موقعیت جغرافیایی :
معدن مس سرچشمه با مختصات "۲۰ &#۳۹;۵۲° ۵۵ طول شرقی و۲۹° &#۳۹;۵۶ "۴۰ عرض شمالی در ۱۶۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان و ۵۰ کیلومتری رفسنجان قرار دارد. این معدن از طریق جاده‌ی آسفالته به رفسنجان و سیرجان مرتبط بوده و فاصله آن تا بندرعباس ۴۳۷ کیلومتر است. ارتفاع این ناحیه از سطح دریا به‌طور متوسط ۲۶۲۰ متر است و بلندترین نقطه‌ی آن از سطح دریا ۳۲۸۰ متر ارتفاع دارد. تغییرات سالیانه‌ی درجه‌ی حرارت در این ناحیه از ۱۵- تا ۳۲+ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌باشد. میزان بارندگی در ارتفاعات ۵۵۰ میلی‌متر در سال گزارش شده و سرعت باد در این ناحیه گاهی به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.
نمای کلی از معدن سرچشمه
زمین شناسی:
این معدن از لحاظ زمین‌شناسی در بخش جنوب‌شرقی کمربند تکتونوماگمایی ایران مرکزی و در مجموعه‌ی آتشفشانی - رسوبی پاریز از کمربند دهج - ساردوئیه در استان کرمان جای گرفته است.
زمین‌شناسی کانسار سرچشمه اولین بار توسط (Baizn and Hubner ۱۹۶۹) و سپس توسط (Waterman and Hamilton ۱۹۷۵) شرح داده شده است. کانسار سرچشمه تقریباً در قسمت مرکزی یک زون متشکل از مواد آتشفشانی و رسوبی چین‌خورده که با جهت عمومی شمال‌غرب - جنوب‌شرق از جنوب ترکیه تا بلوچستان ادامه دارد، واقع شده است. در محدوده‌ی معدن گسل‌هایی با روند شمالی - جنوبی وجود دارند که این حرکات تکتونیکی به همراه ماگماتیسم منطقه مربوط به زمان کوارترنر می‌باشد.
معدن در دامنه‌ی شمالی کوه مامرز قرار گرفته و سنگ‌های منطقه از کمپلکس‌های آتشفشانی - رسوبی، توده‌های نفوذی الیگومیوسن و گدازه‌های داسیتی کواترنر تشکیل یافته است. کمپلکس ائوسن از پیروکلاستیک‌هایی که توسط گدازه‌های تراکی‌آندزیتی و تراکی‌بازالتی دگرسان‌شده، ساخته شده است. این کمپلکس دچار چین‌خوردگی شده و طاقدیسی با روند شرقی - غربی در آن به‌وجود آمده است. توده‌های نفوذی گرانودیوریت‌های پورفیری هستند که دایک‌های بیشماری در آن‌ها تزریق شده است، جهت این دایک‌ها اکثرا حدود N۲۵W است. منشاء این گرانودیوریت احتمالاً ماگمایی هیبرید می‌باشد.
توپوگرافی محل نیز به خوبی گسترش یافته و به علت فرسایش سریع سنگ هوازده، حوضه‌ی وسیعی در اطراف کانسار گسترش یافته است. آب منطقه نیز توسط رودخانه‌ی سرچشمه زهکشی می‌شود. توده‌ی معدنی کانسار سرچشمه به شکل عمومی یک بیضی با ابعاد ۲/۱×۲/۴ کیلومتر و عمق ۶/۱ کیلومتر می‌باشد.
معدن درحال استخراج ماده معدنی
الگوی دگرسانی در معدن سرچشمه از نوع ژرف‌زاد یا Hypogene است که همسان با الگوی کانسارهای گونه لوول - گیلبرت می‌باشد. به این شکل که هاله‌های دگرسانی از مرکز سیستم پورفیری به طرف بیرون، پتاسیک - فیلیک و پیروپیلیک بوده و دگرسانی آرژیلیک در این کانسار بسیار ضعیف رخ داده است. بخش ژرف‌زاد معدن به طور میانگین از ۰.۰۴ گرم در تن طلا و ۰.۹۷ گرم در تن نقره برخوردار است و بیشترین عیار این عناصر در بخش‌های دگرسانی فیلیک شدید ± آرژیلیک در استوک سرچشمه و بیوتیتی شدید در آندزیت‌ها رخ‌داده که منطبق بر موقعیت کانی‌سازی مس پرعیار می‌باشد.
دورنمایی از معدن سرچشمه
همبستگی قوی بین طلا با مس، طلا با نقره و همچنین نقره با مس نشان‌دهنده‌ی شرایط همسان پیدایش و ته نشینی همزمان طلا و نقره با مس به صورت غیر قابل رویت به شکل الکتروم (طلا‌ی خالص) می‌باشد (عباسی کلیمانی، ۱۳۸۳). این کانسار با ذخیره عظیم و تولید بیشتر از ۱۵۰۰۰۰۰۰ میلیون تن کانسنگ در سال تصور می‌شده که دارای ۲۷۰ ppb طلا یعنی ۴۰۰۰ کیلوگرم طلا در این ماده معدنی باشد. اما واقعیت‌های بهره‌برداری نشان از تولید فقط ۴۰۰ کیلوگرم دارد. به دلیل اینکه طلا درون شبکه کالکوپیریت بوده و در ارتباط ژئوشیمیایی با Mo - Cu - Pb - Ba - Sb - P می‌باشد. میانگین طلا از ۶۰-۸۰ ppb متغییر است و کانسار از نوع مس و مولیبدن می‌باشد.
