موقعیت جغرافیایی:
این کانسار در فاصله ۸ کیلومتری باختر مشهد و در ۳ کیلومتری شمال شهر طرقبه واقع است.راه دسترسی به آن از طریق جاده آسفالته مشهد- طرقبه است که در فاصله ۵ کیلومتری از مشهد و در مقابل روستای گلستان یک جاده خاکی اتومبیل رو از آن منشعب و پس از طی ۳ کیلومتر تا مجاورت کانسار امتداد می‌یابد. این محدوده دارای مختصات جغرافیایی ۲۰ ،۵۹ طول خاوری ۱۹، ۳۶عرض شمالی میباشد. طرقبه منطقه ای کوهستانی از ییلاقات اطراف مشهد با زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است.
تخته سنگهای گرانیتی و تأثیر درزه های عمود برهم
زمین شناسی :
محدوده مورد بررسی از نظر ساختمانی در زون ساختاری بینالود قرار می‌گیرد. این محدوده به طور عمده از توده گرانیتی، معروف به گرانیت مشهد و سنگهای دگرگونی دربرگیرنده آن تشکیل شده است.کانی سازی طلا در داخل سنگهای دگرگونی باقیمانده در توده گرانیتی است. در واقع سنگ مادر اولیه طلا، سنگهای دگرگونی پالئوزوئیک میباشد که پدیده های دگرگونی، تکتونیک و ماگماتیسم سبب تمرکز و تشکیل آن در زونهای خرد شده گسلی گردیده است.احتمالا دو فاز کانی سازی سولفیدی یکی همزمان با رسوبگذاری و دیگری همزمان با میلونیتی شدن در منطقه پدید آمده. کانی سازی طلا در اینجا به صورت پر کننده حفرات کانی آرسنوپیریت جایگزین شده و اندازه دانه ها کمتر از ۱۰ میکرون است. این کانی سازی به صورت نوار باریک و طویل، منطبق بر روند طولی نوارهای دگرگونی، در امتداد شمال باخترـ جنوب خاور قرار دارد.
طلا به صورت آزاد و گاه همراه آرسنوپیریت گزارش شده است. بر اساس نتایج آنالیز نمونه ها، میزان طلا در کانسار طلای طرقبه از ۱/۰گرم در تن تا ۲۳گرم در تن میباشد. ذخیره احتمالی طلا در این کانسار در مرحله نیمه تفضیلی ۳۳۰ کیلوگرم و در مرحله تفضیلی ۳۵۷۳ کیلوگرم برآورد شده است. بر اساس مطالعات فرآوری صورت گرفته، میزان بازیابی کانسنگ فرآوری شده ۹۵ درصد می باشد، که مقدار بسیار قابل توجهی است. یعنی از مقدار ۵/۳ تن ذخیره پیش بینی شده، ۳/۳ تن قابل استحصال می باشد. با توجه به دانه ریز بودن طلا در این کانسار ، بهترین روش فرآوری ،فروشوئی با روش سیانوراسیون است ، که در کوتاهترین زمان ممکن وبا کمترین هزینه امکان پذیر است.
تاریخچه کارهای انجام شده:
وجود کنده کاریهای فراوان در منطقه ای به وسعت ۸۰۰۰۰ متر مربع نشاندهنده رونق معدنکاری طلا در این منطقه، در گذشته است. در واقع میتوان گفت عملیات اکتشافی در چند مرحله در روزگار باستان تا عهد قاجاریه، با وقفه هایی شاید چند ساله ادامه داشته است.
فعالیتهای اکتشافی انجام شده: در سال ۱۳۵۲ یک اکیپ اکتشافی از سازمان زمین شناسی کشور( تدین اسلامی و همکاران ۱۹۷۳) ضمن بررسی های معدنی وجود طلا را در نمونه های آبرفتی و کانی سنگین این منطقه گزارش کردند. در پائیز ۱۳۷۵ بازدید و نمونه گیری توسط کارشناسان سازمان زمین شناسی صورت گرفت که در یک نمونه میزان طلا بیش از ۱۲ گرم در تن بود. بنابراین این منطقه جهت بررسی های دقیق تر اکتشافی پیشنهاد گردید.
