مکزیک ( Mexico )
اطلاعات کلی
پایتخت: مكزيكوسيتي
زبان رسمی: : اسپانيايي ( 92%؛ رسمي )، زبانهاي مختلف سرخپوستان.
نوع حکومت: جمهوری فدرال
واحد پول: پزو مکزیک(Mexican Peso)
مذهب: كاتوليك رومي ( 91% ).
امید طول عمر: 60سال
رشد سالانه جمعیت: 1.18%درصد (July 2004 est.)
جمعیت: 104.959.594 نفر (July 2004 est.)
سرود ملی جغرافیای کشور مکزیک
بين كوههاي سيئرا مادره اورينتال در شرق سيئرا مادره اوكسيدنتال در غرب فلات بزرگ و مرتفع مركزي با چندين آتشفشان جاي دارد. جلگههاي ساحلي غرب عموماً باريك است ولي در شرق پهنتر است. شبه جزيرة يوكاتان در جنوبشرقي زميني پست، عريض و سنگآهكي است؛ با خاكاليفرنيا در شمالغرب شبه جزيرهاي طويل، باريك و كوهستاني است. مكزيك در معرض زمين لرزه قرار دارد. رودهاي مهم : ريو براوو دو نورت ( ريوگرانده )، بالزاس، گريخالوا، پانوكو. بلندترين نقطه : آتشفشان سيتلال تپتل ( قلة اورازابا )، 5610 متر. آب و هوا : اين كشور تنوع آب و هوايي بسياري دارد كه تا حدودي بازتاب پيچيدگي پستي و بلندي زمين آن است. به طوركلي، جنوب و زمينهاي پست ساحلي استوايي است، در حاليكه فلات مركزي و نواحي كوهستاني خنكتر و خشكتر است.
شهرهای مهم: گوادلاخارا , مونتری, پوئبلا, نتزاهوالكويوتل, لئون, سيوداد خوارز, تيخوانا, مكزيكالي
مساحت: 1.972.550 کیلومتر مربع
خط ساحلی: 9.330کیلومتر
مختصات جغرافیایی: 23 درجه شمالی و 102 درجه غربی
حکومت
مجلس سناي 64 نفره و رئيس جمهور - كه فقط يك دوره ميتواند خدمت كند - با رأي تمامي افراد بالغ براي شش سال انتخاب ميشوند. مجلس نمايندگان 500 نفره مستقيماً براي سه سال انتخاب ميشود - 200 نفر از اعضاء تحت نظام تعيين تعداد نمايندگان به نسبت جمعيت هر منطقه انتخاب ميگردند؛ 300 عضو ديگر نمايندة حوزه انتخاباتي تك نفره هستند. رئيس جمهور، كابينه را انتصاب ميكند. احزاب عمدة سياسي عبارتند از : • حزب نهاد انقلابي • حزب اقدام ملي • حزب انقلابي دموكراتيك • جبهة كاردنيستا براي بازسازي ملي ( ماركسيست ) • حزب واقعي انقلاب مكزيك
عضویت: : سازمان ملل متحد، سازمان كشورهاي امريكايي، قرارداد تجارت آزاد امريكاي شمالي، انجمن وحدت امريكاي لاتين.
