کشور ترکیه در ناحیه مدیترانه ای سرزمین آناتولی و در غرب آسیا واقع شده است. بخش کوچکی از این کشور که در شمال شرقی اروپا واقع شده نیز توسط تنگه بسفر، تنگه دریای مرمره و تنگه داردانل از سایر نواحی ترکیه مجزا شده است. این کشور پهناور از ناحیه شمال به دریای سیاه، از سمت غرب به دریای اژه، از شمال غرب به دریای مدیترانه، از سمت غرب به بلغارستان و یونان، از شمال شرق به ارمنستان، آذربایجان و گرجستان و از جنوب شرق به سوریه، عراق و ایران محدود شده است.
امروزه شواهدی مبنی بر سکونت انسان در محل کنونی بستر دریای سیاه (پیش از آنکه این ناحیه در دوران ما قبل تاریخ به دنبال بالا آمدن سطح آب به زیر آب فرو برود) موجود است. مرتفع ترین نقطه ترکیه، کوه آرارات با ارتفاع ۵۱۶۵ متر از سطح دریا است. در افسانه های قدیمی از این کوه که در شرقی ترین بخش ترکیه واقع شده، به عنوان محل توقف کشتی نوح یاد شده است.
کشور ترکیه که در سال ۱۹۲۳ میلادی تاسیس شده را می توان باقیمانده امپراطوری عثمانی دانست. تنها مدت اندکی پس از تاسیس، قوانین مذهبی حاکم بر کشور جای خود را به قوانین سکولار دادند. ترکیه در سال ۱۹۴۵ به عضویت سازمان ملل درآمده و از سال ۱۹۵۲ به کشورهای عضو پیمان ناتو پیوسته است.
به جرات می توان گفت انواع و اقسام جاذبه های توریستی در ترکیه یافت می شود؛ از مساجد و منارههای استانبول گرفته تا بقایای بناهای دوران روم باستان در سواحل جنوبی کشور، از سواحل گرم “پامفیلیا” گرفته تا کوهستان های پوشیده از برف در نواحی شرقی، از مهمانی های کنار استخر در ” بدروم ” گرفته تا شهرهای مذهبی در جنوب شرقی ناحیه آناتولی، از کوه های پوشیده از درخت و مه آلود شرق دریای سیاه گرفته تا مناظر باز و چشم نواز در نواحی مرکزی آناتولی. فارغ از اینکه چه نوع ذائقه ای دارید یا با چه توان مالی به ترکیه مسافرت می کنید، سفر به ترکیه قطعا برایتان بسیار دلچسب خواهد بود!
فرهنگ و مذهب مردم ترکیه یک ترکیب عجیب از شرق و غرب است! با بازدید از قسمت های غربی و یا شمال غربی ترکیه می توانید ادعا کنید که در کشور بالکان و یا در یونان بوده اید چرا که اهالی این مناطق اکثرا مردم کشور بالکان هستند که به دلیل آشفتگی های جنگ جهانی اول به ترکیه مهاجرت کرده اند. مناطق جنوب شرقی کشور ترکیه نسبت به مناطق غربی فرهنگ های کمتری برای نمایش دارد. فرهنگ قفقاز هم از جمله فرهنگ هایی است که بر فرهنگ این کشور تاثیراتی داشته. بی شک در مورد فرهنگ ترکیه می توان گفت که ترکیه شرقی ترین کشور غربی است.
اعیاد ملی و مذهبی در ترکیه
National and religious holidays in Turkey
اگر بخواهیم درباره ترکیه سخن بگوییم ، میتوان از تعطیلات آن سخن گفت . تعطیلات غیرمذهبی درترکیه, براساس تقویم میلادی محاسبه می شود ؛ از تقویم اسلامی هم درجهت تعیین امور مذهبی و جشن های مذهبی استفاده می شود. تعطیلات رسمی مردم این کشور شنبه و یکشنبه بوده که البته کارمندان عصر شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند و بخش خصوصی تنها روز یکشنبه تعطیل هستند. ترکیه کشوری فرهنگی با تاریخی غنی است. اقوام مختلفی در این کشور زندگی می کنند و هر یک رسوم , اعیاد, جشن ها و برنامه های مختلفی دارند. از سوی دیگر دولت برای جذب گردشران ع برنامه های مختلف را مورد حمایت و تشویق قرار می دهد.
