CPU مانند تمام وسایل الکترونیکی در هنگام کار کردن از خود گرما تولید میکند. گرمای بیش از حد به هر مقدار مضر است و حتی می تواند منجر به سوختن و یا کار کردن CPU به صورت ناپایدار گردد.
در این مقاله به شما نشان میدهیم که گرمای بیش از حد بر CPU چه تأثیری می گذارد همچنین به شما نحوه اندازه گیری دمای CPU را خواهیم آموخت و در ادامه جدولی از حداکثر دماهای پشتیبانی شده انواع CPU های موجود در بازار در اختیار شما قرار می گیرد.
گرمای تولید شده در ریز پردازنده ها به علت اثر ژول به وجود می آید که این پدیده از تبدیل انرژی الکتریکی به گرما حاصل می شود.
درون CPU تعداد زیادی سیم وجود دارد (اتصالات) که ارتباطات رفت و برگشت داخلی CPU را به عهده دارند. اثر ژول به سبب تصادم بین الکترون ها و شبکه یون های اتصالات به وجود می آید و موجب بالا رفتن دمای اتصالات می گردد.
گرمای تولید شده توسط یک وسیله الکتریکی باید به سرعت دفع شود در غیر این صورت گرمای داخلی آن افزایش می یابد. اگر گرمای داخلی وسایل الکتریکی بیش از حد افزایش یابد می تواند به مدارات داخلی آن صدمه بزند چیزی که اصلاً خوشایند نیست.
به طور معمول حداکثر دمای CPU روی بدنه آن به صورت یک عبارت رمز شده نوشته می شود. این عبارت و همچنین نحوه رمز گذاری آن حالت استانداردی ندارد و بسته به نوع CPU متغیر است.
در بخشی از برگه اطلاعاتی (CPU (datasheet که در وب سایت شرکت سازنده CPU قابل دسترس می باشد نحوه رمز گشایی رمز استفاده شده روی بدنه CPU نوشته شده است که از طریق آن حداکثر دمای پشتیبانی شده CPU مشخص می گردد.
این دما حداکثر دمایی است که CPU در شرایط طبیعی و بدون خطر سوختن قادر به کار کردن می باشد ولی ما قویاً توصیه می کنیم که دمای CPU خود را مقداری پایین تر از این حد حفظ کنید.
به کار بردن فن مرغوب برای CPU و همچنین استفاده صحیح از خمیر سیلی****** CPU را قادر به کار کردن در دمایی پایین تر از حداکثر دمای مجاز آن میکند.
تأثیر دمای زیاد بر روی CPU
کار کردن CPU در دمایی بالاتر از حدی که شرکت سازنده برای آن تعریف نموده است موجب بروز مشکلات زیر می گردد :
• کاهش عمر CPU
• هنگ کردن های ناگهانی
• ریست (reset) شدن های ناگهانی
• در نهایت میتواند منجر به سوختن CPU شود
گرم شدن بیش از حد CPU در برخی موارد می تواند منجر به عملکرد نا صحیح آن گردد که موجب پدیدار شدن صفحه ناخوشایند آبی رنگ مرگ در زمان بارگذاری (loading) و یا نصب سیستم عامل گردد (به یاد داشته باشید که مشکلات دیگری نیز میتواند این چنین آثاری داشته باشد که به بیش از حد گرم شدن CPU ارتباطی ندارد).
در برخی موارد نیز ممکن است که CPU در شرایط دمای بیش از حد تا مدتی درست کار کند ولی بعد از گذشت مدت زمانی شروع به آسیب دیدن می کند.
برای جلوگیری از مشکلاتی که ناشی از بیش از حد گرم شدن CPU است می بایست شرایط زیر فراهم گردد ضمناً به کار بردن فن مرغوب برای CPU و همچنین استفاده صحیح از خمیر سیلی****** که قبلاً نیز به آن اشاره شد از عوامل تأثیر گذار می باشد.
• کاهش دمای اتاق
• تسهیل جریان هوای داخلی کیس
اندازه گیری دمای CPU
دمای CPU توسط حسگری که روی مادربرد در زیر CPU تعبیه شده و یا درون خود CPU (این قابلیت در CPUهای جدید نظیر Core 2 Duo استفاده شده است) قرار دارد اندازه گیری میشود.
تقریباً تمام مادربرد ها دارای برنامه ای هستند که به شما اجازه مشاهده دمای ثبت شده توسط حسگرها را میدهد. در اینترنت هم برنامه های زیادی را میتوان یافت که توانایی انجام این کار را دارند که می توان به Motherboard Monitor و Hardware Sensors Monitorاشاره نمود.
