- پوسیدگی :
اگر هرگز غذا نمی خوردیم ودندانهایمان را روزی دو بار مسواك می زدیم، هرگز دندانهایمان فاسد نمی شد .
پوسیدگی های دندانی به طورمستقیم با شیوه زندگی ، عادتهای غذایی ، میزان مراقبتهای بهداشتی از دهان ودندان ،وجود فلوراید در آب وخمیر دندان و..... بستگی دارد .توارث نیز نقش مهمی را در مستعد بودن دندان به پوسیدگی ایفا می كند .
در یك دهان تمیز ، بلافاصله پس از مسواك زدن یك لایه پوششی نازك میكروسكوبی كه منشاء آن پروتئینهای موجود در بزاق می باشد ، بر روی دندانها ایجاد می شود .بلافاصله پس از ایجاد این لایه ، میكروارگانیسمها روی آن می چسبند و برروی دندان ایجاد پلاك می نمایند .
در این مرحله، pH دهان حدود 6.2 تا7.0 است . اگر pH دهان به زیر 5.5 برسد ، مینای دندان قسمتی از مواد معدنی خود را از دست می دهد و آمادگی برای شكسته شدن پیدا می كند .اگر pH خیلی پائین بیاید ، حتی مغز دندان كه درون لثه مستقر است ،دچار آسیب می شود . خوردن غذا های شیرین به علت وجود قندهای هیدروكربنی در داخل ساختار خود می تواند تحت تاثیر آنزیمهای موجود در بزاق تولید اسید كرده و pH دهان را پایین بیاورد كه اصطلاحا“ به این گونه موادقندی ، كربو هید راتهای قابل تخمیر گفته می شود .
علاوه بر تاثیر آنزیمها بر كربوهیدراتها ، باكتریها ی موجود در دها ن نیز به مواد قندی علاقه داشته ونتیجتا“فعالیت آنها نیز تولید اسید را دو چندان می كند، تولید اسید بیشتر یعنی فساد سریعتر دندان .
انواع پوسیدگی عبارتند از :
پوسیدگی تاج : كه هم در كودكان و هم در بزرگسالان به شدت شایع است و بیشتر روی سطوح افقی دندانها ظاهر می شود .
پوسیدگی ریشه : با افزیش سن ، لثه ها شروع به عقب نشینی می كنند، از آنجا كه آن قسمت از دندان كه زیر لثه مخفی بوده وپس از عقب نشینی پدیدار شده است ، فاقد مینا می باشد، در مقابل پوسیدگی و فساد بسیار آسیب پذیر است .
پوسیدگی مجدد : اطراف دندان پر شده ، محل مناسبی برای تجمع پلاكها ودر نتیجه پوسیدگی مجدد است .
اشخاصی كه دچار خشكی دهان هستند ، به علت كمبود ترشح بزاق ، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. پوسیدگی را باید جدی گرفت چراكه اگر به موقع درمان نشود ، می تواند به عصب دندان لطمه زده و منجر به آبسه لثه گردد .
چطور می توان از وجود پوسیدگی دندان مطلع شد ؟
تنها یك دندانپزشك می تواند وجود پوسیدگی را در دندان تشخیص دهد . چرا كه ممكن است پوسیدگی در داخل دندان اتفاق افتاده باشد و به طور ظاهری قابل رویت نباشد.
2- پلاك
پلاك یك لایه نازك و بی رنگ است كه از تجمع دائمی باكتریها و مواد قندی برروی دندان ایجاد می شود . اگر پلاكها به موقع از سطح دندانها پاك نشوند ، می توانند به پوسیدگی و بیماریهای لثه منجر شوند.
چگونه می توان از وجود پلاك ، مطلع شد ؟
باكتریهای فراوانی در دهان وجود دارند كه از مواد غذایی و تركیبات موجود در بزاق تغذیه می كنند .پس از صرف هر غذا ،اسیدهایی كه از باكتریهای روی پلاكها تولید می شوند ،می توانند به دندان صدمه زده وایجاد حفره نمایند . اگر پلاك به موقع تحت درمان قرار نگیرد ، می تواند باعث بیماریهای دندان یا تورم و خونریزی لثه ها گردد.
3- جرم دندان
جرم دندان كه گاه منشاء آهكی دارد ، در واقع پلاكی است كه سخت شده است . اگر جرم در خط لثه ایجاد شود می تواند آنرا دچاربیماری كند .جرم دندان زمینه را برای ایجاد پلاكها ی دندانی تسهیل می كند .
علاوه بر اینكه جرم دندان بر زیبای ظاهری شخص لطمه می زند ، به علت ساختار متخلخلش مستعد جذب مواد رنگی از سیگار ، قهوه ، چای و.... است .
چگونه می توان جرم دندان را تشخیص داد؟
برخلاف پلاك كه بی رنگ است ، جرم دندان ، كاملا“قابل تشخیص است . علامت مشخصه آن وجود لكهای زرد یا قهوه ای بر روی دندان و لثه می باشد .