دورنمایی از ترانشه بزرگ قدیمی که مواد باطله در اطراف آن قابل مشاهده است
از آنجائیکه معدن متروکه طلای طرقبه در زمره کانسارهایی است که روشن ساختن وضعیت ذخیره و عیار و ارزش اقتصادی آن اهمیت ویژه دارد، پروژه اکتشاف نیمه تفضیلی طلای طرقبه تعریف گردید و در اسفند ۱۳۷۷ با همکاری طرح اکتشاف سراسری و شرکت توسعه علوم زمین، عملیات اکتشافی بر روی این کانسار آغاز گردید، که شامل تهیه نقشه توپوگرافی، برداشت زمین شناسی و تهیه نقشه زمین شناسی ۱:۱۰۰۰ محدوده کانسار به گستره ۱۰۰ هکتار ، حفر۳۳۰متر مکعب ترانشه و چاهک اکتشافی، برداشت زمین شناسی و نمونه گیری سیستماتیک در طول ترانشه ها بوده است. در این رابطه در مجموع ۲۶۸ نمونه جهت آنالیز شیمیایی تعیین میزان طلا و نقره و ۳۰ نمونه جهت مطالعات پتروگرافی و مقاطع صیقلی اخذ و به آزمایشگاه های مربوطه ارسال گردید. در حال حاضر نیز تکمیل عملیات اکتشافی در بخش اکتشاف طرح اکتشافی سراسری سازمان در حال انجام است.
در بررسی های نیمه تفصیلی برای تعیین ذخیره کانسار طرقبه، این کانسار به ۱۱ بلوک B۱ تا B۱۱ تقسیم و محاسبات ذخیره ممکن – احتمالی کانسار براساس گسترش طولی این بلوک ها در دو نوار دگرگونه طلادار، عیار سطحی در امتداد ترانشه ها و نیز گسترش عمقی زون های کانی سازی در امتداد ۵ فقره گمانه اکتشافی حفر شده انجام گردید. در بررسی های مرحله نیمه تفصیلی با احتساب وزن مخصوص ۷/۲ برای کانسنگ این کانسار ، ذخیره ای برابر با ۳۵۱/۳۵۷۳ کیلو طلا در آن محاسبه شده است
در این مرحله از بررسیها محاسبات ذخیره کانسار طرقبه براساس اطلاعات حاصل از مطالعات اکتشافی انجام شده در مراحل قبل، از جمله ۵ گمانه حفاری شده در فاز پیشین تفصیلی و اطلاعات حاصل از حفر، برداشت مغزه و نمونه برداری و نیز میزان طلا در نمونه های برداشت شده از ۱۵ حلقه گمانه اکتشافی به اعماق ۶۳ تا ۱۰۹.۵ متر در مجموع ۱۱۱۹.۷۰ متر در بلوکهای ۱۱ گانه می باشد.
ذخیره هر بلوک با توجه به عیار طلا در نمونه گیری از سطح زمین و مغزه گمانه ها محاسبه شده است. درمواردی که سکوسازی برای حفر گمانه به دلایل مختلف ازجمله رعایت فواصل مساوی تا حد امکان بین گمانه ها، عدم امکان سکوسازی با توجه به شکل زمین و یا پوشیده بودن نقاط مورد نظر امکان پذیر نبوده است، برای محاسبه ذخیره برش هر گمانه از نزدیک ترین نمونه گیری سطح زمین استفاده شده است.
محاسبات ذخیره کانسار طلای طرقبه، ذخیره این کانسار را بر اساس جمعا ۲۰ گمانه حفر شده جمعا به میزان ۱۵۰۰ متر برابر با ۲۵/۲ تن طلا در کلاس احتمالی، قطعی تا عمق ۵۰ متری نشان میدهد. بیش از ۹۰ درصد ذخیره فوق در بخش اکسیده کانسار بوده و با توجه به نتایج فرآوری یک نمونه در مقیاس آزمایشگاهی از بخش اکسیده با روش سیانور شویی و با راندمان ۹۴ درصد طلا ، بهره برداری از این کانسار از نظر سهولت در استخراج ، خردایش و فرآوری توجیه پذیر نشان میدهد.