تاریخ معاصر
اولين شورش برضد سلطة اسپانيا در 1810 روي داد، ولي استقلال مكزيك تا 1821 پس از جنگي چريكي به رهبري ويثانتاگرٍرو به دست نيامد. نظام مكزيك در آغاز - تحت سلطنت اوگوستين ايتوربيده - امپراتوري شد و در 1823 جمهوري گشت، ولي كشمكش ميان طرفداران حكومت فدرال و طرفداران حكومت مركزي بالا گرفت و به جنگ داخلي كشيد. در 1836 تگزاس بر ضد مكزيك شورش و اعلام استقلال كرد. در 1845 وقتي ايالات متحده امريكا تگزاس را ضميمه كرد، جنگ درگرفت، و در نتيجه مكزيك نيمي از قلمروش - تكزاس، نيومكزيكو و كاليفرنيا - را از دست داد. در 1857 دوران اصلاحات آغاز گشت، و در قانون اساسي ليبرالي وضع شد. جنگي داخلي ( 1858 تا 1861 ) ميان اصلاحطلبان و محافظهكاران با پيروزي اصلاحطلبان و محافظهكاران با پيروزي اصلاحطلبان تحت رهبري بنيتو خوارز ( 1806 تا 1872 ) به پايان رسيد، امّا اقتصاد كشور ويران گشت. در 1863 پس از ناتواني مكزيك در بازپرداخت ديون، اسپانيا، بريتانيا و فرانسه به آن كشور حمله كردند. گرچه اسپانيا و بريتانيا كمي بعد عقب كشيدند، ولي فرانسه باقي ماند و دوك بزرگ ماكسيميليان اتريش ( 1832 تا 1867 ) را به مقام امپراتور گماشت ( 1864 ). در 1867، فرانسه تحت فشار امريكا و مقاومت مكزيكيها عقب نشست. ماكسيميليان در مكزيكوسيتي باقي ماند و دستگير و اعدام شد. خوارز بارديگر جمهوري را برقرار ساخت. طي حكومت مقتدرانة ژنرال پورفيرو دياز ( رئيس جمهور از 1876 تا 1880 و از 1888 تا 1910 ) نظم و آرامش برقرار گشت، ولي ثروت در دست افراد معدودي متمركز بود. در 1910، انقلاب برضد قدرت زمينداران درگرفت. سياستهاي اصلاحطلبان پرزيدنت فرانسيسكو مادرو ( 1873 تا 1913 ) مورد حمايت پانچو ويلا (1877 تا 1923)ي ياغي قرار گرفت، ولي خشونت انقلابي ادامه يافت، و در 1916 و 1917 نيروي اعزامي از طرف امريكا بر ضد ويلا فرستاده شد. از 1924 انقلاب ضد روحانيت روي داد ونهاد كليسا مورد آزار قرار گرفت. نظم بار ديگر با به قدرت رسيدن حزب نهاد انقلابي در 1929 برقرار شد. در دهة 1930 املاك بزرگ تقسيم و بيشتر بنگاههاي اقتصادي ملي گشت. مخالفت سياسي مجاز بوده، هرچند حزب حاكم تقريباً از تضمين تداوم قدرت برخوردار است. در 1989، اولين فرماندار ايالتي از حزبي به غيراز حزب نهاد انقلابي انتخاب شد، و در 1989 و 1990 طي چندين انتخابات ايالتي و شهري از سوي مخالفان ادعاي تقلب در انتخابات ابراز شد. از 1990 جَوّ ليبرالتر اقتصادي و سياسي بوجود آمده است.
دفاع
كل نيروهاي مسلح : 175،000 ( 1991 ). بهعلاوة 14،000 ميليشياي دفاع روستايي. خدمت سربازي : نيمهوقت، اجباري. ايالات مكزيك نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) مرکز آگواسكالينتس 5.471 آگواسكالينتس باخاكاليفرنيا 69.921 مكزيكالي باخاكاليفرنيا سور 73.475 لاپاز پوئبلا 23.902 پوئبلا تاباسكو 25.267 ويلاهرموزا تامائوليپاس 79.304 سيوداد ويكتوريا تلاسكالا 4.016 آپيزاكو چياپاس 74.211 توستلا گوتيئراز چيواوا 244.938 سيوداد خوارز خاليسكو 80.836 گوادالاخارا دورانگو 123.181 ( ويكتوريادو ) دورانگو زاكاتكاس 73.252 زاكاتكاس سانلوئيس پوتوسي 63.068 سانلوئيس پوتوسي سونورا 182.052 هرموزيلو سينالوا 58.328 كولياكان كامپچ 50.812 كامپچ كرِتارو 11.449 كرِتارو كواهوئيلا 149.982 سالتيلو نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) مرکز كوليما 5.191 كوليما كينتانارو 50.212 چتومال گرِرو 64.281 چيلپانسينگو گواناخواتو 30.491 گواناخواتو مكزيكو 21.355 تولوكا دو لردو مورلوس 4.950 كوئرناواكا ميچواكان 59.928 مورليا ناياريت 26.979 تپيك نوئوو لئون 64.924 مونتري واخاكا 93.952 واخاكا وراكروز 71.699 خالاپا انريكس هيدالگو 20.813 پاچوكا دو سوتو يوكاتان 38.402 مريد بخش فدرال 1.479 مكزيكوسيتي
اطلاعات کلی
پایتخت: مكزيكوسيتي
زبان رسمی: : اسپانيايي ( 92%؛ رسمي )، زبانهاي مختلف سرخپوستان.
