و از همه اعضا می‌خواهد که برای انجام هر سفارش طراحی گرافیک قرارداد منعقد گردد، شاهد آن هستیم که اغلب شکایاتی که از سوی کارفرمایان از عملکرد حرفه‌ای اعضا به انجمن می‌رسد، باز هم ناشی از این مشکل عمومی است. – عدم عقد قرارداد و نا مشخص بودن تعهدات طرفین!
همکاران عزیز! عقد قرارداد برای ما قبل از هرچیز، محترم شمردن حرفه از سوی کارفرما، جدی دانستن حقوق صنفی ما از سوی جامعه و رعایت و پایبندی خودمان را به اساسنامه و منشور حرفه‌ای انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران را بدنبال خواهد داشت. به همین منظور بایستی با تلاشی جدی از حقوق صنفی خود آگاه شده و مقدمات پذیرش آن را در جامعه و اطمینان دفاع از آن را به انجمن فراهم سازیم.
***

• قرارداد چیست؟

"قرارداد" در واقع مکتوبی است که بین دو طرف انجام کاری منعقد می‌شود و در آن با صراحت از موضوع کار، تعهدات مجری و سفارش دهنده، قیمت و نحوه پرداخت موضوع مورد نظر گفته و از سوی 2طرف تایید و تعهد شده است. تبادل این مکتوب بین ۲طرف سفارش، حق رسیدگی به روند اجرای کار، احقاق حقوق پایمال شده ناشی از عدم اجرای تعهدات طرف مقابل را در مراجع و محاکم ذی صلاح قضایی و صنفی ، قطعی و ممکن می‌سازد.
"قرارداد" ممکن است ظاهر متفاوت و متنوعی داشته باشد اما از نظر محتوی همه آن ها یکسان هستند و اگر با دقت تنظیم شده باشند می‌تواند رسیدن به حقوق پایمال شده طرفین را تسهیل و ممکن سازد. گاهی روزانه ما اوراقی را امضا یا مبادله می‌کنیم و غافل هستیم که برخی از این اوراق تعهدی است محکم، قانونی، محکمه پسند قابل اجرا! .
به عنوان مثال فرض کنید شما لباسی را برای شستشو به خشکشویی می‌برید، تحویل گیرنده قبضی را تنظیم و پس از نوشتن تاریخ تحویل لباس، امضا کرده، از شما نیز به عنوان سفارش دهنده امضا گرفته و نسخه اول آن را جدا کرده، به شما تحویل می‌دهد و نسخه دوم را نزد خود نگاه می‌دارد. شما در ظاهر لباسی را برای شستشو تحویل داده‌اید و متصدی خشکشویی قبضی به شما تحویل داده است که هنگام دریافت لباس آن را بایستی نشان دهید، اما با مطالعه دقیق‌تر مندرجات این قبض متوجه خواهید شد که متصدی خشکشویی در عین ظاهر ساده برگه قبض رسید، قرارداد حقوقی و محکمه پسند دقیقی با شما منعقد کرده است.

• نام و آدرس فروشگاه . در واقع معرفی طرف اول انجام کار یا پیمان را خواه حقیقی یا حقوقی می‌باشد.
• نام و آدرس یا تلفن شما . در واقع معرفی طرف دوم ، صاحب کار کارفرما یا سفارش دهنده پیمان را خواه حقیقی یا حقوقی می باشد.
• مشخصات لباس و درج خدماتی که مورد درخواست می باشد . در واقع شرح قرارداد یا موضوع قرارداد است.
• تاریخ دریافت و تاریخ تحویل . در واقع زمان انجام قرارداد که مجری متعهد آن است را نشان می دهد.
• مبلغ کل و مبلغ بیعانه . بیان‌گر این است که مبلغ کل قرارداد چه میزان است و در ۲مرحله یا در ۲ قسط قابل پرداخت است. ۱- قسط اول: مبلغ بیعانه ۲- قسط دوم: باقیمانده مبلغ کل پس از کسر مبلغ بیعانه به غیر از موارد فوق این برگ قبض که دیگر بهتر است آن را "قرارداد" بنامیم! مندرجات دیگری نیز دارد که در واقع شرح ویژگی‌های منحصر به فرد این قرارداد یا شرح تعهدات طرفین محسوب میشود از قبیل:
• آورنده قبض صاحب لباس می‌باشد، پس در حفظ نگهداری قبض کوشا باشید. این عبارت به آن معناست‌که طرف مجری، الزام شناسایی فرد آورنده قبض و یا وکالت داشتن یا نداشتن او را از سوی کارفرما یا سفارش دهنده را از خود سلب و مسئولیتی در این خصوص به عهده نگرفته و در عین حال طرف مقابل را به حفظ و نگهداری قرارداد دعوت کرده است.
• این قبض از تاریخ صدور فقط ۳ماه اعتبار دارد.این عبارت به آن معناست‌که طرف مجری، خود را نهایتن ۳ماه ملزم به نگهداری امانت کارفرما می‌داند و پس از انقضای این زمان طرف مقابل حق هیچ گونه مطالبه‌ای از وی ندارد.
• چنان چه به هر دلیلی لباس شما از بین رفته یا آسیبی به آن برسد، این موسسه در ازای آن به همان میزان پارچه مصرفی، پارچه دوخته نشده به شما تقدیم خواهد کرد. با این عبارت پیمانکار از رعایت مسائلی نظیر: بیمه حوادث، بیمه آتش سوزی، بیمه مسئولیت مدنی، شانه خالی کرده و در نهایت، تلویحن با کارفرما توافق نموده‌ست که در قبال بروز هر حادثه‌ای حین انجام موضوع قرارداد تنها هزینه بخشی از مواد اولیه را به عنوان غرامت به وی پرداخت نماید.
• تحویل سفارش پس از تسویه حساب کامل. این عبارت طرف سفارش دهنده را ملزم به تسویه حساب کامل در زمان تحویل سفارش می‌کند.

