وقتی وارد خانه می‌شوید باید خیلی مراقب باشید و آرام قدم بردارید تا به جسمی نخورید كه بیفتد و بشكند. خانه، پر از وسایلی است كه فقط جا اشغال كرده‌اند اما انگار چشم و همچشمی، سختی اسباب كشی را كنار گذاشته!
از در كه بیایید داخل راهروی ورودی خانه، یك گلدان بزرگ كنار در است و داخلش هم پر از گل‌های رز مصنوعی كه صاحبخانه می‌گوید برای خوشامدگویی به كسانی كه وارد خانه می‌شوند آن را آنجا گذاشته است. چند قدم جلوتر جاكفشی بزرگی قرار گرفته كه با آن ابعاد عجیب و غیرمعمول و آینه بزرگی كه رویش جا خوش كرده، چنان نشان می‌دهد كه گویی فقط برای جا دادن كفش‌ها و لباس‌ها ساخته نشده است.
وارد هال كوچك خانه كه بشوید اول از همه چند تا میز چوبی كوچك كه به قول خانم صاحبخانه كار دست هندوستان است، در هم فرورفته و به عنوان اشیای تزئینی آنجا قرار گرفته است البته روی آن میز به آن كوچكی هم یك ظرف شكلات‌خوری گذاشته‌اند و یك شمع كوچك در كنارش. روبه‌رویتان یك میز ناهارخوری شش نفره جلب توجه می‌كند كه به دلیل فضای كم خانه چنان فشرده چیده شده است كه در عمل قابل استفاده نخواهد بود. پشت میز و صندلی‌ها هم دو سری مبل جاخوش كرده است؛ یكی كوچك و حصیری كه مثلا برای خود اعضای خانواده است و دیگری بزرگ و چرمی كه آن را برای مهمانان خریده‌اند. روی میز وسط مبل‌ها هم چند ظرف تزئینی كوچك و بزرگ قرار دارد و رومیزی قرمز رنگ میزناهارخوری هم حسابی توی چشم می‌زند.
اگر بخواهید كمی دقیق‌تر به همه گلدان‌ها، ظرف‌های تزئینی و غیرتزئینی، صندوقچه چوبی، قاب عكس‌ها، آباژورها و رومیزی‌ها نگاه كنید حتما سرتان گیج می‌رود؛ از بس كه این خانه شلوغ است و درهم. البته وقتی با صاحبخانه حرف می‌زنید از نوع چیدمان منزلش حسابی راضی است و می‌گوید این خانه هیچ چیز كم ندارد! در حالی كه فكر می‌كنم او به تنها چیزی كه نمی‌اندیشد، آرامش خودش و اطرافیانش است.
چیدمان بهتر، آرامش بیشتر
«هیچ‌جا خانه خود آدم نمی‌شود!» این جمله را نه‌تنها بارها شنیده‌ایم كه خودمان هم آن را خیلی تكرار كرده‌ایم. هر وقت از بودن در مكانی آن هم برای مدتی به نسبت طولانی خسته شده‌ایم، زمانی كه به خانه خودمان برگشتیم، با لذتی غیرقابل وصف این جمله را گفته و می‌گوییم، اما واقعا خانه‌ای كه این‌قدر به ما آرامش می‌دهد و برایمان بهترین نقطه جهان است، چطور باید باشد؟ چه نوع چیدمانی برای خانه‌ها بهترین است و برای این كه در خانه آرامش بیشتری داشته باشیم چه كار باید كرد؟
متخصصان و طراحان بارها و بارها گفته‌اند كه نوع چیدمان و رنگ‌هایی كه در فضای داخلی خانه استفاده می‌شود، تاثیر زیادی بر سلامت روح و روان افراد خواهد گذاشت. بنابراین می‌توان چنین گفت كه اگر اسباب و لوازم خانه به شیوه‌ای صحیح چیده شده باشد، اعضای خانواده هم آرامش بیشتری را تجربه خواهند كرد و از نظر روحی وضع بهتری خواهند داشت.طراحان داخلی و روان‌شناسان همگی براین باورند كه سادگی یكی از مهم‌ترین اصول چیدمان صحیح خانه است، اما متأسفانه بسیاری از افراد این موضوع ساده را نادیده می‌گیرند و با شلوغ كردن محیط زندگی، آرامش را از خودشان دور می‌كنند.
طراحان داخلی می‌گویند برای این كه اسباب خانه و چیدمان آن ساده و دلنشین باشد، حتما باید متناسب با فضای خانه از اجسامی با ابعاد كوچك و به شكل‌هایی ساده استفاده كنید. مثلا خوب است به جای این كه تمام محیط خانه را با مبل و میز و صندلی پر كنید، فضایی را خالی بگذارید و فقط یك میز كوچك در آن قسمت قرار دهید. میتوانید یك گلدان زیبا هم روی میز بگذارید و فضایی لذتبخش برای خودتان درست كنید.
روی كابینت‌ها هم باید خلوت و تمیز باشد. یعنی قرار دادن ظرف‌های مختلف، مایكروویو، سرخ‌كن، آبمیوه‌گیری و ده‌ها وسیله برقی دیگر در كنار گلدان‌ها و ظرف‌های بلور و كریستال نه‌تنها زیبا نیست بلكه موجب احساس خستگی و سردرگمی شما هم می‌شود. پس بهتر است به جای این همه وسیله، فقط یك گلدان زیبا روی كابینت‌تان بگذارید و بقیه اجسام را از آنجا بردارید.
