شبکه های بی سیم (Wireless) یکی از تکنولوژی های جذابی هستند که توانستهاند توجه بسیاری را بسوی خود جلب نمایند و عده ای را نیز مسحور خود نموده اند. هرچند این تکنولوژی جذابیت و موارد کاربرد بالایی دارد ولی مهمترین مرحله که تعیین کننده میزان رضایت از آن را بدنبال خواهد داشت ارزیابی نیاز ها و توقعات و مقایسه آن با امکانات و قابلیت های این تکنولوژی است.نادیده گرفتن حقایق، امکانات فنی و موارد کاربرد این تکنولوژی نتیجه ای جز شکست و عدم رضایت نخواهد داشت. نکاتی که در اینجا به آنها اشاره میکنم. مجموعه دانسته هایی است که میتواند در انتخاب و یا عدم انتخاب شبکه بیسیم و بکارگیری موثر و مفید آن به شما کند.شخصاً با افراد و سازمانها متعددی برخورد داشته ام که در بکارگیری شبکه های بی سیم دچار شکست شده اند فقط به این دلیل که صرفاً مسحور جدابیت کلمه Wireless گردیده اند بدوناینکه ارزیابی و شناختی نسبت به واقعیات و موارد کاربرد آن داشته باشند لذافکرکردم جمعآوری برخی دانستنی ها، بایدها و نباید ها که شرکت هایارائه کننده تجهیزات بی سیم کمتر آن را به مشتری منتقل میکنند می تواندآگاه بخش و موثر در تصمیم گیری درست باشد.آنچه در این نوشته به آنتوجه شده با این فرض صورت گرفته که هدف از بکارگیری تکنولوژی Wireless جهتراه اندازی شبکه LAN بصورت بی سیم است و شامل سناریو های ارتباطاتPoint-to-Point نمی شود.
اصطلاح Wi-Fi (می توانید بخوانید وای فای) مخفف دو کلمه ی Wireless Fidelity است. این نوع شبکه ها بسته به نوع استانداری که از آن پیروی می کنند بردی تا 400 متر دارند. محدوده ی فرکانسی امواج این شبکه در محدوده ی امواج مایکرویوو قرار دارد. نکته ی جالب این است که بر خلاف شبکه های کابلی، این نوع شبکه ها از هیچ گونه توپولوژی خاصی پیروی نمی کنند و تمام سخت افزار های موجود در شبکه می توانند به راحتی و بدون هیچ گونه مشکلی مانند تصادم، با هم در ارتباط باشند. با توجه به بردی که این شبکه ها دارند به نظر برای شرکت ها و یا منازل مسکونی کاملن مناسب هستند. حال اگر شما دارای یک شرکت هستید و یا قصد دارید در منزل چنین شبکه یی را بر پا کنید باید ابتدا با استاندار های این شبکه آشنا شوید تا بتوانید تشخیص دهید چه نوع استانداری مناسب محل شماست.
آنچه رخ مي دهد به اين شكل است:
يك مبدل بي سيم اطلاعات را به سيگنالهاي راديويي ترجمه ميكند و آنها را ارسال مي كند.
يك روتر (router) بي سيم سيگنالها را دريافت و رمز گشايي مي كند و تبديل به اطلاعات مي كند. حال اين اطلاعات با استفاده از يك اتصال سيمي اترنت به اينترنت فرستاده مي شود.
اين فرآيند در جهت معكوس هم كار مي كند (آنچه بيشتر كاربران معمولي آنرا احساس ميكنند) يعني روتر اطلاعات را از اينترنت دريافت مي كند. تبديل به سيگنال هاي راديويي كرده و براي كامپيوتر هايي كه مجهز به سيستم بي سيم هستند ارسال مي كند.