منبع : پایگاه ملی داده ها
معدن مس سرچشمه با مختصات "۲۰ &#۳۹;۵۲° ۵۵ طول شرقی و۲۹° &#۳۹;۵۶ "۴۰ عرض شمالی در ۱۶۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان و ۵۰ کیلومتری رفسنجان قرار دارد. این معدن از طریق جاده‌ی آسفالته به رفسنجان و سیرجان مرتبط بوده و فاصله آن تا بندرعباس ۴۳۷ کیلومتر است. ارتفاع این ناحیه از سطح دریا به‌طور متوسط ۲۶۲۰ متر است و بلندترین نقطه‌ی آن از سطح دریا ۳۲۸۰ متر ارتفاع دارد. تغییرات سالیانه‌ی درجه‌ی حرارت در این ناحیه از ۱۵- تا ۳۲+ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌باشد. میزان بارندگی در ارتفاعات ۵۵۰ میلی‌متر در سال گزارش شده و سرعت باد در این ناحیه گاهی به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.
نمای کلی از معدن سرچشمه
زمین شناسی:
این معدن از لحاظ زمین‌شناسی در بخش جنوب‌شرقی کمربند تکتونوماگمایی ایران مرکزی و در مجموعه‌ی آتشفشانی - رسوبی پاریز از کمربند دهج - ساردوئیه در استان کرمان جای گرفته است.
زمین‌شناسی کانسار سرچشمه اولین بار توسط (Baizn and Hubner ۱۹۶۹) و سپس توسط (Waterman and Hamilton ۱۹۷۵) شرح داده شده است. کانسار سرچشمه تقریباً در قسمت مرکزی یک زون متشکل از مواد آتشفشانی و رسوبی چین‌خورده که با جهت عمومی شمال‌غرب - جنوب‌شرق از جنوب ترکیه تا بلوچستان ادامه دارد، واقع شده است. در محدوده‌ی معدن گسل‌هایی با روند شمالی - جنوبی وجود دارند که این حرکات تکتونیکی به همراه ماگماتیسم منطقه مربوط به زمان کوارترنر می‌باشد.
معدن در دامنه‌ی شمالی کوه مامرز قرار گرفته و سنگ‌های منطقه از کمپلکس‌های آتشفشانی - رسوبی، توده‌های نفوذی الیگومیوسن و گدازه‌های داسیتی کواترنر تشکیل یافته است. کمپلکس ائوسن از پیروکلاستیک‌هایی که توسط گدازه‌های تراکی‌آندزیتی و تراکی‌بازالتی دگرسان‌شده، ساخته شده است. این کمپلکس دچار چین‌خوردگی شده و طاقدیسی با روند شرقی - غربی در آن به‌وجود آمده است. توده‌های نفوذی گرانودیوریت‌های پورفیری هستند که دایک‌های بیشماری در آن‌ها تزریق شده است، جهت این دایک‌ها اکثرا حدود N۲۵W است. منشاء این گرانودیوریت احتمالاً ماگمایی هیبرید می‌باشد.
توپوگرافی محل نیز به خوبی گسترش یافته و به علت فرسایش سریع سنگ هوازده، حوضه‌ی وسیعی در اطراف کانسار گسترش یافته است. آب منطقه نیز توسط رودخانه‌ی سرچشمه زهکشی می‌شود. توده‌ی معدنی کانسار سرچشمه به شکل عمومی یک بیضی با ابعاد ۲/۱×۲/۴ کیلومتر و عمق ۶/۱ کیلومتر می‌باشد.
معدن درحال استخراج ماده معدنی
الگوی دگرسانی در معدن سرچشمه از نوع ژرف‌زاد یا Hypogene است که همسان با الگوی کانسارهای گونه لوول - گیلبرت می‌باشد. به این شکل که هاله‌های دگرسانی از مرکز سیستم پورفیری به طرف بیرون، پتاسیک - فیلیک و پیروپیلیک بوده و دگرسانی آرژیلیک در این کانسار بسیار ضعیف رخ داده است. بخش ژرف‌زاد معدن به طور میانگین از ۰.۰۴ گرم در تن طلا و ۰.۹۷ گرم در تن نقره برخوردار است و بیشترین عیار این عناصر در بخش‌های دگرسانی فیلیک شدید ± آرژیلیک در استوک سرچشمه و بیوتیتی شدید در آندزیت‌ها رخ‌داده که منطبق بر موقعیت کانی‌سازی مس پرعیار می‌باشد.
دورنمایی از معدن سرچشمه
همبستگی قوی بین طلا با مس، طلا با نقره و همچنین نقره با مس نشان‌دهنده‌ی شرایط همسان پیدایش و ته نشینی همزمان طلا و نقره با مس به صورت غیر قابل رویت به شکل الکتروم (طلا‌ی خالص) می‌باشد (عباسی کلیمانی، ۱۳۸۳). این کانسار با ذخیره عظیم و تولید بیشتر از ۱۵۰۰۰۰۰۰ میلیون تن کانسنگ در سال تصور می‌شده که دارای ۲۷۰ ppb طلا یعنی ۴۰۰۰ کیلوگرم طلا در این ماده معدنی باشد. اما واقعیت‌های بهره‌برداری نشان از تولید فقط ۴۰۰ کیلوگرم دارد. به دلیل اینکه طلا درون شبکه کالکوپیریت بوده و در ارتباط ژئوشیمیایی با Mo - Cu - Pb - Ba - Sb - P می‌باشد. میانگین طلا از ۶۰-۸۰ ppb متغییر است و کانسار از نوع مس و مولیبدن می‌باشد.
منبع : پایگاه ملی داده ها