نوار خط چین نمایشگر نوار دگرگونی
براساس مطالعات فرآوری در مقیاس آزمایشگاهی استحصال طلا از کانسار طرقبه با راندمان مطلوبی (۹۴ درصد) امکان پذیر بوده ودرآمد پروژه از فروش شمش طلا حاصل میشود. برای تخمین هزینه های استخراج معادن روباز و کارخانجات فرآوری روش های متعددی وجود داردکه شامل تخمین مقایسه ای ، مستقیم، اقتصاد سنجی و هیبرید میباشد.در کانسار طلای طرقبه نیز میابیستی تخمین هزینه های سرمایه ای و عملیاتی به روش هیبرید یعنی ترکیبی از روش های مقایسه ای، مستقیم و اقتصاد سنجی انجام گیرد.
از آنجا که مطالعات فرآوری انجام شده به روش سیانورشویی در مرحله آزمایشگاهی صورت گرفته و محاسبات ذخیره نیز فقط برای بخش فوقانی و اکسیده کانسار انجام گرفته، محاسبات تخمین هزینه دراین مرحله در این کانسار امکان پذیر نبوده و به مرحله پس از پایان اکتشاف مرحله تفصیلی و فرآوری کانسنگ آن در مرحله نیمه صنعتی و ذوب و استحصال طلا حداقل از چندتن کانسنگ نمونه کانسار موکول میگردد. فقط در یک نگاه کلی میتوان اظهار نمود بامیزان بیش از ۱۷۰ میلیارد ریال درآمد حاصل از فروش ذخیره طلا در بخش اکسیده این کانسار، توجیه فنی و اقتصادی لازم برای سرمایه گذاری جهت استخراج ، فرآوری و استحصال طلا از کانسار طرقبه وجود دارد.
منبع : پایگاه ملی داده ها
این کانسار در فاصله ۸ کیلومتری باختر مشهد و در ۳ کیلومتری شمال شهر طرقبه واقع است.راه دسترسی به آن از طریق جاده آسفالته مشهد- طرقبه است که در فاصله ۵ کیلومتری از مشهد و در مقابل روستای گلستان یک جاده خاکی اتومبیل رو از آن منشعب و پس از طی ۳ کیلومتر تا مجاورت کانسار امتداد می‌یابد. این محدوده دارای مختصات جغرافیایی ۲۰ ،۵۹ طول خاوری ۱۹، ۳۶عرض شمالی میباشد. طرقبه منطقه ای کوهستانی از ییلاقات اطراف مشهد با زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است.
تخته سنگهای گرانیتی و تأثیر درزه های عمود برهم
زمین شناسی :
محدوده مورد بررسی از نظر ساختمانی در زون ساختاری بینالود قرار می‌گیرد. این محدوده به طور عمده از توده گرانیتی، معروف به گرانیت مشهد و سنگهای دگرگونی دربرگیرنده آن تشکیل شده است.کانی سازی طلا در داخل سنگهای دگرگونی باقیمانده در توده گرانیتی است. در واقع سنگ مادر اولیه طلا، سنگهای دگرگونی پالئوزوئیک میباشد که پدیده های دگرگونی، تکتونیک و ماگماتیسم سبب تمرکز و تشکیل آن در زونهای خرد شده گسلی گردیده است.احتمالا دو فاز کانی سازی سولفیدی یکی همزمان با رسوبگذاری و دیگری همزمان با میلونیتی شدن در منطقه پدید آمده. کانی سازی طلا در اینجا به صورت پر کننده حفرات کانی آرسنوپیریت جایگزین شده و اندازه دانه ها کمتر از ۱۰ میکرون است. این کانی سازی به صورت نوار باریک و طویل، منطبق بر روند طولی نوارهای دگرگونی، در امتداد شمال باخترـ جنوب خاور قرار دارد.