اعیاد ملی و مذهبی در ترکیه
تعطیلات رسمی ترکیه
سال نو ترکیه در اول ژانویه
روز استقلال ملی و روز کودک در ۲۳ آوریل ؛ جشنواره روز کودک هم در این کشور برگزار می شود.این جشنواره از سال ۱۹۷۹ بین المللی شده است و کشورهای مختلفی در آن شرکت میکنند.تا سال ۲۰۰۰ این جشن در آنکارا برگزار می شد؛اما در سالهایبعد در شهرهای ازمیر , استانبول و آنتالیا هم برگزار میشود.
روز کار وهمبستگی اول ماه می
جشن عمومی روز یکم ماه می در شهر استانبول
روز ورزش و جوانان و همچنین روز بزرگداشت آتاتورک ۱۹ می
روز پیروزی در ۳۰ آگوست به مناسبت پیروزی در جنگ داخلی سال ۱۹۲۲
روز جمهوری در ۲۸ و ۲۹ اکتبر به مناسبت اعلام جمهوری ترکیه در سال ۱۹۲۳
تعطیلات مذهبی در ترکیه:
دلیل نام گذاری این جشن ها به نام کندیلی به خاطر سنت برافروختن شمع و چراغ بر مناره های مسجد دراین ایام رایج است
عید فطر در روزهای اول و دوم وسوم ماه شوال برگزار میشود.این عید را عید شیرینی نیز می نامند ؛ مردم در این عید به هم شیرینی تعارف کرده و پایاین یک ماه عبادت وروزه داری راجشن می گیرند.
عید قربان هفتاد روز بعد از عید فطر و در روز دهم ماه ذی الحجه برگزار می شود.مدت این تعطیلات در ترکیه چهار روز است.
شبهای قندیلی شب میلاد پیامبر (ص ) است که برابر با ۲۰ آوریل بوده وهفته وحدت درروزهای ۱۴ تا ۲۰ آوریل برگزار میشود.
رغایب کندیلی شب اولین جمعه ماه رجب
میراج کندیلی مراسم شب معراج که همزمان با شب مبعث و ۲۶ رجب
برات کندیلی شب نیمه شعبان
عاشورا که در مناطق شیعه نشین برگزار میشود
شب قدر شب بیست و هفتم ماه رمضان
فرهنگ و مذهب مردم ترکیه
بخش عمده ای از جمعیت این کشور را مسلمانان تشکیل می دهند و این در حالی است که اسلام در نقاط مختلف ترکیه تفاسیر مختلفی دارد. به طور کلی می توان گفت که ساکنان مناطق ساحلی غربی و شمال غربی این کشور در مورد دین و عقاید مذهبی دیدگاهی لیبرال و روشن فکرانه دارند در حالیکه ساکنان بخش های مرکزی و داخلی این کشور در مورد مذهب محافظه کارتر هستند. بزرگترین اقلیت مذهبی این کشور را علویان تشکیل می دهند که حدود ۲۰% از جمعیت ترکیه را شامل می شوند و عقاید آنها نزدیک به عقاید و باورهای شیعیان می باشد. اقلیت های مذهبی دیگر موجود در این کشور ارتدکس های یونانی، ارمنی، یهودی، کاتولیک های رومی و سریانی ها هستند که عمده ی آنها در طول ۵۰۰ سال گذشته از کشورهای اروپایی غربی به ترکیه آمده اند.
جمعیت کثیری از مردم این کشور در شهرهای بزرگ استانبول و ازمیر و بخش های از جنوب شرقی ساکن هستند. با وجود اینکه اکثریت جمعیت این کشور مسلمان هستند، ترکیه یک کشور سکولار و آزاد باقی مانده و هیچ مذهبی به عنوان مذهب رسمی این کشور اعلام نشده است.