دیوارها هم در سادگی خانه نقش مهمی دارد. به این معنی كه استفاده از چند تابلو با اندازه‌ها و طرح‌های متفاوت می‌تواند محیط را شلوغ و درهم نشان دهد. در مقابل بهتر است یك یا دو تابلوی زیبا و هماهنگ با هم را روی دیوار بزنید كه البته تعداد و رنگ تابلوها هم باید متناسب با اندازه و رنگ دیوار انتخاب شود. شاید ابتدا تصور كنید تابلوهای متعدد روی دیوار یا ظروف تزئینی رنگارنگ و بی‌شماری كه داخل بوفه ردیف شده است، چندان تاثیری در آرامش اعضای خانواده ندارد، اما اگر خانه‌تان را كمی خلوت‌تر بچینید بهتر متوجه این آرامش خواهید شد و می‌بینید خستگی‌‌تان در محیط داخلی خانه چقدر كمتر از قبل می‌شود.
خانه و زندگی من بهتر است
ده‌ها مدل مختلف شمعدان و آباژور روی میزهای عسلی كوچك بین مبل‌ها قرار داده است و همیشه با این كه چراغ‌ها و لوسترهای آنچنانی خانه‌اش روشن است، آنها را هم روشن می‌كند. می‌گوید به نورشان عادت دارد، اما قضیه فقط به این آباژورها ختم نمی‌شود. با این كه فقط دو نفر هستند و خیلی هم مهمان و رفت و آمد ندارند، دو سرویس مبل متفاوت در سالن خانه‌شان چیده و برای خود و همسرش هم مبل‌های تكی بزرگی علاوه بر آن دو دست، خریده و در هال خانه گذاشته است.
وقتی هم كسی گله كند و بگوید این لوازم به دردشان نمی‌خورد و خانه را شلوغ كرده است، با خودش فكر می‌كند حتما از روی حسادت چنین چیزی گفته‌اند یا این كه خیلی بی‌فكر هستند. او باور دارد كه این اجسام آبرویش را حفظ می‌كند و اگر روزی در خانه‌اش چند ظرف كریستال نداشته باشد كه جلوی مهمانانش بگذارد، فكر می‌كند بهتر است بمیرد! او اعتقاد دارد آبرویش در ظرف و ظروف و تیر و تخته‌های خانه‌اش است و اگر روزی آنها را از‌دست بدهد، آبرویش را هم از دست رفته می‌داند.
البته نمی‌دانم این فكر و خیال‌ها از كجا آمده است ولی خیلی‌ها چنین طرز فكری دارند و می‌گویند هر چقدر اسباب و لوازم خانه بیشتر و گران‌تر و بزرگ‌تر باشد، شأن و ارزش و آبروی آنها هم بیشتر حفظ می‌شود.
امان از این چشم و همچشمی
وای از دست آنهایی كه دائم چشم‌شان به زندگی دیگران است. آنها كه اگر دوست یا آشنایی وسیله‌ای برای خانه‌اش بخرد، فكر می‌كنند وظیفه دارند درست مانند او رفتار كنند یا حتی برای این كه به قول خودشان كم نیاورند، روی دست او بلند می‌شوند و چیزی گران‌تر و بزرگ‌تر می‌خرند!
این افراد معمولا آشنا و غریبه هم نمی‌شناسند و چنین حسی را نسبت به همه اطرافیان دارند؛ از همسایه و همكار گرفته تا خواهرها و برادرها. شاید تصورش سخت باشد، اما خیلی‌ها هستند كه اگر ببینند خواهرشان مبل جدیدی خریده است، آنها هم همان شب به فروشگاه می‌روند و مبلی گران‌تر و بزرگ‌تر از آن می‌خرند تا نشان دهند چیزی كمتر از او ندارند.
البته چشم و همچشمی معضلی همه‌گیر است كه پیر و جوان و زن و مرد نمی‌شناسد و می‌تواند همه افراد را درگیر كند. پس ما فقط باید مراقب باشیم كه دائم خود و زندگی‌مان را با دیگران مقایسه نكنیم و نخواهیم با این كارها نشان دهیم كه از همه بهتر هستیم. این مقایسه كردن‌ها نه‌تنها كمكی به ما نمی‌كند كه می‌تواند آرامش‌مان را هم برهم زند. جمع كردن و خریدن لوازم مختلف و چیدن آنها در خانه فقط برای نشان دادنشان و خودنمایی كردن، به هیچ وجه شیوه صحیحی برای كسب آرامش نیست و به همین دلیل می‌گویند كه این افراد هیچ وقت آرامش ندارند و نمی‌توانند با خیال راحت زندگی كنند؛ آنها همیشه نگرانند و فكر می‌كنند نكند لوازم زندگی‌شان بهتر از دیگران نباشد!
فنگ‌شویی، فنی برای درست چیدن لوازم
شاید شما هم شنیده باشید كه بعضی‌ها می‌گویند لوازم خانه باید براساس اصول فنگ‌شویی چیده شود یا شاید كتاب‌هایی در این مورد دیده و خوانده باشید، اما فنگ‌شویی واقعا موضوع چندان خاص و دشواری نیست و همان به‌كارگیری چیدمان صحیح لوازم خانه است؛ شیوه‌ای كه كمك می‌كند اعضای خانواده آرامش بیشتری داشته باشند.
فنگ‌شویی كه در واقع فلسفه‌ای چینی است به هنر چیدمان محیط اشاره دارد كه به كمك آن می‌توان تعادل و هماهنگی بهتری میان انرژی‌های محیط ایجاد كرد، اما اصول آن خیلی خاص و عجیب و غریب نیست و شاید همه ما، آنها را از قبل هم بدانیم، اما كمتر آنها را به كار می‌گیریم.