نوع حکومت: جمهوری فدرال
واحد پول: پزو مکزیک(Mexican Peso)
مذهب: كاتوليك رومي ( 91% ).
امید طول عمر: 60سال
رشد سالانه جمعیت: 1.18%درصد (July 2004 est.)
جمعیت: 104.959.594 نفر (July 2004 est.)
سرود ملی جغرافیای کشور مکزیک
بين كوههاي سيئرا مادره اورينتال در شرق سيئرا مادره اوكسيدنتال در غرب فلات بزرگ و مرتفع مركزي با چندين آتشفشان جاي دارد. جلگههاي ساحلي غرب عموماً باريك است ولي در شرق پهنتر است. شبه جزيرة يوكاتان در جنوبشرقي زميني پست، عريض و سنگآهكي است؛ با خاكاليفرنيا در شمالغرب شبه جزيرهاي طويل، باريك و كوهستاني است. مكزيك در معرض زمين لرزه قرار دارد. رودهاي مهم : ريو براوو دو نورت ( ريوگرانده )، بالزاس، گريخالوا، پانوكو. بلندترين نقطه : آتشفشان سيتلال تپتل ( قلة اورازابا )، 5610 متر. آب و هوا : اين كشور تنوع آب و هوايي بسياري دارد كه تا حدودي بازتاب پيچيدگي پستي و بلندي زمين آن است. به طوركلي، جنوب و زمينهاي پست ساحلي استوايي است، در حاليكه فلات مركزي و نواحي كوهستاني خنكتر و خشكتر است.
مساحت: 1.972.550 کیلومتر مربع
خط ساحلی: 9.330کیلومتر
مختصات جغرافیایی: 23 درجه شمالی و 102 درجه غربی
حکومت
مجلس سناي 64 نفره و رئيس جمهور - كه فقط يك دوره ميتواند خدمت كند - با رأي تمامي افراد بالغ براي شش سال انتخاب ميشوند. مجلس نمايندگان 500 نفره مستقيماً براي سه سال انتخاب ميشود - 200 نفر از اعضاء تحت نظام تعيين تعداد نمايندگان به نسبت جمعيت هر منطقه انتخاب ميگردند؛ 300 عضو ديگر نمايندة حوزه انتخاباتي تك نفره هستند. رئيس جمهور، كابينه را انتصاب ميكند. احزاب عمدة سياسي عبارتند از : • حزب نهاد انقلابي • حزب اقدام ملي • حزب انقلابي دموكراتيك • جبهة كاردنيستا براي بازسازي ملي ( ماركسيست ) • حزب واقعي انقلاب مكزيك
عضویت: : سازمان ملل متحد، سازمان كشورهاي امريكايي، قرارداد تجارت آزاد امريكاي شمالي، انجمن وحدت امريكاي لاتين.