طلا به صورت آزاد و گاه همراه آرسنوپیریت گزارش شده است. بر اساس نتایج آنالیز نمونه ها، میزان طلا در کانسار طلای طرقبه از ۱/۰گرم در تن تا ۲۳گرم در تن میباشد. ذخیره احتمالی طلا در این کانسار در مرحله نیمه تفضیلی ۳۳۰ کیلوگرم و در مرحله تفضیلی ۳۵۷۳ کیلوگرم برآورد شده است. بر اساس مطالعات فرآوری صورت گرفته، میزان بازیابی کانسنگ فرآوری شده ۹۵ درصد می باشد، که مقدار بسیار قابل توجهی است. یعنی از مقدار ۵/۳ تن ذخیره پیش بینی شده، ۳/۳ تن قابل استحصال می باشد. با توجه به دانه ریز بودن طلا در این کانسار ، بهترین روش فرآوری ،فروشوئی با روش سیانوراسیون است ، که در کوتاهترین زمان ممکن وبا کمترین هزینه امکان پذیر است.
تاریخچه کارهای انجام شده:
وجود کنده کاریهای فراوان در منطقه ای به وسعت ۸۰۰۰۰ متر مربع نشاندهنده رونق معدنکاری طلا در این منطقه، در گذشته است. در واقع میتوان گفت عملیات اکتشافی در چند مرحله در روزگار باستان تا عهد قاجاریه، با وقفه هایی شاید چند ساله ادامه داشته است.
فعالیتهای اکتشافی انجام شده: در سال ۱۳۵۲ یک اکیپ اکتشافی از سازمان زمین شناسی کشور( تدین اسلامی و همکاران ۱۹۷۳) ضمن بررسی های معدنی وجود طلا را در نمونه های آبرفتی و کانی سنگین این منطقه گزارش کردند. در پائیز ۱۳۷۵ بازدید و نمونه گیری توسط کارشناسان سازمان زمین شناسی صورت گرفت که در یک نمونه میزان طلا بیش از ۱۲ گرم در تن بود. بنابراین این منطقه جهت بررسی های دقیق تر اکتشافی پیشنهاد گردید.
دورنمایی از ترانشه بزرگ قدیمی که مواد باطله در اطراف آن قابل مشاهده است
از آنجائیکه معدن متروکه طلای طرقبه در زمره کانسارهایی است که روشن ساختن وضعیت ذخیره و عیار و ارزش اقتصادی آن اهمیت ویژه دارد، پروژه اکتشاف نیمه تفضیلی طلای طرقبه تعریف گردید و در اسفند ۱۳۷۷ با همکاری طرح اکتشاف سراسری و شرکت توسعه علوم زمین، عملیات اکتشافی بر روی این کانسار آغاز گردید، که شامل تهیه نقشه توپوگرافی، برداشت زمین شناسی و تهیه نقشه زمین شناسی ۱:۱۰۰۰ محدوده کانسار به گستره ۱۰۰ هکتار ، حفر۳۳۰متر مکعب ترانشه و چاهک اکتشافی، برداشت زمین شناسی و نمونه گیری سیستماتیک در طول ترانشه ها بوده است. در این رابطه در مجموع ۲۶۸ نمونه جهت آنالیز شیمیایی تعیین میزان طلا و نقره و ۳۰ نمونه جهت مطالعات پتروگرافی و مقاطع صیقلی اخذ و به آزمایشگاه های مربوطه ارسال گردید. در حال حاضر نیز تکمیل عملیات اکتشافی در بخش اکتشاف طرح اکتشافی سراسری سازمان در حال انجام است.