یكی از ساده‌ترین اصول فنگ‌شویی ایجاد نظم در محیط زندگی است. براساس این قانون باید محیط زندگی را از هر گونه بی‌نظمی و به هم ریختگی پاك كنیم. بنابراین طبیعی است كه بر این اساس لوازم و اشیای بی‌استفاده را دور بریزید و لوازمی را كه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در زندگی روزمره كاری با آنها ندارید، به جای انبار كردن در كمدها و انباری‌ها، رد كنید.
از دیگر نكاتی كه در فنگ‌شویی مطرح می‌شود چیدمان ساده خانه و بویژه فضای ورودی است. به این معنی كه به هیچ وجه نباید در فضای ورودی اشیا و لوازم زیادی جا دهید و آنجا را شلوغ كنید. لوازم شكسته و خراب هم نباید در زندگی‌تان وجود داشته باشد و بهتر است هرچه زودتر یا آنها را تعمیر كنید یا آنها را كنار بگذارید؛ البته نه در كمدها و انباری‌ها، بلكه باید از خانه خارج كنید و آنها را دور بریزید.
مهم هم نیست كه این كارها تحت چه عنوانی انجام می‌شود؛ خانه‌تكانی، فنگ‌شویی، تمیز كردن خانه، تعمیر لوازم شكسته و خراب و... اسمش هر چه باشد، همین كه خانه خلوت و تمیز شود، كافی است و به شما كمك خواهد كرد.
سبك‌تراسباب‌كشیكنیم
اسباب‌كشی حرفش هم كه به میان می‌آید آدم حالش دگرگون می‌شود، بویژه كه یك یا چند باری این كار سترگ و گاه سهمگین انجام شده باشد.
یك روزهایی شعاری بر سر زبان‌ها بود با این مضمون:«اجاره‌نشینی و خوش‌نشینی»؛ انگار آن روزها زندگی چندان روی سختش را به رخ شهرنشین‌ها نشان نداده بود. گویا هنوز ترافیك و دود و انواع آلودگی‌ها از جنس شیمیایی تا صوتی، حوصله‌ها را اندك نساخته و ناشكیبایی را فزونی نبخشیده بود.
امروز اما اجاره‌نشین‌ها از همان سر سال اقامت در خانه اجاره‌ای جدید به فكر 365 روز دیگر هستند. آن روز كه یا باید سر كیسه را بیش از توانشان شل كنند یا اسباب و اثاثیه را بار بزنند و به منزل اجاره‌ای دیگری نقل مكان كنند.
البته رفتن به خانه جدید، گاهی هم بسیار خوشایند است؛ آن‌وقت كه چهاردیواری‌ای خریداری شود و شر اجاره‌نشینی از سر اهل خانه كوتاه شود، اما در هر دو حال، چه خرسند و چه ناخشنود، این كار، یعنی اسباب‌كشی بسیار سخت و طاقت‌فرساست.
البته آنها كه سری به آن سوی دنیا زده‌اند می‌گویند آنجا این كار آنقدرها هم سخت و سنگین نیست. گاهی با انتقال تنها چند چمدان جابه‌جایی انجام می‌گیرد. گویا آنجا اسباب‌كشی معنایش عوض شده است.
اصلا به آنها چه‌كار داریم، ما كه همین جا و با این خلق‌وخو و فرهنگ زندگی می‌كنیم، پس باید فكری كرد تا این گره قدری راحت‌تر باز شود.
راستش را بخواهید من كه با خیلی‌ها در این مورد همصحبت شده‌ام و آنچه آخر همه بحث‌ها دستگیرم شد این كه اساسا ما كمتر اهل خانه‌تكانی به معنای واقعی‌اش هستیم. ما بیشتر جمع می‌كنیم و كمتر اسباب و اثاثیه زیادی را از خانه‌ها دور می‌كنیم.
راستش خیلی از چهاردیواری‌های ما تبدیل به یك انباری بزرگ شده است. نمی‌دانم چرا هنوز فكر می‌كنیم «هر چیز كه خوار آید یك روز به كار آید!»
خانه كه چه عرض كنم، آپارتمان فسقلی ما 52 متر بیشتر نیست، آن وقت هوس سرویس مبل هفت نفره با میز ناهارخوری 12 نفره می‌كنیم. یكی هم نیست كه در گوشمان بگوید «خانم عزیز، آقای محترم این كار درست نیست.» اصلا كی و چه موقع گفته است میز و مبل‌ها هرقدر بزرگ‌تر، شأن و مقام و منزلت صاحبش بیشتر؟
حالا این اسباب چوبی به جای خود، صدها تكه اضافی دیگر هم در گوشه و كنار خانه پنهان است و خاك می‌خورد كه شاید یك روزی به كار خانم یا آقا بیاید.
ای كاش می‌شد پیش از همه وسایل اضافی، این فرهنگ را از خانه دل و فكر خود بیرون بریزیم و یاد بگیریم قدری درست‌تر، آرام‌تر و با آرامش بیشتر زندگی كنیم. یاد بگیریم وسایل خانه در خدمت ما باشد نه این كه ما به فكر آنها، جایشان و تمیز كردنشان باشیم.
اصلا یك بار بنشینید و با خودتان فكر كنید كه چند ساعت و روز و هفته از عمری كه می‌رود و باز نمی‌گردد، صرف نگهداری و جابه‌جایی و تمیز و مرتب كردن این وسیله‌ها می‌شود؟
آیا واقعا چهاردیواری‌های ما تبدیل به سمساری‌های كوچك نشده است؟
اگر كمی هم با این نظر موافقید از همین امروز به فكر باشید. شاید روزی شما هم مجبور شوید نقل مكان كنید. پس تا آن روز نرسیده كم‌كم بار وسایل اضافی را از روی دوش كمدها، آشپزخانه، انباری و... بردارید. باور كنید این كار ساده‌تر از اسباب كشی با آن همه وسیله است كه در خانه جدید جا نمی‌شود.