با توجه به مثال فوق درمی‌یابیم هر "قرارداد" صرف نظر از موضوع آن، ساختار ثابتی دارد. و همین ساختار است که می‌تواند. انضباط در اجرای سفارش، محترم و جدی شمردن شأن حرفه از سوی کارفرمایان، اصحاب قضاوت و نهایتن جامعه، و دلیلی محکم برای احقاق حق پایمال شده را تضمین می‌کند.
این ساختار در کل بایستی حاوی:

• اطلاعات دقیق سفارش دهنده: شامل نام دقیق و مشخصات و آدرس و تلفن و این که شخصیت حقیقی است یا حقوقی، بالاترین سمت تصمیم گیرنده است یا نماینده حقوقی آن و ...
• اطلاعات دقیق سفارش گیرنده یا مجری: شامل نام دقیق و مشخصات و آدرس و تلفن و این که شخصیت حقیقی است یا حقوقی، بالاترین سمت تصمیم گیرنده است یا نماینده حقوقی آن و ...
• شرح موضوع قرارداد: شرح کامل همه آن چه طرف مجری قرارداد، در ازای دانستن خواسته کارفرما پس از عقد قرارداد و دریافت مبلغ قرارداد در زمان تعیین شده در متن قرارداد متعهد به انجام آن می‌شود.
• تاریخ دقیق عقد قرارداد و تاریخ جلسات تحویل کار و تاریخ نهایی تحویل موضوع قرارداد: شرح کامل تاریخ و زمان جلسات مشترک برای تصمیم گیری، اسامی که حضورشان در جلسه الزامی است.
• مبلغ قرارداد: شرح کامل مبلغ با در نظر گرفتن شرح همه خدمات ، موارد غیر مترقبه و کسورات مربوطه و شرح پرداخت نقدی یا احتمالن تقسیطی و ذکر همه اسناد مالی مبادله شده ، نحوه تقسیط و تعیین وجه تخلف برای مجری در صورتی که کارفرما به همه نعهدات خود عمل کند و مجری به موقع موضوع قرارداد را انجام ندهد.
• تعهدات کارفرما: شرح همه تعهداتی که کارفرما در قبال مجری خواهد داشت و عدم انجام آن از سوی کارفرما موجب حقی برای مجری خواهد شد که بتواند از انجام یا ادامه کار صرف نظر کند.
• تعهدات مجری: شرح همه تعهداتی که مجری در قبال کارفرما خواهد داشت و عدم انجام آن از سوی مجری موجب حقی برای کارفرما خواهد شد که بتواند یک طرفه قرارداد فی مابین را لغو کند.
• تعیین مرجع حل اختلاف مرضی الطرفین: با این که نهایتن در هر دعوایی سیستم قضایی مرجع دادخواهی است اما در این قسمت طرفین اعلام می دارند که برای رفع اختلاف در درجه اول بر سر تعیین مرجع حل اختلاف توافق کرده و شخصیتی حقیقی یا حقوقی را به عنوان مرجع مرضی الطرفین انتخاب و اعلام می‌دارند.

***
جمع بندی و نتیجه گیری آن چه که خواندیم چنین است.
الف ) عقد قرارداد

• بدون استثنا و تحت هر شرایطی ، بدون توجه به این که مبلغ قرارداد کم یا زیاد است یا زمان اجرای آن کوتاه یا طولانی است.
• عقد قرارداد انجام به موقع سفارش ، محترم جدی شمردن شان حرفه، مشخص شدن تعهدات کارفرما در قبال ما و برعکس، و خق دادخواهی را برای طرفین تضمین می نماید.
• عدم عقد قرارداد موجب آشفتگی در انجام سفارش شده و چون حقوق و تعهدات طرفین تعیین نشده است هیچ انجمن صنفی یا نهاد اجتماعی دیگر نمی تواند از حقوق حرفه ای افراد عضو آن انجمن دفاع نماید.

ب) بیاموزیم که:

• آن چه نوشته نشده است وجود ندارد!

سعی کنیم زین پس همه چیز را از اول مکتوب کنیم، و چیزی را هرچند خرد، نادیده نگیریم.

• نوشته ای که تاریخ ندارد قابل اجرانیست!

برای هر کاری آغاز و پایانی است و برای انجام هر کاری حقوقی برای طرفین سفارش و اجرا مترتب است. بایستی پس از تعیین این مراحل آغاز و فرجام کار از ابتدا تعیین گردد.

• مکتوبی که امضا ندارد در حقیقت هیچ کس مسئول آن نخواهد بود!

بیاموزیم که امضا کردن قبل از اینکه افتخاری محسوب شود تعهدی است برای انجام کار و ضمانتی برای کارفرما که بداند برای انجام خواسته‌اش به فردی مسئولیت پذیر و حرفه‌ای مراجعه کرده است .

• تاثیر کم‌رنگ‌ترین و ناخواناترین دستنوشته‌ها از قوی‌ترین حافظه‌ها بیشتر است!

هرگز رفاقت و آشنایی، تنبلی، خجالت یا ماخوذ به حیا شدن را مانع عقد قرارداد ندانیم و همواره به این حقیقت فکر کنیم که عقد قرارداد در واقع محترم شمردن حقوق هر ۲طرف است.
منبع: انجمن طراحان گرافیک