کلیه پارچه هایی که بوسیله قلم مو، مهر و نظایر آن رنگ آمیزی شده و نقش می پذیرد جزء چاپ های سنتی به حساب می آیند مانند چاپ قلمکار و چاپ کلاقه ای (باتیک).
چاپ دستی قلمکار یا چیت سازی:
این هنر عبارت است از رنگ نمودن یا بی رنگ کردن موضعی سطح پارچه با استفاده از مهر با نقوش برجسته. بر روی چاپ پارچه می توان با استفاده از یک یا تعدادی مهر به منظور انتقال رنگ بر روی زمینه سفید یا رنگ شده، طرح دلخواه را به وجود آورد. این چاپ یکی از روش های نقش اندازی بر روی پارچه با استفاده از مهرهای چوبی است که در اثر آغشته کردن آن به خمیر چاپ توسط استادکار بر روی پارچه انتقال پیدا می کند. هنر قلمکار که هنوز هم در یکی دو شهر ایران (اصفهان و یزد) رواج و رونق دارد، بازمانده هنری است که در قرن دوازدهم هجری (دوره صفویه) به تکامل رسید و تا پایان قرن 13 و بعد از آن، یکی از درخشان ترین هنرهای تزئینی به شمار می رفت.
در حال حاضر پارچه های قلمکار ایرانی بیشتر در اصفهان تولید می گردد و پارچه های مورد استفاده در قلمکار عموماً پنبه ای و احیاناً دستبافت و گاهی هم متقال و بافت کارخانه های داخلی است و نقوشی که برای تزئین آن به کار می رود، بته جقه ای یا بند ترمه ای، نقوش اسلیمی، ختایی، گلهای شاه عباسی، مناظر شکار و ... می باشد.
گونه دیگری از چاپهای سنتی بر روی پارچه، چاپ کلاقه ای (باتیک) است که هم اینک به صورت هنری ملی در بخشی از کشور های جنوب شرق آسیا و قسمتی از اروپا و آفریقا نیز رواج دارد. در ایران روستاهای اطراف تبریز و به ویژه مناطق روستایی اسکو، کهنمو، اسکندان، دیزج و ... مرکز اصلی تولید آن به شمار می رود.
باتیک واژه ای است گرفته شده از زبان جاوه ای (یکی از جزایر کشور اندونزی) که در فرهنگ نفیسی حصار و ضریح معنی شده و عوام آن را کلاغی یا کلاغه ای، کلاقی یا کلاقه ای می خوانند و وجه تسمیه اش آن است که چون در گذشته های دور معمولاً قسمت هایی از پارچه هایی را که قرار بود رنگرزی شود با اشکال خاصی گره زده یا می دوختند و سپس مبادرت به رنگرزی می کردند. چون رنگ نمی توانست در قسمت های گره خورده یا دوخته نفوذ کند، پس از پایان عملیات رنگرزی و باز کردن نقاط گره خورده و از آنجا که معمولاً فقط از یک رنگ و بیشتر رنگ سیاه استفاده می شد، این نقوش تصادفی پر کلاغ را به ذهن تداعی می کرد.
باتیک که بیشتر به پارچه هایی با چاپ مقاوم در برابر نور، حرارت، رطوبت و سایر عوامل جوی اطلاق می شود اصالتاً هنری چینی است و بیشتر از 2000 سال قدمت دارد. هنرمندان ایرانی از معدود صنعتگران جهان هستند که در شیوه باتیک ضمن استفاده از «واکس» باعث می شوند ماده مقاوم کاملاً در تار و پود پارچه نفوذ کرده و در نتیجه هر دو روی پارچه نقش یکسان و کاملاً شفاف به خود بگیرد و از درخشندگی خاصی برخوردار شود. همچنین این رشته ها جزء صنایع دستی این استان می باشد: قالی بافی، منبت چوب، گلیم، معرق چوب، گیوه، بافت سنتی.
چاپ دستی قلمکار یا چیت سازی:
این هنر عبارت است از رنگ نمودن یا بی رنگ کردن موضعی سطح پارچه با استفاده از مهر با نقوش برجسته. بر روی چاپ پارچه می توان با استفاده از یک یا تعدادی مهر به منظور انتقال رنگ بر روی زمینه سفید یا رنگ شده، طرح دلخواه را به وجود آورد. این چاپ یکی از روش های نقش اندازی بر روی پارچه با استفاده از مهرهای چوبی است که در اثر آغشته کردن آن به خمیر چاپ توسط استادکار بر روی پارچه انتقال پیدا می کند. هنر قلمکار که هنوز هم در یکی دو شهر ایران (اصفهان و یزد) رواج و رونق دارد، بازمانده هنری است که در قرن دوازدهم هجری (دوره صفویه) به تکامل رسید و تا پایان قرن 13 و بعد از آن، یکی از درخشان ترین هنرهای تزئینی به شمار می رفت.
در حال حاضر پارچه های قلمکار ایرانی بیشتر در اصفهان تولید می گردد و پارچه های مورد استفاده در قلمکار عموماً پنبه ای و احیاناً دستبافت و گاهی هم متقال و بافت کارخانه های داخلی است و نقوشی که برای تزئین آن به کار می رود، بته جقه ای یا بند ترمه ای، نقوش اسلیمی، ختایی، گلهای شاه عباسی، مناظر شکار و ... می باشد.
گونه دیگری از چاپهای سنتی بر روی پارچه، چاپ کلاقه ای (باتیک) است که هم اینک به صورت هنری ملی در بخشی از کشور های جنوب شرق آسیا و قسمتی از اروپا و آفریقا نیز رواج دارد. در ایران روستاهای اطراف تبریز و به ویژه مناطق روستایی اسکو، کهنمو، اسکندان، دیزج و ... مرکز اصلی تولید آن به شمار می رود.
باتیک واژه ای است گرفته شده از زبان جاوه ای (یکی از جزایر کشور اندونزی) که در فرهنگ نفیسی حصار و ضریح معنی شده و عوام آن را کلاغی یا کلاغه ای، کلاقی یا کلاقه ای می خوانند و وجه تسمیه اش آن است که چون در گذشته های دور معمولاً قسمت هایی از پارچه هایی را که قرار بود رنگرزی شود با اشکال خاصی گره زده یا می دوختند و سپس مبادرت به رنگرزی می کردند. چون رنگ نمی توانست در قسمت های گره خورده یا دوخته نفوذ کند، پس از پایان عملیات رنگرزی و باز کردن نقاط گره خورده و از آنجا که معمولاً فقط از یک رنگ و بیشتر رنگ سیاه استفاده می شد، این نقوش تصادفی پر کلاغ را به ذهن تداعی می کرد.
باتیک که بیشتر به پارچه هایی با چاپ مقاوم در برابر نور، حرارت، رطوبت و سایر عوامل جوی اطلاق می شود اصالتاً هنری چینی است و بیشتر از 2000 سال قدمت دارد. هنرمندان ایرانی از معدود صنعتگران جهان هستند که در شیوه باتیک ضمن استفاده از «واکس» باعث می شوند ماده مقاوم کاملاً در تار و پود پارچه نفوذ کرده و در نتیجه هر دو روی پارچه نقش یکسان و کاملاً شفاف به خود بگیرد و از درخشندگی خاصی برخوردار شود. همچنین این رشته ها جزء صنایع دستی این استان می باشد: قالی بافی، منبت چوب، گلیم، معرق چوب، گیوه، بافت سنتی.