خانه‌هایكوچك‌تان را شلوغ نكنید
خانههای امروزی دیگر شبیه قدیم‌ها نیست. حالا انگار خانه‌ها واقعا به همان «لانه موش» كه می‌گفتند تبدیل شده است. آپارتمان‌هایی 30 تا 40 متری كه تازه از دل همین 40 متر هم یك اتاق خواب درآمده است. با این توضیحات كاملا معلوم است كه دیگر نمی‌توان شیوه چیدمان خانه را هم مانند قدیم‌ترها انتخاب كرد. حالا دیگر آن اسباب و لوازم بزرگ و جادار، جایی در خانه‌ها ندارد و ما باید وسایل را متناسب با محیط محدودمان تعیین و انتخاب كنیم.
این روزها كه مساحت خانه‌ها و آپارتمان‌ها روز به روز كمتر از قبل می‌شود، شاید دیگر نیازی نباشد از یك سرویس مبل كامل هفت نفره و یك میز غذاخوری 12 نفره استفاده كنیم. حالا تعداد كمتری مبل با یك میز كوچك چهار نفره هم می‌تواند نیاز بسیاری از خانواده‌ها را تامین كنید.
استفاده از مبل‌های تخت‌خوابشو هم یكی دیگر از گزینه‌های مناسب برای چیدمان‌های امروزی است. حالا كه شاید در اتاق‌ها نتوانیم تختخواب‌هایی بزرگ و جادار قرار دهیم، استفاده از یك كاناپه كه شب‌ها به حالت تخت درمی‌آید، می‌تواند بسیاری از مشكلات را حل كند.
همچنین خوب است اسباب و لوازم بزرگ را كنار بگذارید و به جای آنها وسایلی با ابعاد كوچك‌تر انتخاب كنید تا خانه هم خلوت‌تر و دلبازتر به نظر برسد. در‌ضمن، یادتان باشد پرده‌ها هم لازم نیست چند لایه و سنگین باشد، اتفاقا برعكس، برای خانههای كوچك اگر از پرده‌ای ساده و سبك استفاده كنید آرامش بیشتری خواهید داشت. البته باز هم بر رعایت نظم و ترتیب تاكید می‌شود و طراحان داخلی می‌گویند فضاهای كوچك همیشه باید منظم و مرتب چیده شود تا احساس بهتری در فرد ایجاد كند.
پنجره‌ای نو
بعضی‌ها می‌گویند اگر از وسیله‌ای یك سال استفاده نكنیم، می‌توانیم آن را برای همیشه كنار بگذاریم یا به عبارتی دور بیندازیم، اما انگار این دیدگاه در میان خانواده‌ها كمتر طرفدار دارد، چراكه برخی از وسایل سال‌های سال در انبار یا زیرزمین می‌ماند، خاك می‌خورد، رنگ و رویش می‌رود، اما از جایش تكان نمی‌خورد. یك‌بار مادر مانع می‌شود و یك دفعه پدر. بعضی وقت‌ها هم علایق بچه‌ها این كار را انجام می‌دهد.
مروری بر این موارد مشخص می‌كند كه لازم است خانواده‌ها برای این مساله كه گاه به یك معضل تبدیل می‌شود، فكری بكنند. شاید یك راه‌حل این باشد كه افراد ساكن در یك خانه دور هم بنشینند و در این مورد باهم حرف بزنند. چراكه به نظر می‌آید باید فرهنگ این شیوه در خانواده‌های ایرانی جا بیفتد.
نمی‌شود همه فرهنگ‌سازی‌ها را هم از رسانه‌ها، سازمان‌های دولتی یا نهادهای مردمی و خصوصی انتظار داشت. به نظر می‌رسد هركدام از ما باید در حد خود اقدام كنیم. خوب است جوان‌ترها ضمن حفظ احترام بزرگ‌ترها، دیدگاه‌های خود را در این زمینه به ایشان منتقل كنند و بزرگ‌ترها هم بدون این پیشداوری كه جوان‌ها چندان از این مسائل سر در نمی‌آورند، نظرات خودشان را بگویند.
این راه‌حل داخلی خوبی برای هر خانه است. راه‌حلی كه به خانواده‌ها كمك می‌كند مسائل ساده یا پیچیده را در جمع بیان و حل كنند. راه‌حلی كه به ما یاد می‌دهد چگونه با حفظ آرامش، نظرات مخالف دیدگاه خودمان را هم بشنویم و براساس رهنمودهای قرآن كریم، از میان حرف‌ها و شنیده‌ها، بهترینش را انتخاب كنیم.
بدون رودربایستی باید بگوییم جای این‌گونه گفت‌وگوها در خانههای ما خالی است. ما كمتر دور هم جمع می‌شویم تا در مورد موضوعی كه به همه مربوط است و هر یك از ما نظری در آن خصوص داریم، صحبت كنیم. به نظر می‌رسد نقطه شروع خوبی باشد؛ نظر شما چیست؟
از سوی دیگر، اگر این تمرین را از موضوع «وسایل اضافی خانه» شروع كنیم شاید این وسیله‌ها به اشیائی ارزشمند تبدیل شوند؛ اشیایی كه ما را به تجربه‌های جدید رهنمود شده‌اند و پنجره‌ای نو در چهاردیواری‌های ما باز كرده‌اند.
