با بررسي دقيق عناصر فضايي، متوجه مي‌شويم ديوارها نقطه پاياني دكوراسيون داخلي و پيونددهنده عناصر و موضوعات مختلف به يكديگرند. براي طراحي ديوارها، متريال مختلفي مانند كاغذديواري‌ها، ديواركوب‌ها و... وجود دارد، اما يكي از ساده‌ترين و متداول‌ترين تزئينات، اجراي روش‌هاي هنري متنوع بر روي ديوار است. پتينه‌كاري يكي از اصلي‌ترين روش‌هاي ايجاد افكت‌هاي مختلف رنگي و بافت روي ديوار است.
پتينه به معناي كهنه بودن يا كهنه‌نمايي است. كاربرد اين كلمه صرفا به معناي كهنه‌نمايي اجسام نيست، بلكه به سبكي گفته مي‌شود كه الهام گرفته از آثار قديمي و والرهاي رنگي ايجاد شده بر روي آن‌هاست. به طور مثال مجسمه‌اي از جنس برنز را در نظر بگيريد كه سال‌ها از ساخت آن مي‌گذرد و با گذر زمان در مجاورت هوا، اكسيده شده و بر روي آن تركيب رنگي سبز و آبي به وجود آمده و جذابيت بصري بيشتري به مجسمه بخشيده است. هنر پتينه در واقع مي‌تواند افكت اين حالت كهنه و اكسيده را به يك مجسمه نو بدهد. تكنيك‌هاي پتينه بسيار متنوع و متفاوت است و از متريال‌هاي گوناگوني هم در آن استفاده مي‌شود.
افكت‌هاي رنگي در پتينه
براي كاربرد اين تكنيك، شناخت مباني رنگ‌ها و تركيب‌بندي آن‌ها در رنگمايه‌ها لازم است. رنگ‌ها به طور كلي به دو گروه تقسيم مي‌شوند، رنگ‌هاي آكروماتيك و رنگ‌هاي كروماتيك.
رنگ‌هاي آكروماتيك شامل سياه و سفيد و خاكستري‌هايي است كه از تركيب اين دو رنگ به دست مي‌آيد. رنگ‌هاي كروماتيك شامل قرمز، زرد و آبي است كه از تركيب اين رنگ‌هاي اصلي، رنگ‌هاي فرعي يا ثانويه مانند نارنجي، بنفش و سبز به دست مي‌آيد. البته در زمينه پتينه‌كاري نمي‌توان هيچ يك از اين رنگ‌ها را به صورت خام يا به تنهايي مورد استفاده قرار داد و بايد پاساژ رنگي (تنوع و تناليته رنگي) مناسبي به وجود آورد.
براي استفاده از تكنيك‌هاي مختلف طراحي ديوار و انتخاب رنگ، طرح و بافت مناسب با محيط، چند عامل اهميت ويژه‌اي دارند از جمله:
- رابطه رنگ و فرم‌ها: به طور مثال 3 شكل اصلي مربع، دايره، مثلث با سه رنگ اصلي قرمز، آبي، زرد ارتباط دارد و مفهوم را تقويت مي‌كنند.
- اثر رنگ در فضا: اين اثر مربوط به واكنش‌هاي مختلف رنگ‌ها در فضا و نيرو و قدرت رنگ‌ها در ايجاد عمق و ژرف‌نمايي آن است. اين خصوصيت در سردي و گرمي، تيرگي و روشني و درجه اشباع رنگ‌ها وجود دارد.
- روان‌شناسي رنگ‌ها: تاثيرات مختلف كه رنگ‌هاي سرد و گرم در روحيات و محيط ما دارد.
- تركيب‌بندي رنگ‌ها: تركيب دو يا چند رنگ در كنار هم كه نظم و آرامش خاصي دارند.
به اين فضاي داخلي دقت كنيد؛ تعدد ديوارهاي محيط، سطحي يك‌نواخت را به وجود آورده است. براي جداسازي شومينه از ديوارها و جلوه بيشتر آن، با ايجاد بافت مناسب بر روي ديوار شومينه، اين سطح به صورت قابي از ساير ديوارها جدا شده و عمق بيشتري به محيط بخشيده است. با توجه به هارموني رنگي مبلمان و دكوراسيون داخلي، سايه روشن‌هاي كرم، قهوه‌اي و طلايي انتخاب شده نيز حس بصري بيننده را تقويت مي‌كند.
تكنيك‌هاي بافت در پتينه
بافت به سطوح، جلوه و نماي زيبايي مي‌بخشد و برجستگي و عمق روي سطح را هم نشان مي‌دهد. براي نمايش عمق از طريق بافت روي ديوار، مي‌توان از بافت‌هاي واضح و پررنگ كه به نظر سطح را برجسته مي‌كنند و بافت‌هاي محو كه غيرواضح هستند و سطح را فرو رفته نشان مي‌دهند استفاده كرد. در چنين شرايطي با وجود آنكه رنگ جايگاه جداگانه‌اي دارد، در فضا با بافت تركيب و هماهنگ مي‌شود. به عنوان مثال يك بافت زبر زماني كه در محيط تيره باشد، اثر متفاوتي نسبت به زماني دارد كه با رنگ‌هاي روشن كار شود.