4- بیماری لثه :
بیماری لثه با ورم وآماس لثه شروع می شود كه بیماری دراین مرحله به راحتی قابل درمان است .علائم ورم و التهاب ، حساسیت و خونریزی هنگام مسواك زدن می باشد. ممكن است مراحل پیشرفته بیماری لثه به از دست دادن دندانها بیانجامد.
سلامتی لثه ها بر سلامتی عمومی بدن تاثیر گذار است .مطالعات و بررسی های اخیر وجود رابطه میان بیماری لثه و بیماریهای دیگر مانند دیابت ، بیماری قلبی و زایمان زود رس را نمایان ساخته اند.
5- بوی بد دهان :
امروزه ، 40% از جمعیت جهان از مشكل بوی بد دهان یاHalitosis رنج می برند .
بوی بد دهان ممكن است ، به علل ذیل ایجاد شود :
1- مواد غذایی ، باقیمانده ذرات غذا در بین دندانها ، همچنین بعضی از مواد غذایی نظیر سیر وپیاز ومشروبات الكلی تولید بوی بد دهان می كنند .
2- بیماریهای دهان و دندان و عدم رعایت كامل بهداشت دهان ودندان می تواند باعث ایجاد بوی بد گردد.
3- حشكی دهان : خشكی دهان باعث باقیماندن سلولهای مرده روی سطح زبان و لثه ها می شود .تجزیه سلولهای مرده سبب ایجاد بوی بد می گردد.
4- بیماریها : عفونتهای ریوی ، بیماریهای كلیوی ، نارسائی كبدی ، دیابت كنترل نشده ،ترش كردن معده وسكسكه نیز می توانند در پیدایش عارضه خشكی دهان و بوی بد مؤثر باشند .
5- وضعیت دهان ، بینی و گلو : در صورتیكه عفونتهای سینوسی از طریق مجرای بینی به گلو راه یابد ، تنفس را بد بو می كند .اگر تنفس كودكی بد بو شد، ممكن است شیئی كوچكی را در سوراخ بینی خود فرو كرده باشد . برونشیت و عفونتهای مجاری تنفسی نیز از سایر عوامل مؤثر در ایجاد این عارضه به شمار می روند .
6- استعمال دخانیات : سیگار كشیدن، دهان را خشك وتنفس را بد بو می كند ودر درازمدت انواع بیماریهای دها ن ودندان را ایجاد خواهد كرد.
7- رژیم غذایی سخت : ضمن روزه یا رژیمهای غذایی سخت به علت كاهش غلظت پاره ای از مواد شیمیایی درخون ، ممكن است مشكل بوی بد دهان ایجاد شود .
اگر هرگز غذا نمی خوردیم ودندانهایمان را روزی دو بار مسواك می زدیم، هرگز دندانهایمان فاسد نمی شد .
پوسیدگی های دندانی به طورمستقیم با شیوه زندگی ، عادتهای غذایی ، میزان مراقبتهای بهداشتی از دهان ودندان ،وجود فلوراید در آب وخمیر دندان و..... بستگی دارد .توارث نیز نقش مهمی را در مستعد بودن دندان به پوسیدگی ایفا می كند .
در یك دهان تمیز ، بلافاصله پس از مسواك زدن یك لایه پوششی نازك میكروسكوبی كه منشاء آن پروتئینهای موجود در بزاق می باشد ، بر روی دندانها ایجاد می شود .بلافاصله پس از ایجاد این لایه ، میكروارگانیسمها روی آن می چسبند و برروی دندان ایجاد پلاك می نمایند .
در این مرحله، pH دهان حدود 6.2 تا7.0 است . اگر pH دهان به زیر 5.5 برسد ، مینای دندان قسمتی از مواد معدنی خود را از دست می دهد و آمادگی برای شكسته شدن پیدا می كند .اگر pH خیلی پائین بیاید ، حتی مغز دندان كه درون لثه مستقر است ،دچار آسیب می شود . خوردن غذا های شیرین به علت وجود قندهای هیدروكربنی در داخل ساختار خود می تواند تحت تاثیر آنزیمهای موجود در بزاق تولید اسید كرده و pH دهان را پایین بیاورد كه اصطلاحا“ به این گونه موادقندی ، كربو هید راتهای قابل تخمیر گفته می شود .
علاوه بر تاثیر آنزیمها بر كربوهیدراتها ، باكتریها ی موجود در دها ن نیز به مواد قندی علاقه داشته ونتیجتا“فعالیت آنها نیز تولید اسید را دو چندان می كند، تولید اسید بیشتر یعنی فساد سریعتر دندان .
انواع پوسیدگی عبارتند از :
پوسیدگی تاج : كه هم در كودكان و هم در بزرگسالان به شدت شایع است و بیشتر روی سطوح افقی دندانها ظاهر می شود .
پوسیدگی ریشه : با افزیش سن ، لثه ها شروع به عقب نشینی می كنند، از آنجا كه آن قسمت از دندان كه زیر لثه مخفی بوده وپس از عقب نشینی پدیدار شده است ، فاقد مینا می باشد، در مقابل پوسیدگی و فساد بسیار آسیب پذیر است .