>> جام جم/ ضمیمه چاردیواری/ نیلوفراسعدی‌بیگی
از در كه بیایید داخل راهروی ورودی خانه، یك گلدان بزرگ كنار در است و داخلش هم پر از گل‌های رز مصنوعی كه صاحبخانه می‌گوید برای خوشامدگویی به كسانی كه وارد خانه می‌شوند آن را آنجا گذاشته است. چند قدم جلوتر جاكفشی بزرگی قرار گرفته كه با آن ابعاد عجیب و غیرمعمول و آینه بزرگی كه رویش جا خوش كرده، چنان نشان می‌دهد كه گویی فقط برای جا دادن كفش‌ها و لباس‌ها ساخته نشده است.
وارد هال كوچك خانه كه بشوید اول از همه چند تا میز چوبی كوچك كه به قول خانم صاحبخانه كار دست هندوستان است، در هم فرورفته و به عنوان اشیای تزئینی آنجا قرار گرفته است البته روی آن میز به آن كوچكی هم یك ظرف شكلات‌خوری گذاشته‌اند و یك شمع كوچك در كنارش. روبه‌رویتان یك میز ناهارخوری شش نفره جلب توجه می‌كند كه به دلیل فضای كم خانه چنان فشرده چیده شده است كه در عمل قابل استفاده نخواهد بود. پشت میز و صندلی‌ها هم دو سری مبل جاخوش كرده است؛ یكی كوچك و حصیری كه مثلا برای خود اعضای خانواده است و دیگری بزرگ و چرمی كه آن را برای مهمانان خریده‌اند. روی میز وسط مبل‌ها هم چند ظرف تزئینی كوچك و بزرگ قرار دارد و رومیزی قرمز رنگ میزناهارخوری هم حسابی توی چشم می‌زند.
اگر بخواهید كمی دقیق‌تر به همه گلدان‌ها، ظرف‌های تزئینی و غیرتزئینی، صندوقچه چوبی، قاب عكس‌ها، آباژورها و رومیزی‌ها نگاه كنید حتما سرتان گیج می‌رود؛ از بس كه این خانه شلوغ است و درهم. البته وقتی با صاحبخانه حرف می‌زنید از نوع چیدمان منزلش حسابی راضی است و می‌گوید این خانه هیچ چیز كم ندارد! در حالی كه فكر می‌كنم او به تنها چیزی كه نمی‌اندیشد، آرامش خودش و اطرافیانش است.
چیدمان بهتر، آرامش بیشتر
«هیچ‌جا خانه خود آدم نمی‌شود!» این جمله را نه‌تنها بارها شنیده‌ایم كه خودمان هم آن را خیلی تكرار كرده‌ایم. هر وقت از بودن در مكانی آن هم برای مدتی به نسبت طولانی خسته شده‌ایم، زمانی كه به خانه خودمان برگشتیم، با لذتی غیرقابل وصف این جمله را گفته و می‌گوییم، اما واقعا خانه‌ای كه این‌قدر به ما آرامش می‌دهد و برایمان بهترین نقطه جهان است، چطور باید باشد؟ چه نوع چیدمانی برای خانه‌ها بهترین است و برای این كه در خانه آرامش بیشتری داشته باشیم چه كار باید كرد؟
متخصصان و طراحان بارها و بارها گفته‌اند كه نوع چیدمان و رنگ‌هایی كه در فضای داخلی خانه استفاده می‌شود، تاثیر زیادی بر سلامت روح و روان افراد خواهد گذاشت. بنابراین می‌توان چنین گفت كه اگر اسباب و لوازم خانه به شیوه‌ای صحیح چیده شده باشد، اعضای خانواده هم آرامش بیشتری را تجربه خواهند كرد و از نظر روحی وضع بهتری خواهند داشت.طراحان داخلی و روان‌شناسان همگی براین باورند كه سادگی یكی از مهم‌ترین اصول چیدمان صحیح خانه است، اما متأسفانه بسیاری از افراد این موضوع ساده را نادیده می‌گیرند و با شلوغ كردن محیط زندگی، آرامش را از خودشان دور می‌كنند.
طراحان داخلی می‌گویند برای این كه اسباب خانه و چیدمان آن ساده و دلنشین باشد، حتما باید متناسب با فضای خانه از اجسامی با ابعاد كوچك و به شكل‌هایی ساده استفاده كنید. مثلا خوب است به جای این كه تمام محیط خانه را با مبل و میز و صندلی پر كنید، فضایی را خالی بگذارید و فقط یك میز كوچك در آن قسمت قرار دهید. میتوانید یك گلدان زیبا هم روی میز بگذارید و فضایی لذتبخش برای خودتان درست كنید.
روی كابینت‌ها هم باید خلوت و تمیز باشد. یعنی قرار دادن ظرف‌های مختلف، مایكروویو، سرخ‌كن، آبمیوه‌گیری و ده‌ها وسیله برقی دیگر در كنار گلدان‌ها و ظرف‌های بلور و كریستال نه‌تنها زیبا نیست بلكه موجب احساس خستگی و سردرگمی شما هم می‌شود. پس بهتر است به جای این همه وسیله، فقط یك گلدان زیبا روی كابینت‌تان بگذارید و بقیه اجسام را از آنجا بردارید.
