دهان محیطی است متشکل از اندام و بافت های گوناگون که هر کدام وظایف خاص خود را دارند.
تمام قسمت‌های داخل دهان ما به رنگ تقریبا صورتی است و در بعضی مناطق، کمی قرمزتر به نظر می رسد که ناشی از عروق خونی بیشتر در آن نواحی است.
حالا اگر روزی متوجه شدیم که رنگ دهان ما تغییر کرده، باید کمی درباره آن دقت بیشتری به خرج دهیم. یکی از این تغییر رنگ‌ها، سفیدی است که ممکن است در داخل دهان اتفاق بیفتد.
این تغییر رنگ، می تواند دلایل خاصی داشته باشد:
1- می تواند باقیمانده غذا و مواد گوناگون در داخل دهان باشد.
2- به طور طبیعی میکروارگانیسمی به نام "کاندیدا" در دهان وجود دارد که نوعی قارچ است و به وسیله سایر میکروب های دهان کنترل می شود. اگر تعادل میان این میکروب ها به هم بخورد، قارچ‌ها می توانند رشد کنند(تعدادشان زیاد شود) و موجب ایجاد عفونت در دهان یا سایر قسمت های گوارشی شوند.
این افزایش تعداد، عارضه‌ای به نام "کاندیدیازیس" ایجاد می کند که در کودکان به "برفک دهان" معروف است، ولی مختص کودکان نیست و افراد بالغ به دلایل متعدد می توانند به آن مبتلا شوند. در این موارد با کشیدن گاز استریل، به طور معمول سفیدی از بین می رود. ولی اگر گاز را کشیدیم و پاک نشد، نشان می دهد که در مخاط دهان ما اتفاقی افتاده که موجب افزایش ضخامت مخاط شده و در اثر جذب رطوبت داخل دهان، این مخاط افزایش یافته، سفید گردیده است، یا به دلایلی از جمله سوختگی یا زخم، نقطه مورد نظر سفید شده است.
عوامل ایجاد ضایعات سفید رنگ در دهان:
برفک دهان
برفک، اغلب دهان کودکان را درگیر می کند. نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید، این است که:
* اگر کودک از خوردن غذا خودداری می کند، دهان او را بررسی کنید و در صورت مشاهده نواحی سفید رنگ، سعی کنید آن را با دستمالی تمیز پاک کنید. اگر این لکه‌ها به راحتی پاک نمی شوند و یا مخاط زیر آن ها قرمز و ملتهب است و یا خونریزی می کند، کودک به احتمال زیاد مبتلا به برفک دهان است.
* دوم اینکه از دادن غذاهای ادویه دار به کودک پرهیز کنید و تمام غذاها را به خوبی خنک کنید. ماست بهترین غذایی است که می توانید به کودک خود بدهید.
* مراجعه به متخصص بیماری های دهان برای تشخیص قطعی و تجویز داروی ضد قارچ نیز توصیه می شود.
لیکن‌پلان
"لیکن‌پلان" ضایعه ای است که انواع گوناگونی دارد و بر اساس نوع آن، برخورد ما با این بیماری تفاوت خواهد داشت. این ضایعه ضایعه‌ای است که معمولا دو طرف دهان، برای مثال گونه چپ و راست را درگیر می کند و می تواند همراه با سوزش یا بدون سوزش باشد.
لیکن پلان ضایعه ای است که حتما باید از سوی متخصص بیماری های دهان مورد بررسی قرار گیرد تا بر اساس نوع آن، کنترل شود.
لکوپلاکیا
لکوپلاکیا ضایعه دیگری است که به صورت ناحیه ای سفید اغلب در دهان مشخص می‌شود. سیگار یکی ازدلایل مهم ایجاد این ضایعه است و حتما باید از سوی متخصص بیماری های دهان بررسی شود.
داشتن دندان مصنوعی
گاهی دیده می شود، کسانی که دندان مصنوعی دارند، در بعضی نقاط داخل دهانشان (جایی که دندان مصنوعی قرار می گیرد)، سفیدی دیده می شود که به علت زدگی یا اصطکاک ناشی از دندان مصنوعی است که حتما باید مورد بررسی قرار گیرد.
