مسعود عتیقیˈ روز پنج شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: همواره مدار خورشید در حرکت ظاهری خود بر روی کره آسمان با استوای آسمان زاویه 5/23 درجه می سازد. مدار خورشید و استوای آسمان در دو نقطه با هم تقاطع پیدا می کنند که به آنها نقاط اعتدال می گوییم که یکی اعتدال بهاری (نوروز) و دیگری اعتدال پاییزی است. در طرفین نقاط اعتدال ، انقلاب تابستانی و انقلاب زمستانی است که در این دو حالت ،خورشید به حداکثر فاصله خود با استوای آسمانی می رسد.
به گفته عتیقی، در انقلاب زمستانی کشیدگی جنوبی خورشید شرایطی را فراهم می کند که از دید ناظر زمینی خورشید از جنوب شرق آسمان طلوع و با طی کردن کمان کوچکی در جنوب غرب آسمان غروب می کند و همین علت کوتاه شدن روزهای زمستان است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر مایل تابیدن خورشید عاملی برای سرد شدن نیمکره شمالی زمین است ضمن آن که باید دقت داشت فصول در نیمکره شمالی و جنوبی زمین عکس یکدیگر رخ می دهند بدین معنی که آغاز زمستان در نیمکره شمالی همزمان با آغاز فصل تابستان برای ساکنین نیمکره جنوبی زمین خواهد بود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری گفت: در حقیقت در شب یلدا شرایطی فراهم می شود که نسبت به شب قبل یا بعد خود در حدود یک دقیقه طول شب از بقیه شب ها بلندتر است.
عتیقی ادامه داد: ایرانیان باستان در شب یلدا با جمع شدن فامیل دور هم ، خواندن شاهنامه و بیان داستان های تاریخی سعی در انتقال تجارب بزرگتر ها برای افراد جوان و کم سن تر فامیل داشتند.
وی خاطر نشان کرد: بر اساس یک اعتقاد با خوردن هندوانه در شب یلدا در طول فصل زمستان، سرما به درون بدن انسان نفوذ نمی کند و در نتیجه فرد بیمار نمی شود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: ایرانیان با توجه به معنی لغتی واژه یلدا که به معنی تولد و زایش است ، اعتقاد داشتند تاریکی طولانی مغلوب روشنایی مهر تابان در بامداد روز اول دی خواهد شد که نشانی از غلبه نور بر ظلمت و تاریکی بوده است.
عتیقی ادامه داد: به علت گردش وضعی زمین به دور خود و مدار بیضی زمین در گردش به دور خورشید که در هر نقطه از مسیر سرعت متفاوتی را برای زمین ایجاد می کند معمولا یک هفته قبل از یلدا زودترین غروب خورشید و یک هفته پس از یلدا دیرترین طلوع رخ خواهد داد.
وی افزود: البته این بدین معنی نیست که یلدا شب طولانی سال نباشد بلکه شب از کم کردن مدت زمان تاریکی (کم کردن مدت زمان روز که خورشید در آسمان حضور دارد) به دست می آید بنابراین با همه توضیحات داده شد طولانی ترین شب سال یلدای ایرانی است که ایرانیان باستان از گذشته های بسیار دور آن را باور داشتند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تاکید کرد که شایعه پایان جهان همزمان با شب یلدا یک توهم است و مردم باید به جای نگرانی بی مورد از پایان جهان از یلدای ایرانی لذت ببرند.
به گفته عتیقی، در انقلاب زمستانی کشیدگی جنوبی خورشید شرایطی را فراهم می کند که از دید ناظر زمینی خورشید از جنوب شرق آسمان طلوع و با طی کردن کمان کوچکی در جنوب غرب آسمان غروب می کند و همین علت کوتاه شدن روزهای زمستان است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر مایل تابیدن خورشید عاملی برای سرد شدن نیمکره شمالی زمین است ضمن آن که باید دقت داشت فصول در نیمکره شمالی و جنوبی زمین عکس یکدیگر رخ می دهند بدین معنی که آغاز زمستان در نیمکره شمالی همزمان با آغاز فصل تابستان برای ساکنین نیمکره جنوبی زمین خواهد بود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری گفت: در حقیقت در شب یلدا شرایطی فراهم می شود که نسبت به شب قبل یا بعد خود در حدود یک دقیقه طول شب از بقیه شب ها بلندتر است.
عتیقی ادامه داد: ایرانیان باستان در شب یلدا با جمع شدن فامیل دور هم ، خواندن شاهنامه و بیان داستان های تاریخی سعی در انتقال تجارب بزرگتر ها برای افراد جوان و کم سن تر فامیل داشتند.
وی خاطر نشان کرد: بر اساس یک اعتقاد با خوردن هندوانه در شب یلدا در طول فصل زمستان، سرما به درون بدن انسان نفوذ نمی کند و در نتیجه فرد بیمار نمی شود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: ایرانیان با توجه به معنی لغتی واژه یلدا که به معنی تولد و زایش است ، اعتقاد داشتند تاریکی طولانی مغلوب روشنایی مهر تابان در بامداد روز اول دی خواهد شد که نشانی از غلبه نور بر ظلمت و تاریکی بوده است.
عتیقی ادامه داد: به علت گردش وضعی زمین به دور خود و مدار بیضی زمین در گردش به دور خورشید که در هر نقطه از مسیر سرعت متفاوتی را برای زمین ایجاد می کند معمولا یک هفته قبل از یلدا زودترین غروب خورشید و یک هفته پس از یلدا دیرترین طلوع رخ خواهد داد.
وی افزود: البته این بدین معنی نیست که یلدا شب طولانی سال نباشد بلکه شب از کم کردن مدت زمان تاریکی (کم کردن مدت زمان روز که خورشید در آسمان حضور دارد) به دست می آید بنابراین با همه توضیحات داده شد طولانی ترین شب سال یلدای ایرانی است که ایرانیان باستان از گذشته های بسیار دور آن را باور داشتند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تاکید کرد که شایعه پایان جهان همزمان با شب یلدا یک توهم است و مردم باید به جای نگرانی بی مورد از پایان جهان از یلدای ایرانی لذت ببرند.