دیوارها هم در سادگی خانه نقش مهمی دارد. به این معنی كه استفاده از چند تابلو با اندازه‌ها و طرح‌های متفاوت می‌تواند محیط را شلوغ و درهم نشان دهد. در مقابل بهتر است یك یا دو تابلوی زیبا و هماهنگ با هم را روی دیوار بزنید كه البته تعداد و رنگ تابلوها هم باید متناسب با اندازه و رنگ دیوار انتخاب شود. شاید ابتدا تصور كنید تابلوهای متعدد روی دیوار یا ظروف تزئینی رنگارنگ و بی‌شماری كه داخل بوفه ردیف شده است، چندان تاثیری در آرامش اعضای خانواده ندارد، اما اگر خانه‌تان را كمی خلوت‌تر بچینید بهتر متوجه این آرامش خواهید شد و می‌بینید خستگی‌‌تان در محیط داخلی خانه چقدر كمتر از قبل می‌شود.
خانه و زندگی من بهتر است
ده‌ها مدل مختلف شمعدان و آباژور روی میزهای عسلی كوچك بین مبل‌ها قرار داده است و همیشه با این كه چراغ‌ها و لوسترهای آنچنانی خانه‌اش روشن است، آنها را هم روشن می‌كند. می‌گوید به نورشان عادت دارد، اما قضیه فقط به این آباژورها ختم نمی‌شود. با این كه فقط دو نفر هستند و خیلی هم مهمان و رفت و آمد ندارند، دو سرویس مبل متفاوت در سالن خانه‌شان چیده و برای خود و همسرش هم مبل‌های تكی بزرگی علاوه بر آن دو دست، خریده و در هال خانه گذاشته است.
وقتی هم كسی گله كند و بگوید این لوازم به دردشان نمی‌خورد و خانه را شلوغ كرده است، با خودش فكر می‌كند حتما از روی حسادت چنین چیزی گفته‌اند یا این كه خیلی بی‌فكر هستند. او باور دارد كه این اجسام آبرویش را حفظ می‌كند و اگر روزی در خانه‌اش چند ظرف كریستال نداشته باشد كه جلوی مهمانانش بگذارد، فكر می‌كند بهتر است بمیرد! او اعتقاد دارد آبرویش در ظرف و ظروف و تیر و تخته‌های خانه‌اش است و اگر روزی آنها را از‌دست بدهد، آبرویش را هم از دست رفته می‌داند.
البته نمی‌دانم این فكر و خیال‌ها از كجا آمده است ولی خیلی‌ها چنین طرز فكری دارند و می‌گویند هر چقدر اسباب و لوازم خانه بیشتر و گران‌تر و بزرگ‌تر باشد، شأن و ارزش و آبروی آنها هم بیشتر حفظ می‌شود.
امان از این چشم و همچشمی
وای از دست آنهایی كه دائم چشم‌شان به زندگی دیگران است. آنها كه اگر دوست یا آشنایی وسیله‌ای برای خانه‌اش بخرد، فكر می‌كنند وظیفه دارند درست مانند او رفتار كنند یا حتی برای این كه به قول خودشان كم نیاورند، روی دست او بلند می‌شوند و چیزی گران‌تر و بزرگ‌تر می‌خرند!
این افراد معمولا آشنا و غریبه هم نمی‌شناسند و چنین حسی را نسبت به همه اطرافیان دارند؛ از همسایه و همكار گرفته تا خواهرها و برادرها. شاید تصورش سخت باشد، اما خیلی‌ها هستند كه اگر ببینند خواهرشان مبل جدیدی خریده است، آنها هم همان شب به فروشگاه می‌روند و مبلی گران‌تر و بزرگ‌تر از آن می‌خرند تا نشان دهند چیزی كمتر از او ندارند.
البته چشم و همچشمی معضلی همه‌گیر است كه پیر و جوان و زن و مرد نمی‌شناسد و می‌تواند همه افراد را درگیر كند. پس ما فقط باید مراقب باشیم كه دائم خود و زندگی‌مان را با دیگران مقایسه نكنیم و نخواهیم با این كارها نشان دهیم كه از همه بهتر هستیم. این مقایسه كردن‌ها نه‌تنها كمكی به ما نمی‌كند كه می‌تواند آرامش‌مان را هم برهم زند. جمع كردن و خریدن لوازم مختلف و چیدن آنها در خانه فقط برای نشان دادنشان و خودنمایی كردن، به هیچ وجه شیوه صحیحی برای كسب آرامش نیست و به همین دلیل می‌گویند كه این افراد هیچ وقت آرامش ندارند و نمی‌توانند با خیال راحت زندگی كنند؛ آنها همیشه نگرانند و فكر می‌كنند نكند لوازم زندگی‌شان بهتر از دیگران نباشد!
فنگ‌شویی، فنی برای درست چیدن لوازم
شاید شما هم شنیده باشید كه بعضی‌ها می‌گویند لوازم خانه باید براساس اصول فنگ‌شویی چیده شود یا شاید كتاب‌هایی در این مورد دیده و خوانده باشید، اما فنگ‌شویی واقعا موضوع چندان خاص و دشواری نیست و همان به‌كارگیری چیدمان صحیح لوازم خانه است؛ شیوه‌ای كه كمك می‌كند اعضای خانواده آرامش بیشتری داشته باشند.
فنگ‌شویی كه در واقع فلسفه‌ای چینی است به هنر چیدمان محیط اشاره دارد كه به كمك آن می‌توان تعادل و هماهنگی بهتری میان انرژی‌های محیط ایجاد كرد، اما اصول آن خیلی خاص و عجیب و غریب نیست و شاید همه ما، آنها را از قبل هم بدانیم، اما كمتر آنها را به كار می‌گیریم.