وجود اختلاف و تضاد بين بافت‌ها، نوعي تنوع و زيبايي متعادل در زندگي افراد به وجود آورده است. محيط زندگي يا محل كار شما از تعداد زيادي ديوار به وجود آمده است كه مي‌توان با ايجاد بافت‌هاي مناسب و مختلف روي آن از يكنواختي محيط جلوگيري كرده و حس غالب در محيط را تصحيح يا تنظيم كرد.
در حقيقت ايجاد بافت روي ديواري كه به درستي انتخاب شده است، مي‌تواند به تنهايي فرم و انعكاس دكوراسيون داخلي را تغيير دهد و عمق را در فضا القا كند. با طراحي مناسب و انتخاب بافت و رنگ بر روي ديوار مي‌توانيد:
- هارموني رنگي محيط خود را كامل كنيد.
- بين رنگ‌هاي اشياء و موضوعات مختلف پيوند به وجود آوريد.
- فضاي رنگ غالب را تغيير دهيد و حس غالب را در محيط تنظيم كنيد.
- با ايجاد رنگ، طرح و بافت، روحيات يا حس خاصي را به ديگران انتقال دهيد.
افكت‌هاي رنگي در پتينه
براي كاربرد اين تكنيك، شناخت مباني رنگ‌ها و تركيب‌بندي آن‌ها در رنگمايه‌ها لازم است. رنگ‌ها به طور كلي به دو گروه تقسيم مي‌شوند، رنگ‌هاي آكروماتيك و رنگ‌هاي كروماتيك.
رنگ‌هاي آكروماتيك شامل سياه و سفيد و خاكستري‌هايي است كه از تركيب اين دو رنگ به دست مي‌آيد. رنگ‌هاي كروماتيك شامل قرمز، زرد و آبي است كه از تركيب اين رنگ‌هاي اصلي، رنگ‌هاي فرعي يا ثانويه مانند نارنجي، بنفش و سبز به دست مي‌آيد. البته در زمينه پتينه‌كاري نمي‌توان هيچ يك از اين رنگ‌ها را به صورت خام يا به تنهايي مورد استفاده قرار داد و بايد پاساژ رنگي (تنوع و تناليته رنگي) مناسبي به وجود آورد.
براي استفاده از تكنيك‌هاي مختلف طراحي ديوار و انتخاب رنگ، طرح و بافت مناسب با محيط، چند عامل اهميت ويژه‌اي دارند از جمله:
- رابطه رنگ و فرم‌ها: به طور مثال 3 شكل اصلي مربع، دايره، مثلث با سه رنگ اصلي قرمز، آبي، زرد ارتباط دارد و مفهوم را تقويت مي‌كنند.
- اثر رنگ در فضا: اين اثر مربوط به واكنش‌هاي مختلف رنگ‌ها در فضا و نيرو و قدرت رنگ‌ها در ايجاد عمق و ژرف‌نمايي آن است. اين خصوصيت در سردي و گرمي، تيرگي و روشني و درجه اشباع رنگ‌ها وجود دارد.
- روان‌شناسي رنگ‌ها: تاثيرات مختلف كه رنگ‌هاي سرد و گرم در روحيات و محيط ما دارد.
- تركيب‌بندي رنگ‌ها: تركيب دو يا چند رنگ در كنار هم كه نظم و آرامش خاصي دارند.
تكنيك‌هاي بافت در پتينه
بافت به سطوح، جلوه و نماي زيبايي مي‌بخشد و برجستگي و عمق روي سطح را هم نشان مي‌دهد. براي نمايش عمق از طريق بافت روي ديوار، مي‌توان از بافت‌هاي واضح و پررنگ كه به نظر سطح را برجسته مي‌كنند و بافت‌هاي محو كه غيرواضح هستند و سطح را فرو رفته نشان مي‌دهند استفاده كرد. در چنين شرايطي با وجود آنكه رنگ جايگاه جداگانه‌اي دارد، در فضا با بافت تركيب و هماهنگ مي‌شود. به عنوان مثال يك بافت زبر زماني كه در محيط تيره باشد، اثر متفاوتي نسبت به زماني دارد كه با رنگ‌هاي روشن كار شود.
در حقيقت ايجاد بافت روي ديواري كه به درستي انتخاب شده است، مي‌تواند به تنهايي فرم و انعكاس دكوراسيون داخلي را تغيير دهد و عمق را در فضا القا كند. با طراحي مناسب و انتخاب بافت و رنگ بر روي ديوار مي‌توانيد:
- هارموني رنگي محيط خود را كامل كنيد.
- بين رنگ‌هاي اشياء و موضوعات مختلف پيوند به وجود آوريد.
- فضاي رنگ غالب را تغيير دهيد و حس غالب را در محيط تنظيم كنيد.
- با ايجاد رنگ، طرح و بافت، روحيات يا حس خاصي را به ديگران انتقال دهيد.