• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

گاهي به تاريخچه شعردرماني

rahnama

پدر ایران انجمن
گاهي به تاريخچه شعردرماني
شعردرماني هنر معناگرا
درمانگر
نويسنده: آمنه فرخي

امروزه، شعردرماني poetry therapy يكي از شاخه‌هاي هنر معناگرا شمرده مي‌شود. قدمت اين رشته، به بلنداي اولين سروده‌ها و آهنگ‌هاي قبيله‌هاي بدوي در كنار آتش است. زماني كه شعر و آهنگ به عنوان شفا و درمان براي بيماري‌هاي روح و جسم آدمي استفاده مي‌شد. در اسطوره‌ها و افسانه‌هاي يونان نيز، بارها به اين نكته اشاره شده است. در يكي از اين افسانه‌ها، خداي دريا به يكي از فرزندانش، پابتوس، مي‌گويد: كلام، شفابخش بيماري‌هاي روحي است.
امروزه نيز واژه «كلام» در علم روان‌شناسي جايگاه ويژه‌اي دارد. واژه روان‌شناسي spycology از دو بخش psyche به معناي روان و logos به معناي كلام، تشكيل شده است. در حقيقت شفابخشي در اين علم، از تقابل و هماهنگي دو بخش روان و كلام حاصل مي‌گردد.
بهره‌مندي از اين ايده، قدرت شفابخش كلام و آواز، براي اولين بار در بيمارستان «پنسيلوانيا» در آمريكا صورت گرفت. متخصصان اين بيمارستان، از شعردرماني براي درمان بيماران ذهني – روحي خود استفاده مي‌كردند. بنجامين فرانكلين يكي از متخصصان اين بيمارستان در سال ١٧٥١ از روش‌هاي درماني مانند شعرخواني، سرودن شعر و آوازخواني براي درمان بيماران خود استفاده مي‌كرد. او حتي آثار خلق شده بيماران خود را در نشريه‌اي در همان سال به چاپ مي‌رسانيد. بهره‌مندي از ادبيات و شعر در درمان بيماري‌ها به حدي پرفايده و جالب توجه بود كه روان‌شناسان صاحب‌نامي مانند فرويد، آدلر و يونگ نيز در مورد آن، بررسي‌ها و تحقيقات مفصلي انجام دادند و مطالب بسياري را در مورد خواص و ويژگي‌هاي منحصر به فرد شعردرماني مكتوب كرده‌اند. فرويد در اين‌باره مي‌نويسد:
«افكار انسان چونان شعري است كه انسجام و نظم خود را از دست داده است و اين اشعار، ناشناخته‌ها و نادانسته‌هاي بسياري را نمايان خواهند كرد» و قطعاً همين امر خود، در درمان بيماري‌هاي روح و روان بسيار كمك‌كننده است.
الي گريفر دكتر داروسازي كه علاقه بسياري به شعر و ادب داشت، از سال ١٩٥٠ تلاش‌هاي بسياري براي معرفي اين شيوه درماني انجام داد تا بالاخره در سال ١٩٥٩ توسط متخصصان بيمارستان كامبرلند در بروكلين، دكتر جك. جي. لي‌دي و دكتر سام اسپكتور براي كار گروهي و تحقيقات در زمينه تأثيرات مثبت شعردرماني، در درمان بيماري‌ها به ويژه بيماري‌هاي روحي رواني دعوت به همكاري شد. اين گروه ٣ نفره با انجام آزمايش‌ها و تحقيقات مختلف و ارائه نتايج آنها توانستند نظرهاي متخصصان بسياري را به اين شيوه درماني جلب كنند.
يكي از اين علاقه‌مندان دكتر آرتور لرنر از متخصصان و روان‌‌شناسان ساكن لوس‌آنجلس بود كه از سال ١٩٧٠ با تشكيل گروه‌هاي شعردرماني، شعرخواني، سرودن شعر، آوازخواني دسته‌جمعي و... به درمان بيماران خود مي‌پرداخت. تلاش‌هاي شبانه‌روزي او و گروهي از متخصصان شعردرماني در اين زمينه، موجب شد تا دستورالعمل و برنامه واحدي براي درمان، معرفي و آموزش اين شيوه از درمان، براي جهانيان گردآوري شود. اين گروه در سال ١٩٩٧ انجمني را با عنوان انجمن ملي شعردرماني، در آمريكا تأسيس كردند و هر ساله مجموعه مقالات، يافته‌ها و نتايج علمي خود را براي عموم علاقه‌مندان اين شيوه درماني منتشر مي‌كنند.
 
بالا