تمام قسمت‌های داخل دهان ما به رنگ تقریبا صورتی است و در بعضی مناطق، کمی قرمزتر به نظر می رسد که ناشی از عروق خونی بیشتر در آن نواحی است.
حالا اگر روزی متوجه شدیم که رنگ دهان ما تغییر کرده، باید کمی درباره آن دقت بیشتری به خرج دهیم. یکی از این تغییر رنگ‌ها، سفیدی است که ممکن است در داخل دهان اتفاق بیفتد.
این تغییر رنگ، می تواند دلایل خاصی داشته باشد:
1- می تواند باقیمانده غذا و مواد گوناگون در داخل دهان باشد.
2- به طور طبیعی میکروارگانیسمی به نام "کاندیدا" در دهان وجود دارد که نوعی قارچ است و به وسیله سایر میکروب های دهان کنترل می شود. اگر تعادل میان این میکروب ها به هم بخورد، قارچ‌ها می توانند رشد کنند(تعدادشان زیاد شود) و موجب ایجاد عفونت در دهان یا سایر قسمت های گوارشی شوند.
این افزایش تعداد، عارضه‌ای به نام "کاندیدیازیس" ایجاد می کند که در کودکان به "برفک دهان" معروف است، ولی مختص کودکان نیست و افراد بالغ به دلایل متعدد می توانند به آن مبتلا شوند. در این موارد با کشیدن گاز استریل، به طور معمول سفیدی از بین می رود. ولی اگر گاز را کشیدیم و پاک نشد، نشان می دهد که در مخاط دهان ما اتفاقی افتاده که موجب افزایش ضخامت مخاط شده و در اثر جذب رطوبت داخل دهان، این مخاط افزایش یافته، سفید گردیده است، یا به دلایلی از جمله سوختگی یا زخم، نقطه مورد نظر سفید شده است.
عوامل ایجاد ضایعات سفید رنگ در دهان:
برفک دهان
برفک، اغلب دهان کودکان را درگیر می کند. نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید، این است که:
* اگر کودک از خوردن غذا خودداری می کند، دهان او را بررسی کنید و در صورت مشاهده نواحی سفید رنگ، سعی کنید آن را با دستمالی تمیز پاک کنید. اگر این لکه‌ها به راحتی پاک نمی شوند و یا مخاط زیر آن ها قرمز و ملتهب است و یا خونریزی می کند، کودک به احتمال زیاد مبتلا به برفک دهان است.
* دوم اینکه از دادن غذاهای ادویه دار به کودک پرهیز کنید و تمام غذاها را به خوبی خنک کنید. ماست بهترین غذایی است که می توانید به کودک خود بدهید.
* مراجعه به متخصص بیماری های دهان برای تشخیص قطعی و تجویز داروی ضد قارچ نیز توصیه می شود.
لیکن‌پلان
"لیکن‌پلان" ضایعه ای است که انواع گوناگونی دارد و بر اساس نوع آن، برخورد ما با این بیماری تفاوت خواهد داشت. این ضایعه ضایعه‌ای است که معمولا دو طرف دهان، برای مثال گونه چپ و راست را درگیر می کند و می تواند همراه با سوزش یا بدون سوزش باشد.
لیکن پلان ضایعه ای است که حتما باید از سوی متخصص بیماری های دهان مورد بررسی قرار گیرد تا بر اساس نوع آن، کنترل شود.
لکوپلاکیا
لکوپلاکیا ضایعه دیگری است که به صورت ناحیه ای سفید اغلب در دهان مشخص می‌شود. سیگار یکی ازدلایل مهم ایجاد این ضایعه است و حتما باید از سوی متخصص بیماری های دهان بررسی شود.
داشتن دندان مصنوعی
گاهی دیده می شود، کسانی که دندان مصنوعی دارند، در بعضی نقاط داخل دهانشان (جایی که دندان مصنوعی قرار می گیرد)، سفیدی دیده می شود که به علت زدگی یا اصطکاک ناشی از دندان مصنوعی است که حتما باید مورد بررسی قرار گیرد.