امواج راديويي كه براي شبكه هاي بي سيم استفاده مي شوند با امواج راديويي به كار رفته در تلفن هاي همراه و واكي تاكي ها و مانند آنها تفاوت هايي دارد. آنها مي توانند امواج راديويي را ارسال و دريافت كنند و 0 و 1 ها (اطلاعات ديجيتال) را به امواج راديويي و بالعكس تبديل كنند. اما امواج راديوي wifi چند تفاوت قابل توجه با اين امواج راديويي دارند:
انتقال اطلاعات با استفاده از امواج فركانس بالاي 2.4 گيگاهرتز يا 5 گيگاهرتز صورت مي گيرد. كه فركانس آن از فركانس امواج راديويي واكي تاكي تلفن هاي همراه و تلويزيون به مراتب بالاتر است. البته فركانس بالاتر اجازه حمل اطلاعات بيشتري را مي دهد.
همان طور که می دانید استاندارد 802.11 متعلق به شبکه های بیسیم است. حال، خود این استاندار به 4 استاندارد 802.11a، 802.11b، 802.11g و 802.11h تقسیم می شود. به غیر از استاندارد 802.11h که هنوز زیاد مورد استفاده قرار نمیگیرد، 3 استاندار دیگر را باهم کمی بررسی می کنیم و سپس خواهیم دید هر استاندارد به درد چه مکانی می خورد.
802.11a:
این استاندار از فرکانس 5GHZ استفاده می کند. سرعت انتقال داده در این استاندار معادل 54Mbps است. به دلیل بالا بودن فرکانس، قیمت تجهیزات این استاندارد نیز گران تر از سایر استاندارد ها می باشد.
802.11b:
این استاندارد بر خلاف استاندارد بالا، از فرکانس 2.4GHZ استفاده می کند. به همین دلیل نیز تجهیزات این دو استاندارد با یکدیگر تطابق ندارند و نمی توانند با هم در ارتباط باشند. سرعت انتقال داده در این استاندارد پایین و در حدود 11 تا 22Mbps می باشد. قیمت تجهیزات این استاندارد نیز ارزان تر است.
802.11g:
این استاندارد در واقع تلفیقی از دو استاندارد بالاست که هم از فرکانس پایینی استفاده می کند( و در نتیجه هزینه ی کمتری روی دست مشتری می گذارد) و هم اینکه از سرعت بالای 54Mbps پشتیبانی می کند. این استاندارد با هر 2 استاندارد بالا، مطابق است و همین ویژگی های منحصر به فرد است که باعث محبوبیت این استاندارد شده است.
در هر شبکه بی سیم Access Point ها نقش سرویس دهنده و کارت های شبکه بی سیم که میتواند بصورت PCI، PCMCIA و USB باشند کاربران سیستم را تشکیل میدهد.
غالب تجهیزات بی سیم که برای برپایی شبکه LAN مورد استفاده قرار میگیرند مبتنی بر استاندارد ۸۰۲٫۱۱ از نوع دید مستقیم هستند و گیرنده و فرستنده باید دید مستقیم به یکدیگر داشته باشند.
فاصله کاربر از Access Point، تعداد دیوارها، جنس دیوارها و نوع مصالح ساختمانی و مبلمان داخلی تاثیر گذار بر سرعت و برد شبکه دارد.
بالاترین سرعت قابل دسترس مطابق استانداردهای ۸۰۲٫۱۱a و ۸۰۲٫۱۱g معادل ۵۴Mbps میباشد و سرعت های بالاتر از مکانیزم های نرم افزاری و شرایط خاص استفاده میکنند.
سرعتی که این تجهیزات مدعی آن هستند بر خلاف پیش فرض فکری بسیاری بصورت Half-Duplex است که برای مقایسه ظرفیت شبکه های بی سیم با شبکه های Ethernet باید رقم ارائه شده تجهیزات بی سیم را بر عدد دو تقسیم نمود.
در شبکه بی سیم Access Point دستگاهی است که میتوان آن را معادل هاب در شبکه Ethernet دانست و مانند هاب پهنای باند آن بصورت Shared در اختیار کاربران قرار میگیرد.