Motherboard Monitor برنامه ای بسیار مفید است نه تنها به علت اینکه به راحتی از طریق نوار وظیفه ویندوز قابل دسترس می باشد بلکه به این دلیل که این نرم افزار به شما اجازه میدهد که هنگامی CPU به دمای خاصی رسید اخطاری پخش شود و شما را برای جلوگیری از خطرات احتمالی مطلع سازد.
این برنامه همچنین توانایی نشان دادن دور فن های سیستم و همچنین میزان ولتاژ منبع تغذیه را دار است.
اگر شما قصد دارید سیستم خود را overclock نمائید استفاده از این برنامه جداً توصیه می گردد به این دلیل که هنگامی سیستم شما overclock شده است این برنامه دمای CPU شما را کنترل می نماید.
شکل 1 : Motherboard Monitor در حال نمایش دمای CPU
راه دیگر اندازه گیری دمای CPU استفاده از setup مادربرد می باشد. (برای ورود به این قسمت هنگام روشن نمودن سیستم دکمه Del را فشار دهید. البته ممکن است این دکمه بسته به مادربرد شما متغیر باشد ولی معمولاً در همان صفحه ابتدایی کلید مربوطه برای ورد به این بخش معرفی می گردد.)
در این قسمت برای دیدن وضعیت دمای CPU باید به دنبال گزینه هایی نظیر “PC Health” Status”, “System Health”, “Sensors” “ و یا گزینه هایی شبیه به این ها باشید.
این عکس تغییر سایز داده شده است برای دیدن در سایز اصلی اینجا کلیک کنید . سایز اصلی عکس 660 در 800 می باشد
شکل 2 : مشاهده دمای CPU از طریق setup
استفاده از setup را نمی توان بهترین راه کنترل دمای CPUدانست به دلیل اینکه مادامی که در محیط setup هستید CPU در حال کارکردن با بیشترین توان خود نیست و نمیتوان بیشترین دمایی که CPU در حالت کار کردن با تمام قدرت تولید می کند را مشاهده نمود به همین دلیل پیشنهاد می شود که از نرم افزارهای مخصوص این کار مانند موارد فوق الاشاره استفاده شود.
محافظت از CPU در برابر افزایش دما
به دلیل اهمیت این موضوع باز هم متذکر می شویم که برای عملکرد صحیح کامپیوتر خود نیاز به یک فن CPU که متناسب با CPU شما باشد امری حیاتی است همچنین استفاده صحیح از خمیر سیلی****** مناسب نیز کاملاً تأثیر گذار می باشد.
با انجام این موارد در هنگام مونتاژ نمودن مادربرد خودCPU شما از بیش از حد گرم شدن محافظت میشود.
در setup مادربرد معمولاً یک یا دو انتخاب برای مواجهه با دمای بیش از حد CPU وجود دارد.
شما میتوانید هشداری تعریف کنید که هنگامی که دمای CPU به مقدار غیر مجازی رسید پخش شود که شبیه به صدای ماشین آتش نشانی است (توسط گزینه ای با عنوان “CPU Warning Temperature”) و یا اینکه با رسیدن به دمای مورد نظر سیستم shutdown شود (توسط گزینه ای با عنوان “CPU Shutdown Temperature”).
اگر قصد شما استفاده از این گزینه ها است به یک نکته دقت داشته باشید که دمایی که برای این گزینه ها تنظیم میکنید خیلی پایین نباشد در غیر این صورت کامپیوتر شما یا مدام در حال پخش هشدار است و یا shutdown می شود در حالی که ممکن است دمای CPU شما در حد مجازی قرار داشته باشد.
پیشنهاد می شود دمای CPU را هنگامی که در حال انجام کار سنگینی (مثل بازی) است اندازه گیری کنید و تنظیمات دما را طوری انجام دهید که از دمای خوانده شده اندکی بالاتر باشد.
همچنین از طریق گزینه های setup شما می توانید وضعیت فن های سیستم را مشاهده کنید، به خصوص فن CPU . شما می توانید هشداری را تنظیم که اگر فن CPU متوقف شد پخش شود و یا دور فن بر اساس دمای CPU افزایش یابد.
از انجا که افزایش گردش فن CPU موجب افزایش صدای تولید شده آن میشود کاربرانی وجود دارند که ترجیح می دهند اگر CPU در دمایی پایین تر از دمای قابل قبولی کار می کند فن CPU با سرعت کمتری بچرخد و فقط هنگامی که CPU دمای بیشتری تولید میکند سرعت گردش فن را به بیشترین حالت تنظیم میکنند موردی که معمولاً هنگامی که کاربر در حال اجرای برنامه سنگینی است اتفاق می افتد( نظیر بازی).