یكی از ساده‌ترین اصول فنگ‌شویی ایجاد نظم در محیط زندگی است. براساس این قانون باید محیط زندگی را از هر گونه بی‌نظمی و به هم ریختگی پاك كنیم. بنابراین طبیعی است كه بر این اساس لوازم و اشیای بی‌استفاده را دور بریزید و لوازمی را كه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در زندگی روزمره كاری با آنها ندارید، به جای انبار كردن در كمدها و انباری‌ها، رد كنید.
از دیگر نكاتی كه در فنگ‌شویی مطرح می‌شود چیدمان ساده خانه و بویژه فضای ورودی است. به این معنی كه به هیچ وجه نباید در فضای ورودی اشیا و لوازم زیادی جا دهید و آنجا را شلوغ كنید. لوازم شكسته و خراب هم نباید در زندگی‌تان وجود داشته باشد و بهتر است هرچه زودتر یا آنها را تعمیر كنید یا آنها را كنار بگذارید؛ البته نه در كمدها و انباری‌ها، بلكه باید از خانه خارج كنید و آنها را دور بریزید.
مهم هم نیست كه این كارها تحت چه عنوانی انجام می‌شود؛ خانه‌تكانی، فنگ‌شویی، تمیز كردن خانه، تعمیر لوازم شكسته و خراب و... اسمش هر چه باشد، همین كه خانه خلوت و تمیز شود، كافی است و به شما كمك خواهد كرد.
سبك‌تراسباب‌كشیكنیم
اسباب‌كشی حرفش هم كه به میان می‌آید آدم حالش دگرگون می‌شود، بویژه كه یك یا چند باری این كار سترگ و گاه سهمگین انجام شده باشد.
یك روزهایی شعاری بر سر زبان‌ها بود با این مضمون:«اجاره‌نشینی و خوش‌نشینی»؛ انگار آن روزها زندگی چندان روی سختش را به رخ شهرنشین‌ها نشان نداده بود. گویا هنوز ترافیك و دود و انواع آلودگی‌ها از جنس شیمیایی تا صوتی، حوصله‌ها را اندك نساخته و ناشكیبایی را فزونی نبخشیده بود.
امروز اما اجاره‌نشین‌ها از همان سر سال اقامت در خانه اجاره‌ای جدید به فكر 365 روز دیگر هستند. آن روز كه یا باید سر كیسه را بیش از توانشان شل كنند یا اسباب و اثاثیه را بار بزنند و به منزل اجاره‌ای دیگری نقل مكان كنند.
البته رفتن به خانه جدید، گاهی هم بسیار خوشایند است؛ آن‌وقت كه چهاردیواری‌ای خریداری شود و شر اجاره‌نشینی از سر اهل خانه كوتاه شود، اما در هر دو حال، چه خرسند و چه ناخشنود، این كار، یعنی اسباب‌كشی بسیار سخت و طاقت‌فرساست.
البته آنها كه سری به آن سوی دنیا زده‌اند می‌گویند آنجا این كار آنقدرها هم سخت و سنگین نیست. گاهی با انتقال تنها چند چمدان جابه‌جایی انجام می‌گیرد. گویا آنجا اسباب‌كشی معنایش عوض شده است.
اصلا به آنها چه‌كار داریم، ما كه همین جا و با این خلق‌وخو و فرهنگ زندگی می‌كنیم، پس باید فكری كرد تا این گره قدری راحت‌تر باز شود.
راستش را بخواهید من كه با خیلی‌ها در این مورد همصحبت شده‌ام و آنچه آخر همه بحث‌ها دستگیرم شد این كه اساسا ما كمتر اهل خانه‌تكانی به معنای واقعی‌اش هستیم. ما بیشتر جمع می‌كنیم و كمتر اسباب و اثاثیه زیادی را از خانه‌ها دور می‌كنیم.
راستش خیلی از چهاردیواری‌های ما تبدیل به یك انباری بزرگ شده است. نمی‌دانم چرا هنوز فكر می‌كنیم «هر چیز كه خوار آید یك روز به كار آید!»
خانه كه چه عرض كنم، آپارتمان فسقلی ما 52 متر بیشتر نیست، آن وقت هوس سرویس مبل هفت نفره با میز ناهارخوری 12 نفره می‌كنیم. یكی هم نیست كه در گوشمان بگوید «خانم عزیز، آقای محترم این كار درست نیست.» اصلا كی و چه موقع گفته است میز و مبل‌ها هرقدر بزرگ‌تر، شأن و مقام و منزلت صاحبش بیشتر؟
حالا این اسباب چوبی به جای خود، صدها تكه اضافی دیگر هم در گوشه و كنار خانه پنهان است و خاك می‌خورد كه شاید یك روزی به كار خانم یا آقا بیاید.
ای كاش می‌شد پیش از همه وسایل اضافی، این فرهنگ را از خانه دل و فكر خود بیرون بریزیم و یاد بگیریم قدری درست‌تر، آرام‌تر و با آرامش بیشتر زندگی كنیم. یاد بگیریم وسایل خانه در خدمت ما باشد نه این كه ما به فكر آنها، جایشان و تمیز كردنشان باشیم.
اصلا یك بار بنشینید و با خودتان فكر كنید كه چند ساعت و روز و هفته از عمری كه می‌رود و باز نمی‌گردد، صرف نگهداری و جابه‌جایی و تمیز و مرتب كردن این وسیله‌ها می‌شود؟
آیا واقعا چهاردیواری‌های ما تبدیل به سمساری‌های كوچك نشده است؟
اگر كمی هم با این نظر موافقید از همین امروز به فكر باشید. شاید روزی شما هم مجبور شوید نقل مكان كنید. پس تا آن روز نرسیده كم‌كم بار وسایل اضافی را از روی دوش كمدها، آشپزخانه، انباری و... بردارید. باور كنید این كار ساده‌تر از اسباب كشی با آن همه وسیله است كه در خانه جدید جا نمی‌شود.