با توجه به اطلاعات بالا میتوان نتیجه گرفت که یک Access Point منطبق بر ۸۰۲٫۱۱g دارای پهنای باند اشتراکی و Half-Duplex برابر ۵۴Mbps میباشد که میتوان گفت برابر ۲۵Mbps بصورت Full-Duplex خواهد بود. از آنجایی که این پهنای باند اشتراکی میباشد چنانچه ۵ کاربر از این Access Point بخواهند استفاده کنند هرکدام پهنای باندی برابر ۵Mbps خواهند داشت مگر آنکه آنقدر خوش شانس باشند که در هر لحظه فقط یکی از این کاربران نیاز به دسترسی به منابع شبکه ای داشته باشد تا بتواند بتنهایی از ۲۵Mbps استفاده نماید. پس محاسبه تعداد Access Pointهای مورد نیاز رابطه مستقیم با تعداد کاربران همیشه Online و میزان مصرف آنها دارد.
کاربران شبکه های بی سیم بیشترین رضایت را زمانی خواهند داشت که عمده کاربری آن جهت دسترسی به اینترنت و منابع اینترنتی باشد که برخوردای از ۱۰۰Kbps هم برای کاربران کفایت خواهد کرد.
در هیچ کجا شما نمیتوانید یک خط نوشته پیدا کنید که شبکه های WLAN را جایگزینی برای شبکه های Ethernet معرفی کرده باشد! شبکه های WLAN یک راه حل هستند برای مواقعی که امکان کابل کشی و استفاده از شبکه Ethernet امکانپذیر نیست و یا اولویت با Mobility و یا حفظ زیبایی محیط است. سالن های کنفرانس، انبارها، محیط های کارخانه ای، کارگاه های عمرانی و محیط های نمایشگاهی بهترین نمونه ها برای استفاده موثر از شبکه های WLAN میباشند.
و اما قابل توجه دوستان امنیتی! راه اندازی یک شبکه بی سیم بسیار راحت و سریع امکانپذیر است ولیکن به همین سادگی و سرعت نیز امکان رخنه در آن وجود دارد. روش های مختلفی جهت امن سازی این شبکه های توسعه داده شده که با صرف کمی وقت میتوان یکی از این روش ها را بکار برد تا از سوء استفاده و یا صدمه جلوگیری شود.
با توجه محدود بودن پهنای باند شبکه های بی سیم کد های مخرب مخصوصاً کرم های اینترنتی (Worm) بسادگی میتوانند در صورت ورود به شبکه Access Point را بدلیل بار مضاعف مختل کنند. حتماً در شبکه های بی سیم هر چند کوچک از وجود برنامه های آنتی ویروس و بروز بودن آنها اطمینان حاصل کنید بسیار اوقات حرکت Wormها باعث از کار افتادگی Access Point و اصطلاحاً Hang کردن آن میشود که ممکن است در برداشت اولیه خراب بودن Access Point منبع مشکل تشخیص داده شود.
باز یادآور میشوم شبکه های بی سیم حداقل با مشخصات فعلی یک راه حل هستند برای شرایطی که در آن امکان استفاده از Ethernet و کابل کشی وجودندارد و نه یک جایگزین Ethernet و اگر کسی غیر از این به شما گفت میتوانیدبصورت خیلی خاصی (Special) در صورتش نگاهی بیاندازید! بکارگیری از شبکه های بی سیم در کنار شبکه Ethernet برای کاربران Mobile که ممکن است هرلحظه با Laptop و یا PDA خود از گرد راه برسند و یا سالن کنفرانس واجتماعات همواره بسیار سودمند و رضایت بخش خواهد بود. همچنین امکانی که بصورت موقتی برپا شده اند نظیر پروژه های عمرانی و نمایشگاه ها و دفاتر استیجاری نیز در فهرست موارد کاربرد شبکه های بی سیم قرار دارند.