البته ممکن است گزینه های setup که به آنها اشاره شد بسته به نوع مادربرد و شرکت سازنده آن متفاوت باشد. __________________
در این مقاله به شما نشان میدهیم که گرمای بیش از حد بر CPU چه تأثیری می گذارد همچنین به شما نحوه اندازه گیری دمای CPU را خواهیم آموخت و در ادامه جدولی از حداکثر دماهای پشتیبانی شده انواع CPU های موجود در بازار در اختیار شما قرار می گیرد.
گرمای تولید شده در ریز پردازنده ها به علت اثر ژول به وجود می آید که این پدیده از تبدیل انرژی الکتریکی به گرما حاصل می شود.
درون CPU تعداد زیادی سیم وجود دارد (اتصالات) که ارتباطات رفت و برگشت داخلی CPU را به عهده دارند. اثر ژول به سبب تصادم بین الکترون ها و شبکه یون های اتصالات به وجود می آید و موجب بالا رفتن دمای اتصالات می گردد.
گرمای تولید شده توسط یک وسیله الکتریکی باید به سرعت دفع شود در غیر این صورت گرمای داخلی آن افزایش می یابد. اگر گرمای داخلی وسایل الکتریکی بیش از حد افزایش یابد می تواند به مدارات داخلی آن صدمه بزند چیزی که اصلاً خوشایند نیست.
به طور معمول حداکثر دمای CPU روی بدنه آن به صورت یک عبارت رمز شده نوشته می شود. این عبارت و همچنین نحوه رمز گذاری آن حالت استانداردی ندارد و بسته به نوع CPU متغیر است.
در بخشی از برگه اطلاعاتی (CPU (datasheet که در وب سایت شرکت سازنده CPU قابل دسترس می باشد نحوه رمز گشایی رمز استفاده شده روی بدنه CPU نوشته شده است که از طریق آن حداکثر دمای پشتیبانی شده CPU مشخص می گردد.
این دما حداکثر دمایی است که CPU در شرایط طبیعی و بدون خطر سوختن قادر به کار کردن می باشد ولی ما قویاً توصیه می کنیم که دمای CPU خود را مقداری پایین تر از این حد حفظ کنید.
به کار بردن فن مرغوب برای CPU و همچنین استفاده صحیح از خمیر سیلی****** CPU را قادر به کار کردن در دمایی پایین تر از حداکثر دمای مجاز آن میکند.
تأثیر دمای زیاد بر روی CPU
کار کردن CPU در دمایی بالاتر از حدی که شرکت سازنده برای آن تعریف نموده است موجب بروز مشکلات زیر می گردد :
• کاهش عمر CPU
• هنگ کردن های ناگهانی
• ریست (reset) شدن های ناگهانی
• در نهایت میتواند منجر به سوختن CPU شود
گرم شدن بیش از حد CPU در برخی موارد می تواند منجر به عملکرد نا صحیح آن گردد که موجب پدیدار شدن صفحه ناخوشایند آبی رنگ مرگ در زمان بارگذاری (loading) و یا نصب سیستم عامل گردد (به یاد داشته باشید که مشکلات دیگری نیز میتواند این چنین آثاری داشته باشد که به بیش از حد گرم شدن CPU ارتباطی ندارد).
در برخی موارد نیز ممکن است که CPU در شرایط دمای بیش از حد تا مدتی درست کار کند ولی بعد از گذشت مدت زمانی شروع به آسیب دیدن می کند.
برای جلوگیری از مشکلاتی که ناشی از بیش از حد گرم شدن CPU است می بایست شرایط زیر فراهم گردد ضمناً به کار بردن فن مرغوب برای CPU و همچنین استفاده صحیح از خمیر سیلی****** که قبلاً نیز به آن اشاره شد از عوامل تأثیر گذار می باشد.
• کاهش دمای اتاق
• تسهیل جریان هوای داخلی کیس
اندازه گیری دمای CPU
دمای CPU توسط حسگری که روی مادربرد در زیر CPU تعبیه شده و یا درون خود CPU (این قابلیت در CPUهای جدید نظیر Core 2 Duo استفاده شده است) قرار دارد اندازه گیری میشود.
تقریباً تمام مادربرد ها دارای برنامه ای هستند که به شما اجازه مشاهده دمای ثبت شده توسط حسگرها را میدهد. در اینترنت هم برنامه های زیادی را میتوان یافت که توانایی انجام این کار را دارند که می توان به Motherboard Monitor و Hardware Sensors Monitorاشاره نمود.