تاریخ معاصر
اولين شورش برضد سلطة اسپانيا در 1810 روي داد، ولي استقلال مكزيك تا 1821 پس از جنگي چريكي به رهبري ويثانتاگرٍرو به دست نيامد. نظام مكزيك در آغاز - تحت سلطنت اوگوستين ايتوربيده - امپراتوري شد و در 1823 جمهوري گشت، ولي كشمكش ميان طرفداران حكومت فدرال و طرفداران حكومت مركزي بالا گرفت و به جنگ داخلي كشيد. در 1836 تگزاس بر ضد مكزيك شورش و اعلام استقلال كرد. در 1845 وقتي ايالات متحده امريكا تگزاس را ضميمه كرد، جنگ درگرفت، و در نتيجه مكزيك نيمي از قلمروش - تكزاس، نيومكزيكو و كاليفرنيا - را از دست داد. در 1857 دوران اصلاحات آغاز گشت، و در قانون اساسي ليبرالي وضع شد. جنگي داخلي ( 1858 تا 1861 ) ميان اصلاحطلبان و محافظهكاران با پيروزي اصلاحطلبان و محافظهكاران با پيروزي اصلاحطلبان تحت رهبري بنيتو خوارز ( 1806 تا 1872 ) به پايان رسيد، امّا اقتصاد كشور ويران گشت. در 1863 پس از ناتواني مكزيك در بازپرداخت ديون، اسپانيا، بريتانيا و فرانسه به آن كشور حمله كردند. گرچه اسپانيا و بريتانيا كمي بعد عقب كشيدند، ولي فرانسه باقي ماند و دوك بزرگ ماكسيميليان اتريش ( 1832 تا 1867 ) را به مقام امپراتور گماشت ( 1864 ). در 1867، فرانسه تحت فشار امريكا و مقاومت مكزيكيها عقب نشست. ماكسيميليان در مكزيكوسيتي باقي ماند و دستگير و اعدام شد. خوارز بارديگر جمهوري را برقرار ساخت. طي حكومت مقتدرانة ژنرال پورفيرو دياز ( رئيس جمهور از 1876 تا 1880 و از 1888 تا 1910 ) نظم و آرامش برقرار گشت، ولي ثروت در دست افراد معدودي متمركز بود. در 1910، انقلاب برضد قدرت زمينداران درگرفت. سياستهاي اصلاحطلبان پرزيدنت فرانسيسكو مادرو ( 1873 تا 1913 ) مورد حمايت پانچو ويلا (1877 تا 1923)ي ياغي قرار گرفت، ولي خشونت انقلابي ادامه يافت، و در 1916 و 1917 نيروي اعزامي از طرف امريكا بر ضد ويلا فرستاده شد. از 1924 انقلاب ضد روحانيت روي داد ونهاد كليسا مورد آزار قرار گرفت. نظم بار ديگر با به قدرت رسيدن حزب نهاد انقلابي در 1929 برقرار شد. در دهة 1930 املاك بزرگ تقسيم و بيشتر بنگاههاي اقتصادي ملي گشت. مخالفت سياسي مجاز بوده، هرچند حزب حاكم تقريباً از تضمين تداوم قدرت برخوردار است. در 1989، اولين فرماندار ايالتي از حزبي به غيراز حزب نهاد انقلابي انتخاب شد، و در 1989 و 1990 طي چندين انتخابات ايالتي و شهري از سوي مخالفان ادعاي تقلب در انتخابات ابراز شد. از 1990 جَوّ ليبرالتر اقتصادي و سياسي بوجود آمده است.
دفاع
كل نيروهاي مسلح : 175،000 ( 1991 ). بهعلاوة 14،000 ميليشياي دفاع روستايي. خدمت سربازي : نيمهوقت، اجباري. ايالات مكزيك نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) مرکز آگواسكالينتس 5.471 آگواسكالينتس باخاكاليفرنيا 69.921 مكزيكالي باخاكاليفرنيا سور 73.475 لاپاز پوئبلا 23.902 پوئبلا تاباسكو 25.267 ويلاهرموزا تامائوليپاس 79.304 سيوداد ويكتوريا تلاسكالا 4.016 آپيزاكو چياپاس 74.211 توستلا گوتيئراز چيواوا 244.938 سيوداد خوارز خاليسكو 80.836 گوادالاخارا دورانگو 123.181 ( ويكتوريادو ) دورانگو زاكاتكاس 73.252 زاكاتكاس سانلوئيس پوتوسي 63.068 سانلوئيس پوتوسي سونورا 182.052 هرموزيلو سينالوا 58.328 كولياكان كامپچ 50.812 كامپچ كرِتارو 11.449 كرِتارو كواهوئيلا 149.982 سالتيلو نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) مرکز كوليما 5.191 كوليما كينتانارو 50.212 چتومال گرِرو 64.281 چيلپانسينگو گواناخواتو 30.491 گواناخواتو مكزيكو 21.355 تولوكا دو لردو مورلوس 4.950 كوئرناواكا ميچواكان 59.928 مورليا ناياريت 26.979 تپيك نوئوو لئون 64.924 مونتري واخاكا 93.952 واخاكا وراكروز 71.699 خالاپا انريكس هيدالگو 20.813 پاچوكا دو سوتو يوكاتان 38.402 مريد بخش فدرال 1.479 مكزيكوسيتي