سوءهاضمه
سوءهاضمه عبارت است از يك نوع احساس ناراحتي مبهم در قفسه سينه يا شكم بدون علت ساختاري مشخص كه به هنگام خوردن يا آشاميدن يا به فاصله كمي پس از آن رخ مي‌دهد.
علايم شايع
تهوع خفيف
سوزش سردل
درد در قسمت فوقاني شكم
نفخ يا آروغ
احساس پري معده
ترش كردن
علل
علايم به نظر با خوردن، آشاميدن، يا بلعيدن هوا به هنگام صحبت‌كردن يا آدامس جويدن ارتباط دارند. علايم غالباً به دنبال بروز هيجات و ناراحتي‌هاي عاطفي به هنگام خوردن؛ مصرف بيش از اندازه دخانيات؛ يبوست؛ خوردن غذاهاي خوب پخته نشده؛ خوردن غذاهاي چرب؛ هضم نامناسب مواد غذايي توليدكننده گاز مثل حبوبات، خيار، كلم و پياز؛ آلرژي غذايي؛ يا نوشيدن الكل رخ دهد.
عوامل تشديد كننده بيماري
استرس
مصرف دخانيات
نوشيدن الكل
مصرف داروهايي كه ممكن است باعث آزار و تحريك معده شوند.
خستگي يا كار زياد
پيشگيري
از خوردن غذاهايي كه آنها را خوب هضم نمي‌كنيد، از جمله نوشيدني‌هاي گازدار، خودداري كنيد.
دخانيات مصرف نكنيد.
پس از غذاخوردن استراحت كنيد.
به هنگام غذاخوردن سعي كنيد دچار ناراحتي عاطفي نشويد.
تند غذا نخوريد.
از مصرف الكل جداً پرهيز كنيد.
در صورتي كه علايم پايدار باشند، ممكن است واقعاً يك بيماري در دستگاه گوارش يا ساير نقاط بدن وجود داشته باشد. گاهي اين علايم بدون اينكه بيماري خاصي وجود داشته باشد رخ مي‌دهند. اين حالت نشان‌دهنده عملكرد غيرطبيعي در يكي از قسمت‌هاي ظاهراً طبيعي بدن است.
عواقب مورد انتظار
علايم را مي‌توان با درمان تحت‌كنترل در آورد، اما احتمال عود علايم وجود دارند.
عوارض احتمالي
علايم حمله قلب يا بيماري جدي مري يا معده ممكن است شبيه سوءهاضمه كه باعث غفلت از آن باعث بيماري جدي مي‌شود.
درمان
اصول كلي
در موارد مزمن، بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است شامل عكس‌برداري اشعه ايكس از قسمت فوقاني دستگاه گوارش و آندوسكوپي (ديدن مري و معده با وسيله مخصوص كه سر آن منبع نور قرار دارد) باشد. درمان و پيشگيري مشابه هم هستند:
براي غذاخوردن وقت كافي بگذاريد. غذا را به دقت و كامل بجويد. از دعوا و مرافعه و هيجانات به هنگام غذاخوردن پرهيز كنيد.
بلافاصله پيش از غذا دخانيات مصرف نكنيد.
بلافاصله پس از غذا از هيجانات يا ورزش پرهيز كنيد.
از كارهايي كه باعث رفتن هوا به درون معده مي‌شود، مثل آدامس جويدن، خودداري كنيد.
از پوشيدن لباس تنگ خودداري كنيد.
در هر بار بروز سوءهاضمه مراقب بروز تغييرات در علايم باشيد. اگر ماهيت، زمانبندي، تعداد دفعات يا شدت علايم تغيير كنند، امكان دارد يك بيماري جدي مطرح باشد. نمود اين بيماري‌ها عبارتند از سوزش سردل ناشي از آسيب ديدن قسمت پاييني مري، بيماري كيسه صفرا، بيماري كيسه صفرا، زخم معده، يا سرطان معده
داروها
براي ناراحتي خفيف، مي‌توان از شربت‌ها يا قرص‌هاي ضد اسيد استفاده كرد.
براي ناراحتي شديد و جدي ممكن است داروهايي مثل مسدودكنده‌هاي 2 h ، داروهاي ضدگرفتگي يا آرام‌بخش‌ها براي تخفيف علايم مورد تجويز قرار گيرند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
محدوديتي براي آن وجود ندارد. انجام منظم تمرينات ورزشي توصيه مي‌شود.
رژيم غذايي
رژيم خاصي توصيه نمي‌شود. از خوردن غذاها و موادغذايي كه ايجاد ناراحتي گوارشي مي‌كنند خودداري كنيد، خصوصاً آنهايي كه در قسمت علل فهرست شده‌اند.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر الگوي علايم سوءهاضمه دچار تغييرات قابل توجهي شود.
اگر هر كدام از موارد زير رخ دهد:
ـ استفراغ، كاهش وزن يا كم‌اشتهايي
ـ سياه و قيري شدن اجابت مزاج يا استفراغ خون
ـ تب
ـ درد شديد در قسمت فوقاني شكم در سمت راست
ـ ادامه ناراحتي كه ربطي به غذاخوردن يا آدامس جويدن نداشته باشد.
اگر سوءهاضمه با موارد زير همراه باشد: ـ تنگي نفس ـ تعريق ـ دردي كه به فك، گردن يا بازو تير بكشد.