Motherboard Monitor برنامه ای بسیار مفید است نه تنها به علت اینکه به راحتی از طریق نوار وظیفه ویندوز قابل دسترس می باشد بلکه به این دلیل که این نرم افزار به شما اجازه میدهد که هنگامی CPU به دمای خاصی رسید اخطاری پخش شود و شما را برای جلوگیری از خطرات احتمالی مطلع سازد.
این برنامه همچنین توانایی نشان دادن دور فن های سیستم و همچنین میزان ولتاژ منبع تغذیه را دار است.
اگر شما قصد دارید سیستم خود را overclock نمائید استفاده از این برنامه جداً توصیه می گردد به این دلیل که هنگامی سیستم شما overclock شده است این برنامه دمای CPU شما را کنترل می نماید.
شکل 1 : Motherboard Monitor در حال نمایش دمای CPU
راه دیگر اندازه گیری دمای CPU استفاده از setup مادربرد می باشد. (برای ورود به این قسمت هنگام روشن نمودن سیستم دکمه Del را فشار دهید. البته ممکن است این دکمه بسته به مادربرد شما متغیر باشد ولی معمولاً در همان صفحه ابتدایی کلید مربوطه برای ورد به این بخش معرفی می گردد.)
در این قسمت برای دیدن وضعیت دمای CPU باید به دنبال گزینه هایی نظیر “PC Health” Status”, “System Health”, “Sensors” “ و یا گزینه هایی شبیه به این ها باشید.
شکل 2 : مشاهده دمای CPU از طریق setup
استفاده از setup را نمی توان بهترین راه کنترل دمای CPUدانست به دلیل اینکه مادامی که در محیط setup هستید CPU در حال کارکردن با بیشترین توان خود نیست و نمیتوان بیشترین دمایی که CPU در حالت کار کردن با تمام قدرت تولید می کند را مشاهده نمود به همین دلیل پیشنهاد می شود که از نرم افزارهای مخصوص این کار مانند موارد فوق الاشاره استفاده شود.
محافظت از CPU در برابر افزایش دما
به دلیل اهمیت این موضوع باز هم متذکر می شویم که برای عملکرد صحیح کامپیوتر خود نیاز به یک فن CPU که متناسب با CPU شما باشد امری حیاتی است همچنین استفاده صحیح از خمیر سیلی****** مناسب نیز کاملاً تأثیر گذار می باشد.
با انجام این موارد در هنگام مونتاژ نمودن مادربرد خودCPU شما از بیش از حد گرم شدن محافظت میشود.
در setup مادربرد معمولاً یک یا دو انتخاب برای مواجهه با دمای بیش از حد CPU وجود دارد.
شما میتوانید هشداری تعریف کنید که هنگامی که دمای CPU به مقدار غیر مجازی رسید پخش شود که شبیه به صدای ماشین آتش نشانی است (توسط گزینه ای با عنوان “CPU Warning Temperature”) و یا اینکه با رسیدن به دمای مورد نظر سیستم shutdown شود (توسط گزینه ای با عنوان “CPU Shutdown Temperature”).
اگر قصد شما استفاده از این گزینه ها است به یک نکته دقت داشته باشید که دمایی که برای این گزینه ها تنظیم میکنید خیلی پایین نباشد در غیر این صورت کامپیوتر شما یا مدام در حال پخش هشدار است و یا shutdown می شود در حالی که ممکن است دمای CPU شما در حد مجازی قرار داشته باشد.
پیشنهاد می شود دمای CPU را هنگامی که در حال انجام کار سنگینی (مثل بازی) است اندازه گیری کنید و تنظیمات دما را طوری انجام دهید که از دمای خوانده شده اندکی بالاتر باشد.
همچنین از طریق گزینه های setup شما می توانید وضعیت فن های سیستم را مشاهده کنید، به خصوص فن CPU . شما می توانید هشداری را تنظیم که اگر فن CPU متوقف شد پخش شود و یا دور فن بر اساس دمای CPU افزایش یابد.
از انجا که افزایش گردش فن CPU موجب افزایش صدای تولید شده آن میشود کاربرانی وجود دارند که ترجیح می دهند اگر CPU در دمایی پایین تر از دمای قابل قبولی کار می کند فن CPU با سرعت کمتری بچرخد و فقط هنگامی که CPU دمای بیشتری تولید میکند سرعت گردش فن را به بیشترین حالت تنظیم میکنند موردی که معمولاً هنگامی که کاربر در حال اجرای برنامه سنگینی است اتفاق می افتد( نظیر بازی).
البته ممکن است گزینه های setup که به آنها اشاره شد بسته به نوع مادربرد و شرکت سازنده آن متفاوت باشد. __________________