پوسیدگی مجدد : اطراف دندان پر شده ، محل مناسبی برای تجمع پلاكها ودر نتیجه پوسیدگی مجدد است .
اشخاصی كه دچار خشكی دهان هستند ، به علت كمبود ترشح بزاق ، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. پوسیدگی را باید جدی گرفت چراكه اگر به موقع درمان نشود ، می تواند به عصب دندان لطمه زده و منجر به آبسه لثه گردد .
چطور می توان از وجود پوسیدگی دندان مطلع شد ؟
تنها یك دندانپزشك می تواند وجود پوسیدگی را در دندان تشخیص دهد . چرا كه ممكن است پوسیدگی در داخل دندان اتفاق افتاده باشد و به طور ظاهری قابل رویت نباشد.
2- پلاك
پلاك یك لایه نازك و بی رنگ است كه از تجمع دائمی باكتریها و مواد قندی برروی دندان ایجاد می شود . اگر پلاكها به موقع از سطح دندانها پاك نشوند ، می توانند به پوسیدگی و بیماریهای لثه منجر شوند.
چگونه می توان از وجود پلاك ، مطلع شد ؟
باكتریهای فراوانی در دهان وجود دارند كه از مواد غذایی و تركیبات موجود در بزاق تغذیه می كنند .پس از صرف هر غذا ،اسیدهایی كه از باكتریهای روی پلاكها تولید می شوند ،می توانند به دندان صدمه زده وایجاد حفره نمایند . اگر پلاك به موقع تحت درمان قرار نگیرد ، می تواند باعث بیماریهای دندان یا تورم و خونریزی لثه ها گردد.
3- جرم دندان
جرم دندان كه گاه منشاء آهكی دارد ، در واقع پلاكی است كه سخت شده است . اگر جرم در خط لثه ایجاد شود می تواند آنرا دچاربیماری كند .جرم دندان زمینه را برای ایجاد پلاكها ی دندانی تسهیل می كند .
علاوه بر اینكه جرم دندان بر زیبای ظاهری شخص لطمه می زند ، به علت ساختار متخلخلش مستعد جذب مواد رنگی از سیگار ، قهوه ، چای و.... است .
چگونه می توان جرم دندان را تشخیص داد؟
برخلاف پلاك كه بی رنگ است ، جرم دندان ، كاملا“قابل تشخیص است . علامت مشخصه آن وجود لكهای زرد یا قهوه ای بر روی دندان و لثه می باشد .
4- بیماری لثه :
بیماری لثه با ورم وآماس لثه شروع می شود كه بیماری دراین مرحله به راحتی قابل درمان است .علائم ورم و التهاب ، حساسیت و خونریزی هنگام مسواك زدن می باشد. ممكن است مراحل پیشرفته بیماری لثه به از دست دادن دندانها بیانجامد.
سلامتی لثه ها بر سلامتی عمومی بدن تاثیر گذار است .مطالعات و بررسی های اخیر وجود رابطه میان بیماری لثه و بیماریهای دیگر مانند دیابت ، بیماری قلبی و زایمان زود رس را نمایان ساخته اند.
5- بوی بد دهان :
امروزه ، 40% از جمعیت جهان از مشكل بوی بد دهان یاHalitosis رنج می برند .
بوی بد دهان ممكن است ، به علل ذیل ایجاد شود :
1- مواد غذایی ، باقیمانده ذرات غذا در بین دندانها ، همچنین بعضی از مواد غذایی نظیر سیر وپیاز ومشروبات الكلی تولید بوی بد دهان می كنند .
2- بیماریهای دهان و دندان و عدم رعایت كامل بهداشت دهان ودندان می تواند باعث ایجاد بوی بد گردد.
3- حشكی دهان : خشكی دهان باعث باقیماندن سلولهای مرده روی سطح زبان و لثه ها می شود .تجزیه سلولهای مرده سبب ایجاد بوی بد می گردد.
4- بیماریها : عفونتهای ریوی ، بیماریهای كلیوی ، نارسائی كبدی ، دیابت كنترل نشده ،ترش كردن معده وسكسكه نیز می توانند در پیدایش عارضه خشكی دهان و بوی بد مؤثر باشند .
5- وضعیت دهان ، بینی و گلو : در صورتیكه عفونتهای سینوسی از طریق مجرای بینی به گلو راه یابد ، تنفس را بد بو می كند .اگر تنفس كودكی بد بو شد، ممكن است شیئی كوچكی را در سوراخ بینی خود فرو كرده باشد . برونشیت و عفونتهای مجاری تنفسی نیز از سایر عوامل مؤثر در ایجاد این عارضه به شمار می روند .
6- استعمال دخانیات : سیگار كشیدن، دهان را خشك وتنفس را بد بو می كند ودر درازمدت انواع بیماریهای دها ن ودندان را ایجاد خواهد كرد.
7- رژیم غذایی سخت : ضمن روزه یا رژیمهای غذایی سخت به علت كاهش غلظت پاره ای از مواد شیمیایی درخون ، ممكن است مشكل بوی بد دهان ایجاد شود .