سوءهاضمه عبارت است از يك نوع احساس ناراحتي مبهم در قفسه سينه يا شكم بدون علت ساختاري مشخص كه به هنگام خوردن يا آشاميدن يا به فاصله كمي پس از آن رخ مي‌دهد.
علايم شايع
تهوع خفيف
سوزش سردل
درد در قسمت فوقاني شكم
نفخ يا آروغ
احساس پري معده
ترش كردن
علل
علايم به نظر با خوردن، آشاميدن، يا بلعيدن هوا به هنگام صحبت‌كردن يا آدامس جويدن ارتباط دارند. علايم غالباً به دنبال بروز هيجات و ناراحتي‌هاي عاطفي به هنگام خوردن؛ مصرف بيش از اندازه دخانيات؛ يبوست؛ خوردن غذاهاي خوب پخته نشده؛ خوردن غذاهاي چرب؛ هضم نامناسب مواد غذايي توليدكننده گاز مثل حبوبات، خيار، كلم و پياز؛ آلرژي غذايي؛ يا نوشيدن الكل رخ دهد.
عوامل تشديد كننده بيماري
استرس
مصرف دخانيات
نوشيدن الكل
مصرف داروهايي كه ممكن است باعث آزار و تحريك معده شوند.
خستگي يا كار زياد
پيشگيري
از خوردن غذاهايي كه آنها را خوب هضم نمي‌كنيد، از جمله نوشيدني‌هاي گازدار، خودداري كنيد.
دخانيات مصرف نكنيد.
پس از غذاخوردن استراحت كنيد.
به هنگام غذاخوردن سعي كنيد دچار ناراحتي عاطفي نشويد.
تند غذا نخوريد.
از مصرف الكل جداً پرهيز كنيد.
در صورتي كه علايم پايدار باشند، ممكن است واقعاً يك بيماري در دستگاه گوارش يا ساير نقاط بدن وجود داشته باشد. گاهي اين علايم بدون اينكه بيماري خاصي وجود داشته باشد رخ مي‌دهند. اين حالت نشان‌دهنده عملكرد غيرطبيعي در يكي از قسمت‌هاي ظاهراً طبيعي بدن است.
عواقب مورد انتظار
علايم را مي‌توان با درمان تحت‌كنترل در آورد، اما احتمال عود علايم وجود دارند.
عوارض احتمالي
علايم حمله قلب يا بيماري جدي مري يا معده ممكن است شبيه سوءهاضمه كه باعث غفلت از آن باعث بيماري جدي مي‌شود.
درمان
اصول كلي
در موارد مزمن، بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است شامل عكس‌برداري اشعه ايكس از قسمت فوقاني دستگاه گوارش و آندوسكوپي (ديدن مري و معده با وسيله مخصوص كه سر آن منبع نور قرار دارد) باشد. درمان و پيشگيري مشابه هم هستند:
براي غذاخوردن وقت كافي بگذاريد. غذا را به دقت و كامل بجويد. از دعوا و مرافعه و هيجانات به هنگام غذاخوردن پرهيز كنيد.
بلافاصله پيش از غذا دخانيات مصرف نكنيد.
بلافاصله پس از غذا از هيجانات يا ورزش پرهيز كنيد.
از كارهايي كه باعث رفتن هوا به درون معده مي‌شود، مثل آدامس جويدن، خودداري كنيد.
از پوشيدن لباس تنگ خودداري كنيد.
در هر بار بروز سوءهاضمه مراقب بروز تغييرات در علايم باشيد. اگر ماهيت، زمانبندي، تعداد دفعات يا شدت علايم تغيير كنند، امكان دارد يك بيماري جدي مطرح باشد. نمود اين بيماري‌ها عبارتند از سوزش سردل ناشي از آسيب ديدن قسمت پاييني مري، بيماري كيسه صفرا، بيماري كيسه صفرا، زخم معده، يا سرطان معده
داروها
براي ناراحتي خفيف، مي‌توان از شربت‌ها يا قرص‌هاي ضد اسيد استفاده كرد.
براي ناراحتي شديد و جدي ممكن است داروهايي مثل مسدودكنده‌هاي 2 h ، داروهاي ضدگرفتگي يا آرام‌بخش‌ها براي تخفيف علايم مورد تجويز قرار گيرند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
محدوديتي براي آن وجود ندارد. انجام منظم تمرينات ورزشي توصيه مي‌شود.
رژيم غذايي
رژيم خاصي توصيه نمي‌شود. از خوردن غذاها و موادغذايي كه ايجاد ناراحتي گوارشي مي‌كنند خودداري كنيد، خصوصاً آنهايي كه در قسمت علل فهرست شده‌اند.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر الگوي علايم سوءهاضمه دچار تغييرات قابل توجهي شود.
اگر هر كدام از موارد زير رخ دهد:
ـ استفراغ، كاهش وزن يا كم‌اشتهايي
ـ سياه و قيري شدن اجابت مزاج يا استفراغ خون
ـ تب
ـ درد شديد در قسمت فوقاني شكم در سمت راست
ـ ادامه ناراحتي كه ربطي به غذاخوردن يا آدامس جويدن نداشته باشد.
اگر سوءهاضمه با موارد زير همراه باشد: ـ تنگي نفس ـ تعريق ـ دردي كه به فك، گردن يا بازو تير بكشد.