در بررسی های نیمه تفصیلی برای تعیین ذخیره کانسار طرقبه، این کانسار به ۱۱ بلوک B۱ تا B۱۱ تقسیم و محاسبات ذخیره ممکن – احتمالی کانسار براساس گسترش طولی این بلوک ها در دو نوار دگرگونه طلادار، عیار سطحی در امتداد ترانشه ها و نیز گسترش عمقی زون های کانی سازی در امتداد ۵ فقره گمانه اکتشافی حفر شده انجام گردید. در بررسی های مرحله نیمه تفصیلی با احتساب وزن مخصوص ۷/۲ برای کانسنگ این کانسار ، ذخیره ای برابر با ۳۵۱/۳۵۷۳ کیلو طلا در آن محاسبه شده است
در این مرحله از بررسیها محاسبات ذخیره کانسار طرقبه براساس اطلاعات حاصل از مطالعات اکتشافی انجام شده در مراحل قبل، از جمله ۵ گمانه حفاری شده در فاز پیشین تفصیلی و اطلاعات حاصل از حفر، برداشت مغزه و نمونه برداری و نیز میزان طلا در نمونه های برداشت شده از ۱۵ حلقه گمانه اکتشافی به اعماق ۶۳ تا ۱۰۹.۵ متر در مجموع ۱۱۱۹.۷۰ متر در بلوکهای ۱۱ گانه می باشد.
ذخیره هر بلوک با توجه به عیار طلا در نمونه گیری از سطح زمین و مغزه گمانه ها محاسبه شده است. درمواردی که سکوسازی برای حفر گمانه به دلایل مختلف ازجمله رعایت فواصل مساوی تا حد امکان بین گمانه ها، عدم امکان سکوسازی با توجه به شکل زمین و یا پوشیده بودن نقاط مورد نظر امکان پذیر نبوده است، برای محاسبه ذخیره برش هر گمانه از نزدیک ترین نمونه گیری سطح زمین استفاده شده است.
محاسبات ذخیره کانسار طلای طرقبه، ذخیره این کانسار را بر اساس جمعا ۲۰ گمانه حفر شده جمعا به میزان ۱۵۰۰ متر برابر با ۲۵/۲ تن طلا در کلاس احتمالی، قطعی تا عمق ۵۰ متری نشان میدهد. بیش از ۹۰ درصد ذخیره فوق در بخش اکسیده کانسار بوده و با توجه به نتایج فرآوری یک نمونه در مقیاس آزمایشگاهی از بخش اکسیده با روش سیانور شویی و با راندمان ۹۴ درصد طلا ، بهره برداری از این کانسار از نظر سهولت در استخراج ، خردایش و فرآوری توجیه پذیر نشان میدهد.
نوار خط چین نمایشگر نوار دگرگونی
براساس مطالعات فرآوری در مقیاس آزمایشگاهی استحصال طلا از کانسار طرقبه با راندمان مطلوبی (۹۴ درصد) امکان پذیر بوده ودرآمد پروژه از فروش شمش طلا حاصل میشود. برای تخمین هزینه های استخراج معادن روباز و کارخانجات فرآوری روش های متعددی وجود داردکه شامل تخمین مقایسه ای ، مستقیم، اقتصاد سنجی و هیبرید میباشد.در کانسار طلای طرقبه نیز میابیستی تخمین هزینه های سرمایه ای و عملیاتی به روش هیبرید یعنی ترکیبی از روش های مقایسه ای، مستقیم و اقتصاد سنجی انجام گیرد.
از آنجا که مطالعات فرآوری انجام شده به روش سیانورشویی در مرحله آزمایشگاهی صورت گرفته و محاسبات ذخیره نیز فقط برای بخش فوقانی و اکسیده کانسار انجام گرفته، محاسبات تخمین هزینه دراین مرحله در این کانسار امکان پذیر نبوده و به مرحله پس از پایان اکتشاف مرحله تفصیلی و فرآوری کانسنگ آن در مرحله نیمه صنعتی و ذوب و استحصال طلا حداقل از چندتن کانسنگ نمونه کانسار موکول میگردد. فقط در یک نگاه کلی میتوان اظهار نمود بامیزان بیش از ۱۷۰ میلیارد ریال درآمد حاصل از فروش ذخیره طلا در بخش اکسیده این کانسار، توجیه فنی و اقتصادی لازم برای سرمایه گذاری جهت استخراج ، فرآوری و استحصال طلا از کانسار طرقبه وجود دارد.
منبع : پایگاه ملی داده ها