ترکهای آسیای مرکزی در اوایل قرن یازدهم میلادی به دین اسلام گرویدند.پیش از این زمان , مسیحیت در ترکیه روج داشت. در زمان امپراطوری عثمانی آنها ادعای رهبری کشورهای اسلامی را داشته و سرزمین های وسیعی را حاکم بودند.در سال 1924 هم , دین اسلام در نخستین قانون اساسی کشور ترکیه به عنوان مذهب رسمی جامعه تعیین شد, لیکن در اصلاحات قانونی سال 1928 این ماده قانونی حذف و با تأکید بر جدایی دین از سیاست , ترکیه کشوری با دولت و حکومت غیر مذهبی ( لائیک )معرفی شد.بعدها در سال 1982 نیز به هنگام دتدوین قانون اساسی جدید حاکمیت اصل لائیک مجددأ مورد تصریح قرار گرفت.در کشور ترکیه 99/8 درصد مردم مسلمان بوده (80 درصد سنی , 19/8 درصد شیعه ) و 0/2درصد مسیحی و یهودی هستند . بیشتر شیعیان در نزدیکی مرز ایران سکونت دارند و بسیاری از آنان از ایران به ترکیه مهاجرت کرده اند.مسلمانان سنی ترکیه اکثرأ حنفی هستند که عمدتأ در مرکز و غرب ترکیه ساکن می باشند
نکاتی در باب مجموعه مقبره و موزه "مولانا":این مجموعه از چند قسمت تشکیل شده است و چون موزه هم شامل آن می شود باید برای ورود به آن بلیط تهیه کنید. مجموعه اصلی، شامل چند بخش می شود که بخش اول، درابتدای ورودی قرار دارد و به نام "حضور پیر" شناخته می شود. در این قسمت، مقابر بزرگان هم عصر "مولانا" چون "حُسام الدین چَلَبی" که مثنوی به اصرار وی سروده شده و یا "صلاح الدین زَرکوب" و بسیاری از اسامی آشنای دیگر قرار گرفته است؛ کمی جلوتر، مقابر زنان و دختران "مولانا" از جمله "کرا خاتون" همسر "مولانا" قرار گرفته است؛ مقابر زنان با مردان متفاوت است و روی هر مقبره اگر مرد باشد، کلاهی قرار دارد که نشانه مرتبه و جایگاه اجتماعی شخص متوفی است. درنهایت به مقبره "مولانا" می رسیم که در ایوانی مجزا قرار گرفته و در کنارش هم آرامگاه پسرش "سلطان وَلَد" قرار دارد. این ایوان با تزئیناتی زیبا از گچبُری و نقاشی و کاشی تزئین شده است. آوای ساز نِی در تمام فضای داخلی مجموعه به گوش می رسد که حس فضا را افزون می کند. در کنار این بخش، سالن بزرگی وجود دارد که مجالس سماع در آن برگزار می شده و در اطراف آن ویترین هایی قرار دارد که درون آنها نسخه هایی از کتاب مثنوی، آلات موسیقی که برای سماع استفاده می شده و رداهای دراویش، قرار دارد. در یکی از این ویترین ها، لباسی منسوب به "مولانا" و یک تار ریش منسوب به او به نمایش گذاشته شده که در خور توجه است. روی سقف این بخش، نام پیامبر اسلام، مولانا، شمس و دوازده امام شیعیان نگارش شده است. اتاق های اطراف سالن، محل قرارگرفتن گروه نوازنده و دراویش و میهمانان بوده است. بعد از گذشتن از سالن سماع، به سالن دیگری می رسیم که به عنوان مسجد ساخته شده است و اکنون گنجینه نسخ خطی و قالیچه هایی است که به عنوان سجاده بافته شده اند. در میان قالیچه ها یکی نقش کعبه دارد و با پشم و ابریشم در ایران بافته شده است که جزو نفیس ترین قطعات این مجموعه می باشد. بعد از خروج، در اطراف حیاط، حجره های کوچکی وجود دارد که محل زندگی و عبادت و ریاضت "دراویش مولویه" بوده است و در انتهای ردیف حجره ها هم مطبخ قرار دارد که علاوه بر پخت غذا، محل فراگیری آداب و رسوم فرقه مولویه بوده است. در کنار مجموعه، مقبره چند تن از سلاطین و در حیاط بیرونی مقابر دراویش، قرار دارد. در بالای سنگ قبر هر درویش، کلاه و دستار وی که نشان دهنده شغل و مقام اجتماعی او هم بوده با سنگ، تراشیده شده است. استانبول یکی از مقدسی ترین شهرهای جهان به شمار می رود که اغلب تور ترکیه به این شهر ختم می شود. بخشی از افسون این شهر، موقعیت آن است، جایی که اروپا از طریق