خانه‌هایكوچك‌تان را شلوغ نكنید
خانههای امروزی دیگر شبیه قدیم‌ها نیست. حالا انگار خانه‌ها واقعا به همان «لانه موش» كه می‌گفتند تبدیل شده است. آپارتمان‌هایی 30 تا 40 متری كه تازه از دل همین 40 متر هم یك اتاق خواب درآمده است. با این توضیحات كاملا معلوم است كه دیگر نمی‌توان شیوه چیدمان خانه را هم مانند قدیم‌ترها انتخاب كرد. حالا دیگر آن اسباب و لوازم بزرگ و جادار، جایی در خانه‌ها ندارد و ما باید وسایل را متناسب با محیط محدودمان تعیین و انتخاب كنیم.
این روزها كه مساحت خانه‌ها و آپارتمان‌ها روز به روز كمتر از قبل می‌شود، شاید دیگر نیازی نباشد از یك سرویس مبل كامل هفت نفره و یك میز غذاخوری 12 نفره استفاده كنیم. حالا تعداد كمتری مبل با یك میز كوچك چهار نفره هم می‌تواند نیاز بسیاری از خانواده‌ها را تامین كنید.
استفاده از مبل‌های تخت‌خوابشو هم یكی دیگر از گزینه‌های مناسب برای چیدمان‌های امروزی است. حالا كه شاید در اتاق‌ها نتوانیم تختخواب‌هایی بزرگ و جادار قرار دهیم، استفاده از یك كاناپه كه شب‌ها به حالت تخت درمی‌آید، می‌تواند بسیاری از مشكلات را حل كند.
همچنین خوب است اسباب و لوازم بزرگ را كنار بگذارید و به جای آنها وسایلی با ابعاد كوچك‌تر انتخاب كنید تا خانه هم خلوت‌تر و دلبازتر به نظر برسد. در‌ضمن، یادتان باشد پرده‌ها هم لازم نیست چند لایه و سنگین باشد، اتفاقا برعكس، برای خانههای كوچك اگر از پرده‌ای ساده و سبك استفاده كنید آرامش بیشتری خواهید داشت. البته باز هم بر رعایت نظم و ترتیب تاكید می‌شود و طراحان داخلی می‌گویند فضاهای كوچك همیشه باید منظم و مرتب چیده شود تا احساس بهتری در فرد ایجاد كند.
پنجره‌ای نو
بعضی‌ها می‌گویند اگر از وسیله‌ای یك سال استفاده نكنیم، می‌توانیم آن را برای همیشه كنار بگذاریم یا به عبارتی دور بیندازیم، اما انگار این دیدگاه در میان خانواده‌ها كمتر طرفدار دارد، چراكه برخی از وسایل سال‌های سال در انبار یا زیرزمین می‌ماند، خاك می‌خورد، رنگ و رویش می‌رود، اما از جایش تكان نمی‌خورد. یك‌بار مادر مانع می‌شود و یك دفعه پدر. بعضی وقت‌ها هم علایق بچه‌ها این كار را انجام می‌دهد.
مروری بر این موارد مشخص می‌كند كه لازم است خانواده‌ها برای این مساله كه گاه به یك معضل تبدیل می‌شود، فكری بكنند. شاید یك راه‌حل این باشد كه افراد ساكن در یك خانه دور هم بنشینند و در این مورد باهم حرف بزنند. چراكه به نظر می‌آید باید فرهنگ این شیوه در خانواده‌های ایرانی جا بیفتد.
نمی‌شود همه فرهنگ‌سازی‌ها را هم از رسانه‌ها، سازمان‌های دولتی یا نهادهای مردمی و خصوصی انتظار داشت. به نظر می‌رسد هركدام از ما باید در حد خود اقدام كنیم. خوب است جوان‌ترها ضمن حفظ احترام بزرگ‌ترها، دیدگاه‌های خود را در این زمینه به ایشان منتقل كنند و بزرگ‌ترها هم بدون این پیشداوری كه جوان‌ها چندان از این مسائل سر در نمی‌آورند، نظرات خودشان را بگویند.
این راه‌حل داخلی خوبی برای هر خانه است. راه‌حلی كه به خانواده‌ها كمك می‌كند مسائل ساده یا پیچیده را در جمع بیان و حل كنند. راه‌حلی كه به ما یاد می‌دهد چگونه با حفظ آرامش، نظرات مخالف دیدگاه خودمان را هم بشنویم و براساس رهنمودهای قرآن كریم، از میان حرف‌ها و شنیده‌ها، بهترینش را انتخاب كنیم.
بدون رودربایستی باید بگوییم جای این‌گونه گفت‌وگوها در خانههای ما خالی است. ما كمتر دور هم جمع می‌شویم تا در مورد موضوعی كه به همه مربوط است و هر یك از ما نظری در آن خصوص داریم، صحبت كنیم. به نظر می‌رسد نقطه شروع خوبی باشد؛ نظر شما چیست؟
از سوی دیگر، اگر این تمرین را از موضوع «وسایل اضافی خانه» شروع كنیم شاید این وسیله‌ها به اشیائی ارزشمند تبدیل شوند؛ اشیایی كه ما را به تجربه‌های جدید رهنمود شده‌اند و پنجره‌ای نو در چهاردیواری‌های ما باز كرده‌اند.
>> جام جم/ ضمیمه چاردیواری/ نیلوفراسعدی‌بیگی