آب های بوسفور به آسیا می پیوندد، و این مساله که این شهر پل ارتباطی دو قاره است، آن را به منحصر به فردترین شهر جهان بدل ساخته است. در جایی که، دریای سیاه به آب های آژه می آمیزد، شرق و غرب در نقطه ذوب فرهنگی بزرگ ترین کلان شهر ترکیه، با یکدیگر ادغام می گردند. بازارهای شلوغ مشرقی با فروشگاه های اروپایی هم زیست می شوند و مغازه های کباب فروشی و کافی شاپ ها در کنار یکدیگر معنای رستوران های بین المللی را به خود می گیرند. از سوی دیگر ساختمان و هتل های مدرن متناوب با مناره های عهد عثمانی در افق شهر و موسیقی سنتی و موسیقی پاپ غربی، رقص های قدیمی و باله، کشتی ترکی و فوتبال، تمامی این ها به منظور جلب توجه بازدید کنندگان استانبول Istanbul با یکدیگر در رقابت اند. این شهر تنهاترین شهر دنیا است که پایتخت هر دو امپراطوری اسلامی و مسیحی بوده است. قسطنطنیه، جواهر امپراطوری روم شرقی، برای مدت هزار سال، از معروفترین شهرهای مسیحیت به شمار می رفت و استانبول، اقامتگاه سلطان های عثمانی، حکام امپراطوری ۵۰۰ ساله ای اسلام که از دریای سیاه و بالکان تا عربستان و الجزایر امتداد داشته، به شمار می رفته است.تاریخچه ی بی نظیر خود را مرهون موقعیت استراتژیک دهانه ی بوسفور است. از این نقطه ی مساعد، شهر نه تنها قادر است بر کشتی هایی که از طریق تنگه به مسیر تجاری پر اهمیت در میان دریای سیاه و مدیترانه وارد می شوند، نظارت داشته باشد، بلکه حتی قادر است تا تردد سفرهای زمینی از اروپا به آسیای صغیر، همان تنگه ای باریکی که به عنوان محل عبور استفاده می شود را نیز زیر نظر بگیرد. از زبان جهانگرد فرانسوی، پیر گیلس نقل است که می گفت: «بوسفور همراه با یک کلید، دو دنیا و دو دریا را آزاد و دربند می کند.»
البته امروزه از اهمیت آن برتری استراتژیکی که ۲۵۰۰ سال پیش زمانی که اول بار گروهی از یوینانی ها شهر بیزانتیوم را در همین نقطه یافتند، کاسته شده است. آنکارا ممکن است همچنان پایتخت رسمی ترکیه ی مدرن باشد، اما استانبول همواره بزرگترین شهر این کشور، مهم ترین مرکز تجاری و صنعتی و شلوغ ترین بندر که بیشتر از یک سوم از خروجی ها را پشتیبانی می کند، باقی مانده است. بوسفور یکی از پرکارترین مسیرهای دریایی دنیا به شمار رفته و امروزه تردد زمینی به وسیله ی یکی از طولاتی ترین پلهای معلق جهان صورت می گیرد.
پیشروی این شهر از زمان قرن ششم که ساخت دیوارهای شهر بیزانتین (Byzantium) به وسیله ی امپراطور تئودوسیس دوم (Emperor Theodosius II) آغاز شده، ادامه داشته و امروزه تا به سواحل دریای مرمره (Sea of Marmara) در کناره های آسیایی و اروپایی نیز کشیده شده است. در سال ۱۵۰۷ این شهر از بزرگترین شهرهای دنیا به شمار می رفته که جمعیتی معادل 1.2 میلیون نفر داشته است. امروزه آن عدد از ۱۲ میلیون نیز تجاوز نموده و با هجوم جمعیتی که از مناطق روستایی در جست و جوی کار به آن وارد می شوند (بیشتر از نیمی از جمعیت در شهرستان ها متولد می شوند) همچنان در حال رشد است. این تازه واردین در پیرامون این شهر مکان هایی تحت عنوان حلبی آباد (Shantytown) به وجود آورده اند. این افراد خانه های موقتی بنا می کنند که در زبان ترکی به آنها gecekondu (در شب ساخته شده) میگویند، این خانه ها یعنی خانه هایی که در طول ساعت های تاریکی سقفی بر آن نهاده شود، تحت پوشش قانون قدیمی عثمانی قرار می گیرند. محلات پر جمعیت و پست شهر سرانجام به منظور ساخت برج های جدید (بلوک ها) از هم جدا شدند و بدین طریق یک حومه ی شهر جدید به وجود آمد، حال آن که از فراز آن یک حلبی آباد دیگر سر بر آورد و بدین گونه استانبول کمی بیشتر گسترده شد.
در آن سوی این منظر اجتماعی استانبولی های ثروتمند قرار گرفته اند که در محله های بالا نشین Taksim، Harbiye و Nisantasil زندگی می کنند، جایی که خیابان ها مملو از بوتیک های مد، آپارتمان های گران قیمت و کافی شاپ های باب روز می باشند. آنهایی که به این مکان ها تعلق دارند، معدود افرادی هستند که همواره در حال تردد در رستوران های گران قیمت و کازینوهای شهر بوده و آخر هفته ها برای استراحت به yali خود (عمارت های چوبی بازسازی شده) در کرانه ی بوسفور، باز می گردند. اما اکثر ساکنان استانبول میان این دو وضعیت قرار دارند، در آپارتمان های سطح متوسط خود می نشینند و در اداره ها، مغازه ها، بانک ها و کارخانه هایی که اکثر کارمندان شهر را تغذیه می کنند، حقوق متوسطی دریافت می کنند. اگر چه، گروه قلیلی از ارمنی ها، یونانی های ارتودکس، یهودی ها و اجتماعات کاتولیک نیز در این شهر زندگی می کنند اما اکثریت استانبولی ها مسلمان بوده و به قواعدی که به «پنج رکن اسلام» باور این که خدایی جز خدای یگانه نیست و حضرت محمد پیام رسان اوست معتقدند و پنج بار در روز، به هنگام سپیده دم، ظهر هنگام، در زمان عصر، غروب و پس از تاریکی، نماز میخوانند و به فقرا صدقه میدهند و به مساجد می روند، از طلوع خورشید تا غروب آفتاب در ماه رمضان، روزه میگیرند و تلاش می کنند که حداقل یک بار در طول عمر خود برای زیارت به مکه تشرف پیدا کنند
در کل، اسلام در ترکیه از مذاهب باز و میهمان پذیری است که بازدید کنندگان را با آغوشی باز می پذیرد (به عنوان مثال، آنها قادرند به داخل مساجد بروند).
جامعهای مذهبی و رها شده از قیودی که توسط آتاترک ساخته شده است به وضوح در فرهنگ و سبک این دوره دیده می شود که زن و مرد از آن پیروی می کنند، اما در میان طبقه ی تهی دست که به اسلام به عنوان راه حلی برای از میان برداشتن مشکلات اقتصادی شان می نگرند، اصول محافظه کارانه ای دیده می شود.
جاذبه های اصلی همان طور که بوسفور آسیا را از اروپا جدا می کند، آن خلیج کوچک که Golden Horn (شاخ طلایی) نامیده می شود، دو استانبول قدیم و جدید را از یکدیگر تفکیک می کند. برای بازدید کنندگان، جاذبه های اصلی در قلب تاریخچه ای استانبول قدیم نهفته است. سه تمدن عظیم روم، بیزانسی (وابسته به روم شرقی) و عثمانی، این بخشی از شهر را شکل داده اند. اگر چه چیزهایی هم از زمان رومی ها باقی مانده است اما ایاصوفیه از افتخارات دوره ی بیزانسی (کلیسای ایزد حکیم Divine Wisdom)، یکی از بزرگترین بناهای جهان به شمار می رود و معرق کاری های بی بدیل St Saviour واقع در Chora و همین طور دیوارهای پر شکوه تئودوسیوس ها.
عثمانی ها تعداد بیشماری مسجد در پایتخت خود ساخته اند که زیباترین آنها سلیمانیه محسوب می شود و توسط قهار ترین معمار ترکیه، سیانان، ساخته شده است. اما مشهورترین جاذبه ی توریستی قصر Topkapi، سرای سلطان های عثمانی می باشد که همانا ثروت گنجینه ای امپراطوری (Imperial Treasury) و داستان های جالب دربار (Harem) هر ساله، هزاران هزار بازدید کننده را به سوی خود جذب می کند.
در مهتابی (بالکن) خزانه ی قصر جایی که سلطان بر ناوگان خود می نگریست، می توانید از فراز دهانه ی شاخ طلایی به محدوده ی امروزی که Beyoglu نام دارد بنگرید، Beyoglu مکانی است که در آن بلندای هتل های چند طبقه از برج Galata نیز پیشی گرفته اند. همان اطراف، در کنار بوسفور، نمای درخشان قصر Dolmabahce که در قرن نوزدهم ساخته شده است، به چشم می خورد، حال آن که در امتداد با شکوه پلی بوسفور، نماد ملموسی شهر، اروپا به آسیا پیوند می خورد.
آیا می دانید که؟
استانبول تنها شهری در دنیاست که در بین 2 قاره آسیا و اروپا واقع شده و طی هزاران سال پایتخت 3 امپراتوری بزرگ روم ، بیزانس و عثمانی بوده است.
اولین منطقه مسکونی که قدمت آن به 6500 سال قبل از میلاد می رسد، در (Chatalhoyuk) چاتال هویوک واقع در شهر ترکیه ،قرار گرفته اند.
مقبره (هالی کارناس) Halicarnassus در بدروم و معبد(آرتمیس) Artemis الهه ماه و شکار در افس ، که دو اثراز عجایب هفتگانه دنیا می باشد ، در ترکیه قرار گرفته است.
اروپایی ها بوسیله ترکها قهوه را شناختند.
اولین نقاشی روی دیوار که نمایشگر انفجار آتشفشان نزدیک کوه حسن داغ (Hasandag) می باشد بر روی دیوار خانه (Chatalhoyuk) چاتال هویوک در ترکیه ترسیم شده است.
اولین سکه در ساردیس ترکیه که پایتخت باستانی پادشاه لیدیا در اواخر قرن 17 قبل از میلاد بوده ، ضرب شده است.
گلهای زیبای لاله که امروزه مرکز پرورش آن در هلند است برای اولین بار در سالهای 1500 میلادی از استانبول به وین و از آنجا به هلند برده شده است.
با ارزشترین فرش ابریشم دنیا در موزه مولانا در قونیه ترکیه قرار دارد و در سفری که مارکوپولو در قرن 13 به قونیه داشته است ، از این فرش به عنوان بهترین و زیباترین فرش دنیا یاد کرده است.
آخرین روزهای زندگی حضرت مریم در خانه سنگی کوچکی در افس ترکیه سپری گشته و آن خانه امروزه زیارتگاه هزاران مسیحی از سراسر دنیا می باشد که در انواع تور ترکیه بازدید می شود.
بر اساس نوشته های کتاب مقدس و همچنین نظر باستانشناسان ، کشتی نوح بر فراز کوه آغری در شهر ترکیه فرود آمده است.
هفت کلیسای Philadelphia , Sardis, Thyatira, Pergamum, Smyrna, Ephesusو Laodicea که از آنها در کتاب وحی نام برده شده ، در ترکیه واقع شده اند.
کلیسای St.Peter در آنتالیا در جنوب ترکیه اولین محل عبادت مسیحیان، غاری بوده است که Peter روحانی در آنجا موعظه می کرده و در سال 1963 پاپ این محل را به عنوان اولین کلیسای جامع به دنیا معرفی کرد. هر ساله در 29 ژوِِئن ، مسیحیان از سراسر جهان همراه با تور ترکیه برای زیارت به این مکان سفر می کنند. این مکان میزبان زیارتگران مسیحی در سراسر دنیا می باشد.
آناتولی ،محل تولد تعداد زیادی از شخصیت های افسانه ای چون هومر شاعر ، پادشاه میداس ، هرودوت و St. Paul روحانی بوده است.
St.Nicholas که امروزه به بابا نوئل معروف است ، در منطقه Demre (سواحل دریایی مدیترانه) به دنیا آمده و در آنجا زندگی خود را سپری کرده است. مردم معتقدند تابوتی که در کلیسای St.Nicholas قرار دارد متعلق به بابا نویل می باشد.
احمد چلبی ، از اهالی ترکیه ، اولین شخصی بود که در قرن 17 توسط دو بال از برج گالاتا پرواز کرد و در منطقه اوسکودار فرود آمد.